🔺پرونده ویژه #هوش‌مصنوعی هم‌اکنون در کانال #امتدادحکمت 🔸به همراه فیلم‌کوتاه درباره ربات هوشمند #سوفیا 👇👇👇 @monir_ol_din

#نکات‌فقهی_۱۶ کتاب المضاربة ✳ آیة الله شبیری زنجانی(دام‌ظله‌العالی) موضوع: عدم دلیل بر شرطیت تعین سرمایه 1⃣ در میان شرایط مضاربه دو شرط را ذکر کرده اند که با یکدیگر تفاوت دارند؛ شرط اول معلوم بودن سرمایه می باشد که در مقابل آن مجهول بودن آن قرار می گیرد، شرط دوم معیّن بودن سرمایه می¬باشد. در مقابل معین بودن سرمایه دو فرض می تواند مطرح ¬شود. یک فرض این است که سرمایه، کلی و جامعی باشد که قابل انطباق بر دو یا چند چیز هست که دارای قدر مشترک هستند. فرض دوم این است که سرمایه فردد مبهم و مردد باشد. 2⃣ در مباحث گذشته بیان کردیم که هر دو فرض ثبوتا ممکن هستند و مانع و اشکالی وجود ندارد. اما از حیث مقام اثبات، صحت یا بطلان قرارداد در این دو فرض تابع وجود یا عدم وجود اجماع بر شرطیت تعیّن سرمایه می باشد. زیرا نص خاصی که بر این شرط دلالت کند وجود ندارد. لذا عمده اثبات وجود اجماع بر آن است. 3⃣ اجماعی که حجت و کاشف از رای امام علیه السلام باشد در مقام وجود ندارد زیرا این دو فرض از مسائل نادر و غیر مبتلی به هستند و لذا نمی توان ادعا کرد که «صحت مضاربه در این دو مورد سوال واقع شده است و اگر حضرات علیهم السلام قائل به صحت مضاربه در این دو فرض بوده اند به ما می رسید ( لو کان لبان) و چون حکم به صحت به ما نرسیده است پس تعیّن سرمایه شرط صحت مضاربه است». هم چنانکه به دلیل نادر و غیر مبتلی بودن این دو فرض، اگر عامه اتفاق بر شرطیت تعیّن سرمایه داشته باشند، نمی توان از عدم وصول ردع از جانب معصومین علیهم السلام، ممضاة بودن این شرط را ثابت کرد. 4⃣ بنابراین اگر قواعد عامه حکم به بطلان مضاربه در این دو فرض نکند، خللی به صحت آن به خاطر عدم تعیّن سرمایه، وارد نمی شود و طرفین موظف هستند بر اساس توافقی که نموده اند عمل کنند. زیرا در مقام نص یا اجماع حجتی بر شرطیت تعیّن سرمایه وجود ندارد. بلکه از برخی روایات باب می توان استفاده کرد که به نحو قاعده کلی، هر عقد مضاربه ای که با توافق طرفین منعقد شده و قواعد عامه حکم به بطلان آن نکرده، صحیح است. در این روایات، حضرات علیهم السلام فرموده اند طرفین هرگونه توافق کرده اند عمل کنند. مورد این روایات اگر چه احتمالا لزوم التزام به میزان شراکت در سود که در قرارداد مورد توافق واقع شده است، می باشد ولی می توان استفاده عام کرد. 🔹 جلسه شانزدهم درس خارج مضاربه ۹۴/۱۰/۲۱ @alfigh_alosul

#نقد ✅ یکی از بزرگترین چالشهایی که در نسبت میان هوش مصنوعی و اجتهاد وجود دارد، #جایگزینی هوش مصنوعی به جای فقها است. روشن است که، این جایگزینی آرام با تحذیر بزرگان و اعاظم حوزه، از حرکت نخواهد ایستاد. 🔹مهمترین شاهد بر این مطلب نیز، تاریخچه هوش مصنوعی و تصویر نهایی است که برای آن در نظر گرفته شده است. هوش مصنوعی از خاستگاهی ماشینی آغاز کرده است اما تمایل آن را دارد که در موضعی فراتر از هوش انسانی بنشیند. 🔸مقاله ای در سایت #مرکزملی فضای مجازی بارگذاری شده که در #پژوهشگاه فضای مجازی تهیه شده است. نویسنده این مقاله، هرچند به برخی از مشکلات هوش مصنوعی در امر اجتهاد اشاره دارد لیکن فضای غالب مقاله، پیشنهاد جایگزینی اجتهاد هوش مصنوعی به جای مجتهدین انسانی است. 🔺این مقاله در کانال بارگذاری شده و مورد نقادی قرار خواهد گرفت. #هوش‌مصنوعی_اجتهاد 🆔https://eitaa.com/alfigh_alosul

#مقاله ✅نظام مسائل و فناوریهای کاربرد هوش مصنوعی در اجتهاد 📝روح الله شمس کوشکی 🔸پژوهشگر دفتر مطالعات اسلامی پژوهشگاه فضای مجازی @alfigh_alosul

✨اسعدالله ایامکم✨ 💥مزاح در محضر آیت‌الله 1⃣یکی از این روحانیان، مرحوم میرزا هاشم آملی بود. او از شاگردان میرزای نائینی بود. گفته‌اند که یک روز در نجف در محضر محقق نائینی نشسته بودند. درس در مسجد بازار برگزار می‌شد. چهارپایانی که بار می‌بردند از وسط بازار رد می‌شدند. ناگهان چهارپایان راهشان را کج کردند و داخل مسجد شدند. از آنجا که شاگردان رو به استاد نشسته بودند و متوجه اتفاق پیش آمده نبودند میرزای نائینی می‌گوید فضلای نجف وارد شدند. میرزا هاشم هم در مقام مزاح برآمده و گفته است که احتمالاً دنبال مجتهد اعلم هستند و آمده‌اند از شما تقلید کنند. (گوهر گمشده، صص ۱۵۱-۱۵۲) 2⃣از آیت‌الله مرعشی نجفی هم برخی شوخ‌طبعی‌ها نقل شده است. گفته می‌شود که ایشان در نماز جماعت رعایت اَضعفِ مأمومین را می‌کرده است. از همین رو نماز را سریع می‌خوانده تا افراد ناتوان دچار سختی نشوند. یکی از شاگردان به وی گفته بود که آقایی در فلان جا هست که نماز را از شما هم سریع‌تر و راحت‌تر می‌خواند. آیت الله مرعشی با لبخند و تعجب گفته بود که من مستحبات را در جماعت ترک می‌کنم، نکند آن آقا واجبات را هم ترک می‌کند؟ (ارجنامه مرعشیان، ص ۴۴) 3⃣نقل است زمانی که همسر شیخ عبدالکریم حائری درگذشت، ایشان زوجه دیگری اختیار کردند. اما این همسر دوم نیز عمرش به دنیا نبود و درگذشت. گفته شده زمانی که این بانو درگذشت، یکی از علمای اصفهان به نام آقا نجفی نامه تسلیتی به آیت‌الله حائری نوشت. شیخ عبدالکریم نامه را خواند و بسیار خندید. اطرافیان از خنده آیت‌الله تعجب کردند. شیخ مرتضی حائری، فرزند ایشان، نامه را از پدر می‌گیرد و می‌بیند که آقا نجفی در پایانِ نامه نوشته است: حضرت حاج آقای حائری، حضرتعالی چه وِرد و ذکری را می دانید و می‌خوانید که خواتین مُخدّرات را یکی پس از دیگری به گور می‌فرستید، لطف کنید آن ورد را برای اینجانب مرقوم فرمایید که هفتاد سال است مبتلا به یکی هستم. (شرح زندگانی حضرت آیت الله مؤسس و فرزند برومندشان، ص ۵۵). 4⃣در نقل دیگری گفته می‌شود عده‌ای به عیادت مرحوم شریعت اصفهانی رفتند و جلسه عیادت را طول دادند. آن‌ها که مدت طولانی در محضر آیت الله نشسته و مراعات کسالت احوال آیت الله را نکرده بودند در هنگام خداحافظی از وی تقاضا کردند که دعایی کنند. مرحوم اصفهانی به طنز گفته بود «اللّهمَ علّمهم آدابَ العیاده». (جرعه‌ای از دریا، ج ۳، ص ۳۹۲) ↩️مزاح در محضر #آیت‌الله امری مرسوم و مقبول است. این شیخ و سیدِ حاضر در تصویر نیز گویی از همین مزاح‌ها دارند و لطافت طبعی حاصل می‌کنند. https://www.dinonline.com/22705/ @alfigh_alosul

#نقدمقاله ✅ مقاله «نظام مسائل و فناوریهای کاربرد هوش مصنوعی در اجتهاد» به تبیین قدرت و سرعت عملکردی هوش مصنوعی نسبت به هوش انسانی پرداخته و عرصه های کاربرد آن در فرآیند اجتهاد را توضیح میدهد. 🔹این مقاله از زوایای مختلفی مورد انتقاد اساسی است. در چند شماره به نقد #هوش‌مصنوعی‌دراجتهاد خواهیم پرداخت. @alfigh_alosul

#نقدمقاله_1 ✅مقدمه 1⃣ به موضوع هوش مصنوعی از زوایای مختلفی می‌توان پرداخت؛ اول؛ زاویه #تکنولوژیکی که اتفاقاً زاویه غالب در بیان آثار و ثمرات آن است. از این منظر، مطالعه #تاریخچه‌هوش‌مصنوعی و سیر نظریات مختلفی که درباره قدرت عملکردی آن داده شده است، روایت‌های ضعیف و قوی که از آن مطرح می‌شود، آمال و غایاتی که برای هوش مصنوعی تصویر می‌شود، ضروری می‌نماید. 2⃣ دوم؛ زاویه فلسفی به هوش مصنوعی که از آن به #فلسفه‌هوش‌مصنوعی تعبیر می‌شود. در این منظر، فلسفه‌های مختلفی با این موضوع درگیر می‌شود؛ فلسفه ذهن، فلسفه تکنولوژی، فلسفه اطلاعات، فلسفه علوم کامپیوتری و.... ورود از منظر فلسفی به هوش مصنوعی در جهان غرب بسیار پیش از این شروع شده است و منتقدین جدی و مخالفین پروپاقرصی وجود دارند که، قابلیتهایی را که تکنیسین‌ها برای هوش مصنوعی برمی‌شمارند زیر سؤال می‌برند. توجه به ابعاد تکنولوژیک هوش مصنوعی بدون نظر انداختن به مبانی فلسفی آن، بدون مطالعه نظریات فلسفی منتقدین در این زمینه، کاستی و نقصانی جدی در زمینه #موضوع‌شناسی هوش مصنوعی است. 3⃣ سوم؛ زاویه علمی به هوش مصنوعی که برخی از علوم مرتبط با ذهن و کامپیوتر با آن مرتبط می‌گردد، مانند؛ علم روان‌شناسی که به مطالعه تجربی ذهن و فرآیند ادراکی انسان می‌پردازد. مطالعه نظریات روان شناسان و دیدگاه آنان درباره هوش مصنوعی و مقایسه آن با هوش انسانی ضروری می‌نماید. البته، در این مطالعه باید به مبانی علم روان‌شناسی توجه نمود که دانشی برخاسته از جهان‌بینی غربی الحادی است. ↩ نتیجه اولیه اینکه؛ موضوع‌شناسی هوش مصنوعی می‌طلبد که مطالعات پیرامونی آن شامل ابعاد تکنولوژیکی، فلسفی و روان‌شناختی آن باشد. روشن است که این مطالعات تمرکز بر موضوع هوش‌مصنوعی دارد و از مطالعه جامعه‌شناسی هوش مصنوعی فارغ اسات، و آن مواد مطالعاتی نیز از دنیای غرب تأمین می‌شود و این مطالعات را نمی‌توان مطالعات اسلامی هوش مصنوعی دانست. 🔹سؤال؛ آیا موضوع‌شناسی که از هوش مصنوعی صورت می‌گیرد، همه ابعاد آن را - حتی در بستر مطالعات غربی آن- ملاحظه نموده است؟ یا اینکه فقط به بعد تکنولوژیکی آن اکتفا کرده و مجذوب قدرت و سرعت آن گشته و از تأمل در سایر ابعاد و زوایای آن منصرف شده است؟ 🔹اگر بخواهیم، هوش‌مصنوعی را در منطق #موضوع‌شناسی‌اسلامی مورد بررسی قرار دهیم چه مطالعاتی نیاز است؟ آیا به گزارشی که دانشمندان غربی از حقیقت هوش مصنوعی، کاربردها و کارکردهای آن ارائه می‌دهند اکتفا نماییم؟ آیا در این گزارش به اینکه کارشناس صالح و عادلی، این موضوع را می‌شناساند اکتفا نموده و عنان اجتهاد و تفقه را در اختیار آن بگذاریم؟ @alfigh_alosul

#نقدمقاله_2 ✅نقد موضوع‌شناسی هوش مصنوعی 1⃣ پاره ای از این نقد در مطلب پیشین آمده است. گفته شد که، متأسفانه در موضوع‌شناسی هوش مصنوعی به همان ابعاد تکنولوژیک آن اکتفا شده و قدرت کاربردی آن در عرصه اجتهاد برجسته شده است. یعنی به همان مطالعات غربی پیرامون هوش مصنوعی که بیشتر از دامنه بحث تکنیکی آن است و شامل مطالعات انتقادی فلسفی می شود، هم پرداخته نشده است. البته شاید در این مقاله، مجال چنین موضوع شناسی نباشد و مناسبتی هم نباشد که طرح بشود، اما این نقد وارد است که، اگر چنین مطالعاتی صورت می‌گرفت، نویسنده محترم با شگفت‌زدگی با هوش مصنوعی مواجهه پیدا نمی‌کرد و شاید اصلاً دست به قلم نمی‌شد که اندر مزایای آن در عرصه اجتهاد بنگارد. خلاصه اینکه؛ شناخت نویسنده از حقیقت هوش مصنوعی #ناقص است و تمام حقیقت هوش مصنوعی هم بعد تکنیکی آن فقط نیست، و همین نقص در موضوع‌شناسی، کافی است که چنین تجویزی برای به کارگیری هوش‌مصنوعی در اجتهاد معتبر نباشد. 2⃣ آیا به صرف اینکه، کارشناس موضوع، عادل و صالح باشد کفایت می‌کند که سخن او مورد پذیرش قرار بگیرد؟ در حالیکه #تعارض میان اقوال کارشناسان درباره یک موضوع واحد وجود دارد و در موضوع هوش مصنوعی هم منتقدینی وجود دارند که کارشناس موضوع هم هستند، چرا شما در شناخت این موضوع فقط جانب موافقین و مدافعین را گرفته‌اید؟ آیا این موضوع‌شناسی حجیت دارد؟ 3⃣ نقدی که می‌خواهم عرض کنم، ناظر بر #متدشناخت‌موضوع است که، البته این نقد نه تنها به نویسنده محترم بلکه به شیوه متداول موضوع‌شناسی در عرصه فقه و اجتهاد وارد است. با تأسف فراوان باید گفت؛ آنچه در روش شناخت موضوع، غلبه داشت ارجاع آن به فهم عرفی از موضوعات عرفی بود. حال که #عرف‌خاص یا #عرف‌متخصص مورد قبول اساتید هم قرار گرفته است، هیچ مواجهه #نقادانه‌ای با موضوع‌شناسی متخصصین فن صورت نمی‌گیرد. ضمن آنکه؛ نباید در مواجهه با کارشناس موضوع، فقط به احراز عدالت او اکتفا نمود بلکه باید با تدوین #نظام‌مسائل و سؤالاتی، ابعاد موضوع را شکافت تا او در پاسخ‌هایی که می‌دهد میزان عمق و همه جانبه‌نگریش به دست آید. و اگر فقیه ذهن خود را در اختیار کارشناس قرار دهد، حتی کارشناس عادل هم می‌تواند به دلیل آنکه یک جانبه‌نگر و تکنیکی صرف به موضوع نگاه می‌کند، فقیه را در فرآیند استنباط دچار انحراف کند. پس لازم است که، فقیه با نظام سؤالاتی که خود به نحو کلی دارد، ابعاد موضوع را همه جانبه‌نگرانه مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. لازم به ذکر است که، این چنین بررسی #پرسش‌گرانه‌ای از ناحیه فقیه ملازم با این نیست که او ورود تخصصی در موضوع کند، بلکه او باید کلیاتی در اختیار داشته باشد که بتواند با پرسش‌های خود اشراف به موضوع پیدا کند، حتی به صورت کلی. 4⃣ در ادامه نقد روش شناخت و تکمیل آن عرض می‌کنم که؛ نقص عمده در موضوع‌شناسی به روش شناخت موضوع از ناحیه کارشناسان موضوع بازگشت می‌کند و تصحیح این روش شناخت نیز در مباحث #علم‌دینی صورت می‌گیرد. یعنی ذیل سرفصل علم دینی است که، از روش علم، فلسفه علم، معیار دینی بودن علم صحبت می شود. با طرح مبانی مختلفی که در عرصه علم دینی صورت گرفته است، نمی‌توان نظر کارشناس موضوع را کافی برای موضوع‌شناسی دانست. آیا تکنولوژی #خنثی و بی‌جهت است؟ یا اینکه #جهتدار است؟ نویسنده محترم مقاله، آیا او جانب خنثی‌بودن تکنولوژی را گرفته است یا جهتداری آن را؟ فارغ از ادله‌ای که ارائه می کند، آیا اصلاً به این موضوع توجه کرده است؟ اگر توجه نکرده باشد، پس موضوع شناسی او ناقص صورت گرفته است. @alfigh_alosul

•| نقد به‌کارگیری ناهشیارانه |• 🔸آنچه که پیداست، عدم #هشیاری در مواجهه با هوش‌مصنوعی در عرصه اجتهاد است؛ ۱‌.زیرا فقط به بعد #تکنولوژیک آن توجه و از سایر ابعاد #غفلت شده است. ۲. زیرا در #موضوع‌شناسی آن به نظرات #منتقدین توجهی نشده است. ۳. زیرا در مرحله موضوع‌شناسی به مبانی #علم‌دینی توجهی نشده و با فقدان اتخاذ مبنا در آن مرحله، حکم به جواز استفاده از هوش مصنوعی در عرصه اجتهاد داده‌اند. @alfigh_alosul