🌸 #جواب گاهی برای دستیابی به توسّع از مصدر فعل دیگری استفاده می‌شود تا دو معنا به صورت هم زمان به دست آید: <تبتَّل إلیهِ تبتیلاً> در این آیه به جای «تبتّلاً» از «تبتیلاً» استفاده شده که مصدر باب «تفعیل» است. خب استفاده از «تبتیلا» بی هدف نبوده و حتماً غرضی در پی دارد. «تفعُّل» مفید تدریج و تکلّف است. مانند: تجرّعَ الدّواءَ. (دارو را جرعه جرعه نوشید) یا تمشّی (آهسته آهسته پپیاده رفت) امّا «فعَّل» مفید تکثیر و مبالغه است: «کسرتُ القلمَ و کسَّرتُهُ» (قلم را تکه تکه کردم). در این آیه هم چه بسا استفاده از دو مصدر متفاوت به خاطر جمع بین دو معنی باشد: تدریج و تکثیر. صیغه و ساختار آیه هم به این اشاره دارد: «تبتّلْ» که فعل اول آیه است یعنی انقطاع و بریدن به طرف خدا در عبادت. عبادت هم تدریجی است. یعنی کم کم باید نفس را به آن عادت دارد. امّا در مفعول مطلق از «تبتیلا» استفاده شده که بر تکثیر دلالت دارد. چینش فعل و مصدر به این ترتیب نشان دهنده‌ی این است که عبادت ابتدائاً باید تدریجی باشد و در نهایت به کثرت بینجامد. این ترتیب یک توجیه تربیتی هم دارد. حال اگر جای مصدر و فعل عوض میشد و چنین گفته می‌شد: «بتِّلْ تبتُّلاً» این فائده را نداشت. یا اگر چنین گفته میشد: «تبتَّلْ تبتّلاً» دلالت بر تدریج نداشت و یا چنین: «بتِّلْ نفسَکَ إلیه تبتیلاً» تنها بر کثرت دلالت داشت و از تدریج خبری نبود. امّا چون دو معنی را اراده کرده از دو مصدر جدا استفاده شده است. https://eitaa.com/arabicrazaviun