برهان نظم، برهانی عقلایی
🔹از استدلالهای روشن برای اثبات وجود خداوند، #برهان_نظم است.
🔺 در مباحث الهیات و کتب آسمانی این برهان به صورتهای گوناگونی بیان شده است.
🔸یکی از راه های تبیین این برهان استفاده از حساب احتمالات است.
▪️در این حالت، احتمال تصادفی بودن عالم نزدیک به صفر میشود
بر این اساس برهان نظم، برهانی عقلایی است.
این یکی از مهمترین وجوهدتمایز برهان نظم با دیگر استدلالها بر اثبات وجود #خدا است.
برگرفته از مقاله برهان نظم و حساب احتمالات نوشته علی زمانی قمشهای
🌱اندیشه رضوان
@andishehrezvan_official
ویژگیها و کاربردهای برهان نظم
🔹به دلیل سادگی #برهان_نظم و انطباق روزافزون آن با یافته های جدید علمی، مورد پذیرش دانشمندان و عموم مردم است.
🔸چون در این برهان از پیچیدگی های فلسفیِ دیگر براهین خبری نیست، قابل ارائه به همه سطوح فکری است.
🔺جالب توجه است که از نگاه بسیاری اندیشمندان این برهان اثبات کننده برخی #صفات_الهی ، همچون #توحید و یگانگی ناظم عالَم و علم او نیز میتواند باشد.
📚 برگرفته از مقاله بررسی دلالت برهان نظم بر صفات الهی
🌱اندیشه رضوان
@andishehrezvan_official
بُرد برهان نظم
🔹 #برهان_نظم در صدد اثبات یک ناظم برای جهان است.
🔸 همچنین به صورت کلی برخی اوصاف ناظم همچون هوشمندی و علم، قدرت و حتی حکمت را نیز میتواند تبیین کند.
🔺با این حال بُرد این برهان محدود است
▪️یعنی اساساً کارکردی در اثبات بینهایت بودن خدا و صفاتش ندارد.
♦️ از اینرو برای اثبات این امور نیازمند استدلالهای دیگر هستیم.
📚با اقتباس از مقاله «بررسی دلالت برهان نظم بر صفات الهی»
🌱اندیشه رضوان
@andishehrezvan_official
هسته و پوسته برهان نظم
🔹#برهان_نظم گاهی با ادبیاتهای متفاوت بیان میشود و پوستههای گوناگونی برایش طراحی میشود
🔸ولی در همه این موارد هسته آن یکسان است
🔺هسته این استدلال به این معنا رهنمون می سازد که همیشه بین هدفداری و شعور و بین هماهنگی و آگاهی ارتباطی است.
📌به عبارت دیگر نمیتوان هدفداری و شعور و همچنین هماهنگی و آگاهی را معلول عامل یا عوامل ناآگاه دانست.
▪️جالب توجه آنکه برای اثبات این مهم، نیازی به تجربه یا آزمون نیست بلکه امر مسلمی است که هر انسانی را به سوی خود می خواند.
📚با اقتباس از مقاله «بررسی دلالت برهان نظم بر صفات الهی»
🌱اندیشه رضوان
@andishehrezvan_official
پیشینه برهان نظم در قرون وسطی
🔹در قرون وسطی و فلسفه مدرسی، شاهد ترقی و تعالی #برهان_نظم هستیم.
🔸در این دوره، در اعترافات آ#گوستین به این مطلب بر میخوریم که: مشاهده ساختار شگفت انگیز عالم طبیعت ما را به اعتقاد به آفریننده ای بی آغاز و حکمت و حیات او رهنمون می سازد.
🔺#آکوئیناس، متأله مسیحی در غرب اولین یا از اولین کسانی است که برهان نظم را ترمیم و تنقیح ساخت.
▪️ او معتقد به جایگاه رفیعی برای الهایت طبیعی(برهان نظم و...) در مرتبه بعد از الهیات وحیانی بود.
📚با اقتباس از مقاله «برهان نظم»
🌱اندیشه رضوان
@andishehrezvan_official
خدا در رنسانس
🔹رنسانس اگرچه عصر نوزایی اندیشه فلسفی و دینی است
🔸ولی همچنان مسئله خدا در رنسانس محترم است و اندیشمندان مختلفی به آن باور دارند
🔺به عنوان مثال دانشمندانی همچون گالیله، رابرت بویل، جان ری و نیوتون به برخی براهین اثبات وجود خدا باور دارند
▪️این دانشمندان به واسطه مطالعات طبیعی خود، معمولا به #برهان_نظم اعتراف دارند
🔺آنها بر اساس همین استدلال وجود آفریننده و ناظم را برای جهان اثبات میکنند
🔹این رویکرد در کنار گفتههای دیگر دانشمندان و قاعده همسازی پیشین از لایب نیتز- که وجود هدفی نهایی برای عالم را اثبات میکند و همچنین حل کننده مشکل خیر و شر است-، باعث افزایش مقبولیت عمومی برهان نظم و اثبات وجود خدا در سده های ابتدایی #عصر_نوگرایی شد.
📚با اقتباس از مقاله برهان نظم
#برهان_نظم
#خداناباوری
#خداباوری
#آتئیسم
🌱اندیشه رضوان
@andishehrezvan_official
#معرفی_کتاب
برهان نظم و چالشهای الحاد جدید
🔹برهان نظم و چالش های الحاد جدید اثری از حمید رضا شاکرین، عضو هیئت علمی گروه منطق فهم دین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی است. او در این اثر به بررسی و بازشناسی برهان نظم، مسائل و پرسش های مطرح شده پیرامون آن میپردازد.
🔸برهان نظم یکی از قدیمی ترین و مشهورترین براهینی است که در حوزه خداشناسی مورد توجه خداباوران بوده است و از طریق آن مسایل مهمی همچون اصل وجود خداوند، حکمت و قدرت او اثبات میشود.
🔺امروزه با رشد جریانات خداناباور و پروپاگاندای رسانه ای آن و به کمک نظریات برخی همچون جان هاسپرز و دانشمندان علوم تجربی مثل ریچارد داوکینز (زیست شناس) و ویلیام هاوکینگ (فیزیکدان) این برهان با چالش ها و مسایلی مواجه گشته است که قبلا مطرح نبوده و به تبع پاسخ به این اشکالات کار علمی و متقنی را میطلبد که جای هیچ شک و شبهه ای باقی نماند.
#برهان_نظم
#خداباوری
#آتئیسم
🌱اندیشه رضوان
@andishehrezvan_official
چرا ما مدتی است به برهان نظم میپردازیم؟
🔹امروزه بخشی از چالشهای جوانان در حوزه اثبات وجود خداست.
🔸البته که جوانان امروز ما به خدا باور دارند
ولی عمق باور آنها کم شده است
🔺بخشی از این مسئله ناشی از عوامل سیاسی و اجتماعی است ولی بخش مهمی از آن تحت تأثیر کتابهایی است که برای ذهن آنها چالش ایجاد کرده است
▪️این کتابها و دیگر تولیدات معمولا سعی میکنند با ادبیات علمی (بهتر بگوییم: شبه علم) به سراغ استدلالهای وجود خدا بروند.
🔹از اینرو این استدلالها امروزه به یک مسئله تبدیل شدهاند؛ از جمله استدلال نظم.
🔹بدین جهت در این روزها بخش از تمرکز ما بر روی برهان نظم و مسائل پیرامون آن است.
#برهان_نظم
#خداباوری
#آتئیسم
🌱اندیشه رضوان
@andishehrezvan_official
قرن نوزدهم میلادی، و چالشهای برهان نظم
🔸در قرون وسطی و رنسانس برهان نظم مورد توجه عدهای از اندیشمندان و دانشمندان بوده است
🔹با این حال در قرن نوزدهم میلادی، چالشهایی برای برهان نظم به وجود آمد
▪️اگرچه دانشمندانی همچون #ویلیام_پیلی ، یکی از معروف بیان های #برهان_نظم در کتاب الهیات طبیعی را ارائه کردند
🔺و نیز تلاشهای برخی دیگر از دانشمندان در رسائل بریچ واتر در همین قرن نوید بخش شروع یک نهضت و تدوین کتابهای علمی برای اثبات نظام مندی عالم بود.
🔹لکن برداشتهایی که از #نظریه_داروین شد، چالشهایی را برای برهان نظم ایجاد کرد.
🔸چراکه برداشت برخی از اندیشمندان مسیحی (برخلاف اسلام) از برهان نظم چیزی بود که با نظریه داورین دچار چالش میشد.
📚با اقتباس از مقاله برهان نظم
#برهان_نظم
#خداناباوری
#خداباوری
#آتئیسم
🌱اندیشه رضوان
@andishehrezvan_official
آرامش نسبی برهان نظم در قرن بیستم
🔹#الهیات_طبیعی و #برهان_نظم در سده بیستم میلادی، با وجود اشکالات و انتقادات جزئی کسانی همچون بارتیک در کتاب ساعت ساز کور و ایان بار بور در کتاب علم و دین، همچنان ارزش خود را حفظ کرد.
🔸کتابهای راز آفرینش انسان(کرسی موریس)، سرنوشت انسان(اثر لکنت دونوئی) و اثبات وجود خدا(اثر جان کلوودرموشما)، با استفاده از جدید ترین نتایج تحقیقات تجربی روز، موجب طراوت بخشی و استحکام این برهان در عصری شدند که عصر علم زدگی و دین گریزی بود.
🔺به طور کلی با وجود اینکه برهان نظم با فراز و نشیبهایی در غرب روبرو شد، اما همواره نزد عده قابل توجهی از دانشمندان یکتا پرست مورد اعتماد بود.
📚با اقتباس از مقاله برهان نظم
#برهان_نظم
#خداباوری
#آتئیسم
🌱اندیشه رضوان
@andishehrezvan_official
هیوم و برهان نظم
🔹در قرن هجدهم میلادی، هیوم فیلسوف اسکاتلندی تجربه گرا، انتقادات جدی را به برهان نظم وارد کرد.
🔸گزارش هیوم در این آثار به گونهای بر پایه تشبیه و تمثیل بود.
🔺وی نظم طبیعت را به نظم ساختههای بشری تشبیه کرد و مبتنی بر آن برهان نظم را به چالش کشید.
⁉️با این حال، باید توجه داشت که آیا واقعاً گزارش هیوم از برهان نظم، گزارشی دقیق بوده است یا آنکه وی دچار مغالطه پهلوان پنبه شده است؟
⁉️به عبارت دیگر هیوم قرائت دقیق از برهان نظم را با چالش مواجه کرده است یا آنکه قرائتی سطحی و عوامانه از آن را مطرح کرده و با وارد کردن انتقاداتی، آن را به چالش کشیده است؟!
در ادامه بیشتر به این موضوع خواهیم پرداخت...
#برهان_نظم
#خداباوری
#آتئیسم
#دیوید_هیوم
🌱اندیشه رضوان
@andishehrezvan_official
فیزیک، در مقابل خدا یا مشاهده فعل خدا ؟
🔹امروزه برخی گمان میکنند اساساً فیزیک و رشتههای مربوط به آن در برابر دین و خدا قرار دارند.
🔸اگرچه ممکن است برخی فیزیکدانان خداناباور
باشند ولی بسیاری افراد چنین دیدگاهی ندارند.
🔺در تاریخ علم موارد بسیار زیادی از دانشمندان علوم طبیعی، اساساً فیزیک و دانشهای مرتبط را راهی برای مشاهده آثار و افعال خدا میدانستند.
▪️جان هدلی بروک متخصص بریتانیایی تاریخ دانش به خصوص در مورد رابطه علم و دین، در مورد تاثیر انقلاب علمی در قرنهای هفدهم و هجدهم میلادی بر اثبات خدا چنین میگوید:
📌بعد از رنسانس و انقلاب علمی و پس از آن، به ویژه در قرن هفدهم و هجدهم، توجه به طبیعت و انسجام شگفت انگیز آن، با جدیت و موشکافی های علمی همراه شد. فیزیک دانانی همچون کپلر، گالیله، بویل و نیوتون با ارجاع به نظم طبیعت نه تنها وجود خداودن را اثبات، بلکه اساسا فیزیک را راهی برای مطالعه آثار خداوند و مطالعه طبیعت را تکلیفی دینی می دانستند.
📚با اقتباس از مقاله بازخوانی و نقد شبهه های هیوم بر کبرای برهان نظم
#برهان_نظم
#خداباوری
#آتئیسم
#فیزیک
🌱اندیشه رضوان
@andishehrezvan_official