#فلسفه
#شهید_مطهری
📌گرایش به توحید، فطری انسان است/ آنچه سوال برانگیز است عدم گرایش به دین است/ شک، گذرگاه خوب و لازمی است اما منزلگاه بدی است/ ماتریالیسم، شک را منزلگاه خود قرار داده است
🔰شهید مطهری
🌀طرح اين بحث به اين كيفيّت كه علل گرايشهاى مادّى چيست، طبعاً نمودار اين است كه ما مدّعى هستيم انسان بالطّبع نمىبايست گرايش مادّى پيدا كند؛ مادّيگرى يك جريان مخالف طبيعت و فطرت انسان است و چون بر خلاف اصل است، بايد به جستجوى علّت آن پرداخت و از سببى كه آن را بر خلاف اصل و قاعده به وجود آورده كاوش نمود.
🌀 و به عبارت سادهتر، اعتقاد به خدا حكم سلامت را دارد و گرايش مادّى حكم بيمارى را. هيچگاه از سرّ سلامت نبايد پرسيد، زيرا سلامت بر طبق مسير و جريان طبيعى نظام خلقت است؛ امّا اگر ديديم فردى يا جمعيّتى بيمارند، آنجا بايد پرسيد: چرا اين افراد بيمار شدند؟ چه موجباتى سبب بيمارى آنها شده است؟
🌀اين نظر ما درست بر خلاف آن است كه در كتب «تاريخ اديان» معمولًا اظهار نظر مىكنند. نويسندگان آن كتب غالباً به دنبال اين مىگردند كه چرا بشر گرايش دينى پيدا كرد؟
🌀از نظر ما گرايش دينى نيازى به پرسش ندارد. آن، كشش فطرت است، بلكه بايد كاوش كرد كه چرا بشر گرايش به بىدينى پيدا كرد؟ فعلا نمىخواهيم اين بحث را دنبال كنيم كه آيا دينى بودن يك امر طبيعى است و بىدينى امرى غير طبيعى و يا بر عكس است؟ زيرا از نظر موضوع بحث اصلى، ضرورتى نمىبينيم.
🌀البتّه اين مطلب را بايد توجّه داشت كه مقصود اين نيست كه چون گرايش توحيدى يك گرايش فطرى و طبيعى است، آنگاه كه در سطح تعقّلات علمى و فلسفى طرح مىشود هيچ گونه سؤالى به وجود نمىآورد. خير، مقصود اين نيست.
🌀اين مسأله مانند هر مسأله ديگر هر چند مورد تأييد يك غريزه فطرى باشد، آنگاه كه در سطح تعقّل طرح مىشود، طبعاً سؤالات و اشكالات و شكوك و شبهاتى براى مبتدى به وجود مىآورد و راه حلهاى لذّتبخشى هم در همان سطح دارد. على هذا ما نمىخواهيم شكوك و شبهاتى كه واقعاً براى افرادى پيش مىآيد ناديده بگيريم و يا آنها را ناشى از خبث طينت و سوء سريره آنها بدانيم. خير، چنين نيست.
🌀پيدايش شكوك و شبهات در اين زمينه آنگاه كه بشر مىخواهد همه مسائل مربوط به اين موضوع را حل كند، يك امر طبيعى و عادى است و همين شكوك است كه محرّك بشر به سوى تحقيق بيشتر است. و لهذا ما اين نوع شكوك را كه منجر به تحقيق بيشتر مىشود، مقدّس مىشماريم، زيرا مقدّمه وصول به يقين و ايمان و اطمينان است.
🌀شك آنگاه بد است كه به صورت وسواس درآيد و آدمى را به خود سرگرم كند، آنچنانكه مىبينيم بعضى افراد از اينكه مىتوانند در مسائل ترديد كنند لذّت مىبرند و آخرين منزل سير فكرى خود را ترديد و دودلى مىدانند. اين حالت، حالت بسيار خطرناكى است، بر خلاف حالت اوّل كه مقدّمه كمال است.
🌀لهذا مكرّر گفتهايم كه #شك، #گذرگاه_خوب و لازمى است امّا توقّفگاه و #سرمنزل_بدى.
🌀بحث ما اكنون درباره افراد يا گروههايى است كه شك را توقّفگاه و آخرين منزل خويش ساختند. به عقيده ما ماترياليسم هر چند خود را يك مكتب جزمى معرّفى مىكند، ولى جزء مكاتب شك است. منطق قرآن نيز درباره اينها همين است. قرآن مىگويد: «حدّ اكثر اين است كه دچار برخى شكوك و ظنون هستند، ولى در عمل، آن را به صورت جزم و علم و يقين در مىآورند.»
📚مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (علل گرايش به ماديگرى)، ج1، ص: 473
🌐المرسلات، از مقدمات تا اجتهاد
https://eitaa.com/joinchat/912326691Cd7b7696c9b