تبیین چهل مسألۀ #اعتقادی
💠 اصل پنجم: #معاد
مسأله 30: قیامت
🔸منزل دوّم بعد از مرگ، «عالم قیامت» است که خود دارای منازلی است: منزل نفخ صور، منزل اجتماع تمام انسانها، منزل حسابرسى به اعمال انسانها، منزل تحویل دادن نامۀ اعمال خوبان و بدكاران، منزل شفاعت، منزل عبور انسانها از روى صراط و سپس جاى گرفتن در منزلگاه ابدى (بهشت براى نیكوكاران و جهنّم براى بدكاران).
🔸در قرآن شریف دربارۀ هر یك از این منازل، آیات فراوانى وجود دارد که در این مجال امکانبازگوئی آن آیات نیست.
#عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان)
آیتالله العظمی مظاهری
🆔 @almazaheri
#احکام شرعی
🔰#وصیت
مسأله 525:
🔹 وصیّت باید از روی عقل و با قصد و اختیار باشد. بنابراین اگر کسی را ولو با رودربایستی وادار به وصیّت کنند یا در حال هذیان گفتن وصیّت کند، وصیّت او الزام آور نیست.
#عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان)
آیتالله العظمی مظاهری
🆔 @almazaheri
تبیین چهل مسألۀ #اعتقادی
💠 اصل پنجم: #معاد
مسأله 31: شفاعت
🔸شفاعت به اعتقاد شیعه، یک امر ضروری است؛ به این معنى كه افرادى مانند پیامبر گرامى اسلام«ص» و اهلبیت آن حضرت«ع»، از خداوند متعال، آمرزش بعضى از گناهكاران را مىطلبند و خداى متعال دعوت ایشان را اجابت مىكند و آن گنهكاران را مورد آمرزش و رحمت خود قرار مىدهد. در خصوص شفاعت، علاوه بر وجود روایات متواتر و فراوان، آیات متعدّدى در قرآن شریف وجود دارد.
🔸نکتۀ قابل توجّه اینکه شفاعت باید به اذن خدای متعال باشد و معنای شفاعت نیز این نیست که کسی به ناحق، بهشتی یا جهنّمی شود، یا در روز رستاخیز با فریب، پارتی، رشوه و زور، کسی بهجای دیگری عذاب شود یا ظالمی از آتش نجات یابد. همچنین شفاعت نیاز جدّی به لیاقت و زمینهسازی دارد و افرادی نظیر ستمگران و بینمازان، لیاقتِ شفاعت را ندارند. از اینرو قرآنکریم در آیاتی، شفاعت برای نالایقان را رد میکند:
🔸«فَما تَنْفَعُهُمْ شَفاعَةُ الشَّافِعینَ» یعنی شفاعت در روز قیامت هست؛ امّا نه برای نااهلان. و باید توجّه داشت که اینگونه آیات، در مقام نفی اصلِ شفاعت نیست.
#عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان)
آیتالله العظمی مظاهری
🆔 @almazaheri
#احکام شرعی
🔰#ارث
مسأله 540:
🔹 اگر میّت مدیون باشد یا خمس و زکات بدهکار باشد، ورثه اوّل باید بدهی او را ادا کنند و پس از آن ارث را قسمت کنند و اگر مدیون نیست ولی نماز و روزه و نظایر آن بر عهده دارد، سزاوار است که ورثه او را از عذاب الهی نجات بدهند و این موارد را از اصل مال او ادا کنند.
#عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان)
آیتالله العظمی مظاهری
🆔 @almazaheri
#احکام شرعی
🔰#غسل مسّ میّت
مسأله 97:
🔹 غسل مسّ میّت مثل همه غسلها است و میشود با آن نماز خواند.
مسأله 98:
🔹 کسی که غسل مسّ میّت بر عهده دارد، برای خواندن نماز ـ واجب و مستحب ـ باید غسل کند. ولی روزه و سایر اعمال عبادی واجب و مستحب را میتواند بدون غسل بهجا آورد.
#عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان)
آیتالله العظمی مظاهری
🆔 @almazaheri
تبیین چهل مسألۀ #اعتقادی
💠 اصل پنجم: #معاد
مسأله 32: شاهدان در قیامت
🔸بنابر تصریح قرآن کریم و روایات اهلبیت«ع»، در روز قیامت شاهدانی هستند که به نفع یا ضرر انسان شهادت میدهند. این شاهدان در دنیای فعلی، مراقب کردار و گفتار آدمی هستند، بلکه نحوۀ اعمال و نیت هرکسی را درک میکنند و از چگونگی و کمّ و کیف آن اطّلاع کافی دارند تا بتوانند شهادت دهند. در این نوشتار به هشت گروه از شاهدان قیامت اشاره میشود، ولی به جهت رعایت اختصار، از توضیح در خصوص چگونگی نظارت شاهدان و یا بیان آیات قرآن در مورد چگونگی مراقبت آنان خودداری میگردد.
🔸اوّل: خداوند متعال؛ دوّم: ملائکۀ الهی؛ سوّم: انبیاء الهی«ع»؛ چهارم: امامان معصوم«ع»؛ پنجم: اعضا و جوارح و دل انسان؛ ششم: اعمال انسان؛ هفتم: هویت انسان؛ هشتم: مکان و زمان اعمال.
🔸توجّه به اینکه همواره از اعمال و گفتار و بلکه نیات انسان مراقبت میشود، یک نیروی کنترلکننده برای انسان محسوب میگردد و او را از انجام گناه و معصیت باز میدارد.
#عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان)
آیتالله العظمی مظاهری
🆔 @almazaheri
تبیین چهل مسألۀ #اعتقادی
💠 اصل پنجم: #معاد
مسأله 33: تجسّم اعمال
🔸تجسّم عمل در قرآنکریم به سهگونه تصویر شده است که عبارتند از:
🔸الف) تمام اعمال انسان در زندگی دنیوی او تأثیر دارد. اعمال نیک، موجب پیدایش زندگی سالم و حیات طیبه میشود و کارهای ناشایست، زندگی ناسالم و بیارزشی به همراه دارد. یعنی زندگی سالم یا ناسالمی که هرکس دارد، جزای عمل او نیست، بلکه بروز و ظهور اعمال اوست و به عبارت روشنتر، «تجسّم عمل» وی محسوب میگردد.
🔸ب) اعمال هر انسانی صورت ملکوتی دارد و در دنیا و آخرت با اوست؛ بنابراین، نعمتهای بهشت یا نقمتهای جهنّم، تجسّم همان اعمال انسان است که در قیامت نیز او را همراهی میکند.
🔸ج) رفتار و کردار آدمی، تأثیر به سزائی در تکوین هویت او دارد، بهگونهای که اعمال هر انسانی برای او «ملکه» میسازد. به عبارت روشنتر اگر انسان خود را به عملی عادت دهد، به تدریج همان عمل شخصیت وی را میسازد و موجب تکوین یک هویت خوب یا بد برای او میشود. از این جهت، رفتار، گفتار و کردار نیکو، شخصیتی شکوفا و باطراوت در دنیا و آخرت به انسان میبخشد و افکار، گفتار و کردار ناشایست، شخصیتی پست و حیوانی در دو جهان برای آدمی پدید میآورد. چنانکه اهل معرفت و صاحبان چشمان تیزبین، هویت دیگر انسانها را در همین دنیا نیز ملاحظه میکنند.
#عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان)
آیتالله العظمی مظاهری
🆔 @almazaheri
#احکام شرعی
🔰#نماز_هاى_مستحب
مسأله 183:
🔹 نمازهاى مستحب زیاد است و آنها را نافله گویند و بین نمازهاى مستحب، به خواندن نافلههاى شبانه روز بیشتر سفارش شده و آنها در غیر روز جمعه سى و چهار ركعت است كه هشت ركعت آن قبل از نماز ظهر، و هشت ركعت قبل از نماز عصر، و چهار رکعت بعد از نماز مغرب، و دو ركعت نشسته بعد از نماز عشاء که یك ركعت حساب مىشود، و یازده ركعت نافلۀ شب و دو ركعت نافلۀ صبح مىباشد. ولى در روز جمعه بر شانزده ركعت نافلۀ ظهر و عصر، چهار ركعت اضافه مىشود.
مسأله 184:
🔹 نمازهاى نافله را مىشود نشسته خواند، بلكه مىتواند در حال خوابیدن یا راه رفتن و سوارى بخواند.
#عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان)
آیتالله العظمی مظاهری
🆔 @almazaheri
تبیین چهل مسألۀ #اعتقادی
💠 اصل پنجم: #معاد
مسأله 34: نامۀ اعمال
🔸سه گونه نامۀ عمل در روز رستاخیز تصویر و ترسیم شده است:
🔸الف) پروندۀ عمر که بهشتیان آن را در دست راست و جهنّمیان به دست چپ خواهند گرفت.
🔸ب) همۀ آنچه هر انسانی در این دنیا انجام داده است، در آن سرا به گونهای که آن اعمال دارای حیات و شعور است و با قیامت متناسب شده است، حاضر مییابد. این، همان نوع دوّم تجسّم عمل است که بحث آن گذشت.
🔸ج) همانگونه که در قسم سوّم تجسّم عمل بیان شد، هویت هر شخصی ـ که در اثر انجام اعمال صالح و غیرصالحـ برای او پدید آمده است، در روز رستاخیز بروز و ظهور کرده و او را بههمان شکل و گونهای در میآورد که نتیجۀ اعمالش اقتضا میکند. به این ترتیب هر انسانی میتواند توسّط هویتی که در سرای آخرت دارد، حسابگر خویش باشد؛ زیرا صفحۀ نفس انسان، بالاتر، بهتر، ظاهرتر و گویاتر از هر نامهای است.
#عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان)
آیتالله العظمی مظاهری
🆔 @almazaheri
#احکام شرعی
🔰#نماز_شب
مسأله 185:
🔹 یکی از مستحبّات مؤکّد که خیر دنیا و آخرت دارد، نماز شب است که از نصف شب تا اذان صبح خوانده میشود و هر چه نزدیك به اذان صبح خوانده شود، فضیلتش بیشتر است.
گرچه خواندن نوافل یومیّه فواید بسیاری دارد و از جمله فواید آن قبولی نمازهای واجب است، ولی بر خواندن نماز شب تأکید بیشتری شده است. امام حسن عسکری«ع» فرمودهاند: سیر و سلوک و پیمودن راههای معنوی، بدون نماز شب ممکن نیست.
مسأله 186:
🔹 از یازده ركعت نافلۀ شب، هشت ركعت آن باید به نیت نافلۀ شب و دو ركعت آن به نیت نماز شفع و یك ركعت آن به نیت وتر خوانده شود.
#عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان)
آیتالله العظمی مظاهری
🆔 @almazaheri
تبیین چهل مسألۀ #اعتقادی
💠 اصل پنجم: #معاد
مسأله 35: پاداش و کیفر، تکوینی است نه قراردادی
🔸آنچه آدمی در این دنیای فانی میکارد، در سرای باقی برداشت میکند. ولی نکتۀ ظریف این بحث اینجاست که اگر انسان ذرّهای خوبی کند، همان را بهصورت پاداش و نعمتهای بهشتی مییابد و اگر ذرّهای بدی کند نیز، همان را به صورت آتش در جهنّم مشاهده میکند. بهبیان روشنتر، انسان خودِ آن خیر یا شرّی که انجام داده است را میبیند، نه جزای آن را.
🔸بنابراین نعمتهای بهشتی و عذابهای دردناک جهنّمی، امری قراردادی و به عنوان پاداش یا کیفر نیست تا گفته شود آن پاداشها و کیفرها با اعمال موقّت دنیائی تناسب ندارد؛ همچنان که خلود و جاودانگی نیکوکاران در بهشت یا معصیتکاران در جهنّم، امری طبیعی است.
🔸البته «توبه» در این دنیا و «مغفرت» و «شفاعت» در آخرت، موجب رهائی گناهکارانی میشود که لیاقت داشته یا زمینهسازی کرده باشند.
#عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان)
آیتالله العظمی مظاهری
🆔 @almazaheri
#احکام شرعی
🔰#نماز_قضا
مسأله 198:
🔹 کسی که نمازی از او قضا شده، باید قضای آن را هرچه زودتر بخواند؛ ولی اگر نماز قضای چند ساله دارد، نظیر کسی که در جوانی نماز نخوانده است، لازم نیست نمازهای قضا را فوراً بخواند؛ بلکه میتواند به مرور زمان به طوری که اهمال کاری صدق نکند بخواند. و روزههای قضا شده را هم باید به مرور زمان و در روزهای غیر طولانی بگیرد و اگر قدرت مالی و قدرت جانی ندارد، پرداخت کفّاره نیز لازم نیست.
#عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان)
آیتالله العظمی مظاهری
🆔 @almazaheri
تبیین چهل مسألۀ #اعتقادی
💠 اصل پنجم: #معاد
مسأله 36: خلود در آتش
🔸بنابر اعتقاد شیعه، و بر اساس برخی از آیات و روایات، کسانی که درِّ گرانبهای ایمان را در صدف وجود خویش نگه داشتهاند، ولی در اثر نافرمانی و معصیتها، جهنّمی شدهاند، به اندازهای در جهنّم میمانند که آتش و عذاب الهی، کدورتها و ناخالصیهای آنان را از بین ببرد، تا آنگاه پاکیزه و لایق بهشت شوند. بنابراین خلود در آتش برای اینگونه افراد، دائمی و همیشگی نخواهد بود. امّا مجرمانی که کفر و عناد ورزیدهاند یا راه شرک و گمراهی را پیش گرفتهاند، برای همیشه در آتش دوزخ باقی خواهند ماند.
#عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان)
آیتالله العظمی مظاهری
🆔 @almazaheri
#احکام شرعی
🔰#نماز_جماعت
مسأله 203:
🔹 اگر مأموم به رکعت اوّل یا دوّم نماز جماعت برسد، تا وقتی امام در رکوع است، هر جای رکعت که باشد، میتواند اقتدا کند و یک رکعت برای او محسوب میگردد. ولی در رکعت سوّم و چهارم یا باید در رکوع امام جماعت اقتدا کند و یا قبل از رکوع امام اقتدا کند و لااقل یک حمد تنها آهسته بخواند و در هر دو صورت، یک رکعت برای او محسوب میشود و پس از پایان نماز امام، باید کمبود نماز خود را جبران نماید. امّا در سایر اجزاء نماز نظیر سجده و تشهّد، نمیتواند اقتدا کند.
#عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان)
آیتالله العظمی مظاهری
🆔 @almazaheri
تبیین چهل مسألۀ #اعتقادی
💠 اصل پنجم: #معاد
مسأله 37: جهنّم، جایگاه معاندان
🔸از منظر شرع مقدّس و نیز طبق گواه عقل، پروردگار رحمان انسان بیتقصیر را عذاب نمیکند. بنابراین کسانی که عناد و لجاج و تقصیری نداشته باشند ـ گرچه حتّی کافر یا مشرک باشند ـ به عذاب جهنّم دچار نخواهند شد و جهنّم صرفاً جایگاه افراد لجوج و معاند است.
🔸نکتۀ قابل توجّه اینکه، افراد غیرمقصّر که عذاب نمیشوند، به بهشت موعود هم راه نخواهند یافت؛ زیرا آن بهشت، مخصوص متّقین و کسانی است که در دنیا مسیر قرب الهی را پیمودهاند، و اینگونه افراد به هر دلیلی از حرکت به سوی خداوند سبحان عقب ماندهاند. امّا رحمت واسعۀ حقتعالی آنان را در رفاه خواهد گذاشت و به هرکه به اندازۀ نیکیهایی که داشته و منزلتی که دارد، پاداش خواهد داد.
🔸افراد غیر مقصّر عبارتند از: مستضعفین فکری یا سفهاء، افراد مجبور یا مکره، غافلانی که کشف راه حق به فکر آنان نرسیده است و افرادی که به فکر حق افتادهاند ولی اشتباهاً و بدون عناد و لجاج، به باطل معتقد شدهاند.
#عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان)
آیتالله العظمی مظاهری
🆔 @almazaheri
#احکام شرعی
🔰#شرکت
مسأله 332:
🔹 سود معاملۀ شخصی شرکاء متعلّق به خود آنها است، مگر اینکه شرط کرده باشند معاملۀ خصوصی نکنند و در صورت چنین شرطی، سود حاصل از معاملۀ خصوصی نیز متعلّق به شرکت است.
#عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان)
آیتالله العظمی مظاهری
🆔 @almazaheri
تبیین چهل مسألۀ #اعتقادی
💠 اصل پنجم: #معاد
مسأله 39: صراط
🔸از قرآن کریم استفاده میشود که راه بهشت از جهنّم میگذرد. اهل بهشت پس از عبور از جهنّم به بهشت میرسند و اهل جهنّم همانجا میمانند.
🔸صراط که آن را «پل صراط» نامیدهاند نیز گوئی پلی است که از روی جهنّم میگذرد؛ و از آنجا که آخرت باطن دنیاست، صراط آخرت نیز باطن صراط دنیاست که آن را صراط مستقیم مینامند و همان «اسلام» است. هرکه در این دنیای فانی از صراط مستقیم یا اسلام منحرف گردد، در سرای آخرت هم بر صراط خواهد لغزید. بنابراین آدمی باید برای گذشتن از صراط مستقیم دنیا، توبه، تضرّع، تقوا، تخلیه، تحلیه، تجلیه، و لقاء و بهرهمندی از راهنما را شرط اساسی رستگاری بداند تا بتواند بدون انحراف و لغزش، از صراط آخرت عبور کند و وارد بهشت گردد.
#عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان)
آیتالله العظمی مظاهری
🆔 @almazaheri
#احکام شرعی
🔰#صلح
مسأله 339:
🔹 اگر کسی مالش را مشروط بر اینکه تا زنده است فایدۀ آن متعلّق به خودش باشد، بهدیگری صلح کرد، صحیح است. چنانچه اگر شرط کرد بعد از مرگش آن را وقف کند، صحیح است و باید به شرط عمل کند.
#عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان)
آیتالله العظمی مظاهری
🆔 @almazaheri
تبیین چهل مسألۀ #اعتقادی
💠 اصل پنجم: #معاد
مسأله 40: توبه
🔸توبه یعنی پشیمانی و سرافکندگی گناهکار از قصور یا تقصیری که داشته است و بازگشت او از زیر پرچم شیطان جنّی و انسی به سوی خداوند تبارک و تعالی.
🔸پروردگار مهربان، پذیرش چنین توبهای و آمرزش گناهان ـهر چند بزرگ باشد ـ را وعده داده است، هر چند توبه گنهکار بارها شکسته شده باشد.
🔸توبه هیچ شرطی ندارد و به صرف پیدا شدن حالت درونی پشیمانی از گناه، توبه حاصل میگردد. البته باید دانست که لازمۀ پشیمانی، تصمیم قطعی بر ترک گناه و عمل بر طبق دستورات الهی است.
🔸در برخی از آیات قرآن کریم، به ظاهر شرایطی برای تحقّق توبه بیان شده است که از جمله میتوان به چهار شرط ظاهری ذیل اشاره نمود:
الف) گناه از روی جهالت و نادانی باشد.
ب) توبه را به تأخیر نیندازد.
ج) توبه قبل از دیدن مرگ باشد.
د) توبه بعد از مرگ نباشد.
🔸نکتۀ اخلاقی این شروط ظاهری این است که در موارد فوقالذّکر، انسان گنهکار، موفّق به توبۀ از گناه نمیشود و یا در برخی از موارد، خود را گناهکار نمیشمارد که پشیمان شده و توبه کند و در مواردی نیز پشیمانی واقعی برای گناهکار رخ نمیدهد و ندامت او در اثر کیفری است که در مقابل راه خود مشاهده میکند و چنانچه رها شود، مجدّداً مرتکب همان گناهان خواهد شد و به دروغ اظهار پشیمانی و ندامت میکند. بنابراین، توبه هیچ شرطی ندارد و صرف پشیمانی حقیقی، تحقّق مییابد.
#عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان)
آیتالله العظمی مظاهری
🆔 @almazaheri
#احکام شرعی
🔰#اجاره
مسأله 344:
🔹 در اجاره باید مورد اجاره و وجه اجاره و مدّت اجاره معلوم باشد. ولی اگر همۀ اینها فیالجمله معلوم باشد کفایت میکند. مثلاً بگوید یکی از این اتاقهای هتل را به اندازهای که دیگران اجاره میدهند، هر شب اجاره میدهم، کفایت میکند.
#عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان)
آیتالله العظمی مظاهری
🆔 @almazaheri
#احکام شرعی
🔰#وکالت
مسأله 370:
🔹 تا وقتی خبر عزل وکیل به او نرسیده است، کارهایی که انجام میدهد صحیح است، گرچه عزل شده باشد و نداند.
مسأله 373:
🔹 اگر وكیل یا موكّل بمیرد یا دیوانه شود، وكالت باطل و وکیل خود به خود عزل مىشود.
#عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان)
آیتالله العظمی مظاهری
🆔 @almazaheri
#احکام شرعی
🔰#قرض
مسأله 379:
🔹 قرض ربوی از گناهان بزرگ است و قرآن آن را جنگ با خداوند و موجب نابودی مال میداند. حتّی اگر کسی شرط کند قرض میدهم به شرطی که به من دعا کنی، جایز نیست.
مسأله 380:
🔹 فرار از ربا به واسطۀ حیلههای شرعی جایز نیست.
#عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان)
آیتالله العظمی مظاهری
🆔 @almazaheri
#احکام شرعی
🔰#هبه
مسأله 468:
🔹 هبه در مرض موت، گرچه کم یا زیاد باشد یا حتّی زاید بر ثلث باشد، صحیح است و اگر هبه به واسطۀ نوشتن یا به نام کردن سند باشد نیز تحقّق پیدا میکند و قابل برگشت نیست، مگر گیرنده از خویشان نباشد و مریض هم نمیرد که در این صورت برگشت جایز است، ولی شرعاً و عرفاً بسیار ناپسند است.
مسأله 469:
🔹 اگر قصد مریض از هبه، محروم کردنِ بدونِ جهتِ بعضی ورثه از ارث باشد، حرام است.
#عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان)
آیتالله العظمی مظاهری
🆔 @almazaheri
#احکام شرعی
🔰#خوردنی_ها_و_آشامیدنی_ها
مسأله 499:
🔹 ماهی را باید از آب بگیرند تا حلال شود، ولو با تور یا توسّط غیر مسلمان گرفته شود و تور را هنوز از آب بیرون نیاورده باشند.
مسأله 500:
🔹 ماهی، میگو یا ملخ، اگر خود به خود بمیرد، پاک است ولی خوردن آن جایز نیست، مگر اینکه در دست کسی یا در تور بمیرد که خوردن آن هم اشکال ندارد. و مراعات شرایط ذبح، نظیر «بسم الله» یا مسلمان بودن لازم نیست. لذا خوردن کنسرو ماهی که از خارج میآورند، اشکال ندارد.
#عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان)
آیتالله العظمی مظاهری
🆔 @almazaheri
#احکام شرعی
🔰#نذر و #عهد و #قسم
مسأله 512:
🔹 نذر و عهد باید روی فعل واجب یا مستحب و یا ترك حرام و مكروه باشد. ولی قسم، همین مقدار که در مورد ترک واجب و مستحب یا انجام حرام و مکروه نباشد، منعقد میشود.
#عصاره_دین(رسالۀ جوان و نوجوان)
آیتالله العظمی مظاهری
🆔 @almazaheri