#پرونده_علمی_1
#روش_شناسی_تفقه_1
✍ محمد(صالح) متقیان
تمهیدٌ
1⃣ با دقت در ابعاد و زوایای موضوع تفقه و استنباط این نتیجه به دست می آید که، امر استنباط دارای سه مؤلفه؛ منابع استنباط، روش استنباط و رویکرد استنباط است. این سه عنصر ساختمان اصلی #عملیات_استنباط را می سازند. در این سه عنصر اختلافاتی میان فقهای امامیه مشاهده می شود. هرچند در هر کدام قدرمتیقن و نقاط اشتراکی وجود دارد و بینونت مطلق میان فقها وجود ندارد. در این پرونده از میان عناصر سه گانه به موضوع #روش_شناسی می پردازیم. مقصود از روش شناسی؛ #چگونگی_عملیات_استنباط است. آن فرآیندی که فقیه طی می کند تا به حکم شرعی دست یابد به آن روش استنباط می گوییم.
2⃣همانطور که گفته شد، علیرغم وجود اختلافاتی در ناحیه روش استنباط نقاط اشتراک میان فقها وجود دارد. تذکر به آن نقاط اشتراک از این باب ضرورت دارد که، مانع از شکل گیری این ذهنیت و ارتکاز شود که در میان فقهای امامیه با دو گونه روش مواجهیم که جدایی مطلق از همدیگر دارند. برخی از متحصلین در امر فقاهت با دمیدن به اختلافات دایره بسیار تنگی از استنباط و اجتهاد را تعریف می کنند که بسیاری از اعاظم فقهای شیعه از آن دایره بیرون می مانند.
3⃣ در این مطلب، به دو نوع روش شناسی اشاره خواهد شد که برگرفته از مطالعات میدانی و حضور در دروس خارج اساتید عظام است. ذکر نام اساتید بزرگوار در این وجیزه فقط جهت بیان مثالهای واقعی خواهد بود. قصد هم ندارم که این دو نوع روش شناسی را در ابتدای مطالب نامگذاری کنم. بلکه با سیر طبیعی که در ارائه نکات صورت خواهد گرفت عنوان آنها استخراج می شود. با این روش از هرگونه برچسب زنی و ایجاد ذهنیت جلوگیری خواهد شد.
@alfigh_alosul
🔅به مناسبت سالروز رحلت آیت الله بروجردی(رضواناللهعلیه)_ ۱۰ فروردین ۱۳۴۰ ش/ ۱۳شوال ۱۳۸۰ق
♻️نکاتی درباره روششناسیعلمی
#سید_حسین_بروجردی
#روش_شناسی
👇👇👇
https://eitaa.com/alfigh_alosul/959
♻️روششناسی اصولی محقق بروجردی(رضواناللهعلیه)
🔹 استادسیداحمد مددی(دام عزه):
نظر ایشان این بود که در مسائل، عنصر #تاریخی را نگاه کنند. ایشان در اصول این کار را کرد. در آن زمان این اشکال میشد که اصول بحث عقلی است، عقل که زمان و مکان سرش نمیشود. اما ایشان آمد در خود بحث اصولی این کار را کرد. مثلاً اجتماع امر و نهی در آغاز چه بوده و بعد چه شده است. اصلا زاویهی بحث چه بوده است و اکنون زاویهی بحث چه شده است و بعد خود ایشان نتیجهگیری میکند که این کار را باید بکنیم. من اصول ایشان را از طریق آنچه آقای منتظری و آقای خمینی نوشتند، هر دو را نگاه کردم. این کار، کار بسیار با ارزشی است. این که شاگردان ایشان در یک مصاحبهای گفتند روش ایشان وثوقآور و مورد اطمینان است، به خاطر این است که هر وقت ما با واقعیتهای تاریخی پیش برویم این وثوق و اطمینان بیشتر میشود. آقای بروجردی #ریشهای برخورد میکردند. اینگونه برخورد، خواهی نخواهی افق فکر را بیشتر باز میکند. «هر کسی در حوزههای ما ریشهای برخورد بکند، زودتر افراد را به نتیجه میرساند». سه ماه که نه، ممکن است در یک ماه به نتیجه برسند. چون ریشهها را میگوید. وقتی طلبه دو تا مسئله، سه تا مسئله را در درس ایشان به طور ریشهای کار میکند، بقیهی مسائل را میآموزد که چگونه کار کند. اما وقتی تعبدی شد، وقتی ریشهای نبود و موردی بود، استاد باید هر کدام از مسائل را موردی بیاموزد. مرحوم بروجردی در خیلی از عناصر اصول، جانب تاریخی را وارد کردند.
#سید_حسین_بروجردی
#روش_شناسی
@alfigh_alosul
♻️روششناسی فقهی محقق بروجردی(رضواناللهعلیه)
🔹 استادسیداحمد مددی(دام عزه):
آن روش آقای بروجردی اگر #اِحیا بشود، یعنی اگر ما روش و متد را یاد بگیریم و در ثانی وسایل کار را آماده کنیم، میتوانیم فقیهی را تربیت بکنیم که در طی سه سال، چهار سال بتواند در تمام ابواب فقه نظر بدهد. ما الان بگوییم متد آقای بروجردی این است، ما یک حکم را اول از قرآن نگاه بکنیم و ببینیم که در قرآن هست یا نه. از زمان رسول الله نگاه بکنیم. از زمان صحابه نگاه بکنیم. قبل از ائمه ما چه بوده. از کدامیک از امامان ما، رسیده است. تعارض با همدیگر دارند یا ندارند. قرن بعدی، این روایت در چه مصادیقی آمده است. اصحاب ما چه فتوایی دادند. یک سیر تاریخی منظمی را ایشان تقریباً ترسیم کرده که البته به این وضعی که من عرض کردم نیست. پس ما بیاییم یک دوره ـ فرض کنید، در یک ماه، دو ماه ـ خصایص این پنج قرن را به طلبه یاد بدهیم. ما باید با استعانت از هزار تا محقق و پژوهشگر و نه یکی، یک جوری #دورهیفقه را بنویسیم، که هم در آن فتاوای سنیها باشد، هم روایات سنیها باشد، هم مناقشات سنیها باشد، هم قرن اول در آن بیاید هم قرن دوم و سوم و چهارم و پنجم بیاید. هم دستهبندی بکند. مشکل تخصص ما برای این جهت درست شد. ما اگر متد را یاد دادیم. روش را یاد دادیم و در ثانی وسیله را هم در اختیار گذاشتیم، متد و روش را که طلبه یاد گرفت، از اول کتاب طهارت تا آخر کتاب دیات میتواند کارایی داشته باشد.
#سید_حسین_بروجردی
#روش_شناسی
@alfigh_alosul