📖 #آشنایی_با_کتاب #الانصاف
📔الانصاف في مسائل الخلاف بين البصريين و الكوفيين
✍️عبدالرحمن بن محمد بن ابى سعيد بن انبارى
🗒 معرفى اجمالى:
« الإنصاف في مسائل الخلاف بين البصريين و الكوفيين»، تأليف عبدالرحمن بن محمد بن ابى سعيد بن انبارى، معروف به ابن انبارى، لغوى و نحوى معروف عرب است. اين اثر حاوى مشهورترين مسائل اختلافى بين نحويون بصره و كوفه به ترتيب مسائل اختلافى بين شافعى و ابوحنيفه است.
📊 ساختار:
كتاب مشتمل بر 121 مسئله اختلافی است. شيوه ابن انبارى در اين كتاب، بدين گونه است كه ابتدا رأى كوفيون و سپس رأى بصريون را ذكر مى كند، سپس دلايل هركدام را آورده و گروهى را كه حق را به جانب او نمى داند، رد مى كند. كوفيون غالباً گروه مردود هستند و از 121 مسئله تنها در هفت مسئله با آنها موافق است( السامرائى، فاضل، ص 423).
🔖 گزارش محتوا:
🔹 نويسنده، مقدمه اى را بر كتابش نگاشته است كه مى توان از آن نكاتى را به دست آورد؛ از جمله اينكه: كتاب« الإنصاف» مشتمل بر جميع مسائل اختلافى نحو بين بصريين و كوفيين نيست، بلكه شامل معروفترين آنهاست. اين كتاب بنا بر ترتيب مسائل اختلافى در فقه اهل سنت تأليف شده است. ابوسعيد محمد بن يحيى نيشابورى شافعى( متوفى 548 ق) نيز كتابى به نام« الإنصاف في مسائل الخلاف» تأليف كرده است. نويسنده، معتقد است كه اين اولين كتاب عربى است كه با اين ترتيب و اسلوب تأليف شده و در گذشته كسى چنين كتابى تأليف نكرده است، اما كتب تراجم نوشته اند كه ابن نحاس مصرى( متوفى 338 ق)، كتابى در اين موضوع با نام« المقنع في اختلاف البصريين و الكوفيين» تأليف كرده است. چه بسا ابن انبارى اطلاعى از اين كتاب نداشته است و يا اينكه آن كتاب مفقود شده و به دست ما نرسيده است. البته بايد گفت كه اگرچه پيش از آن كتابى با اين موضوع نوشته شده، اما بايد گفت كه كتاب ابن انبارى قديمى ترين كتابى است كه در اين موضوع به دست ما رسيده است( السامرائى، فاضل، ص 416- 415).
🔸ابن انبارى 121 مسئله اختلافى در موضوع نحو و لغت عربى را در اين كتاب ذكر كرده است. « اختلاف در اصل اشتقاق اسم» و« بحث در اينكه« رُبَّ» اسم است يا حرف»، اولين و آخرين مسئله در اين كتاب است( همان، ص 417).
🔹 از بين اين مسائل، در مسئله 108 اشتباهى صورت گرفته است. وى ابتدا مى نويسد كه كوفيين نقل حركت همزه وصل به ساكن قبل از آن را برخلاف بصريون، جايز نمى دانند، سپس ادله اى را ذكر مى كند كه كوفيين كسانى هستند كه قائل به جوازند و بصريين قائل به منع هستند. البته ممكن است كه اين اشتباه از ناسخ باشد( همان، ص 421).
🔸 مسائل كتاب، برخى به اصل كلمه و اشتقاق آن بازمى گردد مانند: اختلاف در اصل اشتقاق اسم و اينكه« سين» مقتطعه از« سوف» است يا خودش اصل است؛ برخى، به طبيعت كلمه بازمى گردد كه اسم يا فعل يا حرف است مانند: اختلاف در نعم و بئس؛ برخى در باره عامل و عمل است مانند: عامل رفع در مبتدا و خبر؛ برخى به اعراب و بنا بازمىگردد مانند: اينكه مناداى مفرد معرب است يا مبنى؟ و...( همان، ص 422- 421).
📉 وضعيت كتاب:
فهرست مطالب هريك از جلدهاى كتاب در انتهاى آن آمده است. در پاورقى هاى كتاب توضيحات مفصلى در باره اشعار و قائلين آنها آمده است و به منابع مختلف ارجاع شده است.
🗂 منابع مقاله:
1. مقدمه و متن كتاب.
2. السامرائى، فاضل، الإنصاف في مسائل الخلاف بين البصريين و الكوفيين لابن الأنباري، كلية الآداب دانشگاه بغداد، نيسان 1970، العدد 13، ص 423- 415.
🏫«قرارگاه زبان و ادبیات عربی حوزه علمیه خراسان»
🆔 @arabicliteraturehozehkh
#لیست_هشتگ_کانال_های_ادبی_حوزه_علمیه_خراسان
📊لیست مشترک شماره 5️⃣ «هشتگ ها» در دو کانال ادبی «حوزه علمیه خراسان»
💎کتاب ها و منابع
📅ویراست یکم/ 1399/05/05
♨️با توجه به بارگذاری تدریجی مطالب و منابع، این لیست به روز رسانی خواهد شد!♨️
#اسرار_البلاغه
#الاقتراح
#الانصاف
#الخصائص
#الفیه_ابن_مالک
#الکتاب_سیبویه
#المفصل_زمخشری
#امالی
#تسهیل_الفوائد_ابن_مالک
#تفسیر_التحریر_و_التنویر
#تفسیر_المیزان
#تفسیر_عروة_الوثقی
#تفسیر_کشف_الاسرار_و_عدة_الابرار
#تلخیص_المفتاح
#خزانة_الادب_و_لب_لباب_لسان_العرب
#دلائل_الاعجاز
#ریاض_السالکین
#شافیه_ابن_حاجب
#شرح_ابن_عقیل
#صمدیه
#کافیه_ابن_حاجب
#مختصر_المعانی
#مطول
#معاجم_و_موسوعات
#مغنی_اللبیب
#نصاب_الصبیان
#نهج_البلاغه
📌🔎جستجو از طریق هشتگ، علاوه بر اینکه، منابع مشابه در هر موضوع را به شما معرفی می کند،
♨️⚙️ موتور جستجوگری است که می تواند شما را از آخرین مقالات، پایان نامه ها و کتاب ها، ذیل یک عنوان یا موضوع مطلع ساخته و به مرور شما را با مجموعه منابع تخصصی ذیل هر موضوع آشنا سازد!
🏫«قرارگاه زبان و ادبیات عربی حوزه علمیه خراسان»
🆔 @arabicliteraturehozehkh
🏢«سامانه پاسخگويي و نشر تحقیقات ادبی حوزه علمیه خراسان»
🆔 @sepentaLiterary
#لیست_هشتگ_کانال_های_ادبی_حوزه_علمیه_خراسان
📊لیست مشترک شماره 5️⃣ «هشتگ ها» در دو کانال ادبی «حوزه علمیه خراسان» (به ترتیب حروف الفبا)
💎کتاب ها و منابع = 32 هشتگ (از 485 هشتگ)
📅ویراست دوم/ 1399/05/25
♨️با توجه به بارگذاری تدریجی مطالب و منابع، این لیست به روز رسانی خواهد شد!♨️
#اسرار_البلاغه
#الاتقان
#الاقتراح
#الانصاف
#الخصائص
#الفیه_ابن_مالک
#الکتاب_سیبویه
#المصباح_المنیر
#المفصل_زمخشری
#تسهیل_الفوائد_ابن_مالک
#تفسیر_التحریر_و_التنویر
#تفسیر_المیزان
#تفسیر_عروة_الوثقی
#تفسیر_کشف_الاسرار_و_عدة_الابرار
#تلخیص_المفتاح
#خزانة_الادب_و_لب_لباب_لسان_العرب
#دلائل_الاعجاز
#ریاض_السالکین
#سیوطی
#شافیه_ابن_حاجب
#شرح_ابن_عقیل
#صحیح_بخاری
#صحیح_مسلم
#صمدیه
#کافیه_ابن_حاجب
#مختصر_المعانی
#مطول
#معانی_القرآن_فراء
#مغنی_اللبیب
#نصاب_الصبیان
#نهج_البلاغه
#هفت_اورنگ_جامی
📌🔎جستجو از طریق هشتگ، علاوه بر اینکه، منابع مشابه در هر موضوع را به شما معرفی می کند،
♨️⚙️ موتور جستجوگری است که می تواند شما را از آخرین مقالات، پایان نامه ها و کتاب ها، ذیل یک عنوان یا موضوع مطلع ساخته و به مرور شما را با مجموعه منابع تخصصی ذیل هر موضوع آشنا سازد!
🏫«قرارگاه زبان و ادبیات عربی حوزه علمیه خراسان»
🆔 @arabicliteraturehozehkh
🏢«سامانه پاسخگويي و نشر تحقیقات ادبی حوزه علمیه خراسان»
🆔 @sepentaLiterary