💎 اهمیت دادن به اهلبیت
پیامبر به اهلبیت خویش اهمیت زیادی قائل بود چنانکه این حدیث از رسول خدا (ص) نشان میدهد: مثل اهلبیت من مثل کشتی نوح است هر کس بر آن سوار شد نجات یافت و هر کس تخلف نمود در آتش افتاد.
زیرا اطاعت از دستورهای اهلبیت انسان ها را به سعادت و رستگاری رهنمون میسازد. این آیه اراده تکوینی خداوند دیده میشود و از این طریق معنای آیه کامل میگردد.
💎اهل بیت در آیه
اهلبیت (علیهمالسّلام)
در آیه تطهیر «اِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً» [۱]
عبارتند از: امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب، امام حسن، امام حسین و حضرت فاطمه زهرا(علیهمالسّلام)، دلیل ما برای این ادعا دهها روایتی است که به طُرُق صحیح از پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) و ائمه اطهار (علیهمالسّلام) نقل شده است.
#روایات_آیه_تطهیر
📌که در اینجا به چند روایت نبوی اشاره میگردد:
💠روایت اول
مسلم در صحیحش از عایشه روایت میکند: «خرج النبی (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) غراة و علیه مرط مرحل من شعر اسود فجاءالحسن بن علی فادخله ثم جاء الحسین فدخل معه ثم جائت فاطمه فادخلها ثم جاء علی فادخله ثم قال انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهلالبیت و یطهرکم تطهیراً»، [۲]
بر اساس این روایت امام حسن و امام حسین و حضرت فاطمه و امام علی (علیهمالسّلام) برپیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) وارد میشوند. آنها را بخود راه میدهد و آیه تطهیر را درباره آنها تلاوت میکند.
💠 روایت دوم
ترمذی در سننش از امسلمه روایت کرده «انّ النّبی جلّل علی الحسن و الحسین و علیّ و فاطمه کساءِ ثم قال اللهم هولاء اهلبیتی و خاصتی اذهب عنهم الرجس و طهرهم تطهیراً فقالتام سلمة و انا معهم یا رسولالله قال انک الی خیر»، [۳]
براساس این روایت پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم)، حضرت علی و حضرت فاطمه و امام حسن و امام حسین (علیهمالسّلام) را در زیر یک پتو جمع میکند و سپس با گفتن «هولاء اهلبیتی و خاصتی» و دعائی که کلماتش را از آیه تطهیر اقتباس کرد، مراد از اهلبیت در آیه تطهیر را معرفی میکند. ترمذی بعد از نقل این حدیث حسن، آنرا تایید میکند، این حدیث توسط احمد بن حنبل نیز نقل شده است. [۴]
(1)
💐💐💐💐💐
کانال آموزش تخصصی تجویدو حفظ قرآن
👉 @amozeshtajvidhefzquran
#ادامه...
💠روایت سوم
مسلم در صحیحش باب فضائل امام علی بن ابیطالب (علیهالسّلام) ح ۶۲۲۰ از سعد بن ابی وقاص نقل میکند «...و لما نزلت هدة الآیه (اَبْناءَنا وَ اَبْناءَکُم) [۵] دعا رسول الله علیاً و فاطمه و حسناً و حسیناً فقال اللهم هولاء اهلی» در این روایت هم پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) صریحاً حضرت علی و حضرت فاطمه و امام حسن و امام حسین (علیهمالسّلام) را بعنوان اهل خود معرفی میکند، ترمذی هم در سننش [۶] روایت فوق را نقل و صحت آنرا تایید کرده است.
💠روایت چهارم
حاکم نیشابوری روایت میکند «عنام سلمة قالت فی بیتی نزلت (اِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً) قالت فارسل رسولالله الی علی و فاطمه و الحسن و الحسین فقال هولاء اهل بیتی»
[۷] براساس این روایت که حاکم و ذهبی صحت آنرا تایید میکنند بعد از نزول آیه تطهیر در خانه امسلمه پیامبر برای اینکه اهلبیت را به امسلمه معرفی کند حضرت علی و حضرت فاطمه و امام حسن و امام حسین (علیهمالسّلام) را احضار میکند و بعد در حضور امسلمه با جمله «هولاء اهل بیتی» آنها را بعنوان اهلبیت خود معرفی میکند.
💠 روایت پنجم
حاکم در مستدرک از واثلة بن الاسقع روایت میکند «قال اتیت علیّاً فلم اجده فقالت لی فاطمه انطلَقَ الی رسول الله یدعوه فجاء رسولالله فدخلا و دخلت معهما فدعا رسولالله الحسن و الحسین فاقعد کل واحد منها علی فخذیه و ادنی فاطمه من حجره و زوجها ثم لفّ علیهم ثوباً و قال
(اِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً) ثم قال هولاء اهل بیتی اللهم اهلی بیتی احق» [۸] براساس این روایت پیامبر اکرم(ص) حضرت علی و حضرت فاطمه و امام حسن و امام حسین (علیهمالسّلام) را در زیر یک پارچه جمع میکند و سپس با خواندن آیه تطهیر و گفتن جلمة «هولاء اهلبیتی» آنها را بعنوان اهلبیت خود معرفی میکند. حاکم و ذهبی صحت این روایت را تایید میکنند.
💠روایت ششم
احمد بن حنبل از امسلمه نقل میکند «انّ النبی (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) جلّل علی علیّ و حسن و حسین و فاطمه کساء ثم قال اللهم هولاء اهلبیتی و خاصتی اللهم اذهب عنهم الرجس و طهرهم تطهیراً، فقالتام سلمة یا رسولالله انا منهم قال انک الی خیر» [۹]
براساس این روایت هم پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) در حضور امسلمه پتوئی را بر حضرت علی و حضرت فاطمه و امام حسن و امام حسین (علیهمالسّلام) قرار میدهد و با گفتن جلمه «هولاء اهل بیتی و خاصتی» و دعائی که کلمات آن از آیه تطهیر اقتباس شده به امسلمه مراد از «اهلالبیت» در آیه تطهیر را تفهیم میکند.
(2)
💐💐💐💐💐
کانال آموزش تخصصی تجویدو حفظ قرآن
👉 @amozeshtajvidhefzquran
#ادامه...
💠 روایت هفتم
و نیز احمد بن حنبل از شداد بن عمار روایت میکند «قال دخلت علی واثلة بن الاسقع و عنده قوم فذکروا علیّاً فلما قاموا قال لی الا اخبرک بما رایت من رسولالله قلت بلی قال اتیت فاطمه (رض) اسالها عن علیّ قالت توجه الی رسولالله فجلست انتظره حتی جاء رسولالله و معه علی و حسن و حسین (رضی الله عنهم) اَخذ کل واحد منهما بیده حتی دخل فادنی علیّاً و فاطمه فاجلسهما بین یدیه و اجلس حسنا و حسیناً کل واحد منها علی فخذه ثم لفّ علیهم ثوبه او قال کساء ثم تلا هذه الآیه
(اِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً)
و قال اللّهم هولاء اهل بیتی و اهل بیتی احق» [۱۰] براساس این روایت هم پیامبر اکرم (ص) بعد از اینکه حضرت علی و حضرت فاطمه و امام حسن و امام حسین (علیهمالسّلام) را در زیر پارچهای جمع میکند، ابتداء با تلاوت آیه تطهیر و سپس با گفتن جمله «هولاء اهلبیتی» مراد از اهلالبیت در آن آیه را به واثلة تفهیم میکند. ابن ابی حاتم نیز حدیث فوق را با کمی اختلاف در تفسیرش ذیل آیه، روایت نموده است. یادآوری میکنم که ابن ابی حاتم در ابتداء تفسیرش ملتزم شده که احادیثی که بهترین سند و متن را دارند، روایت کند.
💠روایت هشتم
حاکم از انس بن مالک روایت میکند «انّ رسولالله کان یمرّ بباب فاطمه (رضی الله عنه) ستة اشهر اذا خرج لصلاة الفجر یقول الصلاة یا اهلالبیت انما یریدالله لیذهب عنکم الرجس اهلالبیت و یطهرکم تطهیراً». [۱۱] حاکم، صحت روایت را تایید میکند. حدیث فوق توسط احمد بن حنبل [۱۲] و نیز توسط ترمذی با تایید حسن آن [۱۳] و نیز توسط طبری و دیگران روایت شده است. همچنین مضمون روایت فوق که پیامبر اکرم (ص) در روزهای زیادی هنگام نماز که جمعیت زیادی حضور دارند به در خانه حضرت علی و حضرت فاطمه (علیهماالسّلام) میآمد و آنها را با عنوان «اهلالبیت» صدا میکرد و سپس آیه تطهیر را خطاب به آنها میخواند، بصورتهای دیگر و از صحابه متعدد نقل شده که ما برخی آن از روایات را از تفسیر الدرالمنثور سیوطی نقل میکنیم، از جمله او از ابن مردویه و او از ابی سعید خدری روایت میکند «لما دخل علی (رضی الله عنه) بفاطمه جاء النبی اربعین صباحاً الی بابها یقول السلام علیکم اهلالبیت و رحمةالله و برکاته الصلاة رحمکم الله، اِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً، انا حرب لمن حاربتم انا سلم لمن سالمتم»، و نیز او از طبری و ابن مردویه و آنها از ابی الحمراء روایت میکنند که «حفظت من رسولالله ثمانیة اشهر بالمدینة لیس من مرّة یخرج الی صلاة الغداة الاّ اتی الی باب علی فوضع یده علی جنبتی الباب ثم قال الصلاة، الصلاة، اِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً، و نیز او از ابن مدرویه و او ازابن عباس روایت میکند: «قال شهدنا رسولالله تسعة اشهر یاتی کل یوم باب علی بن ابیطالب (رضی الله عنه) عند وقت کل صلوة فیقول السلام علیکم و رحمة الله و برکاته اهلالبیت اِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً الصلاة رحمکم الله، کل یوم خمس مرات»، بر اساس این روایات، پیامبر اکرم (ص)
در روزهای زیادی آن هم هنگام نماز که ازدحام زیاد بوده به در خانه حضرت علی و حضرت فاطمه و امام حسن و امام حسین (علیهمالسّلام) میآمد و این چهار نفر را با عنوان «اهلالبیت» ندا میکرد. و سپس آیه تطهیر را خطاب به آنها تلاوت میکرد تا روشن سازد که مراد از اهلالبیت در آیه مذکور این چهارنفرند، براساس روایت اخیری که نقل شد،
پیامبر اکرم(ص) این کار را ۱۳۵۰ بار تکرار کرده تا برای هیچکس جای شبههای باقی نماند که مراد از اهلالبیت در آیه تطهیر، چهار نفرند.
بطور کلی از احادیث نقل شده، کاملاً روشن گردید، پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) مراد از اهلالبیت را در آیه تطهیر بیان کرده است. زیرا مطابق آیه «وَ اَنْزَلْنا اِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ اِلَیْهِمْ»[۱۴]
(3)
💐💐💐💐💐
کانال آموزش تخصصی تجویدو حفظ قرآن
👉 @amozeshtajvidhefzquran
#ادامه...
#روشنگری_پیامبر
🔰پیامبر اکرم(ص) ازطرف خدا مامور است که قرآن را برای مردم بیان کند. لذا بخاطر اینکه در آینده ممکن بود از کلمه اهلال
بیت، برداشتهای نادرست و خطرناکی شود، کاملاً مراد از اهلالبیت را برای مردم روشن ساخت. این روشنگری با برنامه خاصی انجام میشد.
🔹اولاً: در عموم روایات منقوله، این نکته نقل شده، که هنگام معرفیها، پیامبر پتوئی و یا پارچهای و یا عبائی را بر حضرت علی و حضرت فاطمه و امام حسن و امام حسین (علیهمالسّلام) قرار میداد تا کاملاً مشخص سازد که مشارالیه کلمه «هولاء اهلبیتی» این چهار نفرند نه کسانی دیگر.
🔹ثانیاً در معرفی و دعائی که درباره آنها میکرد از کلمات و تعابیر آیه تطهیر جملهسازی میکرد تا عملاً و قولاً نشان دهد که آیه مورد بحث در شان و منزلت این چهار نفر است.
🔹ثالثاً: علاوه بر اینکه به زنان خود مثل امسلمه و عایشه تفهیم کرد که آیه نازله در منزلت این چهار نفر نازل شده به شکل عمومی هم به عموم مردم، هنگام ازدحام در موقع نماز معرفی نمود تا برای هیچکس جز آنان که نفاقشان مانع رؤیت حق است، ابهامی باقی نماند که مراد از اهلالبیت این چهار نفرند.
آیه تطهیر بخشی از آیه ۳۳ سوره احزاب است [۱۵] که در آن به اراده خداوند بر پاک گردانیدن اهل بیت از پلیدی («رجس») تصریح شده است و علمای شیعه برای اثبات عصمت امامان به آن استناد میکنند.
#متن_آیه_تطهیر
💎خدادر قرآن میفرماید:
«وَقَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْأُولَى وَأَقِمْنَ الصَّلَاةَ وَآتِينَ الزَّكَاةَ وَأَطِعْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا»؛
و در خانههاي خود بمانيد و همچون جاهليت نخستين (در ميان مردم) ظاهر نشويد، و نماز را بر پا داريد و زکاة را ادا كنيد، و خدا و رسولش را اطاعت نمائيد خداوند فقط ميخواهد پلیدی و گناه را از شما اهلبيت دور كند و كاملا شما را پاك سازد.
(4)
💐💐💐💐💐
کانال آموزش تخصصی تجویدو حفظ قرآن
👉 @amozeshtajvidhefzquran
#ادامه....
💎علت شهرت داشتن به این اسم
🔹این آیه به «آيه تطهير» شهرت يافته است. [۱۶] اين آيه با «إِنَّما» كه به تصريح لغويان، براى حصر است، آغاز شده و انحصار اراده الهى به آنان را بيان مىكند. تقديم جار و مجرور (عنكم) برمفعولٌ به (الرجس) و نيز اعراب نصب (أهل البيت) كه مفيد اختصاص است، بر اين تأكيد مىافزايد.
تعبير «يُطهّركُم» در پى «لِيُذهِبَ عَنكُمالرّجسَ» تأكيدى بر طهارت و پاكيزگى به دنبال دور شدن پليدىها است و «تَطهِيرًا» كه مفعول مطلق است نيز تأكيدى ديگر براى طهارت به شمار مىرود. «الرِجسَ» كه با الف و لام جنس است، هرگونه پليدى فكرى و عملى اعمّ از شرک، کفر، نفاق و جهل و گناه را در برمىگيرد. [۱۷]
🔹اين آيه، از جمله آياتى است كه مجادله هاى كلامى فراوانى را به همراه داشته است؛ زيرا شيعه با استناد به متن آيه و نيز روايات شأن نزول، بر امامت و عصمت اهل بيت (عليهمالسلام) و نيز اختصاص اهلبيت به خمسه طيّبه استدلالكرده؛ [۱۸] [۱۹] در حالىكه بسيارى از اهل سنّت چنين برداشتى را نپذيرفته و با استفاده از قبل و بعد آيه كه درباره همسران پيامبر است، همسران را نيز از «أَهلَالبَيتِ» به شمار آوردهاند. [۲۰]
براى تبيين و تفسير آيه، در ابتدا بايد معناى اراده الهى
(يُريدُ اللّهُ ...) مشخّص و در مرحله بعد، مقصود از «أَهلَ البَيتِ» روشن شود.
(5)
💐💐💐💐💐
کانال آموزش تخصصی تجویدو حفظ قرآن
👉 @amozeshtajvidhefzquran
#ادامه...
🔰 #آرا_در_مورد_اهل_بیت
📌در اينكه اهل بيت چه كسانى هستند سه رأى وجود دارد:
💠1_در نقل از عکرمه، وى با استناد به آيات قبل و بعد اين آيه مىگويد: مقصود از اهلبيت فقط همسران پيامبر است؛ [۲۱]
ولى گويا اين رأى غير قابل استفاده باشد؛ زيرا همه ضماير در جملههاى قبل و بعد آيه، مؤنث است و ضمير فقط در اين بخش آيه تغيير يافته و به صورت جمع مذكّر آمده است و اگر خطاب به همسران بود، تغيير در ضمير و سياق وجهى نداشت. افزون بر اين، اين نظر فقط از عكرمه نقل شده كه از خوارج و منحرفان در دین به شمار مىآيد. [۲۲]
💠 2-- نظر دوم
كه در ميان اهلسنّت شهرت دارد، اين است كه اهل بيت، افزون بر همسران، شامل پيامبر (صلىاللهعليهوآله) على، فاطمه، حسن و حسين (عليهمالسلام) نيز مىشود. [۲۳]
🔹 آنان براى اثبات نظر خود، به سياق آيات، استدلال كردهاند؛ زيرا آيات پيش از آيه تطهير و آيه پس از آن، به همسران پيامبر (صلىاللهعليهوآله) مربوط است؛ در عين حال، ضمير «عنكم» نشان مىدهد كه تعدادى از مردان نيز در اهل بيت داخلند. در پاسخ به اين استدلال گفتهاند: با توجّه به اينكه انطباق ترتيب نزول با ترتيب كنونى قرآن محرز نيست، واقع شدن يك آيه به دنبال آيه قبل، موجب انعقاد سياق نمىشود؛ افزون بر اينكه تأمّل در آيه نشان مىدهد كه سياق آيه تطهير با سياق آيات قبل و بعدِ آن، دو سياق است.
🔹مراد از اهل بیت پیامبر را علی و فاطمه و حسن و حسین (علیهمالسلام) دانستهاند.
#نظر_امامان
از امامان نیز احادیثی در تأیید این قول نقل شده است. [۶۰] [۶۱] [۶۲] [۶۳] [۶۴]
💠 قول دوم
در قولی دیگر، مراد از اهل بیت، همسران پیامبر دانسته شده، زیرا سیاق آیه در بیان احوال ایشان است.
از عِکْرِمَه (متوفی ۱۰۵)، مولای ابن عباس، احادیثی با این مضمون نقل شده است. [۶۵] [۶۶] [۶۷] [۶۸]
این قول به عُروَة بن زبیر (متوفی ۹۳) و مُقاتِل بن سلیمان (متوفی ۱۵۰) و سعید بن جُبَیر (متوفی ۹۴) و ابن عباس نیز منسوب است.
[۶۹] [۷۰]
در برخی روایات بین قول اول و دوم جمع شده است. [۷۱]
💠 قول سوم
قول سوم که به زید بن اَرْقَم، صحابی پیامبر، منسوب است ــ مراد از اهل بیت را کسانی میداند که خداوند زکات دادن به آنان را حرام گردانیده است و آنان از نزدیکان پیامبر، از قبیل آل علی و آل عقیل و آل جعفر بن ابی طالب هستند و منظور از تطهیر در این قول، پاک گردانیدن از دریافت و مصرف صدقه و زکات است. [۷۲] [۷۳] [۷۴] [۷۵] [۷۶]
#قول_صحیح
ظاهر آیه تطهیر با قول اول موافق است، زیرا اگر منظور فقط همسران پیامبر باشد، باید به جای «عَنکُم»، «عَنکُنَّ» و به جای «یُطَهِّرَکُم»، «یُطَهِّرَکُنَّ» میآمد. [۷۷] [۷۸] [۷۹]
#نظر_شیعیان
🔹قول به اینکه این آیه در شأن اصحاب کساء نازل شده، در میان شیعیان به حد تواتر رسیده است. [۸۰] [۸۱] [۸۲] [۸۳] [۸۴] [۸۵]
در کتابهای اهل سنّت نیز روایاتی وجود دارد. [۸۶] [۸۷] [۸۸]
🔹علاوه بر این، از امامان شیعه احادیثی نقل شده است که بنا بر آنها اهل بیت علاوه بر پنج تن، دیگر امامان شیعه نیز هستند. [۸۹] [۹۰] [۹۱]
(6)
💐💐💐💐💐
کانال آموزش تخصصی تجویدو حفظ قرآن
👉 @amozeshtajvidhefzquran
#ادامه...
💠معنای رجس
🔹درباره معنای «رجس» نیز مفسران اختلاف نظر دارند و برای آن معانی مختلفی ذکر کردهاند، از جمله : گناه، فسق، شیطان، شرک، شک، بخل، طمع، هوای نفس و بدعت. [۹۲] [۹۳] [۹۴]
💠نظر علمای شیعی
عالمان و مفسران شیعه پاک کردن اهل بیت از رجس را به معنای عصمت از گناهان و توفیق طاعت دانستهاند. [۹۵] [۹۶] [۹۷] [۹۸] [۹۹]
💠 نظر علمای سنّی
برخی مفسران مفسران اهل سنّت، اراده خدا را بر پاک گردانیدن اهل بیت پیامبر از گناه، اراده تشریعی و به معنای خواستن تقوا و اجتناب از نواهی و امتثال اوامر دانستهاند. [۱۰۰] [۱۰۱]
💠 جوابیه علمای شیعی
🔹اما عالمان شیعی آن را از سنخ اراده تکوینی دانسته و بر این عقیدهاند که خدا میخواهد تمام پلیدیها و رذایل را، چه در عقیده چه در عمل، از ساحت اهل بیت بزداید و این خود دلیلی بر عصمت آنان است، زیرا اگر مراد از آن، تقوا یا سختگیری در تکالیف باشد، اختصاص به اهل بیت ندارد و خداوند آن را از همه بندگان میخواهد. [۱۰۲] [۱۰۳] [۱۰۴]
بعلاوه، بنا بر حدیث نبوی ثقلین، اهل بیت پیامبر همتای قرآن بوده و پیروی از آن دو باهم، سبب رستن از ضلالت میشود.
🔹لازمه این سخن، از یکسو تحریف ناپذیری قرآن و از سوی دیگر مصون بودن اهل بیت از خطاست.
🔰 انواع ارادهها عبارتند از:
📌ارادههایی که در قرآن شریف به خدا نسبت داده شده دو نوع است:
💠اراده تکوینی
نوع اول اراده تکوینی است، مقصود از اراده تکوینی این است که شی ء مراد در نظام تکوین و واقع تحقق پیدا کرده است،
🔹چنانکه در سوره رعد آیه ۱۹۹ آمده است:
«و اذا اراد الله بقومٍ سوءاً فلامردّ له؛[۱۰۵]
چون خدا برای گروهی بدی اراده کند جلوگیر ندارد». در اراده های تکوینی مراد هرگز تخلف پیدا نمیکند، اگر اراده خدا به چیزی تعلق گرفت وجود آن، حتمی و ضروری خواهد بود. و یا مانند اينكه خداوند اراده كرد آتش بر ابراهیم (علیهالسلام) سرد و بىضرر شود، و اين اراده بى درنگ محقّق شد: «إِذَا أَرَادَ شَيئًا أَن يَقولَ لهُ كُن فَيَكون» [۱۰۶].
💠 اراده تشریعی
نوع دوم اراده تشریعی است، مقصود از اراده تشریعی این است که خداوند متعال از لحاظ تشریع و جعل قانون چیزی را اراده نموده است، یعنی چیزهایی را که میخواسته مردم انجام دهند طبق آنها قانون و حکم جعل نموده است.
🔹درسوره مائده آیه۶ آمده:
«ما یریدُ اللهُ لیجعلَ علیکم من حرجٍ ولکن یریدُ لیطهّرَکم ولیتمّ نعمتهُ علَیکم؛ [۱۰۷]
خدا اراده نکرده شما را در حرج و سختی بیندازد بلکه اراده کرده که شما را پاک گرداند و نعمتش را بر شما تمام کند.» در اراده تشریعی مراد حقتعالی در نظام تشریع و قانونگذاری تحقق پیدا کرده و طبق مراد و خواستهاش دستور نموده است. در آیه مذکور خدا میفرماید: در نظام تشریع عسر و حرج وجود ندارد بلکه طهارت و اتمام نعمت است. مانند اراده و خواست خداوند در انجام واجبات و پرهيز از محرمات كه ممكن است در موارد فراوانى محقّق نشود.
💠تکوینی بودن اراده
1⃣ اراده در اين آیه، تكوينى است، نه تشريعى؛ يعنى خداوند اراده كرده كه اهلبيت پيامبر از هرگونه پليدى دور باشند و آنان را پاك و پاكيزه قرار داده است و در پى اين اراده، دورى از آلودگىها و صفت طهارت براى آنان تحقّق يافته است؛ زيرا اراده تشريعى خداوند مبنى بر دور بودن از پليدىها و پاكيزگى انسانها با انجام تكاليف، به اهلبيت پيامبر اختصاص ندارد؛ بلكه خداوند اراده كرده است همه انسانها از پليدىها برحذر و به طهارت و پاكيزگى متّصف باشند؛ چنانكه در دستور به غسل و وضو مىفرمايد: خداوند به اين وسيله مىخواهد شما مسلمانان را پاك كند: «مَا يُريدُ اللّهُ لِيَجعلَ عَليكُم مِن حَرجٍ و لكِن يُريدُ لِيُطهّرَكُم ...». [۱۰۸]
2⃣ قرينه ديگرى كه اراده تكوينى در اين آيه را نشان مىدهد، اين استكه به استناد روايات فراوانى كه در شأن نزول خواهد آمد، اين آيه در منقبت و ستایش اهل بيت است و اگر اراده، صرفاً تشريعى باشد، ديگر منقبتى نخواهد بود؛ زيرا اين اراده، براى همه وجود دارد؛ [۱۰۹] البتّه اراده تكوينى، با جبر ملازم نيست؛
زيرا اراده تكوينى خدا بر آنچه در عالم تحقّق يافته است و مىيابد، تعلّق مىگيرد؛ چه از مسير انتخاب فاعل مختار و چه از طريق فاعلهاى جبرى و طبيعى باشد و اهل بيت (عليهمالسلام) به دليل شايستگى ذاتى و اكتسابى، در عين قدرت و اختيار براى گناه كردن، به اختيار خودشان گناه نمىكنند. [۱۱۰]
(7)
💐💐💐💐💐
کانال آموزش تخصصی تجویدو حفظ قرآن
👉 @amozeshtajvidhefzquran
#ادامه...
💠تکوینی بودن اراده
1⃣ اراده در اين آیه، تكوينى است، نه تشريعى؛ يعنى خداوند اراده كرده كه اهلبيت پيامبر از هرگونه پليدى دور باشند و آنان را پاك و پاكيزه قرار داده است و در پى اين اراده، دورى از آلودگىها و صفت طهارت براى آنان تحقّق يافته است؛ زيرا اراده تشريعى خداوند مبنى بر دور بودن از پليدىها و پاكيزگى انسانها با انجام تكاليف، به اهلبيت پيامبر اختصاص ندارد؛ بلكه خداوند اراده كرده است همه انسانها از پليدىها برحذر و به طهارت و پاكيزگى متّصف باشند؛ چنانكه در دستور به غسل و وضو مىفرمايد: خداوند به اين وسيله مىخواهد شما مسلمانان را پاك كند: «مَا يُريدُ اللّهُ لِيَجعلَ عَليكُم مِن حَرجٍ و لكِن يُريدُ لِيُطهّرَكُم ...». [۱۰۸]
2⃣ قرينه ديگرى كه اراده تكوينى در اين آيه را نشان مىدهد، اين استكه به استناد روايات فراوانى كه در شأن نزول خواهد آمد، اين آيه در منقبت و ستایش اهل بيت است و اگر اراده، صرفاً تشريعى باشد، ديگر منقبتى نخواهد بود؛ زيرا اين اراده، براى همه وجود دارد؛ [۱۰۹] البتّه اراده تكوينى، با جبر ملازم نيست؛
زيرا اراده تكوينى خدا بر آنچه در عالم تحقّق يافته است و مىيابد، تعلّق مىگيرد؛ چه از مسير انتخاب فاعل مختار و چه از طريق فاعلهاى جبرى و طبيعى باشد و اهل بيت (عليهمالسلام) به دليل شايستگى ذاتى و اكتسابى، در عين قدرت و اختيار براى گناه كردن، به اختيار خودشان گناه نمىكنند. [۱۱۰]
💠عدم تشریعی بودن آیه
🔹اگر در آیه تطهیر اراده خداوند اراده تشریعی باشد معنای آیه چنین میشود: خدا در نظام تشریع و قانونگذاری مقرر فرموده که شما اهلبیت گناه نکنید یا مقرر فرموده که از نجاسات و پلیدی ها اجتناب کنید. یعنی احکام و قوانین جعل نموده که اگر بدان ها عمل کنیداز گناه محفوظ میمانید.
ولی با کمی دقت این معنی در شان این آیه نخواهد بود بلکه خداوند از همه مکلفین خواسته که با رعایت اصولی و قوانینی از انجام گناه به دور باشند. خداوند به هیچکدام از بندگانش بدون دلیل و تلاش و جهاد او فضیلتی عطا نمیکند و او را مخصوص لطف خاص خود قرار نمیدهد. زیرا خدا نسبت به همه بندگان عنایت داشته و نسبت به اعمال آنها عادلانه رفتار میکند.
🔹پس این آیه را نمیتوان بر اراده تشریعی حمل کرد بلکه بر معنای اراده تکوینی خداست. آن وقت معنای آیه چنین میشود: خداوند بزرگ اراده نموده و در نظام تکوینی و آفرینش موجودات چنین مقرر فرموده که شما اهل بیت از گناه و آلودگی باطنی پاک و منزه باشید. در چنین فضیلت بزرگی که مقام عصمت اهلبیت را اثبات میکند، منت نهادن خدا و اهتمام پیغمبر در تعیین مصداق اهلبیت کار معقول و پسندیدهای شمرده میشود.
🔹چنانکه حضرت علی(ع) درباره این آیه میفرماید:
که فضایل اهلبیت زیاد است زیرا خداوند درباره آنان این آیه را نازل کرده پس خدا ما را از تمام بدیهای ظاهری و باطنی پاک نمود و بر طریقه حق قرار داد.
(8)
💐💐💐💐💐
کانال آموزش تخصصی تجویدو حفظ قرآن
👉 @amozeshtajvidhefzquran
📚 فهرست منابع:
🖊محمود بن عبداللّه آلوسی، روح المعانی، بیروت : داراحیاء التراث العربی.
🖊ابن بابویه، کتاب الخصال، چاپ علی اکبر غفاری، قم ۱۳۶۲ش.
ابن بابویه، معانی الاخبار، چاپ علی اکبر غفاری، قم ۱۳۶۱ش.
🖊ابن طاووس، سعدالسعود للنفوس، چاپ فارس تبریزیان حسّون، قم ۱۳۷۹ش.
🖊ابن عطیه، المحررالوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، ج۱۳، رباط ۱۴۰۹/۱۹۸۹.
🖊ابن کثیر،تفسیرالقرآن العظیم، چاپ علی شیری، بیروت.
🖊محمد بن یوسف ابوحیان غرناطی|محمد بن یوسف ابوحیّان غرناطی، تفسیر البحرالمحیط، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
🖊محمد بن عیسی ترمذی، سنن الترمذی، استانبول ۱۴۰۱/۱۹۸۱.
🖊محمد بن عبداللّه حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین فی الحدیث، بیروت ۱۳۹۸/۱۹۷۸.
🖊حسین بن حکم حبری، تفسیر الحبری، چاپ محمدرضا حسینی، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۷.
🖊محمدحسین حسینی طهرانی، مهرتابان : یادنامه و مصاحبات تلمیذ و علامه محمدحسین
🖊طباطبائی تبریزی: باقرالعلوم.
خطیب بغدادی، تاریخ بغداد.
🖊سیوطی، تفسیر الجلالین.
نوراللّه بن شریف الدین شوشتری، احقاق الحق و ازهاق الباطل، با تعلیقات شهاب الدین مرعشی نجفی، چاپ محمود مرعشی، قم ۱۳۷۷.
🖊نوراللّه بن شریف الدین شوشتری، السحاب المطیر فی تفسیر آیة التطهیر، چاپ هدی
🖊جاسم محمد ابوطبره، در تراثنا، سال۱۰، ش۱ و ش۲ (محرم|محرّم ـ جمادی الاخری ۱۴۱۵).
🖊نوراللّه بن شریف الدین شوشتری، الصوارم المهرقة فی نقد الصواعق المحرقة، چاپ جلال الدین محدّث ارموی، تهران ۱۳۶۷.
🖊محمد بن علی شوکانی، فتح القدیر، بیروت : دار احیاءالتراث العربی.
🖊طباطبائی، تفسیرالمیزان.
🖊احمد بن علی طبرسی،
🖊الاحتجاج، چاپ محمدباقر موسوی خرسان، نجف ۱۳۸۶/۱۹۶۶.
🖊فضل بن حسن طبرسی، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، چاپ هاشم رسولی محلاتی و فضل اللّه یزدی طباطبائی، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.
🖊طبری، جامع طبری.
🖊طوسی،التبیان فی تفسیر القرآن.
🖊مرتضی عسکری، حدیث الکساء فی کتب مدرسة الخلفاء
(9)
💐💐💐💐💐
کانال آموزش تخصصی تجویدو حفظ قرآن
👉 @amozeshtajvidhefzquran
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔹داستان مباهله به همراه تلاوت
#سوره_آل_عمران_آیه_61
#محمود_شحات
💐💐💐💐💐
🔸اکنون شما هم به کانال آموزش تجوید و حفظ قرآن بپيونديد:
👉 @amozeshtajvidhefzquran 👈
با عضویت در این کانال به سادگی و رایگان حافظ و یا قاری قرآن کریم بشین و از اساتید قرآنی در آموزش دروس قرآنی بهرمند شوید 😊😊😊
👉 @amozeshtajvidhefzquran
1_690780.mp3
669.7K
#تلاوت_سوره_جمعه
🔅در روز جمعه
💐💐💐💐💐
کانال آموزش تخصصی تجویدو حفظ قرآن
👉 @amozeshtajvidhefzquran
#ترجمه_کلمه_به_کلمه
#سوره_بقره
#درس_سیزدهم #صفحه_چهاردهم
🔷کانال آموزش حفظ وتجویدقرآن👇
@amozeshtajvidhefzquran