#با_مترجمان_نهج، شماره 4
#کلمه_عزیز
#کلمه_عزیز در زبان عربی، متضادّ ذلیل و به معنای کسی است که دارای قوت و شوکت باشد و مورد غلبه قرار نگیرد. این کلمه در زبان فارسی بویژه در فارسی معاصر، به معنای محبوب و دوست داشتی به کار میرود. اگر در ترجمه متون عربی کلمه عزیز عربی را به عزیز فارسی برگردانیم، خواننده ترجمه معنای «دوست داشتنی و محبوب» را از آن برداشت خواهد کرد! متاسفانه این خطا در ترجمههای رسمی و غیررسمی ما خطای رایجی است.
در متن نهج البلاغه، در مواردی که کلمه عزیز صفت برای انسان نشده است، این خطا کمتر روی داده است. مثلا در #خطبه_221 آمده است «اعْلَمُوا عِبَادَ اللَّهِ أَنَّ التَّقْوَى دَارُ حِصْنٍ عَزِيزٍ وَ الْفُجُورَ دَارُ حِصْنٍ ذَلِيلٍ...» در اینجا چون عزیز صفت برای «حصن» بوده و در فارسی کلمه عزیز را نمیتوان صفت برای دژ قرار داد، بسیاری از مترجمان دقت کرده و آن را به «دژ محکم و استوار» و مفاهیمی شبیه به آن برگرداندهاند اما در موارد دیگر غالبا همان خطای رایج روی داده است.
برای مثال👇👇
👈در #خطبه_65 در مدح خداوند آمده است: «کل عزیز غیره ذلیل». بسیاری از مترجمان کلمه عزیز را به معنای عزیز برگرداندهاند!🙄
👈در #خطبه190 در ستایش خداوند آمده است: «عَزِيزَ الْجُنْدِ عَظِيمَ الْمَجْد». برخی مترجمان نوشتهاند: «خدایی که سپاهش عزیز🙄
👈در #خطبه_221 درباره مرگ آمده است: «فَكَمْ أَكَلَتِ الْأَرْضُ مِنْ عَزِيزِ جَسَد...» مترجمی نوشته است: «آه زمین چه اجساد عزیزی را ... به کام خویش فرو برد»! 😧
👈 در #خطبه_111 در نکوهش دنیا آمده است: «وَ عَزِيزُهَا مَغْلُوب» مترجمی نوشته است: «عزیزش شکست خورده»!😦
👈در #نامه_31 در نکوهش دنیا آمده است: «عزیزها یأکل ذلیلها» مترجمی در ترجمهاش نوشته است: «عزیزش ذلیلش را میخورد»!😧
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
وَ لَمْ تَطُلَّهُ فِيهَا دِيمَةُ رَخَاءٍ إِلَّا هَتَنَتْ عَلَيْهِ مُزْنَةُ بَلَاءٍ #خطبه_111
1️⃣مفردات:
تطل: بارش اندک و خفیف باران
دیمة: باران آرام
رخاء: گشایش
هتن: بارش رگباری باران
مُزنَة: ابر پرباران
2️⃣آرایهی ادبی (#بازیباییهای_نهج، شماره 54)
1.#تضاد بین کلمه «تطلّ و هتن» که یکی به معنای بارش خفیف و دیگری بارش رگباری است.
2. تضاد بین «رخاء و بلاء»
3. تعبیر «دیمة رخاء» #نکره_در_سیاق نفی است که معنای شمول و تأکید دارد = «هیچ باران گشایشی»
4. آرایه ادبی #تشبیه_اضافی: «دیمة رخاء» – «مزنة بلاء»
3️⃣ترجمه پیشنهادی:
در دنیا هیچ باران گشایشی اندک بارشی بر انسان نداشته مگر آنکه ابر پرآب بلا نیز بر او به رگبار باریده است.
4️⃣مترجمان:
اغلب مترجمان از ترجمه دقیق متن بازماندهاند. این ترجمهها را نگاه کنید:
آیتی: و بر كسى باران نرم آسايش نباريد كه پس از آن به رگبار بلايش گرفتار ننمود.
انصاریان: و باران راحتى بر كسى نباريد مگر اينكه با رگبارى از بلا به او هجوم كرد.
اولیائی: هيچ باران تندى او را تر نكند، مگر آنكه ابر بلا پياپى بر سر او ببارد.
دشتی: شبنمى از رفاه و خوشى دنيا بر كسى فرود نيامده جز آن كه سيل بلاها همه چيز را از بيخ و بن مىكنند.
.
#با_مترجمان_نهج، شماره 60
https://eitaa.com/banahjolbalaghe