📌جایگاه علم در حرکت معنوی بشر
🔰حجت الاسلام ناصر قیلاوی زاده
🔵بسیاری از طلاب و رهپویان مسیر کمال انسانی و قرب به مقام محبوب این سوال را دارند که مباحث علمی خصوصا مباحثی مثل فلسفه یا عرفان چه تاثیری در کمال انسان دارند؟!
🔵آیا افرادی مثل سلمان فارسی و ابوذر غفاری که به مقامات عالیه رسیده اند این مباحث را آموخته اند؟! علوم رسمی در حوزه ها چه فایده ای برای این مسیر دارند؟!طلاب در ابتدای امر برای چه اموری وقت بیشتری بگذارند؟!
💢 در این یادداشت کوتاه سعی بر این داریم که با چند جمله از حضرت امام نکاتی را در این باب متذکر شویم.
🔵اولین مسئله در مورد ضرورت کسب علم و نقش آن در ایمان انسان می باشد، حضرت امام در این باره می فرمایند:
🔴«من نيز چندان عقيده به علم فقط ندارم و علمى كه ايمان نياورد #حجاب_اكبر مىدانم، ولى تا ورود در حجاب نباشد خرق آن نشود.»
🔴سپس تاثیر علم را اینگونه بیان می کنند:
«#علوم_بذر_مشاهدات_است.»
🔵بذر مشاهدات یعنی اینکه اگر قرار است در آینده مشاهده ای برای بشر باشد، اگر قرار است شهود و ایمان بشر از طریق نظر و مشاهده تکمیل گردد؛ همانگونه که در ابتدای خقلت خدای متعال فرموده اند: «ْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلى أَنْفُسِهِمْ أَ لَسْتُ بِرَبِّكُمْ قالُوا بَلى شَهِدْنا»؛ باید از طریق علم، آنهم علم حصولی شروع شود. آری #علوم_بذر_مشاهدات_است.
🔵خیلی از مردم با پاک دلان و انسان های مقدسی مثل مرحوم رجبعلی خیاط، کربلایی کاظم ساروقی و سایر بزرگواران و اهل دلی که بدون طی مسیر عادی به مراتبی رسیده اند؛ ارتباط داشته و آنها را کسانی می بینند که بدون طی این مقدمات و دشواری های و لوازم آن، توانسته اند به مطلوبات خویش برسند. در این باره به دو نکته باید دقت کرد،
🔷اولا این رخدادها یک مسیر عمومی و قابل سفارش نیست، اتفاقا از حربه های شیطان است که انسان را به خاص بودن و انجام کارهای خارق العاده وعده می دهد در حالی که سفارش دین کسب مطلوبات و معرفت از مسیرهای عادی و تدریجی آن می باشد.
🔷ثانیا این دسته افراد هیچگاه عالم دین و مربی نفوس به اعلی وجه تربیت، نمی باشند بلکه همانگونه که بیان شد انسان های مقدس و بی نظیری هستند که مایه های معنوی عمیق دارند.
حضرت امام خمینی دراین باره می فرمایند:
🔴«گو كه ممكن است گاهى بى حجاب اصطلاحات و علوم به مقاماتى رسيد، ولى اين از غير طريق عادى و خلاف سنت طبيعى است، و نادر اتفاق مى افتد، پس طريقه خدا خواهى و خدا جويى به آن است كه انسان #در_ابتداى_امر وقتش را [صرف] مذاكره حق كند، و علم باللّه و اسماء و صفات آن ذات مقدس را از #راه_معمولى آن در خدمت مشايخ آن علم تحصيل كند»
🔵ایشان این کسب علم را کافی برای مطلوب نمی دانند و برای تکمیل این مسیر، لازم می دانند که معارف را به قلب وارد کرده و آنها را به باورهای نفسانی برسانند لذا دستور می دهند: « و پس از آن، به رياضات علمى و عملى معارف را وارد قلب كند»
🔵بعد از این چند جمله حضرت امام خمینی (روحی له الفدا) جمله ای بیان می دارند که شاید در طول تاریخ اساتید عرفان کمتر کسانی باشند که بتوانند با این اطمینان این جمله را بیان بدارند؛ ایشان می فرمایند که اگر این کارهای مقدماتی را انجام بدهید:
🔴 «البته نتيجه از آن حاصل خواهد شد.»
این یقین و این اعتماد به مسیر علمی و تاثیر آن بر قلب و مسیر ایمانی واقعا محصولی بی نظیر است که در مکتب امام خمینی و علامه طباطبایی یافت می شود.
🔵حضرت امام سپس برای کسانی که اهل کسب مقدمات علمی رایج و دارج در حوزه ها نیستند نکات و دستوراتی به این شرح بیان می دارند:
🔴«و اگر اهل اصطلاحات نيست، نتيجه حاصل تواند كرد از تذكر محبوب و اشتغال قلب و حال به آن ذات مقدس. البته اين اشتغال قلبى و توجه باطنى اسباب هدايت او شود و حق تعالى از او دستگيرى فرمايد، و پردهاى از حجابها براى او بالا رود و از اين انكارهاى عاميانه قدرى تنزل كند، و شايد با عنايات خاصه حقّ تعالى راهى به معارف پيدا كند. إنّه ولىّ النّعم.»
🔵در این کلام اخیر حضرت امام دو نکته مهم وجود دارد:
🔵اولا در مورد کسانی که اهل مقدمات علمی نیستند نیز با قاطعیت می فرمایند:
«البته ...اسباب هدایت او شود» یعنی در هدایت و امکان رشد و طی مسیر تردیدی به خویش راه نمی دهند و در هیچ حالتی از امکان وصول به معبود و صدق آیه «وَ الَّذينَ جاهَدُوا فينا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنا» دست نمی کشند
🔵ثانیا پیرامون افراد قسم دوم می فرمایند: «پرده ای از حجبها برای او بالا رود» و این بیان دوم نسبت به آنچه در مورد گروه اول فرمود: «البته نتیجه از آن حاصل خواهد شد» تفاوت زیادی دارد که اهل آن مراد ایشان را درک می کنند.
#در_مدرسه_امام_خمینی
#اخلاق_و_عرفان
@almorsalaat