🌹 سهم #روز_هفدهم: از حکمت ۱۴۵ تا ۱۴۷ #نهج_البلاغه
••••••••••••🌿🌹🌿•••••••••••
📒 #حکمت145 : بسا روزه داری كه بهره ای جز گرسنگی و تشنگی از روزه داری نبرد و با شب زنده داری چيزی جز رنج و بی خوابی به دست نياورد، خوشا خواب زيركان و افطارشان.
••••••••••••🌿🌹🌿•••••••••••
📒 #حکمت146 : ايمان خود را با صدقه دادن، و اموالتان را با زكات دادن نگاه داريد، و امواج بلا را با دعا از خود دور سازید .
••••••••••••🌿🌹🌿•••••••••••
(كميل بن زياد می گويد: امام دست مرا گرفت و به سوی قبرستان كوفه برد، آنگاه آه پردردی كشيد و فرمود):
📒 #حکمت147 : ای كميل بن زياد! اين قلبها مانند ظرفهایی هستند كه بهترين آنها فراگیر ترين آنهاست، پس آنچه را می گويم نگاهدار:
۱- اقسام مردم (مردم شناسی)
مردم سه دسته اند، دانشمند الهی و آموزنده ای بر راه رستگاری و پشه هایی که دست خوش باد و طوفان و هميشه سرگردانند، كه به دنبال هر سر و صدایی می روند و با وزش هر بادی حركت می كنند، نه از روشنایی دانش نور گرفتند و نه به پناهگاه استواری شتافتند.
۲- ارزشهای والای دانش
ای كميل: دانش بهتر از مال است، زيرا علم تو را نگهبان است و مال را تو بايد نگهبان باشی، مال با بخشش كاستی پذيرد اما علم با بخشش فزونی گيرد و مقام و شخصيتی كه با مال به دست آمده با نابودی مال نابود می گردد. ای كميل بن زياد! شناخت علم راستين (علم الهی) آيينی است كه با آن پاداش داده می شود و انسان در دوران زندگی با آن خدا را اطاعت می كند و پس از مرگ، نام نيكو به يادگار گذارد، دانش فرمانروا و مال فرمانبر است.
۳- ارزش دانشمندان
ای كميل! ثروت اندوزان بی تقوا مرده اند گرچه به ظاهر زنده اند، اما دانشمندان تا دنيا برقرار است زنده اند، بدنهايشان گرچه در زمين پنهان اما ياد آنان در دلها هميشه زنده است.
۴- اقسام دانش پژوهان
بدان كه در اينجا (اشاره به سينه مبارك كرد) دانش فراوانی انباشته است، ای كاش كسانی را می يافتم كه می توانستند آن را بياموزند، آری تيزهوشانی می يابم اما مورد اعتماد نمی باشند، دين را وسيله دنيا قرار داده و با نعمتهای خدا بر بندگان و با برهانهای الهی بر دوستان خدا فخر می فروشند. يا گروهی كه تسليم حاملان حق می باشند اما ژرف انديشی لازم را در شناخت حقيقت ندارند، كه با اول شبهه ای شك و ترديد در دلشان ريشه می زند، پس نه آنها و نه اينها سزاوار آموختن دانشهای فراوان من نيستند. يا ديگری كه سخت در پی لذت بوده و اختيار خود را به شهوت داده است، يا آن كه در ثروت اندوزی حرص می ورزد، هيچكدام از آنان نمی توانند از دين پاسداری كنند و بيشتر به چهارپايان چرنده شباهت دارند و چنين است كه دانش با مرگ دانشمندان می ميرد.
۵- ویژگی های رهبران الهی
آری، خداوندا! زمين هيچگاه از حجت الهی خالی نيست، كه برای خدا با برهان روشن قيام كند، يا آشكار و شناخته شده، يا بيمناك و پنهان، تا حجت خدا باطل نشود و نشانه هايش از ميان نرود، تعدادشان چقدر و در كجا هستند؟ به خدا سوگند كه تعدادشان اندك ولی نزد خدا بزرگ مقدارند، كه خدا به وسيله آنان حجتها و نشانه های خود را نگاه می دارد، تا به كسانی كه همانندشان هستند بسپارد و در دلهای آنان بكارد، آنان كه دانش، نور حقيقت بينی را بر قلبشان تابيده و روح يقين را دريافته اند، كه آن چه را خوشگذران ها دشوار می شمردند آسان گرفتند و با آنچه كه ناآگاهان از آن هراس داشتند انس گرفتند در دنيا با بدنهایی زندگی می كنند، كه ارواحشان به جهان بالا پيوند خورده است، آنان جانشينان خدا در زمين و دعوت كنندگان مردم به دين خدايند. آه، آه، چه سخت اشتياق ديدارشان را دارم؟ كميل! هرگاه خواستی بازگرد.
••••••••••••🌿🌹🌿••••••••••
🍃🌼شرح حکمت147 قسمت اول🌼🍃
1⃣ چرا یک حاکم اسلامی برای سخن گفتن با یکی از اصحابش به قبرستان کوفه میرود ؟ آن هم بیان اقسام مردم و... مگر شرایط زمانه چگونه بود؟
#جواب:
🔴یک نکته: شرایط و روحیات غالب بر مردم کوفه است که در نهج البلاغه در موارد بسیاری بیان شده است؛ مثلا：
📒√ بدنهای کنار هم اما خواسته های پراکنده(#خطبه29)
📒√ در شعار، سخت ولی در عمل، سست(#خطبه29)
📒√ بهانه جو برای فرار از جهاد (#خطبه29)
📒√ مانند زن بارداری که روزهای آخر بارداری جنین خود را سقط کند...(#خطبه71)
📒√ نسبت دروغگویی به علی زدن
📒√ آرزوی مرگ کردن مولا از دست مردم کوفه (#نامه35 و #خطبه180)
📒√ گرفتارگناه،به سازشکاری همداستان، جوانانشان بداخلاق و پیرانشان گناهکار و عالمشان دو رو و نزدیکانشان سودجو ، کودکان به بزرگترها احترام نمی گذارند و اغنیا دست فقرا را نمی گیرند(#خطبه233)
📒√ عدم اطاعت از امام (#خطبه180)
📒√نه دینی دارند و نه غیرتی(#همان)
📒√مردم بی اصل و ریشه(#خطبه39)
📒√ آنگونه که باطل را می شناسند حق را نمی شناسند!(#خطبه69)
📒√آنگونه که در نابودی حق تلاش می کنند در نابودی باطل تلاش نمی کنند.(#همان)
📒√شایستگی درک سخنان علی را ندارند(#خطبه71)
و....
که نشان می دهد لااقل از اواسط دوران ۴سال و ۵ ماهه حکومت امیرالمومنین ، ذائقه و گفتمان مردم با گفتمان مولا که همان اسلام ناب محمدی باشد، زاویه جدی بلکه تضاد جدی پیدا کرده است.
🔴نکته دوم: این که مطالب #حکمت147 اگرچه آن روز برای ما و بظاهر امور روشن و غیر اسرارآمیزی است اما در روزگاری که معاویه با راهبرد زر و زور و تزویر ، هم فرهنگ عمومی مردم و هم فرهنگ خواص انقلابی را تحت الشعاع سیاست دوبعدی رفاه طلبی و عافیت طلبی قرار داده و در این سیاست تا حدود زیادی کامروا شده است، فهم اینکه حاکم مظلوم جامعه برای بیان چنین مسایلی هم ناگزیر باشد که تقیه گونه رفتار کند، چندان دشوار نخواهد بود.
استمرار این فضا در زمان امام مجتبی کار را بجایی رسانده که حتی یک حدیث فقهی _ در طول ده سال _ از شهادت ایشان تا کربلا_ از امام حسین پرسیده نپرسیده اند!!!
2⃣ با توجه به این که «بهترین قلب ها فراگیرترین آنهاست»، چگونه قلبی فراگیرتر است و قلب دیگری خیر. و برای آنکه قلب ما کاملا یادگیرنده و فراگیر باشد باید چه مقدماتی فراهم کنیم و چگونه آن را تقویت کنیم؟
#جواب:
ابتدا باید حقیقت و جایگاه و اهمیت قلب را شناخت برای این منظور #حکمت108 و #حکمت388 را مطالعه و مورد تامل قرار دهید
سپس باید راه های مدیریت حالات قلب را فراگرفته و پیاده کرد #نامه31 بند ۲ و #خطبه214 بند ۳ و #حکمت312 و #حکمت409 و #حکمت193 را مطالعه بفرمایید.
✳️ما برای تنوع جلسه بخشی از #نامه31 را میخوانیم:
دلت را با اندرزِ نیکو زنده کن!
هوای نفسش رابا بی اعتنایی به حرام بمیران!
جان رابا یقین نیرومند کن وبا نور حکمت روشنایی بخش!وبا یاد مرگ آرام کن و به نابودی از او اعتراف بگیر وبا بررسی تحولات ناگوار دنیا به او آگاهی بخش واز دگرگونی روزگار وزشتی گردش شب وروز او را بترسان !
تاریخ گذشتگان را بر او بنما و آنچه که بر سر پیشینیان آمده است به یادش آور
دردیار وآثار رفتگان گردش کن وبیاندیش که آنها چه کردند؟ از کحا کوچ کرده ودر کجا فرود آمدند؟ ازجمع دوستان جدا شده و به دیار غربت سفر کردند گویا زمانی نمیگذرد که تو هم یکی از آنانی!
3⃣ با توجه به این که حضرت خطاب به کمیل میفرمایند مردم 3 دسته هستند، آموزندگان بر راه رستگاری چه کسانی هستند؟ فقط آنهایی هستند که علوم اسلامی کسب می کنند؟ پس افراد دیگری که علوم غیر دینی کسب می کنند شامل پشه های سرگردان هستند؟؟؟
#جواب:
در هر تقسیم بندی یک وجه قسمت هست در این فرمایش وجه قسمت میزان توجه و اهتمام افراد به فراگیری و نشر و عمل به معارف دینی است فارق از اینکه چه رشته تحصیلی چه شغلی و چه موقعیتی دارند. یک پزشک یک راننده و یک کارمند هم موظف است در جستجوی معارف دینی اش باشد.
حالا هر کس با توجه به میزان اهتمامش در این زمینه در یکی از اقسام قرار می گیرد.
4⃣: منظور حضرت از " علم نگهبان توست " چیست؟
#جواب:
با توجه به اینکه یکی از عوامل اصلی انحراف و سقوط انسانها جهالت آنهاست لذا علم بواسطه روشن کردن حق و باطل و راه از چاه در حقیقت به نوعی نقش نگهدارنده از خطا را برای ما بازی می کند.
با توجه به اینکه یکی از عوامل اصلی انحراف و سقوط انسانها جهالت آنهاست لذا علم بواسطه روشن کردن حق و باطل و راه از چاه در حقیقت به نوعی نقش نگهدارنده از خطا را برای ما بازی می کند.
ازآنجا که یکی از مهمترین دلایل سقوط در چاههای انحراف و ضلالت و گمراهی جهل انسانهاست بنابراین کسی که به علم دسترسی پیدا میکند این علم مانع میشود که او دراین چاله های گمراهی گرفتار شود.
بنابراین علم درحقیقت نقش نگهبان انسان را دارد!
https://eitaa.com/joinchat/2102525986Cbab1324731
🍃🌼#شرح_حکمت۱۴۷ قسمت سوم🌼🍃
2⃣1⃣: درترجمه مرحوم دشتی آمده : "شناخت علم آیینی است که پاداش داده میشود" اما در ترجمه آقای شهیدی آمده: " شناخت علم دین و حقی است که در صورتی که به آن گردن نهادیم پاداش داده میشود" آیا این صحیح و دقیقتر نیست؟
#جواب:
✳️اختلاف ترجمه مرحوم دشتی با آقای شهیدی دراین است که آقای شهیدی یک بخشی رابه متن اضافه کرده وآن عبارت است از این قسمتی که"" اگر به آن گردن نهاده شود"" بهتر است به متن عربی ابتدا مراجعه کنیم
حضرت علی علیه السلام در این قسمت از #حکمت147 میفرماید:"معرفةُالعلمِ دینٌ یُدانِ به" حرفی از عمل زده نشده اگرچه قطعا همه ما وامیرالمومنین قبول دارند که علم باید همراه باعمل باشد منتهی مسأله امانت داری از متن است.
✳️در متن فقط شناخت علم موضوع بحث است میفرمایند: شناخت علم آن روش ومنش و آیینی است که بواسطه آن اجروپاداش داده میشود
پس ترجمه مرحوم دشتی به الفاظ متن نزدیکتر است اگرچه ترجمه آقای شهیدی به محتوایی که ما از معارف نهج البلاغه آشناشدیم هم سازگار است یعنی علم با عمل.
✅خلاصه: این است که درمتن حرفی از عمل نبوده فقط حرف از شناخت علم بود.
3⃣1⃣:(بند5)، می فرمایند:"آنچه را خوش گذران ها دشوار می شمارند، آسان گرفتند و با آنچه ناآگاهان ازآن هراس داشتند، انس گرفتند" را اگر ممکن هست کمی بیشتر توضیح دهید. منظور از آنچه آسان گرفته اند، رعایت حدود الهی است؟
#جواب:
از پس و پیش متن به وضوح می توان فهمید که اولیای خدا چون نظر با یقین به حقیقت عالم دارند، آنچه ظاهرش به نظر اهل دنیا سخت و دشوار است برایشان آسان و گواراست مثل اطاعت از حق در موقعیتی که نفس ابا دارد و پرهیز از باطل در جایی که نفس میل شدید دارد.
4⃣1⃣: با توجه به توضیحات برای این حکمت، علوم راستین ، فقط و فقط علوم و معارف الهی و دینی هستند ؟
و هرکس با هرشغل و منصب و تحصیلاتی ، به میزان اهتمامش در یادگیری این علوم دینی، لقب ِ متعلم علی سبیل النجاة می گیرد... حالا نقش بقیه ی علوم که کسب می کنیم چیست؟ اگر موجب نجات و رستگاری نیستند، پس این علوم را تنها برای رفاه دنیا می آموزیم؟ آیا این علوم در آخرت، مطرح هستند؟ و همانگونه که گفته اند انسان مسیر رشدش را پس از مرگ هم خواهد داشت و فراگیریِ علوم را در آن دنیا نیز خواهد داشت، آیا این علوم هم شامل آنها می شود؟
#جواب:
دراین حکمت مسأله رتبه بندی مراتب علم از نظر ارزش واثری است که بر هدایت وسعادت حقیقی انسانهادارد. قاعدتاً دراین رتبه بندی:
🔴الف)آن علم بی مثال وبی بدیل علم الهی است وعلوم ومعارفی که مستقیماً انسان رابر سرچشمه سعادت وهدایت میبرد.
🔴ب) در رتبه بعد علومی هستند که نسبت به این علوم ومعارف درجه یک نزدیکترند
همینطور میتوان علوم را دسته بندی کرد تابه علوم بی خاصیت وحتی مضّر برسیم.
بنابراین به این معنا نیست که اگر میگوییم علوم ومعارف الهی آن علم راستین هستند ما بقی علوم چیزی بی خود هستند، نه؛ درهمین نهج البلاغه حضرت علی علیه السلام میفرمایند العلمُ علمان: علمُ الادیان و علمُ الابدان.
بهترین علوم دوتا هستند:
۱) علم دین
۲) علم بدن ، طب وسلامتی
بنابراین مسأله ما دراین حکمت دسته بندی علوم وپرداختن به عالی ترین علوم که علم دین است ،
میباشد.
5⃣1⃣:مراد از "دانشمند" که تا د نیا برقرار است زنده اند، منحصر به دانشمندان علوم الهی است؟
#جواب:
هر دانشمندی که علمش نفع حقیقی برای بشر داشته باشد نه نفع اعتباری و توهمی!!!
ممکن است کسی فلسفه و عرفانی بگوید که نفعی در سعادت بشر نداشته باشد و برعکس ...
6⃣1⃣: آیا باتوجه به خود حکمت ، ویژگی های انسان ژرف اندیش بود، اینها میشوند؟ : دنیاطلب نباشد، علم را خرج دنبا و تفاخر نکند، از نظر فهم ضعیف نباشد و ... ؟
#جواب:
حضرت علی (علیه السلام) دراین حکمت دو گروه را در مقابل هم قرار دادند یعنی انگار میفرمایند: افرادی که قراربود این علم را کسب کنند یا :
🔴الف) تسلیم حاملان وحی هستند اما ژرف اندیش نیستند
🔴ب) تسلیم حاملان وحی نیستند اما ژرف اندیش هستند یعنی دنبال هوس ها وآرزوهای خودشان هستند.
بنابراین آنچه در سوال مطرح شده مصداق ژرف اندیشی نیست ژرف اندیشی یکی از شرایط لازم برای دریافت علوم امیرالمومنین علیه السلام است شرط دوم در متن تسلیم حاملان وحی بودن است.
7⃣1⃣: قسمت آخر #حکمت که حضرت میفرمایند: «ای کمیل هر گاه خواستی بازگرد»، منظور حضرت چیست؟
#جواب:
✍ یعنی آنچه باید امشب به تو می گفتم ، گفتم اگر دوست داری برگردی به خانه برگرد.
🔴چون قطعاً کمیل آنقدر مؤدب است که بی اذن امام حرکت نمی کند.
https://eitaa.com/joinchat/2102525986Cbab1324731
🌹روز_هفدهم:
از حکمت ۱۴۵ تا ۱۴۷
#نهج_البلاغه17 💚
••••••••••••🌿🌹🌿•••••••••••
📒 #حکمت145 : بسا روزه داری كه بهره ای جز گرسنگی و تشنگی از روزه داری نبرد و با شب زنده داری چيزی جز رنج و بی خوابی به دست نياورد، خوشا خواب زيركان و افطارشان.
••••••••••••🌿🌹🌿•••••••••••
📒 #حکمت146 : ايمان خود را با صدقه دادن، و اموالتان را با زكات دادن نگاه داريد، و امواج بلا را با دعا از خود دور سازید .
••••••••••••🌿🌹🌿•••••••••••
(كميل بن زياد می گويد: امام دست مرا گرفت و به سوی قبرستان كوفه برد، آنگاه آه پردردی كشيد و فرمود):
📒 #حکمت147 : ای كميل بن زياد! اين قلبها مانند ظرفهایی هستند كه بهترين آنها فراگیر ترين آنهاست، پس آنچه را می گويم نگاهدار:
۱- اقسام مردم (مردم شناسی)
مردم سه دسته اند، دانشمند الهی و آموزنده ای بر راه رستگاری و پشه هایی که دست خوش باد و طوفان و هميشه سرگردانند، كه به دنبال هر سر و صدایی می روند و با وزش هر بادی حركت می كنند، نه از روشنایی دانش نور گرفتند و نه به پناهگاه استواری شتافتند.
۲- ارزشهای والای دانش
ای كميل: دانش بهتر از مال است، زيرا علم تو را نگهبان است و مال را تو بايد نگهبان باشی، مال با بخشش كاستی پذيرد اما علم با بخشش فزونی گيرد و مقام و شخصيتی كه با مال به دست آمده با نابودی مال نابود می گردد. ای كميل بن زياد! شناخت علم راستين (علم الهی) آيينی است كه با آن پاداش داده می شود و انسان در دوران زندگی با آن خدا را اطاعت می كند و پس از مرگ، نام نيكو به يادگار گذارد، دانش فرمانروا و مال فرمانبر است.
۳- ارزش دانشمندان
ای كميل! ثروت اندوزان بی تقوا مرده اند گرچه به ظاهر زنده اند، اما دانشمندان تا دنيا برقرار است زنده اند، بدنهايشان گرچه در زمين پنهان اما ياد آنان در دلها هميشه زنده است.
۴- اقسام دانش پژوهان
بدان كه در اينجا (اشاره به سينه مبارك كرد) دانش فراوانی انباشته است، ای كاش كسانی را می يافتم كه می توانستند آن را بياموزند، آری تيزهوشانی می يابم اما مورد اعتماد نمی باشند، دين را وسيله دنيا قرار داده و با نعمتهای خدا بر بندگان و با برهانهای الهی بر دوستان خدا فخر می فروشند. يا گروهی كه تسليم حاملان حق می باشند اما ژرف انديشی لازم را در شناخت حقيقت ندارند، كه با اول شبهه ای شك و ترديد در دلشان ريشه می زند، پس نه آنها و نه اينها سزاوار آموختن دانشهای فراوان من نيستند. يا ديگری كه سخت در پی لذت بوده و اختيار خود را به شهوت داده است، يا آن كه در ثروت اندوزی حرص می ورزد، هيچكدام از آنان نمی توانند از دين پاسداری كنند و بيشتر به چهارپايان چرنده شباهت دارند و چنين است كه دانش با مرگ دانشمندان می ميرد.
۵- ویژگی های رهبران الهی
آری، خداوندا! زمين هيچگاه از حجت الهی خالی نيست، كه برای خدا با برهان روشن قيام كند، يا آشكار و شناخته شده، يا بيمناك و پنهان، تا حجت خدا باطل نشود و نشانه هايش از ميان نرود، تعدادشان چقدر و در كجا هستند؟ به خدا سوگند كه تعدادشان اندك ولی نزد خدا بزرگ مقدارند، كه خدا به وسيله آنان حجتها و نشانه های خود را نگاه می دارد، تا به كسانی كه همانندشان هستند بسپارد و در دلهای آنان بكارد، آنان كه دانش، نور حقيقت بينی را بر قلبشان تابيده و روح يقين را دريافته اند، كه آن چه را خوشگذران ها دشوار می شمردند آسان گرفتند و با آنچه كه ناآگاهان از آن هراس داشتند انس گرفتند در دنيا با بدنهایی زندگی می كنند، كه ارواحشان به جهان بالا پيوند خورده است، آنان جانشينان خدا در زمين و دعوت كنندگان مردم به دين خدايند. آه، آه، چه سخت اشتياق ديدارشان را دارم؟ كميل! هرگاه خواستی بازگرد.
••••••••••••🌿🌹🌿•••••••••••