📍گزیده نشست علمی:
❇️ روش اعتبار سنجي گزارههاي تاريخي معطوف به مصائب فاطمي از ديدگاه اهل سنت و وهابيت
🎙ارائه: حجه الاسلام دکتر اکبر روستایی مدیر کارگروه فرق و ادیان دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
از جمله اموري كه در تاريخ پژوهي حائز اهميت است، اعتبار سنجي گزارههاست زيرا بدون اين امر، پذيرش آنها با چالش مواجه است. براي اعتبار سنجي نقلها روشهاي مختلفي وجود دارد كه صرفنظر از دين و مذهب بر تمامي گزارههاي تاريخي قابل انطباق است كه نمونه بارز آن، وجود شواهد و قرائن فراوان براي نقل مذكور است. در اين بين اما برخي از گرايشها بر اساس مباني دروني خود، براي قوت بخشي به گزارش روشهاي ديگري نيز دارا هستند. يكي از اين گرايشها، اهل سنت و وهابيت بوده كه در اين نشست علمي روشهاي آنان براي اعتبار سنجي به شرح زير مورد بحث واقع شده است.
1- در گزاره تاريخي نياز به تصريح به صحت سند نيست زيرا:
دانش تاريخ مانند علم فقه و علم كلام حجيت محور نيست از اين رو تنها زماني صحت سند به معناي فقهي آن نياز است كه هدف استنباط حكمي فقهي يا مسالهاي كلامي باشد؛
روش بسياري از مورخان إسنادي نيست، بنا بر اين در موارد فراواني اساسا امكان بررسي راويان نيست؛
اعتبار گزاره تاريخي بر پايه شواهد قرائن صورت ميپذيرد و بود و نبود سند نقش چنداني ندارد؛ وجود مورخان درباري و جعال در طول تاريخ مانع از اعتماد صد درصدي به گزارهها ميگردد.
2- ذكر در كتابهاي معتبر حديثي:
از منظر وهابيت و اهل سنت وجود روايت تاريخي در كتابهاي حديثي معتبر و مورد وفاق آنان مانند كتاب صحيح بخاري و مسلم، موجب پذيرش نقل مذكور است. گزارههاي مانند درخواست مستمر فدك توسط صديقه طاهره سلام الله عليها و غضب ايشان بر سران حزب حاكم از اين دست نقلها است.
3- تصريح عالمان به اعتبار گزاره:
اگر در موردي عالمان حديث شناس اعتبار نقلي را بيان كنند، مورد پذيرش خواهد بود مانند: روايت مربوط به هجوم به بيت وحي كه توسط سيوطي شافعي و پرفسور الدَّهيش وهابي معتبر خوانده شده.
4- بهره گيري از دانش هاي ديگر مانند دانش رجال، درايه و دانش اصول فقه در قبول يا رد گزاره: استفاده از رجال: مثل ارزيابي يكايك راويان در روايت جوهري مبني بر شكستن شمشير شمشير اميرمؤمنان عليه السلام و زبير در هجوم توسط مهاجمان.
استفاده از درايه: همچون بهره بردن از مساله تعدد طرق براي قبول گزارش تهديد حضرت زهرا سلام الله عليها به آتش زدن خانه ايشان.
استفاده از اصول فقه در پذيرش گزارش؛ مانند: استفاده از قاعده حجيت مرسل تابعي براي پذيرش مرسل زهري درباره سقيفه بني ساعده و يا استفاده از اين دانش در حل تعارض ميان گزارهها مانند بيعت بلافاصله اميرمؤمنان عليه السلام پس از هجوم يا بعد از شش ماه.
5- ذكر گزارش در پهنه تاريخ به عنوان نقل مُسلَّم بدون نقد آن: مانند پذيرش مساله تهديد حضرت زهرا به سوزاندن خانه توسط عبدالعزيز دهلوي و صادر نمودن حكم قتل آن حضرت.
6- وجود گزارش در اشعار شاعران (از باب شهرت): مانند اشعار حافظ ابراهيم مبني بر هجوم به بيت وحي و تهديد اهل خانه توسط عمر بن خطاب.
#آیه
#گروه_تاریخ
#انجمن_علمی_مطالعات_تاریخی
#دانشگاه_باقرالعلوم_علیه_السلام
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
🌱 «آیـــه»؛ انجمن علمی مطالعات تاریخی
📜 https://eitaa.com/BOU_AYEH
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
🔰#حکمت_برای_زندگی
—•—•—•—•—•—•—•—•—•—
🆔 @BouNews
🌐 http://www.bou.ac.ir
—•—•—•—•—•—•—•—•—•—
.
#گزارش_نشست
#دبیرخانه_دائمی
روز پنج شنبه ۱۳ دی ماه ۱۴۰۳ در روز میلاد باسعادت پنجمین پیشوای امامت باقرالعلوم عليهالسلام حجت الاسلام والمسلمین دکتر محسن الویری در نشستی باعنوان"دبیرخانه دائمی همایش امام باقر علیه السلام: چرائی و بایستگیها" نکاتی در مورد چرایی طرح راهاندازی دبیرخانه همایش دائمی باقرالعلوم عليهالسلام بیان کردند.
مدیر گروه تاریخ دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام در ابتدای صحبت فرمودند: به منظور تخصصی شدن مطالعات تاریخ و سیرهپژوهی ائمه اطهار (علیهمالسلام) به ویژه امام محمدباقر عليهالسلام تشکیل این دبیرخانه دائمی، ضروری است. انتظار میرود مجموعهای که نام باقرالعلوم عليهالسلام را برای خود انتخاب کرده است، در این مسیر گام بردارد. این نام مبارک میتواند نماد همه کارهای علمی پیشرو و مناسبتها و برنامهها باشد. همه ما باید تلاش کنیم هر کاری که انجام میدهیم، در مسیر آموزههای برگرفته از این امام همام باشد. این دبیرخانه میتواند به انسجام و هماهنگی در فعالیتهای پژوهشی کمک کند و با مدیریت متمرکز، بهرهوری و کارایی را افزایش دهد. ایشان تاکید داشتند در حال حاضر، نیاز به پژوهشهای تخصصی در زمینه تاریخ و سیره ائمه علیهمالسلام احساس میشود و وجود متخصصان علوم مختلف، در این حوزه به شدت ضروری است.
دکتر الویری در ادامه افزودند: عدم وجود متخصصان در زمینه سیرهپژوهی ائمه علیهمالسلام، چالشی جدی برای پژوهشگران و حتی ارزیابی آثار در نشریات است. بسیاری از دانشجویان مقاطع ارشد و دکتری به دنبال اساتید راهنما یا داورانی با تخصص در این زمینه هستند، اما به دلیل کمبود متخصص، مجبور به استفاده از افراد با تخصص عمومی میشوند. این وضعیت نشاندهنده نیاز به تربیت متخصصان و ایجاد مراکز مستقل برای هر یک از اهل بیت علیهمالسلام است تا پژوهشهای مستمر و جدی در این زمینه انجام شود.
استاد مشاور انجمن مطالعات تاریخی آیه در ادامه اشاره کردند: برگزاری همایشهای بینالمللی و نشستهای تخصصی میتواند به ترویج سیره معصومین علیهمالسلام و ایجاد ارتباطات علمی در سطح جهانی کمک کند. این همایشها باید با رعایت بایستگیها و پرهیز از تشکیلات سنگین برگزار شوند تا بتوانند به اهداف علمی و پژوهشی دست یابند.
دکتر الویری پیشنهاد کردند که هر سه سال یک بار یک همایش گسترده برگزار شود. ایشان افزودند این همایش میتواند فضایی برای گفتگو با سطح جهان ایجاد کند، فضای مفاهمه و انتقال ایجاد کند و ذهنها را به کاری که ما انجام میدهیم حساس کند و مناسبترین گزینه است که میتواند دربردارندهی انواع دیگر پژوهشها باشد و در عین حال قالبی بسیار مناسب برای انتقال به سطح جهانی باشد، مشروط بر اینکه به بایستگیها توجه شود.
همچنین، تشکیل کمیتههای علمی تخصصی و ایجاد بانک اطلاعاتی گسترده از منابع مختلف، از دیگر اقداماتی است که میتواند به غنای مطالعات در این حوزه کمک کند.
در پایان حجتالاسلام والمسلمین دکتر الویری، عضو هیات علمی دانشگاه باقر العلوم علیه السلام، از پژوهشگران و نخبگان درخواست داشتند پیشنهاد و نقطه نظرات خود را در بهتر شدن و تکمیل این طرح، اعلام کنند.
#آیه
#گروه_تاریخ
#اداره_پژوهش
#انجمن_علمی_مطالعات_تاریخی
#دانشگاه_باقرالعلوم_علیه_السلام
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
🌱 «آیـــه»؛ انجمن علمی مطالعات تاریخی
📜 https://eitaa.com/BOU_AYEH
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
#دانشگاه_باقرالعلوم
#حکمت_برای_زندگی
—•—•—•—•—•—•—•—•—•—
🆔 @BouNews
🌐 http://www.bou.ac.ir
—•—•—•—•—•—•—•—•—•—