موضوعشناسی و موضوعسازی فقهی؛ با تأکید بر حوزۀ سیاست و اجتماع
نویسنده: استاد اسماعیل پرور
🔻درباره مقاله:
فهم احکام الهی و عمل به آن، علاوه بر اجتهاد در منابع دینی، به «#موضوعشناسی» هم نیاز دارد؛ تا آنجا که از موضوعشناسی به عنوان مکمّل و متمّم اجتهاد یاد کرده اند. این امر، بیانگر اهمیت ویژه موضوعشناسی - به خصوص در حوزه های اجتماعی و سیاسی - و لزوم بحث و گفتگوی بیشتر، درباره آن است. بر اساس یک پیشنهاد، تمامی مباحث موضوعشناسی در قالب سه بخش «چرایی، چیستی و چگونگی» قابل تنظیم و ساماندهی است؛ چرا که این مباحث، یا ناظر به ضرورت شناخت موضوعات (چرایی) است، یا ماهیت موضوعات (چیستی) را تبیین میکند و یا به بررسی نحوه شناخت (چگونگی) آنها میپردازد. همچنین برای ارتقای این بحث باید تلاش نمود تا دریچه ای از سمت «موضوعشناسی» به سوی «#موضوعسازی» باز کرد و بحث ساخت و ایجاد موضوعات جدید را در دستور کار قرار داد. در بسیاری از موارد، موضوع شناسی با گونه ای از انفعال و اکتفا به وضع موجود همراه است؛ به این معنا که دیگران، موضوع را میسازند و ما باید آن را بشناسیم و حکم شرعی اش را استنباط کنیم، امّا موضوع سازی، یک حرکت فعّال برای مدیریت مسائل اجتماعی است، و امکان ساخت موضوعات جدید و مورد نیاز را برای ما فراهم می آورد.
⬅️مقاله حاضر با نصب العین قراردادن روش تحقیق کتابخانه ای و در کنار آن، با بهره گیری از تکنیک بارش فکری (بحث گروهی) به تبیین این موضوع، پرداخته است.
📥 دانلود مقاله
🔰پژوهش مدرسه علمیه الزهرا علیها السلام
https://eitaa.com/alzahranasr_pajohesh