#اختصاصی | #یادداشت ♦️ سیر نقش‌آفرینی زنان در جامعه، در دوران پسا انقلاب ▫️بخش اول ✍🏼| خانم صفوراسادات امین‌جواهری ▪️ مقدمه ▫️وقتی از نقش‌آفرینی زنان در جامعه سخن می‌گوییم، بدون مغالطه و سفسطه واضح است که از کنشگری زن در حوزه‌ای فراتر از خانواده سخن می‌گوییم؛ زیرا نقش‌آفرینی در خانواده مفروض زندگی ایرانی است. داده‌های تاریخی و تاریخ ادبیاتی گواه است که نقش‌آفرینی زنان در تاریخ اجتماعی ایرانیان تباری دیرینه و ریشه در بوم ایران دارد، اما یا اثرات غیرمستقیم داشته است، مانند تأثیر زنان درباری بر تصمیمات شاهان، یا اثراتی محدود در زمان و مکان داشته که حاصل کنشگری معدودی از زنان در طبقه‌ای خاص بوده است. اما، کنشگری اجتماعی زنان به صورت عمومی و فراگیر و در طول چهار دهه متمادی، به طوری که تأثیرات مستقیم سیاسی اجتماعی اقتصادی فرهنگی و علمی داشته باشد، در بستر انقلاب اسلامی رخ داده است و موطن این سطح از کنشگری زنان، انقلاب اسلامی است. ▪️سیر تطور کنشگری زنان در جامعه ▫️پیش از انقلاب، زنان در عمومی‌شدن مبارزات نقش سیاسی آشکاری ایفا کردند: برای نمونه پس از قیام جمعی زنان در 17 دی 56، حرکت‌های مردان نیز عمومی شد و منجر به پیروزی انقلاب شد. روشن است که قیام این زنان متکی به سال‌ها فعالیت جمعی و معرفتی‌شان بوده است و شواهد تاریخی آن نیز موجود است. دست ما از روایت مبارزات فردی و جمعی زنان چندان پُر نیست، اما با اتکا به کلان روایت امام خمینی (ره)، پیروزی‌‌ انقلاب اسلامی را بیشتر مدیون زنان هستیم تا مردان :«بانوان محترم ما در صف جلو واقع بودند» (صحیفه امام،ج7،ص6). ▫️پس از انقلاب با شروع جنگ تحمیلی، زنان در آفریدن دفاعی مقدس از وطن، نقشی پنهان‌تر ایفا کردند. یادکردن از کنشگری‌های اقتصادی بی‌بدیلی که زنان با مهارت و درایت خویش رقم زدند با عنوان «پشتیبانی از جنگ» مانع فهمیدن اثرات مستقیم و غیرمستقیم کنشگری زنان بر «اقتصاد جنگ» می‌شود. نقش زنان در آن بحران اقتصادی، یاری دادن به دولت در تأمین هزینه‌های دفاع از وطن بود. در این برهه، زنان یا گوش به اعلام نیاز از سمت جبهه‌ها بودند تا دست به تولید مایحتاج رزمندگان بورزند یا خود در صحنه حاضر بودند، خلأها را شناسایی و برای رفع آن‌ها ستاد و پایگاه و رویه ایجاد می‌کردند. یادکردن از «مقاومت روحی» زنان در داغ شهادت عزیزان وطن نیز در این مجال نمی‌گنجد. ❗️ادامه دارد... 🔻 پایگاه تحلیلی تخصصی عصر زنان 🌐|@asrezanan_ir|

#اختصاصی | #یادداشت ♦️ سیر نقش‌آفرینی زنان در جامعه، در دوران پسا انقلاب ▫️بخش دوم ✍🏼| خانم صفوراسادات امین‌جواهری ▫️پس از جنگ با شروع دوران سازندگی، بسیاری از گروه‌های خودجوش زنان، به حاشیه رانده شدند و به یک‌باره نقش‌‌آفرینی مستقیم آنان از جامعه محو شد. به خلاف تاریخ اجتماعی زنان در غرب که وقتی پس از جنگ کنارگذاشته شدند، حرکت‌های اعتراضی را آغاز کردند، در انقلاب اسلامی زنان وقتی به حاشیه رانده شدند، اعتراضی نکردند و حتی در داده‌های تاریخ‌پژوهی هیچ انگیزه و اندیشۀ اعتراضی هم از آنان یافت نشده است. علتش را مجدد در کلام حضرت امام می‌یابیم؛ زیرا «خانم‌ها برای اینکه چیزی دستشان بیاید یا صاحب منصب شوند نمی‏ آیند بیرون، خودشان و بچه هایشان را به کشتن بدهند. این اسلام و قرآن است که خانم‌ها را آورده است بیرون و هم‌دوش مردها بلکه جلوتر از مردها وارد در صحنه سیاست کرده»(صحیفه امام، ج13،ص26). ▫️غیر از گروه‌های خودجوش زنان که به حاشیه رانده شدند و جامعه از نیرو و مهارت و تدبیر آنان محروم شد، طیفی از زنان به ساختارهای شغلی و اداری قدم گذاشتند و مسیر دشوار جمع میان ساختار مدرن و مردانۀ شغلی با ساختار سنتی خانواده را متحمل شدند. بسیاری از زنانی که خط مقدم ورود به ساختار رسمی و اداری شدند، با انگیزۀ انجام وظیفه و خالی نکردن میدان پا به این عرصه گذاشتند، اما دشواری‌های اشتغال و پدیدۀ اجتماعی «تعارض نقشی» زنان در دهه‌های بعدی بیشتر زنان را سمت ساختار علمی و اخذ مدارک تحصیلی سوق داد. آمارها گواه افزایش ورود زنان به دانشگاه‌هاست و پس از این دوران زنان در اثر افزایش آگاهی عمومی و تخصصی‌شان، دیگر نمی‌توانستند در حاشیه بمانند و «مسئولیت اجتماعی» خویش را رها کنند. ▫️بیش از یک دهه است زنان با آگاهی از معیوب‌بودن ساختارهای نقش‌آفرینی در جامعه اعم از اشتغال یا تحصیل یا ... ضمن خالی نکردن عرصۀ اجتماع، دیگر بنا را به سازگاری با ساختارها نمی‌گذارند. زن آگاه امروز به فاصلۀ ساختارها از آرمان‌های انقلاب واقف گشته است و به احیای هویت انقلابی خویش و جامعۀ خویش می‌اندیشد. زنان امروز در خط مقدم جنبش نرم‌افزاری ایستاده‌اند و به‌طور جدی وارد وادی علوم شده‌اند تا با تکیه بر قاعدۀ «العلم سلطان» جامعه را از نو بسازند. آمار مدال‌ها و جوایز علمی و نخبگی زنان در عرصه‌های گوناگون شاهد نقش‌آفرینی زنان در صحنۀ انقلاب است. بانوان فرهیخته و اندیشه‌ورز ما امروز خط مقدم تولید محتوای علمی را در نهاد علم و رسانه در دست دارند و دیر یا زود دستاوردهای آنان در این عرصه، سخت‌افزارها را تغییر خواهد داد و این مسیر ادامه دارد ... . بررسی نسبت تطور نقش‌آفرینی زن در جامعه با نقش‌های خانوادگی مجال دیگری می‌طلبد که به زودی دربارۀ سیر تاریخی این موضوع نیز مطلبی منتشر خواهد شد. 🔻 پایگاه تحلیلی تخصصی عصر زنان 🌐|@asrezanan_ir|

#خبرنامه | #اختصاصی ♦️دوگانه گفتار و عمل در رژیم صهیونسیتی 📌 «در چند روز اخیر فیلمی از تسلیت خانم "ایمان خطیب یاسین" در مجلس کنست رژیم صهیونیستی و مورد اعتراض قرار گرفتن او به دلیل اعلام پیام تسلیت به زبان عربی به مردم زلزله زده‌ی سوریه منتشر شده است. علت اعتراض‌های نمایندگان یهودی کنست به خانم "خطیب یاسین" عربی صحبت نمودن او بود. طبق قوانین رژیم صهیونیستی زبان رسمی سرزمین‌های اشغالی عبری است و صحبت با زبان عربی ممنوع است.» ▪️این اعتراضات بی‌امان به خانم "خطیب یاسین" در کنست علیرغم آنکه او وابسته به جنبش اسلامی و منصور عباس است، رژیم صهیونیستی را به عنوان دولت حقیقی و حقوقی به رسمیت شناخته است، رخ داده است. نکته‌ی دیگر آنکه در غائله‌ای که طی ماه‌های اخیر در پی مرگ مهسا امینی به وقوع پیوست فیلم‌هایی مبنی بر فارسی صحبت کردن زنان شهرک‌نشین در سرزمین‌های اشغالی، حمایت از شعار زن، زندگی، آزادی به طور پیوسته در فضای مجازی منتشر میشد و برای زنان ایران آرزوی زندگی آزادانه می‌نمودند؛ درحالی که برخورد صورت گرفته با خانم خطیب یاسین در مجلس کنست که نهاد سیاسی رژیم صهیونیستی است پرده از شوآف‌های چندین ماهه‌ی رژیم صهیونیستی در نسبت با جنس زن، خصوصا زنان مسلمان برداشت. 🔻 پایگاه تحلیلی تخصصی عصر زنان 🌐|@asrezanan_ir|

#اختصاصی | #یادداشت ♦️ احیای منزلت زن در عصر پیامبر (صلوات‌الله علیه و آله) ✍🏼| دکتر ناهيد طيبي 🍃 منزلت در لغت به معنای درجه '۱' است و گفته می‌شود جمع آن، منازل و مشتق از نزل و به معنای جاى فرود آمدن، مرتبه و مقام است. به لحاظ اصطلاحي، منزلت، پايگاه اجتماعي است كه فرد در ميان يك گروه دارد. يا به مرتبه اجتماعي يك گروه در مقايسه با گروه‌هاي ديگر گفته مي شود '۲'. «منزلت زن»، عبارت است از درجه، مرتبه، مقام و جایگاهی که زن در آن قرار دارد و پایگاهی که به آن وابسته است که گاه خانواده و گاه جامعه گسترده‌تر است. بر همین اساس، مراد از منزلت اجتماعی نیز مقام و مرتبه و جایگاه اجتماعی است که زنان در جامعه خویش دارند و با توجه به آن و در پی انتظاراتی که در جامعه نسبت به آن منزلت اجتماعی شکل می‌گیرد، به ایفای نقش می پردازند. 🍃 بی‌تردید ارائه تصویر صحیحی از منزلت زن در عصر نبوی مستلزم نگاهی گذرا به منزلت زن در عصر جاهلی است. گزارش‌های موجود در منابع متقدم تاریخی از جایگاه نامناسب زن در عصر جاهلی حکایت می‌کند. برخی قبایل مانند تمیم، قیس، هذیل، کنده و بکر در عصر جاهلی به سبب امکان اسارت دخترانشان در جنگ‌ها و تولد فرزندانی از آنها که برای قبیله ننگ آفرین بود، دختر را مایه سرافکندگی دانسته و اقدام به زنده به گور کردن آنها می‌کردند '۳'. این مطلب عمومیت ندارد اما در مورد قبایل یاد شده از مسلمات تاریخی است. در قرآن '۴'، منابع روایی و تفسیری هم به این سنت ناپسند در عصر جاهلی پرداخته شده است '۵'. بحث ارث نبردن زنان و حتی به ارث گذاشتن آنها برای وارثان نیز نشانی دیگر بر نگرش تحقیرآمیز جامعه عصر جاهلی به زن است. شواهد قرآنی '۶' و روایی برای این مطلب وجود دارد که در پی شکایت همسر ابوقیس بن اسلت به پیامبر که پسر متوفی می‌خواست وی را به ارث ببرد، آیه ارث زنان نازل شد '۷'. 🍃 پس از ظهور اسلام بسیاری از احکام غیرانسانی مربوط به زنان، مردود و احکام جدیدی با حفظ کرامت و منزلت انساني زنان تأسیس شد. بي ترديد 23 سال زمان اندكي برای تغییرات قابل توجه و عمده در نگرش‌ها و رفتارهای جاهلی بود. به نظر می‌رسد در صورت استمرار خط هدايت نبوی پس از رحلت پیامبر(ص) و تثبیت ولایت و خلافت بلافصل امام علی(ع) و پس از وی ائمه معصومین(ع)، این امر به وقوع می‌پیوست و جایگاه مطلوب زنان در شریعت ترسیم می‌شد، اما با تغییر مسیر خلافت و تبدیل سیاست‌های خلفای سه‌گانه از تثبیت آموزه‌های انسانی- الهی شریعت به فتوحات، اتفاق چشمگيري در حوزه مسائل زنان مواجه مشاهده نمي‌شود. 🍃 در عصر نبوی بحث آموزش زنان و خواندن و نوشتن در صدر برنامه‌های مربوط به زنان قرار گرفت '۸'. ورود زنان به فعالیت‌های سیاسی مانند هجرت و بیعت و امان دهی در جریان فتح مکه '۹'، حضور در جنگ‌ها، امدادگری و... زمینه مشارکت سیاسی جامعه زنان را در سایه دین اسلام فراهم ساخت. همچنین عرصه‌های فرهنگی مانند روایتگری زنانی چون ام سلمه، زینب عطاره و فعالیت‌های اقتصادی افرادی مانند زینب بنت جحش و رائطه همسر عبدالله بن مسعود '۱۰' تقدم زنان بر همسران در پذیرش اسلام '۱۱' نیز جلوه دیگری از جایگاه و نقش زن در عصر نبوی را به نمایش گذاشت و نشان از استقلال فکری و عقیدتی آنان در دوره اسلامی داشت. 🍃 در مجموع در عصر نبوي منزلت اجتماعي زن افزايش يافت، اما متاسفانه پس از رحلت پيامبر(ص) برخي از رسوبات فرهنگي عصر جاهلي بار ديگر در فرهنگ جامعه اسلامي رخ نمود. با دقت در سيره علوي در عصر حاكميت امام علي(ع) چرخش قابل توجهي در ديدگاه نسبت به منزلت زن مشاهده مي شود. ____________________ پانوشت: ۱. ابن سيده، على بن اسماعيل، المحكم و المحيط الأعظم، ج‏۹، ص۴۶ ۲. درآمدى بر جامعه شناسى، ص ۱۷۹.۲ ۳. ر.ک؛ مبرد، ج۲، ص۶۳-۶۵؛ ابن ابی الحدید، ج۱۳، ص۱۷۴ ۴. نحل، ۵۸/۵۹ ۵. طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۲۶۷ ۶. نساء، ۲۲ ۷. طبری، ج۴، ص ۳۰۵ ۸. ابن سعد، ج۸، ص۶۷؛ بلاذری، ص۴۵۴؛ابن عبدالبر ج۴، ص۱۸۶۹ ۹. یعقوبی، ج۱، ص۴۱۹ ۱۰. ابن سعد، ج۸، ص۴۰ ۱۱. ابن سعد، ج۸، ص ۴۹۷؛ ابن هشام، ج۱، ص۶۴۶؛ بلاذری، ج۴، ص۲؛طبری، ج۲، ۴۶۱ 🔻 پایگاه تحلیلی تخصصی عصر زنان 🌐|@asrezanan_ir|

#خبرنامه | #اختصاصی ♦️ احترام به حق مادری 📌 «رویترز از تسهیلات ویژه فدراسیون راگبی انگلستان به زنان بازیکن خود خبر داد. این تسهیلات بدین‌گونه می‌باشند که زنان بازیکن راگبی به مدت ۲۶ هفته مرخصی زایمان با حقوق کامل را بهره‌مند می‌شوند. جالب اینکه بازیکنان زنی که فرزندخوانده نیز می‌پذیرند مشمول این قانون می‌شوند. دیگر تسهیلات آنکه زنانی که پس از ۱۲ ماه از تولد فرزندشان، یا پذیرش فرزندخوانده خود به باشگاه‌های راگبی فراخوانده می‌شوند برای کودکان‌شان "هزینه‌ی سفر"، "هزینه‌ی اقامت فرزند" و "فرد پشتیبان" جهت نگهداری فرزندان‌شان در نظر گرفته شده است.» ازجمله حقوقی هم که اسلام برای زن قائل شده، حق مادری است. اما تا چه میزان سیاست‌ها و تسهیلات در راستای تشویق به فرزندآوری و احترام به این حق است؟! 📥 ادامه یادداشت 🔻 پایگاه تحلیلی تخصصی عصر زنان 🌐 |@asrezanan_ir|

#خبرنامه | #اختصاصی ♦️ احترام به حق مادری 📌 «رویترز از تسهیلات ویژه فدراسیون راگبی انگلستان به زنان بازیکن خود خبر داد. این تسهیلات بدین‌گونه می‌باشند که زنان بازیکن راگبی به مدت ۲۶ هفته مرخصی زایمان با حقوق کامل را بهره‌مند می‌شوند. جالب اینکه بازیکنان زنی که فرزندخوانده نیز می‌پذیرند مشمول این قانون می‌شوند. دیگر تسهیلات آنکه زنانی که پس از ۱۲ ماه از تولد فرزندشان، یا پذیرش فرزندخوانده خود به باشگاه‌های راگبی فراخوانده می‌شوند برای کودکان‌شان "هزینه‌ی سفر"، "هزینه‌ی اقامت فرزند" و "فرد پشتیبان" جهت نگهداری فرزندان‌شان در نظر گرفته شده است.» ▪️آنچه عیان است مواجهه‌ی دنیا با روند رو به رشد پیری جمعیت و کاهش موالید است. سوای آنکه اقتضائات کشورهای مختلف در دنیا می‌طلبد تا سیاست‌های لازم جهت افزایش موالید را در دستور کار خود داشته باشند، اما شاید بیراه نباشد که از علاقمندی‌های بیشتر زنان مادر شدن است و به گفته‌ی زنانی که مادر شده‌اند، روند تکامل شخصیتی زن پس از تولد فرزندش قابل توصیف نیست. از جمله حقوقی که اسلام برای زنان قائل شده است مادری است لذا سیاست‌های اعمال شده در راستای تحقق این حق برای تمام زنان امری ضروری است و چه بسا می‌بایست این سیاست‌ها، زیربنایی‌تر نیز گردند، برای مثال میتوان در راستای افزایش نرخ موالید و تحقق حق مادری برای زنان، مردان را در جهت ایفای نقش همسری همراه و پدری مسئولیت‌پذیر تربیت نمود و در این راستا برنامه‌های مدونی را آماده نمود که از طریق رسانه‌ها و آموزش عالی، آموزش و پرورش، کتب و... ارائه گردند. این دست از برنامه‌های زیربنایی یقینا سرعت بیشتری به محقق شدن سیاست‌های نرخ موالید و احقاق حق مادری زنان می‌بخشند. 🔻 پایگاه تحلیلی تخصصی عصر زنان 🌐|@asrezanan_ir|

#کلیپ | #اختصاصی ♦️ #نشست || تأملی بر بیانات رهبری در جمع بانوان 📅 برگزار شده در: ۲۴ دی‌ماه ۱۴۰۱ 🔺 بخش دوم || زن تراز کیست؟! 🎙 دکتر ابوالفضل اقبالی 🔻 پایگاه تحلیلی تخصصی عصر زنان 🌐|@asrezanan_ir|

#خبرنامه | #اختصاصی ♦️ حیات‌بخشی زنان کارآفرین... 📌 «بازار قدیمی قلعه محمود کرمان که طی سالها تبدیل به منطقه مترکه ای شده بود توسط زنان کارآفرین در جهت فروش صنایع دستی مجدد حیات اقتصادی در آن دمیده شد. مسئولان میراث فرهنگی، اوقاف و معاونت عمرانی استانداری کرمان طی جلساتی مقرر نمودند تا زنان سرپرست خانوار پنجشنبه ها در این بازار محصولات تولیدی خود اعم از صنایع دستی و مواد غذایی را به فروش برسانند.» 📥 ادامه یادداشت 🔻 پایگاه تحلیلی تخصصی عصر زنان 🌐 |@asrezanan_ir|