✨بسم الله الرحمن الرحيم✨
#تفسير_قرآن_جلسه_86
🌹 آیه 90 سوره نساء
💥 إِلَّا الَّذِينَ يَصِلُونَ إِلَى قَوْمٍ بَيْنَكُمْ و َبَيْنَهُمْ مِّيثَاقٌ أَوْ جَآءُوكُمْ حَصِرَتْ صُدُورُهُمْ أَنْ يُقَاتِلُوكُمْ أَوْ يُقَاتِلُوا قَوْمَهُمْ وَلَوْ شَآءَ اللَّهُ لَسَلَّطَهُمْ عَلَيْكُمْ فَلَقاَتَلُوكُمْ فَإِن اعْتَزَلُوكُمْ فَلَمْ يُقاَتِلُوكُمْ وَ أَلْقَوْاْ إِلَيْكُمُ السَّلَمَ فَمَا جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ عَلَيْهِمْ سَبِيلا
ً
#ترجمه: مگر كسانى که به قومى می پیوندند كه میان شما و آن قوم پیمانى است، یا نزد شما آیند در حالى كه سینه هاشان از جنگ با شما یا قوم خودشان به تنگ آمده است و اگر خداوند مى خواست آنان را بر شما مسلّط مى كرد و آنان با شما جنگ مى كردند.
پس اگر آنان از شما كناره گرفتند و با شما نجنگیدند و پیشنهاد صلح و سازش دادند پس خداوند براى شما راهى براى تعرّض و جنگ با آنان قرار نداده است.
🌷 #یصلون: می پیوندند
🌷 #بینکم: میان شما
🌷 #بینهم: میان آنها
🌷 #میثاق: پیمان
🌷 #حصرت: دلتنگ شدن
🌷 #صدورهم: سینه هایشان
🌷 #قتال: جنگ
🌷 #علیکم: بر شما
🌷 #اعتزلوکم: از شما کنار شدند
🌷 #ألقوا_السلم: از راه آشتی در آمدند
🌷 #علیهم: بر آنها
🌷 #سبیل: راه
این آیه همانند سایر آیات سوره نساء در مدينه نازل شده است و در ادامه موضوع آیه قبلی است.
به دنبال دستوری که در آیه قبل که درباره منافقانی که با دشمنان اسلام همکاری نزدیک داشتند که فرمود:
فإن تولوا فخذوهم و اقتلوهم حيث وجدتموهم و لا تتخذوا منهم وليا و لا نصيرا؛ پس اگر سرپیچی کردند آنان را هر جا یافتید بگیرید و در صورت لزوم بکشید و از آنان هیچ دوست و یاوری نگیرید.
در این آیه رأفت و مهربانى #خدا موج مى زند و بلافاصله دستور می دهد که بعضی از آنها مستثنی هستند که حق آزار و اذیت و تعرض به آنها را ندارید.
1⃣ إلا الذين يصلون إلى قوم بينكم و بينهم ميثاق؛ مگر کسانی که به قومی می پیوندند که میان شما و آن قوم پیمانی است.
یعنی به سوی قوم یا ملت و سرزمینی می روند که بین شما و آن قوم یا بین شما و آن ملت و سرزمین #پیمانی برقرار باشد که در این صورت آن #منافقان در آنجا در امان هستند اگر آنها را در آنجا دیدید حق ندارید دست به سلاح بردارید و با آنها نجنگید و آنها را نکشید.
2⃣ أو جآءوكم حصرت صدورهم أن يقاتلوكم أو يقاتلوا قومهم؛ یا نزد شما آیند در حالی که سینه هایشان از جنگ با شما یا قوم خودشان به #تنگ آمده است. اگر کسانی از منافقان آمدند و دلتنگ و خسته و تحت فشار بودند و نخواستند با شما بجنگند و گفتند ما قصد #جنگ با شما نداریم و نه توانایی همکاری با شما و مبارزه با قبیله خود داریم ولی می خواهیم در این سرزمین زندگی کنیم باز حق ندارید با آنها بجنگید و آنها را نکشید و آنها در امان هستند.
سپس برای اینکه #مسلمانان، مغرور نشوند و پیروزی های چشمگیر خود را مرهون قدرت نظامی و ابتکار خود ندانند و نیز برای اینکه احساسات انسانی آنها در برابر این دسته از بی طرفان جریان پیدا کند می فرماید:
و لو شآء الله لسلطهم عليكم فلقاتلوكم؛ و اگر خداوند می خواست آنان را بر شما مسلط می کرد و آنان با شما جنگ می کردند.
فإن اعتزلوكم فلم يقاتلوكم و ألقوا إليكم السلم فما جعل الله لكم عليهم سبيلا؛ پس اگر آنان از شما کناره گرفتند و با شما نجنگیدند و پیشنهاد صلح و سازش دادند پس خداوند برای شما راهی برای تعرض و جنگ با آنان قرار نداده است.
🔹#پيامهای_آیه90سوره_نساء🔹
✅ به پیمان هاى #نظامى حتّى با كافران، باید احترام گذاشت.
✅ در جنگ ها، به كسانى كه اعلام بى طرفى مى كنند، #متعرّض نشوید.
✅ #مسلمانان باید چنان قدرتمند باشند كه مخالفان در فكر هجوم نباشند.
✅ توجّه به #قدرت_الهى داشته باشید تا دچار غرور نشوید.
✅ با اراده و مشیّت #الهى، منافقان و كافران از جنگ با شما باز ماندند. مبادا ضعف آنان را به حساب قدرت خود بگذارید.
✅ جهاد #اسلام براى سلطه و تحمیل عقیده نیست، بلكه براى دفع شرّ و موانع است. پس اكنون كه آنان از شما دست برداشته اند شما تعرّض بر آنان نكنید و اگر متعرّض شوید ممكن است خداوند به آنان نیرو دهد و بر شما تسلط کنند.
✅ تنها پیشنهاد #صلح از سوى دشمن كافى نیست، براى اطمینان، ترک جنگ و القاى سلام لازم است.
✅ ملاک و معیار و ضوابط جنگ و صلح را باید خدا تعیین كند.
✍تهیه و تنظیم : عاشوری
✨بسم الله الرحمن الرحيم✨
#تفسیر_قرآن_جلسه_87
🌹 آیه 91 سوره نساء
💥سَتَجِدُونَ ءَاخَرِينَ يُرِيدُونَ أَنْ يَأْمَنُوكُمْ وَيَأْمَنُواْ قَوْمَهُمْ كُلَّ مَا رُدُّواْ إِلَى الْفِتْنَةِ أُرْكِسُواْ فِيْهَا فَإِنْ لَّمْ يَعْتَزِلُوكُمْ وَيُلْقُواْ إِلَيْكُمْ السَّلَمَ وَيَكُفُّواْ أَيْدِيَهُمْ فَخُذُوهُمْ وَاقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَ أُوْلئَِكُمْ جَعَلْنَا لَكُمْ عَلَيْهِمْ سُلْطاَناً مُّبِينا
ً
#ترجمه: به زودى گروهى دیگر را خواهید یافت كه مى خواهند از شما (با اظهار اسلام) در امان باشند و از قوم خود نیز ایمن باشند.
آنان هر بار به سوى فتنه برگردند، با سر در آن فرو مى افتند.
پس اگر از درگیرى با شما كناره نگرفتند و به شما پیشنهاد صلح ندادند و دست از شما برنداشتند، آنان را هر جا یافتید، بگیرید و بكشید؛.
آنانند كه ما براى شما نسبت به آنان قدرت و تسلّطى آشكار قرار داده ایم.
🌷 #ستجدون: پس به زودی خواهید یافت
🌷 #ءاخرين: ديگران
🌷 #یریدون: می خواهند
🌷 #ردوا: برگردند
🌷 #أركسوا: وارونه شدند، بر عکس شدند
🌷 #یعتزلوکم: از شما کناره گیری می کنند
🌷 #یکفوا_أيديهم: دست بر مى دارند
🌷 #خذوهم: آنها را بگیرید
🌷 #حیث_ثقفتموهم: هر جا آنها را یافتید
🌷 #جعلنا: قرار داده ایم
🌷 #سلطان: قدرت ، تسلط
🌷 #مبین: آشکار
🔴 #شأن_نزول_آیه: این آیه همانند سایر آیات سوره نساء در مدينه نازل شده است.
گروهى از مردم مکه نزد پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم می آمدند و منافقانه اظهار #اسلام مى كردند و هنگامى كه به مكّه برمى گشتند سراغ #بت_پرستى مى رفتند و به این ترتیب می خواستند از ناحیه اسلام و مشرکان هر دو آسوده خاطر باشند تا از هر دو طرف سود ببرند البتّه گرایش آنان به #كفر بیشتر بود که این آیه 91 سوره نساء نازل شد و دستور داد به مسلمانان که در برابر این دسته از افراد شدت عمل به خرج دهند.
🌸 در اين آیه با گروه دیگری از افراد روبرو می شویم که درست در مقابل دسته ای قرار دارند که در آیه قبل دستور #صلح نسبت به آنان داده شده بود.
آنها کسانی هستند که برای حفظ منافع خود در میان مسلمانان و مشرکان آزادی عمل داشته باشند و برای تأمين اين نظر، راه خيانت و مکر و حیله پیش گرفته و هم با #مسلمانان و هم با #مشرکان اظهار همکاری و همفکری می کنند که قرآن به مسلمانان می فرماید:
ستجدون ءَاخَرِينَ منهم يريدون أن يأمنوكم و يأمنوا قومهم؛ به زودى گروهی دیگر را خواهید یافت که می خواهند از شما ( با اظهار اسلام ) در امان باشند و از قوم خود هم ایمن باشند.
و به همین دلیل هنگامی که میدان فتنه جویی و بت پرستی پیش آید همه برنامه های آنها #وارونه و بر عکس می شود و با سر فرو می روند. که قرآن می فرماید:
کل ما ردوا إلى الفتنة أركسوا فيها؛ آنان هر بار به سوی فتنه برگردند، با سر در آن فرو می افتند.
سپس در ادامه می فرماید: فإن لم يعتزلوكم و يلقوا إليكم السلم و يكفوا أيديهم فخذوهم و اقتلوهم حيث ثقفتموهم؛ پس اگر از جنگ با شما کناره نگرفتند و به شما پیشنهاد صلح ندادند و دست از شما برنداشتند ، پس آنان را هر جا یافتید بگیرید و بکشید.
تفاوت این گروه با گروهی که در آیه قبلی بود در این است که اینها قصد #جنگ با مسلمانان دارند و در حال توطئه و حیله و همفکری و همکاری با #دشمن هستند.
سپس در پایان آیه می فرماید: و أولئكم جعلنا لكم عليهم سلطانا مبينا؛ و آنانند که ما برای شما نسبت به آنان قدرت و تسلطی آشکار قرار داده ایم.
🔹#پیامهای_آیه91سوره_نساء🔹
✅ #خداوند مسلمانان را از افكار و حركات آینده دشمن آگاه مى كند.
✅ #مسلمانان باید انواع دشمنان خود را شناخته، با هر یک برخوردى متناسب داشته باشند.
✅ به اظهارات هر كسی اطمینان نكنید.
✅ محیط ها و زمینه هاى مناسب، خصلت هاى درونى افراد را بروز مى دهد.
✅ عقربه ى روح منافقان به سوى #كفر است و با مساعد دیدن زمینه، در آن فرو مى روند.
✅ برخورد شدید و سركوبگرانه، با منافقانى است كه حركت هاى براندازى علیه نظام اسلامى مى دارند.
✅ شناخت #منافقان نیاز به آگاهى و تحقیق و اطلاعات دقیق دارد.
✅ #مسلمانان باید از هر جهت بر كافران سلطه یابند.
✅ #حكومت_اسلامى در سركوب منافقان توطئه گر و تصفیه ى جامعه، دستش باز است و ولایت دارد.
✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری
✨بسم الله الرحمن الرحيم✨
#تفسیر_قرآن_جلسه_120
🌹 آیه 128 سوره نساء
💥وَإِنِ امْرَأَةٌ خَافَتْ مِنْ بَعْلِهَا نُشُوزاً أَوْ إِعْرَاضاً فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا أَنْ يُصْلِحَا بَيْنَهُمَا صُلْحاً وَالصُّلْحُ خَيْرٌ وَأُحْضِرَتِ الْأَنْفُسُ الشُّحَّ وَإِنْ تُحْسِنُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرا
ً
#ترجمه: و اگر زنى از شوهرش ترس ناسازگارى یا روی گردانی داشته باشد بر آن دو مانعی نیست كه با یكدیگر به طور پسندیده ای صلح كنند و صلح بهتر است، ولى بخل و تنگ نظرى، در نفس های آدمیان حاضر شده (و مانع صلح) است، و اگر نیكى كنید و تقوا پیشه کنید قطعاً خداوند به آنچه مى دهید همواره آگاه است.
🌷 #امرأة: زن
🌷 #بعلها: شوهرش
🌷 #نُشوز: ناسازگاری و سرکشی و طغیان است.
🌷 #لا_جناح: مانعی نیست
🌷 #إعراض: روى گردانی
🌷 #احضرت: حاضر شده
🌷 #شح: بخل و تنگ نظری
🌷 #تحسنوا: نیکی انجام دهید
🌷 #تعملون: انجام می دهید
🌷 #خبیر: آگاه
🔴 #شأن_نزول_آیه:
نقل شده كه رافع بن خديج دو همسر داشت يكى مُسن و ديگرى جوان بر اثر اختلافى همسر مُسن خود را طلاق داد، و هنوز مدّت عدّه، تمام نشده بود به او گفت: اگر مايل باشى با تو آشتى مى كنم، ولى اگر همسر ديگرم را بر تو مقدّم داشتم صبر كنى و اگر مايل باشى صبر مى كنم مدّت عدّه تمام شود و از هم جدا شويم،
زن پيشنهاد اوّل را قبول كرد و با هم آشتى كردند. آيه 128 سوره نساء نازل شد و حكم اين كار را بيان کرد.
در اين آیه اشاره اى به مسأله ناسازگاری مرد در زندگی #زن و #شوهر کرده و مى فرمايد: وَ إِنِ امْرَأَةٌ خافَتْ مِنْ بَعْلِها نُشُوزاً أَوْ إِعْراضاً فَلا جُناحَ عَلَيْهِما أَنْ يُصْلِحا بَيْنَهُما صُلْحاً؛ و اگر زنی از شوهرش ترس ناسازگاری یا روی گردانی داشته باشد بر آن دو مانعی نیست که با یکدیگر بطور پسندیده ای صلح کنند.به هر حال صلح كردن بهتر است وَ الصُّلْحُ خَيْرٌ: و صلح بهتر است.
اين جمله كوتاه و پر معنى اگر چه در مورد اختلافات خانوادگى در آيه فوق ذكر شده ولى بديهى است يک قانون كلّى و عمومى و همگانى را بيان مى كند كه در همه جا اصل نخستين، #صلح و صفا و دوستى و سازش است، و نزاع و جدايى بر خلاف طبع سليم انسان و بر خلاف زندگى آرام بخش او است، و لذا جز در موارد ضرورت و استثنايى نبايد به آن متوسّل شد.
به دنبال آن اشاره به سر چشمه بسيارى از نزاع ها و عدم گذشت ها كرده و مى فرمايد: وَ أُحْضِرَتِ الْأَنْفُسُ الشُّحَّ: و بخل و تنگ نظری در نفس های آدمیان حاضر شده است. اگر زن و مرد به اين حقيقت توجّه كنند كه سرچشمه بسيارى از اختلافات #بخل است، سپس در اصلاح خود بكوشند و گذشت پيشه كنند، نه تنها ريشه اختلافات خانوادگى از بين مى رود، بلكه بسيارى از نزاع های اجتماعى نيز پايان مى گيرد. ولى در عين حال براى اين كه مردان از حكم فوق سوء استفاده نكنند، در پايان آيه روى سخن را به آنها كرده و توصيه به نيكوكارى و پرهيزكارى نموده و به آنان می فرماید: وَ إِنْ تُحْسِنُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ اللّهَ كانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيراً؛ و اگر نیکی انجام دهید و تقوا پیشه کنید قطعاً خداوند از آنچه انجام می دهید همواره آگاه است.
🔹#پيامهای_آیه128سوره_نساء🔹
✅ در مسابل خانوادگى قبل از آنكه كار به طلاق بكشد باید چاره اى اندیشید.
✅ گذشت از حقّى براى رسیدن به مصلحت بالاتر و حفظ #خانواده، مانعى ندارد.
✅ در مسایل #خانواده، مرحله ى اوّل اصلاح خود زوجین، بدون دخالت دیگران است. اگر نشد، دیگران دخالت كنند.
✅ بهره ى #همسر از #همسر، حقّى قابل گذشت است.
✅ حقّ #خانواده بیش از حقّ شخصى زن یا مرد است. به خاطر حفظ خانواده، باید از حقّ شخصى گذشت.
✅ #صلح، همیشه با پرداخت مال نیست. گاهى گذشت از حقّ، زمینه ساز مصالحه و آشتى است و بخل مانع آن است.
✅ رمز تزلزل بسیارى از خانواده ها، تنگ نظرى و بخل و حرصى است كه #انسان را احاطه كرده است.
✅ رعایت عدالت میان دو همسر، از نمونه هاى #تقوا و #احسان است.
✅ نظام حقوقى #اسلام با نظام اخلاقى آن آمیخته است.
✅ چه گذشتن از حقّ خود و چه نیكى به همسر، همه در محضر #خداوند است.
✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری
✨بسم الله الرحمن الرحيم✨
#تفسیر_قرآن_جلسه_121
🌹 آیات 129 و 130 سوره نساء
💥وَلَنْ تَسْتَطِيعُوا أَنْ تَعْدِلُوا بَيْنَ النِّسَاءِ وَلَوْ حَرَصْتُمُ فَلَا تَمِيلُوا كُلَّ الْمَيْلِ فَتَذَرُوهَا كَالْمُعَلَّقَةِ وَإِنْ تُصْلِحُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُوراً رَّحِيما (129)
و إِنْ يَتَفَرَّقَا يُغْنِ اللَّهُ كُلًّا مِنْ سَعَتِهِ ۚ وَكَانَ اللَّهُ وَاسِعًا حَكِيمًا (130)
ً
#ترجمه: و هرگز نمى توانید میان همسران به عدالت رفتار كنید، هرچند كوشش فراوان كنید.
پس تمایل خود را بطور کامل متوجّه یک طرف نسازید تا دیگرى را به صورت زنی سرگردان و بلاتكلیف رها كنید. و اگر صلح و آشتى کنید و تقوا پیشه کنید ، پس قطعاً خداوند همواره آمرزنده و مهربان است. (129)
و اگر از یکدیگر جدا شوند، خدا هر یک را از وسعت خود بی نیاز می کند و خداوند همواره بسیار عطا کننده و حکیم است. (130)
🌷 #لن_تستطیعوا: هرگز نمی توانید
🌷 #تعدلوا: به عدالت رفتار کنید
🌷 #معلقة: سرگردان
🌷 #غفور: آمرزنده
🌷 #رحیم: مهربان
🌷 #واسع: بسیار عطا کننده
این آیه همانند سایر آیات سوره نساء در مدينه نازل شده است.
از جمله اى كه در پايان آيه قبل گذشت و در آن دستور به #احسان و #تقوا داده شده بود، يک نوع هشدار در مورد شوهران استفاده مىشود، كه آنها بايد مراقب باشند كمترين انحرافى از مسير عدالت در مورد #همسران خود پيدا نكنند.
اينجا اين سؤال پيش مى آيد كه؛ مراعات #عدالت حتّى در مورد محبّت و علاقه قلبى امكان پذير نيست، بنابراين در برابر همسران متعدّد چه بايد كرد؟
اين آيه به اين سؤال پاسخ مى دهد و مى فرمايد: وَ لَنْ تَسْتَطِيعُوا أَنْ تَعْدِلُوا بَيْنَ النِّساءِ وَ لَوْ حَرَصْتُمْ؛ و هرگز نمی توانید میان همسران به عدالت رفتار کنید، هر چند کوشش فراوان کنید.
عدالت از نظر محبت در میان داشتن چند همسر امکان پذیر نیست.
در عين حال براى اين كه مردان از اين حكم، سوء استفاده نكنند به دنبال اين جمله مى فرمايد: فَلا تَمِيلُوا كُلَّ الْمَيْلِ فَتَذَرُوها كَالْمُعَلَّقَة؛: پس تمایل خود را بطور کامل متوجه یک طرف نسازید تا دیگری را به صورت زنی سرگردان و بلاتکلیف رها کنید. اکنون که نمی توانید عدالت کامل را از نظر #محبت، میان همسران خود رعایت کنید لااقل تمام تمایل قلبی خود را متوجه یکی از آنان نسازید که دیگری بصورت بلاتکلیف در آید پس حقوق دیگری را ضایع نکنید.
در پايان آيه 129 سوره نساء به كسانى كه پيش از نزول اين حكم، در رعايت #عدالت ميان همسران خود كوتاهى كرده اند هشدار مى دهد كه «گر راه اصلاح و #تقوا پيش گيريد و گذشته را جبران كنيد خداوند شما را مشمول رحمت و بخشش خود قرار خواهد داد وَ إِنْ تُصْلِحُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ اللّهَ كانَ غَفُوراً رَحِيماً؛ و اگر صلح و آشتی کنید و تقوا پیشه کنید، پس قطعاً خداوند همواره آمرزنده و مهربان است.
سپس در آيه 130 سوره نساء اشاره به اين حقيقت مى كند که اگر ادامه همسرى براى طرفين طاقت فرساست، و جهاتى پيش آمده كه افق زندگى براى آنها تيره و تار است و به هيچ وجه اصلاح پذير نيست، آنها مجبور نيستند چنان ازدواجى را ادامه دهند، و تا پايان عمر با تلخ كامى در چنين زندگى خانوادگى زندانى باشند بلكه مىتوانند از هم جدا شوند و در اين موقع بايد شجاعانه تصميم بگيرند و از آينده وحشت نكنند، زيرا اگر با چنين شرايطى از هم جدا شوند #خداوند بزرگ هر دو را با فضل و رحمت خود بى نياز خواهد كرد. وَ إِنْ يَتَفَرَّقا يُغْنِ اللّهُ كُلاًّ مِنْ سَعَتِهِ وَ كانَ اللّهُ واسِعاً حَكِيماً؛ و اگر از یکدیگر جدا شوند، خدا هر یک را از وسعت خود بی نیاز می کند و خداوند همواره بسیار عطا کننده و حکیم است.
🔹#پيامهای_آیات129و130سوره_نساء
✅ بلاتكلیف گذاشتن زن، #حرام است.
✅ با #صلح و #تقوا، هم ضعف هاى گذشته بخشوده مى شود، هم غفلت هاى ناآگاهانه ى امروز.
✅ در #اسلام، براى خانواده بن بست نیست، اگر عفو، صلح و اجراى حدود و هشدارها كارساز نبود، طلاق وجود دارد.
✅ گام اوّل، #اصلاح و #تقوا است. گام آخر، جدایى و طلاق است.
✅ #طلاق و #جدایى همه جا بد نیست، گاهى راهگشاست. زیرا چه بسا اختلافات خانوادگى به خودكشى و روابط نامشروع بیانجامد. طلاق، امیدِ تشكیل زندگى مجدّد را نوید مى دهد.
✅ #خداوند، ضامن گره گشایى است.
✅ راه توسعه ى زندگى براى هر كسی به گونه اى است.
گاهى با ازدواج گاهى با طلاق تا وظیفه چه باشد. نه از ازدواج باید ترسید، چون خدا وعده ى بى نیازى داده است؛ و نه از طلاق، چون خداوند آن جا هم وعده ى وسعت رزق داده است.
✅ رزق و روزى دست خداست.
✅ بهره گیرى از وسعت و قدرت، اگر همراه با #حكمت باشد ارزش است و گرنه خطر است.
✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری