#چکیده 📝
اعمال صالح از جمله ارزشهایی میباشند که خداوند متعال در قرآن کریم و روایات، آن را از انسانها مطالبه نموده و شرط رسیدن به کمال و سعادت بشر را عمل صالح دانسته است. بنابراین مدیریت آن بهخصوص مدیریت اخلاقی، میتواند انسان را به والاترین هدف برساند که همان سعادت است. از طرف دیگر، فقدان مدیریت اخلاقی اعمال صالح، باعث بروز رفتارهایی غیر اخلاقی مانند تکبر، عجب، غرور و... میشود. ازاینرو مدیریت اخلاقی عمل صالح، امری لازم و ضروری است که از طریق آن میتوان جامعهای متعالی را شکل داد.
این پژوهش، مؤلفهها و مبانی مدیریت اخلاقی عمل صالح را بهصورت مبانی بینشی، یعنی توحیدباوری و معادباوری و مبانی ارزشی، یعنی عدم قصد شهرت طلبی و عدم عجب و... را بررسی نموده و اصول مدیریت اخلاقی عمل صالح را نیز بهصورت اصول هدایت و رهبری و اصول کنترل و ارزیابی، تحلیل و بررسی کرده است. در پایان نیز برخی از آثار اجتماعی و مدیریتی عمل صالح را بیان نموده است.
📿کانال رسمی مرکز تخصصی اخلاق:
@AkhlaqHad
#چکیده
قلب، در کاربردهای قرآنی مرکز ادراک و گرایشات انسان و دارای ویژگیهای زیادی است. ازجمله ویژگیهای بسیار مهم قلب، ممتحنبودن آن است. بررسی حقیقت و معنای قلب ممتحن، راههای تحصیل آن، و مصادیق امتحان قلب، ما را به این مقام بس شامخ نزدیک میکند.
در قرآن کریم قلب انسان به فضایلی از قبیل سلیم، مطمئن، ممتحن و... متّصف شده است.
مهمترین صفت برای قلب، ممتحنبودن آن است؛ چراکه قلبی ممتحن میشود که از سختترین امتحانات الهی، یعنی همان امتحان ولایت امیرالمؤمنین و فرزندانشان علیهم السلام سربلند بیرون آید. قلبی که بتواند از این مرحلۀ بسیار مشکل، گذر کند، تمام صفات و فضایل دیگر را داراست.
انسانی میتواند در این امتحانِ سخت پیروز شود که ویژگیهای قلب ممتحن مانند ایمان، تسلیم، ولایتپذیری، ادب و ایمان به حدیث اهلبیت علیهم السلام را کسب نموده، خود را از صفات منفی از قبیل مرگ قلب، مرض قلب و قساوت قلب، دور نماید.
تمام شخصیت و شاکلۀ فردی که قلب او به مقام ممتحن رسیده سالم و الهی خواهد شد و تمام اعمال و رفتار شاکلۀ سالم نیز سالم بوده، چهبسا در عالم بعد از مرگ هم این شاکله و این قلب ممتحن، مقتضی اعمال صالح شود.
شناخت قلب ممتحن و رسیدن به آن غرض تدوین این رساله است.
از دستاوردهای مهم این رساله، امتیاز صفت ممتحن در مقایسه با دیگر صفات مثبت قلب است و کسی میتواند این صفت را کسب کند که بهگونهای تمام صفات مثبت دیگر را کسب نموده باشد؛ چراکه امیرالمؤمنین علیهالسلام در حدیث نورانیت فرمودند: قبول امر ما بسیار سخت و مشکل است و کسی میتواند آن را قبول کند که خداوند قلب او را امتحان کرده باشد.
ادامه قبل...
#چکیده
🧳احساس غنا گمشدۀ تمام انسانهاست و هر شخصی با دیدگاه خاص خود در پی رسیدن به آن است. راهکار ارائهشده برای رسیدن به احساس غنا در منابع دینی، اکمال عقل است و حضرت امام کاظم علیه السلام رسیدن به بینیازی را درگروی اکمال عقل میداند. اما سؤال اساسی، چگونگی تأثیر اکمال عقل بر غنا است.
💻هدف این پژوهش، تبیین این رابطۀ ترسیمشده با استفاده از مؤلفه یا مؤلفههای هر یک از متغیرها است. در رسیدن به تبیین، از روش توصیفیتحلیلی استفاده شده که با بهرهگیری از روش فهم حدیث و طی مراحل آن و نیز با استفاده از روش مفهومشناسی مفاهیم اخلاقی و در نهایت با اجرای روش فهم و تبیین گزارههای اخلاقی به تبیین این رابطه دست خواهیم یافت.
📠یافتۀ پژوهش آن است که زهد، توکل و عبودیت سه مؤلفۀ اصلی در تبیین این رابطه هستند و اکمال عقل موجب دست یافتن به این سه مؤلفه است و انسان در سایۀ حصول این عوامل میتواند به نوعی بینیازی برسد که از درون انسان نشئت میگیرد و مال و ثروت در حصول آن اثری ندارد. تکامل و رشد عقل، بازدارندگی از امور رذل یا دعوت به افعال نیک را در پی دارد و موجب رسیدن انسان به مؤلفههایی میشود که برای حصول بینیازی لازم است. این عوامل در کنار هم میتواند انسان را به بینیازی برساند و نقص در هر یک از آنها موجب بروز آسیب و مانعی برای رسیدن انسان به غنا خواهد شد.
کلیدواژه: عقل، غنا، تبیین، غنای بدون مال، روایت هشام، قناعت.
📿 کانال رسمی مرکز تخصصی اخلاق:
@AkhlaqHad
#چکیده
تزکیۀ نفس دشوار است و به عمری مجاهدت نیاز دارد و بسیاری از مشتاقان این راه به دلیل مشکلات و طولانی بودن مسیر، از همان آغازِ راه برمیگردند. از علل این بازگشت، توجهنکردن به بسترهای اخلاق و ازجمله عوامل غیر اختیاری آن است.
این رساله، با هدف شناسایی این عوامل غیر اختیاری و تسهیل در امر تزکیۀ نفس، نگاشته شده است.
عوامل غیراختیاری مؤثر بر اخلاق با تکیه بر دو منبع اصیل وحیانی قرآن و حدیث، تقسیماتی دارد و راهکارهایی برای کنترل آن نیز ارائه شده است.
این عوامل به دو بخش قبل و بعد از تولد تقسیم شده است:
عوامل غیر اختیاری پیش از تولد، عبارتاند از: فطرت، طینت و وراثت؛
عوامل غیر اختیاری بعد از تولد، عبارتاند از: عوامل فوق طبیعی، طبیعی و انسانی.
هر یک از این عوامل نیز زیرمجموعههای زیادی دارند؛ و راهکارهای کنترل عوامل غیر اختیاری نیز فراواناند که خود به راهکارهای عام و خاص تقسیم میشوند.
@akhlaqhad
#معرفی_پایاننامه
#چکیده
سالک الی الله برای رسیدن به هدفِ خود به لوازمی نیازمند است و جوع از ابزارهای مهم سیروسلوک است؛ زیرا تمامی فواید ریاضت را نصیب سالک میکند. نگارنده بر آن بوده تا دیدگاههای گوناگون دربارۀ حد و اندازه گرسنگی را بررسی کند، و با میزان قراردادن روایات و سنت نبوی صلی الله علیه و آله و سلم، حد مطلوب جوع را مشخص نماید؛ چراکه بر این باور است که سالک زمانی به فواید گرسنگی میرسد که حد و شرایط آن را رعایت کند و دچار افراط و تفریط نشود. وی از جمله فواید دنیوی جوع را سلامت جسم معرفی می نماید، که در صورت افراط، نه تنها جسم سالک، سالم نمیماند و به انواع مریضیها دچار میشود، بلکه نتایج معنوی گرسنگی؛ یعنی رقت و صفای دل، حکمت، تهجد، کمشدن شهوت و امیال نفسانی نیز به دست نخواهد آمد.
ازسویی تفریطِ در جوع نیز ضررهای دنیوی و اخروی بسیاری دارد؛ مثل نارسایی خون، زخم معده، خواب زیاد، تنبلی در عبادت، قساوت و هیجان شهوت.
بنابراین سالک در صورتِ افراط یا تفریط به نتیجۀ مطلوب نمیرسد و ناچار باید اندازۀ آن را رعایت نماید.
طبق روایات و سنت نبوی صلی الله علیه وآله وسلم اندازۀ گرسنگی آن است که فرد تا گرسنه نشده غذا نخورد و پیش از سیری از غذا دست بکشد و در صورتی که بخواهد از گرسنگی اختیاری به مدت طولانی استفاده کند باید طبق شریعت، روزه بگیرد.
کلیدواژه: جوع، گرسنگی، کمخوری، سالک، سیروسلوک.
@akhlaqhad
#معرفی_پایاننامه
#چکیده
خداوند انسان را برتر از سایر مخلوقات آفرید و مسیر هدایت به مبدأ هستی را برای او هموار ساخت تا به مقام بلند خلیفة الهی دست یابد و برای رسیدن به این هدف، قلبی به این موجود خاکی عطا نمود و آن را حرم خویش قرار داد و با همۀ عظمتش در قلبِ حیاتیافته با ایمان، جای گرفت.
احیای قلوب و تلاش برای رشد آن، ازجمله وظایف و رسالتهای مهم فرستادگان الهی بوده است و امروز نیز این رسالت به دست بزرگان اخلاق پابرجاست؛ چراکه کسب قلب سلیم و دستیابی به حیات طیبه در مسیر سیروسلوک بسیار مؤثر است. داشتن قلبی حیاتیافته، مقدمهای برای هدایت است و سالکی که در این مسیر گام نهاده، بیتردید به قلبی پاک و صدری گشاده نیازمند است.
خالق انسان، شناختی همهجانبه از وی دارد و کتاب نوربخش قرآن و کلام حیاتبخش اهلبیت عصمت و طهارت(ع)، را در مسیر هدایت بشر قرار داد؛ ازاینرو سزاوار مینمود که موضوع حیات و موت قلب را از منظر آیات و روایات بررسی کنیم و انواع، اوصاف و حالات قلوب در آیات و روایات را بیان نماییم.
بررسی عوامل و همچنین آثار حیات و موت قلب در آیات و روایات، ما را هر چه بیشتر به حیات طیبه قلب نزدیک و از تاریکی و ضلالت موت قلب دور میگرداند.
کلید واژه: #قلب، #صدر، #فؤاد، #حیات، #موت.
#معرفی_پایاننامه
#چکیده
امروزه با پیشرفت علوم و تنوع تخصصها مردم توجه بیشتری به مشاوره دارند و مشاورهها نقشی موثرتر از گذشته در زندگی افراد دارد. ویژگیهای شخصیتی و اخلاقی مشاور از مسائل مهم است و نقشی بسزا در مشاوره دارد. در آموزههای اسلامی و نیز در منابع روانشناسی نوین ویژگیهای شخصیتی مشاور مطرح شده است.
هدف این پژوهش جمع آوری و مقایسه این ویژگیها است که از سه منظر شناختی، عاطفی و رفتاری از منابع اسلامی و روانشناسی جمع آوری و تحلیل شده است.
📚یافتهها نشان داد که در آموزههای اسلامی، در حوزه شناختی ویژگیهایی همچون عقل، علم، تخصص و دوراندیشی مطرح است، درحالیکه در منابع روانشناسی بر دانش مشاور درباره تکنیکهای مشاوره، ویژگیهای خاص هر مُراجع و آشنایی با قوانین حرفهای تأکید شده است.
📕در حوزه عاطفی در منابع اسلامی بر فقدان برخی ویژگیها همچون ترس، حرص و بخل و در منابع روانشناسی بر توانایی همدلی و ایجاد رابطۀ موثر با مراجع تأکید شده است.
📗در حوزه رفتاری، در منابع اسلامی بر ویژگیهایی همچون تقوا، خیرخواهی، امانتداری، صداقت و رازداری و در منابع روانشناسی، بر گوشدادن فعال، پرهیز از سرزنش و نصیحت تأکید شده است.
❇️در جمعبندی میتوان گفت در منابع اسلامی بیشتر به ویژگیهای شخص مشاور و در روانشناسی بیشتر بر بایدها و تکنیکهای مواجهه با مراجع تأکید شده است.
کلیدواژه: مشاوره، اخلاق، شخصیت، روانشناسی.
@akhlaqhad
#معرفی_پایاننامه #چکیده
«نیت» فعلی قلبی است و روح عمل محسوب مىشود و عمل تا به نیت رضاى الهی انجام نگیرد، در رشد معنوی انسان بىتأثیر است. نیت با سرنوشت ابدی انسان گره خورده است و ملاک ارزشگذاری اعمال و پذیرش آنها در بارگاه الهی است؛ ازاینرو سالمسازی نیت بسیار مهمتر از پرداختن به خود عمل است.
در این پایاننامه ابتدا تعریف و تحلیلی دقیق از ماهیت و حقیقت نیت ارائه میشود. و مباحث معناشناختی و وجود شناختی نیت و همچنین فرایند شکلگیری آن، از جهت مبادی و مراحل آن مشخص میگردد.
آنگاه در بخش اول موارد زیر تحلیل میشوند:
آیا نیت تأثیری در رشد معنوی دارد؟ آیا این تأثیر، تکوینی و حقیقی است یا اعتباری؟ آیا این نقش را میتوان به فاعل اخلاقی هم تعمیم داد؟ آیا تأثیر نیت در رشد معنوی عمل و عامل اخلاقی یک سویه است یا در نحوۀ تأثیر و تأثر بین نیت، عمل و عامل اخلاقی تبیینهای متفاوتی مطرح میباشد؟
و در بخش دوم، مراحل رشد معنوی قاعده مند در سه مرحلۀ امور تربیتی، امور اخلاقی و امور معنوی بیان میشود و در بخش سوم با توجه به مستندات وحیانی و روایی، به برتری نیت نسبت به اصل عمل میپردازیم و نقش محوری آن در رشد معنوی را اثبات مینماییم.
واژگان کلیدی: نیت، عمل، عامل، رشد معنوی، رشد اخلاقی و رشد تربیتی.
@AkhlaqHad