تبیین چهل مسألۀ #اعتقادی 💠 اصل پنجم: #معاد مسأله 28: برزخ 🔸واژۀ «برزخ» در لغت به معنی چیزی است که میان دو شیء قرار می‌گیرد. «عالم برزخ» یا «عالم قبر» یا «عالم ارواح» به عالمی گفته می‌شود که میان دنیا و آخرت واقع شده است. این عالم دارای سه منزل است که عبارتند از منزلی در وقت مرگ، منزلی در قبر و منزلی تا روز قیامت. 🔸روشن‌ترین تصویری که از زندگی در عالم برزخ وجود دارد این است که روح انسان، پس از پایان زندگی دنیوی و ویرانی جسم فعلی، در اجساد لطیفی قرار می‌گیرد که شبیه و مثل جسم دنیوی است، ولی از عوارض و خصوصیات‌ آن برکنار است. 🔸در برخی از روایات عالم برزخ به حالت رؤیا و خواب تشبیه شده است. و بر اساس آیاتی از قرآن کریم، نیکوکاران در برزخ، متنعّم و بدکاران در آن عالم، معذّب خواهند بود. 🔸از این آیات و روایات روشن می‌شود که بهشت و نعمت‌های آن و نیز جهنّم و عذاب‌های آن در عالم برزخ هم وجود دارد. #عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان) آیت‌الله العظمی مظاهری 🆔 @almazaheri

تبیین چهل مسألۀ #اعتقادی 💠 اصل پنجم: #معاد مسأله 29: ابطال تناسخ 🔸برخی از فرقه‌ها معتقدند که روح انسان بعد از مرگ، به بدن دیگری در این دنیا باز می‌گردد و زندگی مجددی را آغاز می‌نماید. اگر متوفّی جزء صالحان باشد، روح او در یک شخص متنعّم و آسوده و اگر جزء ناپاکان باشد، روح او در یک شخص بلاکش و ناآرام حلول می‌کند. 🔸این عقیده هم از نظر عقلی و هم از نظر شرعی باطل است و وجود عالم برزخ و تصریح قرآن کریم به وجود چنین عالمی، مهم‌ترین دلیل بر ردِّ این اعتقاد است. 🔹«قالَ رَبِّ ارْجِعُونِ لَعَلّى اَعْمَلُ صالِحاً فیما تَرَكْتُ كَلّا اِنَّها كَلِمَةٌ هُوَ قائِلُها وَ مِنْ وَرائِهِمْ بَرْزَخٌ اِلى یومِ یبْعَثُونَ» 🔸دلایل علمی و عقلی دیگری نیز جهت ردِّ این اعتقاد وجود دارد که در این نوشتار فرصت بازگوئی آن دلایل نیست و در کتب اعتقادی آمده است. #عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان) آیت‌الله العظمی مظاهری 🆔 @almazaheri

تبیین چهل مسألۀ #اعتقادی 💠 اصل پنجم: #معاد مسأله 30: قیامت 🔸منزل دوّم بعد از مرگ، «عالم قیامت» است که خود دارای منازلی است: منزل نفخ صور، منزل اجتماع تمام انسان‌ها، منزل حسابرسى به اعمال انسان‌ها، منزل تحویل دادن نامۀ اعمال خوبان و بدكاران، منزل شفاعت، منزل عبور انسان‌ها از روى صراط و سپس جاى گرفتن در منزلگاه ابدى (بهشت براى نیكوكاران و جهنّم براى بدكاران). 🔸در قرآن شریف دربارۀ هر یك از این منازل، آیات فراوانى وجود دارد که در این مجال امکان‌بازگوئی آن آیات نیست. #عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان) آیت‌الله العظمی مظاهری 🆔 @almazaheri

تبیین چهل مسألۀ #اعتقادی 💠 اصل پنجم: #معاد مسأله 31: شفاعت 🔸شفاعت به اعتقاد شیعه، یک امر ضروری است؛‌ به این معنى كه افرادى مانند پیامبر گرامى اسلام«ص» و اهل‌بیت آن حضرت«ع»، از خداوند متعال، آمرزش بعضى از گناه‌كاران را مى‏طلبند و خداى متعال دعوت ایشان را اجابت مى‏كند و آن گنهكاران را مورد آمرزش و رحمت خود قرار مى‏دهد. در خصوص شفاعت، علاوه بر وجود روایات متواتر و فراوان، آیات متعدّدى در قرآن شریف وجود دارد. 🔸نکتۀ قابل توجّه اینکه شفاعت باید به اذن خدای متعال باشد و معنای شفاعت نیز این نیست که کسی به ناحق، بهشتی یا جهنّمی شود، یا در روز رستاخیز با فریب، پارتی، رشوه و زور، کسی به‌جای دیگری عذاب شود یا ظالمی از آتش نجات یابد. همچنین شفاعت نیاز جدّی به لیاقت و زمینه‌سازی دارد‌ و افرادی نظیر ستمگران و بی‌نمازان، لیاقتِ شفاعت را ندارند. از این‌رو قرآن‌کریم در آیاتی، شفاعت برای نالایقان را رد می‌کند: 🔸«فَما تَنْفَعُهُمْ شَفاعَةُ الشَّافِعینَ» یعنی شفاعت در روز قیامت هست؛ امّا نه برای نااهلان. و باید توجّه داشت که این‌گونه آیات، در مقام نفی اصلِ شفاعت نیست. #عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان) آیت‌الله العظمی مظاهری 🆔 @almazaheri

تبیین چهل مسألۀ #اعتقادی 💠 اصل پنجم: #معاد مسأله 32: شاهدان در قیامت 🔸بنابر تصریح قرآن کریم و روایات اهل‌بیت«ع»، در روز قیامت شاهدانی هستند که به نفع یا ضرر انسان شهادت می‌دهند. این شاهدان در دنیای فعلی، مراقب کردار و گفتار آدمی هستند، بلکه نحوۀ اعمال و نیت هرکسی را درک می‌کنند و از چگونگی و کمّ و کیف آن اطّلاع کافی دارند تا بتوانند شهادت دهند. در این نوشتار به هشت گروه از شاهدان قیامت اشاره می‌شود، ولی به جهت رعایت اختصار، از توضیح در خصوص چگونگی نظارت شاهدان و یا بیان آیات قرآن در مورد چگونگی مراقبت آنان خودداری می‌گردد. 🔸اوّل: خداوند متعال؛ دوّم: ملائکۀ الهی؛ سوّم: انبیاء الهی«ع»؛ چهارم: امامان معصوم«ع»؛ پنجم: اعضا و جوارح و دل انسان؛ ششم: اعمال انسان؛ هفتم: هویت انسان؛ هشتم: مکان و زمان اعمال. 🔸توجّه به اینکه همواره از اعمال و گفتار و بلکه نیات انسان مراقبت می‌شود، یک نیروی کنترل‌کننده برای انسان محسوب می‌گردد و او را از انجام گناه و معصیت باز می‌دارد. #عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان) آیت‌الله العظمی مظاهری 🆔 @almazaheri

تبیین چهل مسألۀ #اعتقادی 💠 اصل پنجم: #معاد مسأله 33: تجسّم اعمال 🔸تجسّم عمل در قرآن‌کریم به سه‌‌گونه تصویر شده است که عبارتند از: 🔸الف) تمام اعمال انسان در زندگی دنیوی او تأثیر دارد. اعمال نیک، موجب پیدایش زندگی سالم و حیات طیبه می‌شود و کارهای ناشایست، زندگی ناسالم و بی‌‌ارزشی به همراه دارد. یعنی زندگی سالم یا ناسالمی که هرکس دارد، جزای عمل او نیست، بلکه بروز و ظهور اعمال اوست و به عبارت روشن‌تر، «تجسّم عمل» وی محسوب می‌گردد. 🔸ب) اعمال هر انسانی صورت ملکوتی دارد و در دنیا و آخرت با اوست؛ بنابراین، نعمت‌های بهشت یا نقمت‌های جهنّم، تجسّم همان اعمال انسان است که در قیامت نیز او را همراهی می‌کند. 🔸ج) رفتار و کردار آدمی، ‌تأثیر به سزائی در تکوین هویت او دارد، به‌گونه‌ای که اعمال هر انسانی برای او «ملکه» می‌سازد. به عبارت روشن‌تر اگر انسان خود را به عملی عادت دهد، به تدریج همان عمل شخصیت وی را می‌سازد و موجب تکوین یک هویت خوب یا بد برای او می‌شود. از این جهت، رفتار، گفتار و کردار نیکو، ‌شخصیتی شکوفا و باطراوت در دنیا و آخرت به انسان می‌بخشد و افکار، گفتار و کردار ناشایست، شخصیتی پست و حیوانی‌ در دو جهان برای آدمی پدید می‌آورد. چنانکه اهل معرفت و صاحبان چشمان تیزبین، هویت دیگر انسان‌ها را در همین دنیا نیز ملاحظه می‌کنند. #عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان) آیت‌الله العظمی مظاهری 🆔 @almazaheri

تبیین چهل مسألۀ #اعتقادی 💠 اصل پنجم: #معاد مسأله 34: نامۀ اعمال 🔸سه‌ گونه نامۀ عمل در روز رستاخیز تصویر و ترسیم شده است: 🔸الف) پروندۀ عمر که بهشتیان آن را در دست راست و جهنّمیان به دست چپ خواهند گرفت. 🔸ب) همۀ آنچه هر انسانی در این دنیا انجام داده است، در آن سرا به گونه‌ای که آن اعمال دارای حیات و شعور است و با قیامت متناسب شده است، حاضر می‌یابد. این، همان نوع دوّم تجسّم عمل است که بحث آن گذشت. 🔸ج) همان‌گونه که در قسم سوّم تجسّم عمل بیان شد، هویت هر شخصی ـ که در اثر انجام اعمال صالح و غیرصالح‌ـ برای او پدید آمده است، در روز رستاخیز بروز و ظهور کرده و او را به‌همان شکل و گونه‌ای در می‌آورد که نتیجۀ اعمالش اقتضا می‌کند. به این ترتیب هر انسانی می‌تواند توسّط هویتی که در سرای آخرت دارد، حسابگر خویش باشد؛ زیرا صفحۀ نفس انسان، بالاتر، بهتر، ظاهرتر و گویاتر از هر نامه‌ای است. #عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان) آیت‌الله العظمی مظاهری 🆔 @almazaheri

تبیین چهل مسألۀ #اعتقادی 💠 اصل پنجم: #معاد مسأله 35: پاداش و کیفر، تکوینی است نه قراردادی 🔸آنچه آدمی در این دنیای فانی می‌کارد، در سرای باقی برداشت می‌کند. ولی نکتۀ ظریف این بحث اینجاست که اگر انسان ذرّه‌ای خوبی کند، همان‌ را به‌صورت پاداش و نعمت‌های بهشتی می‌یابد و اگر ذرّه‌ای بدی کند نیز، همان را به صورت آتش در جهنّم مشاهده‌ می‌کند. به‌بیان روشن‌تر، انسان خودِ آن خیر یا شرّی که انجام داده است را می‌بیند، نه جزای آن را. 🔸بنابراین نعمت‌های بهشتی و عذاب‌های دردناک جهنّمی، امری قراردادی و به عنوان پاداش یا کیفر نیست تا گفته شود آن پاداش‌ها‌ و کیفرها با اعمال موقّت دنیائی تناسب ندارد؛ هم‌چنان‌ که خلود و جاودانگی نیکوکاران در بهشت یا معصیت‌کاران در جهنّم، امری طبیعی است. 🔸البته «توبه» در این دنیا و «مغفرت» و «شفاعت» در آخرت، موجب رهائی گناهکارانی می‌شود که لیاقت داشته یا زمینه‌سازی کرده باشند. #عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان) آیت‌الله العظمی مظاهری 🆔 @almazaheri

تبیین چهل مسألۀ #اعتقادی 💠 اصل پنجم: #معاد مسأله 36: خلود در آتش 🔸بنابر اعتقاد شیعه، و بر اساس برخی از آیات و روایات، کسانی که درِّ گرانبهای ایمان را در صدف وجود خویش نگه ‌داشته‌اند، ولی در اثر نافرمانی و معصیت‌‌ها، جهنّمی شده‌اند، به اندازه‌ای در جهنّم می‌‌مانند که آتش و عذاب الهی، کدورت‌ها و ناخالصی‌های آنان را از بین ببرد، تا آنگاه پاکیزه و لایق بهشت شوند. بنابراین خلود در آتش برای این‌گونه افراد، دائمی و همیشگی نخواهد بود. امّا مجرمانی که کفر و عناد ورزیده‌اند یا راه شرک و گمراهی را پیش گرفته‌اند، برای همیشه در آتش دوزخ باقی خواهند ماند. #عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان) آیت‌الله العظمی مظاهری 🆔 @almazaheri

تبیین چهل مسألۀ #اعتقادی 💠 اصل پنجم: #معاد مسأله 37: جهنّم، جایگاه معاندان 🔸از منظر شرع مقدّس و نیز طبق گواه عقل، پروردگار رحمان انسان بی‌تقصیر را عذاب نمی‌کند. بنابراین کسانی که عناد و لجاج و تقصیری نداشته باشند ـ گرچه حتّی کافر یا مشرک باشند ـ به عذاب جهنّم دچار نخواهند شد و جهنّم صرفاً جایگاه افراد لجوج و معاند است. 🔸نکتۀ قابل توجّه اینکه، افراد غیرمقصّر که عذاب نمی‌شوند، به بهشت موعود هم راه نخواهند یافت؛ زیرا آن بهشت، مخصوص متّقین و کسانی است که در دنیا مسیر قرب الهی را پیموده‌اند، و این‌گونه افراد به هر دلیلی از حرکت به سوی خداوند سبحان عقب مانده‌اند. امّا رحمت واسعۀ حق‌تعالی آنان را در رفاه خواهد گذاشت و به هرکه به اندازۀ نیکی‌هایی که داشته و منزلتی که دارد، پاداش خواهد داد. 🔸افراد غیر مقصّر عبارتند از: مستضعفین فکری یا سفهاء، افراد مجبور یا مکره، غافلانی که کشف راه حق به فکر آنان نرسیده است و افرادی که به فکر حق افتاده‌اند ولی اشتباهاً و بدون عناد و لجاج، به باطل معتقد شده‌اند. #عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان) آیت‌الله العظمی مظاهری 🆔 @almazaheri

تبیین چهل مسألۀ #اعتقادی 💠 اصل پنجم: #معاد مسأله 39: صراط 🔸از قرآن کریم استفاده می‌شود که راه بهشت از جهنّم می‌گذرد. اهل بهشت پس از عبور از جهنّم به بهشت می‌رسند و اهل جهنّم همانجا می‌مانند. 🔸صراط که آن را «پل صراط» نامیده‌اند نیز گوئی پلی است که از روی جهنّم می‌گذرد؛ و از آنجا که آخرت باطن دنیاست، صراط آخرت نیز باطن صراط دنیاست که آن را صراط مستقیم می‌نامند و همان «اسلام» است. هرکه در این دنیای فانی از صراط مستقیم یا اسلام منحرف گردد، در سرای آخرت هم بر صراط خواهد لغزید. بنابراین آدمی باید برای گذشتن از صراط مستقیم دنیا، توبه، تضرّع، تقوا، تخلیه، تحلیه، تجلیه، و لقاء و بهره‌مندی از راهنما را شرط اساسی رستگاری بداند تا بتواند بدون انحراف و لغزش، از صراط آخرت عبور کند و وارد بهشت گردد. #عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان) آیت‌الله العظمی مظاهری 🆔 @almazaheri

تبیین چهل مسألۀ #اعتقادی 💠 اصل پنجم: #معاد مسأله 40: توبه 🔸توبه یعنی پشیمانی و سرافکندگی گناهکار از قصور یا تقصیری که داشته است و بازگشت او از زیر پرچم شیطان جنّی و انسی به سوی خداوند تبارک و تعالی. 🔸پروردگار مهربان، پذیرش چنین توبه‌ای و آمرزش گناهان ـ‌‌‌هر چند بزرگ باشد ـ‌ را وعده داده است، هر چند توبه گنهکار بارها شکسته شده باشد. 🔸توبه هیچ شرطی ندارد و به صرف پیدا شدن حالت درونی پشیمانی از گناه، توبه حاصل می‌گردد. البته باید دانست که لازمۀ پشیمانی، تصمیم قطعی بر ترک گناه و عمل بر طبق دستورات الهی است. 🔸در برخی از آیات قرآن‌‌ کریم، به ظاهر شرایطی برای تحقّق توبه بیان شده است که از جمله می‌توان به چهار شرط ظاهری ذیل اشاره نمود: الف) گناه از روی جهالت و نادانی باشد. ب) توبه را به تأخیر نیندازد. ج) توبه قبل از دیدن مرگ باشد. د) توبه بعد از مرگ نباشد. 🔸نکتۀ اخلاقی این شروط ظاهری این است که در موارد فوق‌الذّکر، انسان گنهکار، موفّق به توبۀ از گناه نمی‌شود و یا در برخی از موارد، خود را گناهکار نمی‌شمارد که پشیمان شده و توبه کند و در مواردی نیز پشیمانی واقعی برای گناهکار رخ نمی‌دهد و ندامت او در اثر کیفری است که در مقابل راه خود مشاهده می‌کند و چنانچه رها شود، مجدّداً مرتکب همان گناهان خواهد شد و به دروغ اظهار پشیمانی و ندامت می‌کند. بنابراین، توبه هیچ شرطی ندارد و صرف پشیمانی حقیقی، تحقّق می‌یابد. #عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان) آیت‌الله العظمی مظاهری 🆔 @almazaheri