بسم الله
🔵یاری #نیازمندان اما کریمانه
#حارث_همدانی که یکی از نزدیکترین اصحاب امیرالمؤمنین علیه السلام بود، میگوید: شبی با امیرالمؤمنین علیه السلام خلوت کردم. به ایشان گفتم: مشکلی برایم به وجود آمده.
فرمود: مرا برای حل مشکلت شایسته میبینی؟
گفتم: بله
فرمود: جزاک الله عنی خیرالجزاء،
بعد برخاست و چراغ را خاموش کرد و آمد نشست سپس فرمود: چراغ را خاموش کردم تا ذلت نیازمندی را در صورتت نبینم! حالا دیگر سخن بگو......!
(عن الحارث قال: سَامَرتُ أمير المؤمنين عليه السلام فقلت له: عرضت لي حاجة.
قال: فرأيتني لها أهلا؟ قلت: نعم. قال: جزاك اللّه عنّي خيرا ثم قام إلى السراج فأغشاها و جلس، ثم قال: إنّما أغشيت السراج لئلا أرى ذُلَّ حاجتِك في وجهك، فتكلّم فإنّي .... (کافی؛ 4: 24))
#با_معارف_نهج، شماره 94
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵تاریخدانی کافی نیست بلکه باید...
#شهید_مطهری میگوید:
📢على (ع) در وصيتى كه در نهج البلاغه به امام حسن (ع) مىكند جمله بزرگى دارد. او كه از نسل اول اسلام است به فرزندش دستور مىدهد: «پسرم! احوال امم و ملل و تواريخ را به دقت مطالعه كن و از آنها درس بياموز! پسركم! اگرچه عمر محدودى دارم و با امتهاى گذشته نبودهام كه از نزديك وضع و حال آنها را مطالعه كرده باشم، اما در آثارشان سير كردم و در اخبارشان فكر كردم تا آنجا كه مانند يكى از خود آنها شدم»
بعد مىگويد: «سِرْتُ فِي آثَارِهِمْ حَتَّى عُدْتُ كَأَحَدِهِمْ بَلْ كَأَنِّي بِمَا انْتَهَى إِلَيَّ مِنْ أُمُورِهِمْ قَدْ عُمِّرْتُ مَعَ أَوَّلِهِمْ إِلَى آخِرِهِم» (#نامه_31)
نه، بالاتر از اين؛ چون اگر كسى در جامعهاى با مردمى زندگى كند فقط از احوال همان مردم آگاه مىشود ولى من مثل آدمى هستم كه از اول دنيا تا آخر دنيا با همه جامعهها بوده و با همه آنها زندگى كرده است؛ پس #تاريخ را مطالعه كن، در اخبار ملتها و در تحولاتى كه براى جامعهها پيش آمده فكر كن تا مانند چشمى باشى كه از اول دنيا تا آخر دنيا را مطالعه و مشاهده كرده است.
#مطالعه_تاریخ
#با_شهید_مطهری_در_نهج شماره 9
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵تغییر رفتار از طریق تغییر نگرش و انگاره
امام علی علیه السلام در سخنان اثرگذار خود میکوشد برای تغییر رفتار انسانها ابتدا #انگاره و نگرشهای آنها را تغییر بدهد. در حقیقت حضرت میخواهند از #قدرت_انگاره استفاده بکنند و رفتارهای انسانها را به وسیله انگارههای آنها تغییر بدهند.
برای مثال انسانها معمولا اموال پس انداز شده خودشان را ذخیرهای برای خودشان میدانند اما اموالی را که خرج کردهاند، هدر رفته و از دست رفته میدانند. امام علیه علیه السلام تلاش میکنند این انگاره را تغییر بدهند، این سخنان ایشان را ببینید:
1⃣ای فرزند آدم اموالی که بیش از نیازت به دست میآوری در واقع آنها را برای دیگران ذخیره میکنی (نه برای خودت) (ابْنَ آدَمَ مَا كَسَبْتَ فَوْقَ قُوتِكَ فَأَنْتَ فِيهِ خَازِنٌ لِغَيْرِكَ ) #حکمت_192
2⃣اموالی که پیش از خودت به محضر الاهی فرستادهای، ذخیرهای است که برای خودت باقی میماند و آنچه از اموالی که پس از خودت در دنیا نهادهای برای دیگران (وراث) سودمند است. (فَإِنَّكَ مَا تُقَدِّمْ مِنْ خَيْرٍ يَبْقَ لَكَ ذُخْرُهُ وَ مَا تُؤَخِّرْهُ يَكُنْ لِغَيْرِكَ خَيْرُهُ) #نامه_69
#با_معارف_نهج، شماره 95
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵بخیل از فقر میگریزد یا از دارایی؟
[امیر المؤمنین] تعبیری دارند میفرمایند: «عَجِبْتُ لِلْبَخیلِ یسْتَعْجِلُ الْفَقْرَ الَّذی مِنْهُ هَرَبَ وَ یفوتُهُ الْغِنَی الَّذی إیاهُ طَلَبَ، فَیعیشُ فِی الدُّنْیا عَیشَ الْفُقَراءِ وَ یحاسَبُ فِی الْاخِرَةِ حِسابَ الْاغْنِیاءِ» (#حکمت_126) میفرماید من تعجب میکنم از این آدمهای مُمسِک که [گمان میکنند] از فقر به سوی غنا فرار میکنند ولی در عمل از غنا فرار میکنند و خودشان را به دامن فقر میاندازند،
چرا؟ برای اینکه اصلا [مگر] #فقر و #غنا معنایش چیست؟ فقیر یعنی آن که ندارد که بخورد و بپوشد، و غنی یعنی آن که دارد که بخورد و بپوشد. فرقشان در این است که آن میخورد و میپوشد، این نمیخورد و نمیپوشد. اگر بنا بشود که انسان پول را جمع کند که تا آخر نخورد و نپوشد پس پول را در واقع برای فقر جمع میکند نه برای غنا. درست است، پیش خودش خیال میکند یک عمر لباس کهنه میپوشد برای اینکه یک وقتی خدای نکرده لباس کهنه نپوشد، یا یک عمر نان و پیاز میخورد که یک روزی #فقیر نشود که بخواهد نان و پیاز بخورد. این است که در دنیا مانند فقرا زندگی میکند ولی در قیامت باید حساب اغنیا را پس بدهد.
#شهید_مطهری، فلسفۀ تاریخ، ج2، ص132
#قدرت_انگاره
#با_شهید_مطهری_در_نهج شماره 10
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
معيارهاي شهر مطلوب اسلامی
و اسْكُنِ الْأَمْصَارَ الْعِظَامَ فَإِنَّهَا جُمَّاعُ الْمُسْلِمِين وَ احْذَر مَنَازِلَ الْغَفْلَةِ وَ الْجَفَاء وَ قِلَّةَ الْأَعْوَانِ عَلَى طَاعَةِ اللَّه (نامه_69)
در شهرهای بزرگ سکونت کن که آنجا محل همگرایی مسلمانان است و از سرزمینهای غفلتخیز و ستمخیز و سرزمینهایی که در آن همیاری برای طاعت الاهی کم است دوری کن.
در شهر اسلامی مطلوب باید؛
الف) مهندسی #شهر بر پایهی همگرایی باشد به گونهای که همسایهها وقتی از خانههایشان خارج میشوند در محلهها با یکدیگر مواجه بشوند و بتوانند با هم تعامل داشته باشند. (جماع المسلمین)
ب) مواجهه و تعامل همسایگان منجر به همافزایی و همیاری برای تحقق سه هدف باشد: عدم غفلت، #عدالت، افزایش همکاری برای طاعت الاهی.
ج) مراد از #غفلت در اینجا غفلت از یاد خداوند و غفلت از یاد #مرگ است. در جهان جدید سه عنصر را از عوامل غفلت میدانند: #جهانی_شدن، #مدرنیته و #رسانهها. جامعهشناسان دین در تلاش برای حل این معما که چه چیزی باعث #کاهش_دینداری و #افت_معنویت در جهان جدید شده است معمولا به این سه عنصر اشاره میکنند. https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵قلب حقیقت در #رسانه منافقان
📢قدْ أَعَدُّوا لِكُلِّ حَقٍّ بَاطِلًا وَ لِكُلِّ قَائِمٍ مَائِلًا ... #خطبه_194
#منافقان برای هر حقیقتی، [تبیینی] باطل و برای هر امر مستقیمی [بیان] کژی را [از پیش] آماده کردهاند.
◀️وقتی ساحرانِ #فرعون در برابر #اعجاز موسی علیه السلام شکست خوردند و خود ساحران (که سحرشناس بودند) اقرار کردند که کنش موسی از جنس سحر نیست، #رسانه_منافق فرعون برای این حقیقت آشکار یک بیان باطل ارائه کرد و گفت: #موسی خودش معلم شما ساحران بوده و شما با او همدستی کردهاید که مردم را بفریبید(إِنَّهُ لَكَبِيرُكُمُ الَّذِي عَلَّمَكُمُ السِّحْر).
↩️امیرالمؤمین علیه السلام میخواهد به این نکته اشاره کند که هرگز منتظر نباشید رسانههای #دشمن شکستشان را بپذیرند. نه، رسانههای آنها (📡) همیشه برای پیروزی شما یک تبیین رسانهای باطل آماده کردهاند تا موفقیت شما را به صورت شکست و کامیابیتان را به صورت ناکامی جلوه بدهند.
#سواد_رسانه_ای
#با_معارف_نهج، شماره 97
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
وصیت امیرالمومنین علیه السلام
به فرزندانشان:
📢كُونَا لِلظَّالِمِ خَصْماً، وَلِلْمَظْلُومِ عَوْناً. #نامه_47
دشمن ظالمان و یاور مظلومان باشید.
↩️#روز_قدس روز یاری مظلوم.
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵تحدی ابن ابی الحدید با کلام علی ع
ابن ابی الحدید در شرح #خطبه221 نهجالبلاغه پس از نقل بخشی از سخنان حضرت امیر(ع) این ضربالمثل را یاد آورد میشود: «اى شترمرغ يا درست پرواز كن يا بال مگشا»
سپس میگوید: هر واعظی که ميخواهد در دل مردم خوف بیفکندو سنگ خاراى دلشان را جلا دهد و بى ارزشى دنيا را برایشان بيان كند، یا اين چنين موعظهای فصیح و رسا بياورد یا سكوت كند كه سكوت، پوشانندهی عيب است و خاموشى بهتر از سخنی است كه گوينده اش را رسوا سازد. 😯
بعد مینویسد: «هركس به اين بخش از #خطبه221 بنگرد باور میکند که معاويه راست گفته آنجا که درباره على عليه السلام گفته: «به خدا سوگند هيچ كس جز علی فصاحت را در میان قريش رواج نداده است». 😧
نکته:
به نظر میرسد ابن ابی الحدید با این سخن مولا، تحدی کرده و سزای هماوردان را هم از پیش تعیین کرده و پیش بینی کرده است که هماوردان جز رسوایی و بیآبرویی چیزی به دست نیاورند!
#ابن_ابی_الحدید
#تحدی
#معاویه
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵تقوا زنجیر نیست بلکه پناهگاه انسان است
📢اعْلَموا عِبادَ اللَّهِ انَّ التَّقْوی دارُ حِصْنٍ عَزیزٍ، وَ الْفُجورَ دارُ حِصْنٍ ذَلیلٍ، لایمْنَعُ اهْلَهُ وَ لا یحْرِزُ مَنْ لَجَأَ الَیهِ. « #خطبه_157»
بندگان خدا بدانید که تقوا یک قلعه عزتمند است و فجور یک سرای ذلتمند است که نه میتواند جلوی اهالی خودش را بگیرد و نه میتواند کسانی که در آن پناه میگیرند حفظ بکند.
در درون انسان نیرویی وجود دارد که وقتی انسان در معرض انجام گناه قرار میگیرد، آن نیرو مانع از ارتکاب گناه میشود(تقوا).
از این نیرو دو برداشت میتوان داشت: نخست اینکه تقوا را یک زنجیر بازدارندهی محدود کننده بدانیم که عیش و نوش انسان را محدود میکند دوم آنکه #تقوا را یک پناهگاه محکم بدانیم که انسان از دست ابلیس و از گزند نفسش در آنجا پناه میگبرد.
حضرت برداشت اول از تقوا را رد کرده و سعی میکنند این #انگاره را در مخاطب خود ایجاد بکنند که تقوا یک پناهگاه است. لازمه پناهگاه انگاشتن تقوا این است که انگاره دومی هم در مخاطب شکل بگیرد؛ این انگاره که عیش و شادکامی حرام یک گزند و آسیب است که باید از شر آن به پناهگاه پناه برد.
#قدرت_انگاره در وادار کردن انسان به اخلاق حسنه، عنصر مهمی است که در #اخلاق نظری از آن سخن میگویند.
#با_معارف_نهج، شماره 98
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵زیباترین هجو تاریخ ادب عربی
إِلَى أَنْ قَامَ ثَالِثُ الْقَوْمِ نَافِجاً حِضْنَيْهِ بَيْنَ نَثِيلِهِ وَ مُعْتَلَفِهِ وَ قَامَ مَعَهُ بَنُو أَبِيهِ يَخْضَمُونَ مَالَ اللَّهِ خِضْمَةَ الْإِبِلِ نِبْتَةَ الرَّبِيعِ إِلَى أَنِ انْتَكَثَ عَلَيْهِ فَتْلُهُ وَ أَجْهَزَ عَلَيْهِ عَمَلُهُ وَ كَبَتْ بِهِ بِطْنَتُهُ #خطبه_3
(تا اینکه سومین [خلیفهی] این قوم به قدرت رسید در حالیکه باد به پهلوی خود افکنده بود [و فقط] در فاصلهی میان فضلهی خودش و علوفهی خودش [سیر میکرد]. عموزادگانش نیز با او به قدرت رسیدند و بیت المال را چنان خوردند که شتر گرسنه علف بهاری را. تا بدانجای که سرانجام رشتههایش بر خلاف میلش پنبه شد و عملکردش به او تیر خلاص زد و شکمبارگیاش او را سرنگون کرد. )
امیرالمؤمنین علیه السلام در سخن گفتن دربارهی خلفای سهگانه غالبا #مصلحت (#تقریب بین مسلمین) را رعایت میکردند و معمولا از راهبردهای ابهام گویی و #ایجاز گویی استفاده میکردند (مثل #خطبه_162) اما در خطبه #شقشقیه ظاهرا فضا را مناسب دیدهاند و دیدگاه انتقادی خودشان را درباره خلفا واضحتر از جاهای دیگر بیان فرمودهاند.
این جمله بخشی از همین خطبه شقشقیه است که حضرت درباره عثمان ارائه کردهاند. این عبارت که برای سرزنش عثمان (#هجو) صورتبندی شده، آنقدر زیبا و مؤثر است که #ابن_ابی_الحدید میگوید: تا قبل از صدور خطبه ادبپژوهان عرب معتقد بودند شعرِ «دَع المَکَارِمَ لا تَرحَل لبُغیَتها فإنک انت الطاعم الکاسی» زیباترین هجو زبان عربی است ولی این بخش از خطبه شقشقیه حتی از این شعر هم بالاتر رفته است.
#با_زیباییهای_نهج شماره 38
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵وقتی سواد رسانهای نداشته باشی...
أَلَا وَ إِنَّ مُعَاوِيَةَ قَادَ لُمَةً مِنَ الْغُوَاةِ وَ عَمَّسَ عَلَيْهِمُ الْخَبَرَ حَتَّى جَعَلُوا نُحُورَهُمْ أَغْرَاضَ الْمَنِيَّةِ #خطبه_51
بدانید که معاویه عدهای گمراه را [فریب داده و] با خود به اینجا کشانده و واقعیت را از آنها پنهان کرده تا حلقهایشان را هدف تیر قرار بدهد.
امیرالمؤمنین علیه السلام این سخن را در جنگ #صفین به یاران خودش فرمود.
↩️وقتی #سواد_رسانهای نداشته باشی و روش مواجهه با ترفندهای رسانهی معاویه را ندانی، او واقعیت را از تو مخفی خواهد کرد و تو را به صفین خواهد کشاند تا در مقابل علی علیه السلام قرار بگیری.
📌« وَتِلْكَ الْأَيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيْنَ النَّاسِ» این روزها در میان مردم تکرار میشود.
#با_معارف_نهج، شماره 99
https://eitaa.com/banahjolbalaghe