🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂
♦️معنی غیبت و موارد آن:
♦️ رسول خدا «صلّی اللّه علیه و آله» می فرماید: «غیبت آن است که برادر دینیت را به آنچه کراهت دارد، یاد کنی» ١.
♦️حضرت صادق «علیه السّلام» می فرماید: «غیبت آن است که دربارۀ برادر دینیت عیبی را که خداوند بر او پوشیده است، بگوئی» ٢.
♦️حضرت #موسی_بن_جعفر «علیه السّلام» می فرماید: «هرکه بگوید دربارۀ
کسی که، حاضر نیست چیزی را که در او هست و مردم هم آن را می دانند غیبت نیست، و اگر چیزی را که در او است و مردم نمی دانند، بگوید، غیبتش را کرده و اگر چیزی را که در او است و مردم نمی دانند، بگوید، غیبتش را کرده و اگر چیزی که در او نیست بگوید، او را بهتان زده است».( #اصول_کافی).
♦️بنابراین، هرگاه چیزی را که دربارۀ مؤمنی نقل می کند، عیبی از او باشد که بر شنونده و دیگران پوشیده نیست، داخل در عنوان غیبت نیست. هر چند در عنوان مذمّت و سرزنش و ایذا و استخفاف به مؤمن باشد و به واسطه این عناوین حرام باشد چنانچه ذکر می شود.
♦️شیخ انصاری، پس از نقل کلمات اهل لغت، و روایات وارده در معنی غیبت، و تحقیق در اطراف آن، بیاناتی فرموده که خلاصه اش این است که:
♦️ مصادیق غیبت بر سه قِسم است: یا غیبت بودنش مسلّم یا ظاهر، غیبت نبودنش هست.
✔️ قِسم اوّل، یعنی موردی که قطعاً غیبت است، ذکر کردن چیزی است که نقص شرعی یا عرفی نسبت به حال شخص غیبت شده باشد و آن چیز هم بر شنونده پوشیده باشد. به طوری که فاش شدنش را راضی نیست و غیبت کننده هم در مقام کوچک کردن آن شخص و #عیب گذاری بر او است و خلاصه هرگاه در مقام انتقاص مؤمنی، عیب پنهانش را نقل کند، مسلّماً غیبت و گناه کبیره است.
✔️ قِسم دوم، که ظاهراً از موارد غیبت است، نقل عیب پنهان دیگری است. لیکن نه به قصد مذمّت کردن و عیب گذاردن و پست کردن او، بلکه به غرض دیگری مانند سرگرمی یا نقل شاهد و نظیر، یا از روی دلسوزی، عیب پنهان دیگری را نقل کند و شکّی در حرام بودنش نیست و ظاهر روایات آن است که از موارد غیبت، و داخل در همین عنوان است.
✔️ قِسم سوّم، نقل کردن عیب کسی، نزد دیگری است، که آن را می داند. و ظاهر بعضی از روایات آن است که از عنوان غیبت بیرون است. هرچند از پاره ای روایات استفاده می شود که این مورد نیز غیبت است. در صورتی که گوینده، در مقام سرزنش و مذمّت کردن طرف باشد، قطعاً حرام است. هرچند غیبت بودنش مشکوک است. زیرا این نقل موجب اذیّت و اهانت به مؤمن است و شکّی در حرمت آن نیست. اگر در مقام مذمّت و اهانت نیست لیکن قهراً ( از روی اجبار) مذمّت می شود، مثلاً شخصی را به القاب و اوصافی که مذمّت را می رساند یاد کند، مانند اینکه بگوید: فلانی که یهودی زاده است فلان شخص که مادرش بدعمل بوده است این هم حرام است. چنانچه در سوره #حجرات صریحاً از لقب زشت گذاردن به دیگران نهی فرموده است ۳.
📚پاورقی:
١) -الغیبة ذکرک اخاک بما یکرهه (مکاسب محرمه) .
٢) -الغیبة ان تقول فی اخیک ما ستره اللّه علیه (مکاسب اصول کافی ج ٢ ص ٣۵٨).
۳) - وَ لاٰ تَنٰابَزُوا بِالْأَلْقٰابِ بِئْسَ اَلاِسْمُ اَلْفُسُوقُ بَعْدَ اَلْإِیمٰانِ (سوره #حجرات، آیه ١٠) .
🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂🍁🍂