✡ فردگرایی اخلاقی در عصر کازابلانکا (2) 🎯 تجربه‌ای چهل‌ساله از #لیبرالیزاسیون_دولتی (قسمت سوم) 1⃣ اگر چه #فردگرایی (Individualism) و اصالت بخشیدن به فرد، در فلسفه سیاسی و اقتصادی، با نظریات فیلسوفانی همچون «توماس هابز» و «آدام اسمیت» تبیین و شناخته شد، اما در واقع این صنعت سینمای غرب و بالاخص سینمای #هالیوود است که به تبیین شاخصه‌های فردگرایی در جوامع لیبرال مبادرت می‌ورزد. 2⃣ به‌عنوان نمونه، #کازابلانکا (Casablanca) اثر سینمایی شاخصی است که در طی جنگ جهانی دوم و در اوج دوران «نبرد آتلانتیک» یعنی در سال ۱۹۴۲م ساخته شد و پرده‌ی نقره‌ای سینما را به تسخیر خود درآورد؛ فیلمی تبلیغاتی برای ایالات متحده آمریکا که طی آن هالیوود توانست از همان ابتدای فیلم سخن از نگاه حسرت‌بار اروپایِ دربند به آمریکای آزاد و #سبک_زندگی_آمریکایی را به مخاطبان خود حقنه نماید! 3⃣ در پایانِ فیلم نیز، شخصیت اصلیِ فیلم یعنی «ریک بلین» با بازی شاخصِ #هامفری_بوگارت (Humphrey Bogart) را به‌عنوان نماد ایالات متحده، در قامت #منجی و نجات‌دهنده برای اروپا می‌بینیم كه به‌واسطه‌ی او، «ویکتور لازلو»، رهبر جنبش پایداری چکسلواکی که نازی‌ها همه‌جا دربه‌در به دنبالش هستند، از چنگال نازی‌های خون‌آشام نجات می‌یابد! 4⃣ کازابلانکا به‌صورت کاملاً واضحی اقدام به بسط و ترویج «سبک زندگی آمریکایی» می‌کند و در این میان با برجسته نمودن #اصالت_فرد (Individualism) سعی می‌کند تا بهره‌جوییِ ممدوح و بی‌اعتناییِ مثبت به هر نوع ایدئولوژی و عقیده‌ی جمع‌باورانه را در سبک زندگیِ تراز و آرمانیِ انسان آمریکایی ترسیم کند و با اصل قرار دادن موضوعِ فردیّت، ارزش روابط اجتماعی را نه بر پایه‌ی یک آرمان اجتماعی، بلکه بر پایه‌ی ارتباط نزدیک افراد ترویج نماید. ✍ نویسنده: م. شاه‌حسینی

✡ فردگرایی اخلاقی در عصر کازابلانکا (3) 🎯 تجربه‌ای چهل‌ساله از #لیبرالیزاسیون_دولتی (قسمت سوم) 1⃣ ارتباطی که در فیلم #کازابلانکا بر بستر عشقِ مثلثی ریک بلین و ویکتور لازلو به همسر ویکتور، یعنی «ایلسا لاند» (Ilsa Lund) ظهور و بروز می‌یابد، سبب می‌شود تا دو دیدگاه «فردگرا»ی ریک و «جمع‌گرا»ی ویکتور با یکدیگر مشارکت نمایند. البته مشاركتی نه به‌منظور پی‌گیری یک آرمان مشترک اجتماعی، بلکه به‌سبب ارتباط نزدیک افراد و گره‌خوردنِ علایق ریک و ویکتور بر شخصیت زن محور داستان که به‌عنوان بهره‌ی عاشقانه‌ی ریک بلین در زندگی فردگرایانه‌اش معرفی می‌شود. 2⃣ پس اگر چه «ریک بلین» فردگرا، در ظاهر با فداکاریِ خود، طرز فکرِ جمع‌باورانه‌ی «ویکتور لازلو» را از چنگال نازی‌ها نجات می‌دهد، اما در واقع فیلم سعی می‌کند تا ماهیت این فداکاری را نه در پذیرش طرز فکرِ جمع‌گرا، بلکه در اصالت بخشیدنِ افراطی به بنیان‌های فردیّت و ظهور و بروز عشق مثلثی و عمیق ریک به «ایلسا لاند» معرفی نماید! 3⃣ «ایلسا لاند»ی که اگرچه در حال حاضر همسر «ویکتور لازلو» است اما در واقع عشقِ اول و اصلیِ «ریک بلین» بوده و در حال حاضر ضمن حفظ علایقِ خود به ریک، به هیچ عنوان آرمان‌های شوهرش را تایید نمی‌کند و به نمودی از #سبک_زندگی فردگرایانه و بهره‌ی اصلی ریک در زندگی مبدل گردیده است. 4⃣ از این جهت، تغییر «ریک بلین» و تبدیل او به یک مبارز عمل‌گرا در انتهای فیلم را می‌بایست در راستای تجلّی #فردگرایی لیبرال‌های آمریکایی و به‌مثابه تغییر رفتار این کشور در مقطع حساس جنگ جهانی دوم ارزیابی نمود، مقطعی که ایالات متحده آمریکا به کمک متحدانِ اروپاییِ خود شتافت و با دفع تهدید نازی‌ها، سعی نمود تا زندگی فردگرایانه و #سبک_زندگی_آمریکایی را به جهانیان حقنه نماید و در این میان پلان پایانی کازابلانکا و ارائه‌ی وجهه‌ی #مسیح‌گونه از «ریک بلین» را می‌توان اوج این تصویرسازی قلمداد نمود. ✍ نویسنده: م. شاه‌حسینی

✡ فردگرایی اخلاقی در عصر کازابلانکا (1) 🎯 تجربه‌ای چهل‌ساله از #لیبرالیزاسیون_دولتی (قسمت سوم) 1⃣ همان‌گونه که در قسمت اول این مقاله به استحضار رسید، #لیبرالیسم (Liberalism) روشی است که مبتنی بر آن، فرد در انجام امور خود از آزادی مطلق برخوردار بوده و با اعتقاد کامل نسبت به مباح بودن تمامی امور و شئون زندگی، رویکرد خود را مبتنی بر #اباحه‌گری تنظیم می‌نماید و در این مسیر هیچ امر و نهیی را در زندگی برنمی‌تابد و هیچ واجب و حرامی را مشروع نمی‌انگارد. 2⃣ موضوعی که با اصول فکری ویژه و مبانی شاخصی شناخته می‌شود که شاید اصلی‌ترین و مهم‌ترین آن را بتوان #فردگرایی (Individualism) و اصالت بخشیدن به فرد دانست، که پیش از این و در قسمت دوم این مقاله، سعی شد تا برخی از جوانب این تفکر بررسی شده و مشخص شود که مبتنی بر نظریه‌ی فردگرایی، فعل و انفعال‌هایی که میان انسان‌ها صورت می‌گیرد، از ماهیتی واقعی برخوردار نبوده و شکل‌گیری جوامع و اجتماعات انسانی، مرکبِ واقعی محسوب نمی‌شود. 3⃣ این اساس، همه‌ی پدیده‌های اجتماعی را موضوعاتی قابل تبیین و همراه با توجیه‌هایی روان‌شناسانه تبیین می‌نماید و در مجموع سبب می‌شود تا فرد بر مسندی طاغوتی نشسته و ادعای خدایی نماید و منفعت خویش را بر مصلحتِ وحیانیِ جامعه‌ی بشری رجحان بخشد. 4⃣ به‌عبارت دیگر، مسلک #لیبرال (Liberal)، نخست فرد را بر جمع مقدم می‌دارد و با اصالت بخشیدن به فرد (Individualism)، معتقد می‌گردد که جامعه به‌خاطر فرد به‌وجود آمده نه فرد برای جامعه و در نتیجه‌ی این تصور است که پذیرش هرگونه ساختارهای جمعیِ از پیش بر جا مانده، همانند مذهب، خانواده، قومیت و آیین‌ها و در مجموع سنت‌های اجتماعی، اموری فاقد ارزش تلقی می‌شوند که اسباب استیلای تام بر فردیت انسان‌ها را محقق و آزادی مطلق آدمی را مخدوش می‌سازند! ✍ نویسنده: م. شاه‌حسینی