.
🔹ما در عصری زندگی میکنیم که فضای مجازی، رسانهها و دیگر عوامل، تمرکز را از ما گرفته و انبوهی از مطالب کمفایده یا بیفایده را در ذهن ما، جای دادهاند. به طور کلی، تکنولوژیهای جدید و سبک زندگی امروزی، سبب کاهش تمرکز شدهاند.
🔸چنین فضایی، یکی از موانع جدی بر سر راه #تربیت_عقلانی کودکان و نوجوانان است. متربیان ما نمیتوانند تمرکز لازم را برای تعقل ورزی و فکر کردن درباره مسائل مهم زندگی داشته باشند.
🔹یکی از تاثیرات مثبت کتابخوانی، افزایش قدرت تمرکز در متربیان است؛ چراکه فهم مقصود نویسنده، نیازمند تمرکز بوده و در حین مطالعه، نمیتوان به فعالیتهای دیگر پرداخت.
🔸اگر مربی بتواند کتابی جذاب به متربیاش معرفی کند، متربی از دنیای پیرامون و فضای مجازی فارغ شده و غرق در مطالعه کتاب خواهد شد. روشن است چنین ابزاری، به مرور زمان تمرکز متربیان را افزایش داده و یکی از موانع مهم #تربیت_عقلانی را برطرف میسازد.
🧩 #قالب_های_تربیتی
📚 #کتابخوانی 1⃣
🔰 باور؛
خانه کنشگرانِ تربیت اسلامی.
🆔 @Bavar_tarbiat
.
💠 آمادگی برای مواجهه با مسائل و مشکلات زندگی
✅ کودک و نوجوانی که در داستانهایی که مطالعه کرده، با مسائل و مشکلات مختلف مواجه شده و راهحلهای پیشنهادی و تجربههای دیگران را میخواند، از دو جنبه برای زندگی واقعی خود آمادهتر میشود:
1⃣ نخست آنکه مانند بسیاری از هم سن و سالهای خود، ناآشنا با مسائل و مشکلات نیست تا در هنگام مواجهه با یک مسئله یا مشکل در زندگی جا بخورد و زمینگیر شود.
2⃣ دیگر آنکه در طول مطالعات خود با راهحلهای مختلفی برای برخی از این مشکلات مواجه شده است که میتواند در زندگی خود آنها را به کار بندد.
🔰 بنابراین مطالعه داستانهای مناسب، تجربه زیسته بچهها را بالا برده و به آنها در مواجهه درست با تجربههای مشابه در زندگی واقعی کمک زیادی میکند.
🧩 #قالب_های_تربیتی
📚 #کتابخوانی 2⃣
🔰 باور؛
خانه کنشگرانِ تربیت اسلامی.
🆔 @Bavar_tarbiat
.
3⃣ کنترل استفاده بیرویه از فضایمجازی و رسانهها
🛑 اعتیاد کودکان و نوجوانان به رسانههای ارتباط جمعی و فضای مجازی یکی از آسیبهای تربیتی زمانه ما است. کارشناسان تربیتی بر این باورند که برای پیشگیری یا درمان ابتلا به یک آسیب تربیتی، نخست باید یک جایگزین مناسب و جذاب در اختیار داشته باشیم.
✅ یکی از این جایگزینهای جذاب، کتاب است. بسیاری از بچهها با کتاب متناسب با روحیات و علائقشان مواجه نشدهاند و به همین دلیل به کتابخوانی علاقهمند نشدهاند. در حالی که اگر مربی بتواند کتاب متناسب با شخصیت متربی را به او معرفی کند، یک جایگزین جذاب برای رسانه و فضای مجازی به وجود آمده و به مرور وابستگی متربی به چنین فضاهایی کمتر خواهد شد.
💠 همچنین برای متربیانی که به تدریج به ادبیات علاقهمند شدهاند، برنامههای جنبی بسیار متنوعی میتوان تدارک دید. به طور مثال میتوان اين متربیان را تشویق کرد تا دست به قلم شده و زمانی از شبانهروز خود را برای نوشتن بگذرانند. طبیعتا چنین افرادی، کمتر فرصت میکنند در فضای مجازی وقتگذرانی بیهوده داشته باشند.
🧩 #قالب_های_تربیتی
📚 #کتابخوانی 3⃣
🔰 باور؛
خانه کنشگرانِ تربیت اسلامی.
🆔 @Bavar_tarbiat
.
🔰 تقویت تفکر
🔺در هنگام خواندن هر نوشته، حتی یک متن داستانی، خواننده باید یک جریان فکری را پشت سر بگذارد تا بتواند مقصود نویسنده را درک کند.
🔻کتاب خواندن ذهن را به شکلی وادار به اندیشیدن و پردازش اطلاعات میکند که در دیگر سرگرمیها مثل تماشای تلویزیون، بازیهای کامپیوتری و فضای مجازی امکان آن فراهم نمیشود.
🔺همچنین اگر مربی با طراحی سوالات مناسب، با متربی بعد از خواندن کتاب گفتوگویی داشته باشد، در تقویت قدرت تجزیه و تحلیل او موثر خواهد بود.
✅ طبیعی است کودک و نوجوانی که با مطالعه مأنوس بوده و محتوای آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهد، از قدرت تفکر بالاتری نسبت به همسالان خود برخوردار خواهد شد. تحقیقات متعدد علمی نیز این ادعا را تایید میکند.
🧩 #قالب_های_تربیتی
📚 #کتابخوانی 4⃣
🔰 باور؛
خانه کنشگرانِ تربیت اسلامی.
🆔 @Bavar_tarbiat
.
1⃣ توجه به نقش الگویی مربیان، معلمان و والدین
✴️ معلم و مربی از جهت آنکه نقش الگویی دارند، باید اهل مطالعه باشند.
🔰اگر همیشه یا برخی اوقات، مربی کتابی را همراه داشته باشد، متربیان نسبت به کتاب حساس شده و درباره محتوای کتاب سوال میپرسند.
✅ متربی باید ببیند که مربی و کادر مجموعه کتابهای مختلف را با هم رد و بدل میکنند؛ بخشی از گفت و گوهایشان درباره کتاب است و در زمانهای مختلف، مشغول مطالعه هستند.
🛑 اما اگر مربی به طور مداوم از دیگر ابزارهای رقیب کتاب همچون فضای مجازی استفاده کنند، در تشویق دانش آموزان به مطالعه، موفقیت به مراتب کمتری خواهند داشت.
🧩 #قالب_های_تربیتی
📚 #کتابخوانی 5⃣
🔰 باور؛
خانه کنشگرانِ تربیت اسلامی.
🆔 @Bavar_tarbiat
.
💠 توجه به روحیات و علائق متربی
🏷 اگر متربیان در آغاز کتابخوانی با چند کتاب جذاب مواجه شوند، طعم شیرین مطالعه را خواهند چشید. در نقطه مقابل، فردی که اولین تجربههای کتابخوانیاش، دلنشین و دوست داشتنی نباشد، خیلی سخت به کتابخوانی علاقهمند خواهد شد.
✅ بنابراین یکی از مهمترین اصولی که مربی باید به آن توجه داشته باشد، معرفی کتاب جذاب با توجه به روحیات متربی است.
💢 البته ممکن است برخی متربیان بر اثر تبلیغات یا دلایل دیگر، علاقهمند به کتابهای عاشقانه یا وحشت باشند که عموما محتوای مناسبی ندارند. در این موارد، مربی باید کتابهای جایگزین مناسبی را که با علایق متربی سازگار هستند به او معرفی کند.
🧩 #قالب_های_تربیتی
📚 #کتابخوانی 6⃣
🔰 باور؛
خانه کنشگرانِ تربیت اسلامی.
🆔 @Bavar_tarbiat
.
🔸جذابسازی کتابخوانی
🔹برای آنکه متربیان به خواندن ادبیات داستانی علاقهمند شوند، باید کتابخوانی را برای آنها جذاب کنیم. به طور مثال ایجاد رقابت، یکی از اصول کارآمد برای جذب همه کودکان و نوجوانان به کتابخوانی است. رقابت در قالب مسابقه به خوبی محقق میشود. از همین رو پیشنهاد میشود که برای جذب متربیان به کتابخوانی از قالب مسابقات کتابخوانی استفاده شود.
🔸البته باید توجه داشت برای مسابقات کتابخوانی از شیوههای مرسوم که بسیاری از آنها عاری از جذابیت هستند، استفاده نشده و از شیوههای خلاقانه استفاده شود.
🔹همچنین اجرای بازیهای مرتبط با کتاب به خصوص در کودکان به جذابسازی کتابخوانی کمک زیادی خواهد کرد.
🔸پیوستگی و استمرار داشتن این برنامهها در طول سال باید مورد توجه قرار بگیرد. در غیر این صورت، رقیبهای مطالعه همچون رسانه و فضای مجازی، متربیان را از فضای مطالعه دور خواهند کرد.
🧩 #قالب_های_تربیتی
📚 #کتابخوانی 7⃣
🔰 باور؛
خانه کنشگرانِ تربیت اسلامی.
🆔 @Bavar_tarbiat
.
📚 در دسترس بودن کتاب
📔 کتاب باید در دسترس و در معرض دید متربی باشد تا هر زمانی که فراغت پیدا کرد، بتواند به آسانی مشغول مطالعه آن شود. یکی از علل استفاده زیاد از فضای مجازی همین سهولت و در دسترس بودن آن است.
📘 با توجه به این نکته، بستن محیط کتابخانه یا ایجاد محدودیتهای زیاد برای مطالعه و به امانت بردن کتابها، کار درستی نیست.
📗 پیشنهادی که میتواند دسترسی به کتاب را در کانونها و مدارس، بسیار آسان کند، پخش کردن کتابها در چند نقطه از محیط است.
📕 نگرانی نسبت به این مساله که ممکن است متربیان کتابها برده و برنگردانند، چندان درست نیست. میتوان در کنار هر نقطهای که کتابها گذاشته شدهاند، این تذکر را به صورت مکتوب اعلام کرد که برگرداندن کتابها فراموش نشود.
🧩 #قالب_های_تربیتی
📚 #کتابخوانی 8⃣
🔰 باور؛
خانه کنشگرانِ تربیت اسلامی.
🆔 @Bavar_tarbiat
.
💠 «آشنایی با ادبیات داستانی کودک و نوجوان»
🔹مربی باید آشنایی لازم با ادبیات داستانی کودک و نوجوان و جریانهای مختلفی که در این فضا فعالیت میکنند، داشته باشد. همچنین باید کتابهای مناسب و نامناسب کودک و نوجوان را بشناسد، تا بتواند کتابهای مناسب را معرفی کرده و با رعایت اصول تربیتی، از مطالعه کتابهای نامناسب جلوگیری کند.
🔸در همین راستا یکی از کارهای مربی، رصد مستمر کتابهای جدید و بهروز بودن اطلاعاتش در این زمینه است. میتوان از فهرستها و جوایز کتاب در این زمینه استفاده کرد؛ اما نکته مهم این است که مربی نباید به این موارد اعتماد کامل و اکتفا کند.
🧩 #قالب_های_تربیتی
📚 #کتابخوانی 9⃣
🔰 باور؛
خانه کنشگرانِ تربیت اسلامی.
🆔 @Bavar_tarbiat
.
💠 «آشنایی کامل با روحیات، علائق و مشکلات متربیان»
📙 یکی از مهمترین اصول جذب به کتابخوانی، معرفی کتاب جذاب بر اساس علاقهی مخاطب است. از همین رو مربی باید بداند متربیاش به کدام موضوع و قالب نوشتاری بیشتر علاقه دارد تا بتواند کتاب متناسب با سلیقهی متربی را به او معرفی کند. مثلا ممکن است یک متربی به کتابهای طنز علاقه داشته باشد؛ ولی متربی دیگر شیفته داستانهای تاریخی باشد. یک نوجوان به قالب شعر علاقهمند است و نوجوان دیگری به رمان و داستان.
📗 همچنین حل مشکلات و مسائل متربی با کمک داستان هم نیازمند آگاهی مربی است. به طور مثال اگر مربی اطلاع داشته باشد که متربیاش در خانواده با چه مشکلاتی روبهرو است، میتواند داستانهای متناسب با این مسائل را به او معرفی کند.
🧩 #قالب_های_تربیتی
📚 #کتابخوانی 🔟
🔰 باور؛
خانه کنشگرانِ تربیت اسلامی.
🆔 @Bavar_tarbiat
.
📕«آشنایی با مهارت نقد و تحلیل داستان»
📗 یکی از کارهایی که هم میتواند جذابیت کتابخوانی را افزایش دهد و هم منجر به افزایش تاثیرات تربیتی کتابخوانی میشود، فعالیتهایی است که مربی بعد از مطالعه کتاب، میتواند انجام دهد. این فعالیتها، کارهای سادهتری همچون گفتگو پیرامون پیامهای مطرح شده در کتاب تا طراحی مسابقات یا برنامههای متنوع دیگر را شامل میشود.
📘 یکی از مهارتهای لازم برای اجرای موفق این فعالیتها، مهارت نقد و تحلیل داستان است. مربی باید با شرکت در کارگاههای مرتبط، اصول و قواعد مهم نقد کتاب را فرا بگیرد. در همین راستا اگر مربی درباره نقاط ضعف و قوت کتاب یا اثرات تربیتی آن متنی مختصر را به صورت مکتوب بنویسد، بعد از مطالعه متربی، با مراجعه به متن مکتوب میداند باید روی چه نقاطی دست بگذارد.
📙 باید توجه داشت هنر ادبیات داستانی در این است که پیامها را به صورت غیرمستقیم منتقل میکند. از همین رو مربی باید از طراحی سوالات یا برنامههایی که مستقیما به پیامهای کتاب میپردازند، پرهیز کند.
🧩 #قالب_های_تربیتی
📚 #کتابخوانی 1⃣1⃣
🔰 باور؛
خانه کنشگرانِ تربیت اسلامی.
🆔 @Bavar_tarbiat
.
🔻یکی از آسیبهای کتابخوانی وابستگی به آن و بازماندن از فعالیتهای دیگر است. همانطور که کتاب نخواندن یک آسیب است، افراط در مطالعه هم یک آسیب جدی است.
🔺برخی متربیان با علاقه افراطی به مطالعه که در مواردی با تنبلی نیز همراه میشود، از انجام دیگر وظایفشان، سر باز میزنند.
✅ مدیریت میزان مطالعه در این افراد، نکته مهمی است که مربی باید با استفاده از ابزارهای متنوع، به آن توجه داشته باشد.
🔺در موردی مشابه، برخی بچهها علاقه افراطی به مطالعه سریع و مداوم کتابهای داستانی پیدا کرده و حاضر به تفکر یا تجزیه و تحلیل آنها نیستند.
🔻یکی از نتایج این نوع مطالعه داستان، عادت کردن به مطالعه متنهای داستانی آسان به صورت منفعلانه است. چنین متربیانی دیگر حوصله مطالعه کتابهای علمی و یا مطالعه فعال (مطالعه همراه با مشخص کردن نکات مهم یا خلاصه نویسی و فعالیتهای مشابه دیگر) ندارند.
✅ برای پیشگیری از این آسیب باید فعالیتهایی برای تمرکز بیشتر متربیان در آثار داستانی صورت بگیرد. برنامههایی همانند برگزاری مسابقات نقد و تحلیل داستان، برگزاری جلسات گفتوگو دربارهی داستان، نگارش متن معرفی داستان توسط بچهها و ...
🧩 #قالب_های_تربیتی
📚 #کتابخوانی 2⃣1⃣
🔰 باور؛
خانه کنشگرانِ تربیت اسلامی.
🆔 @Bavar_tarbiat
.
🔻یکی از آسیبهای احتمالی کتابخوانی، مطالعه کتابهایی با محتوای نامناسب است. برخی ژانرها همچون ژانر وحشت و برخی کتابهای ترجمهای دارای آسیبهای محتوایی هستند.
🔺ترویج روابط دختر و پسر، ترویج اعتقادات دینی باطل، ترویج خشونت، پرداختن به مسائل عاشقانه و جنسی از جمله مهمترین آسیبهای محتوایی کتابهای کودک و نوجوان هستند.
🏷 به همین جهت تسلط مربی بر محتوای کتابها و نظارت بر مطالعات متربیان، ضروری به نظر میرسد. البته این نظارت نباید در تضاد با اختیار و انتخاب متربی قرار بگیرد.
✅ معرفی کتابهای مناسب به متربیان، اقدامی پیشگیرانه برای جلوگیری از مطالعهی کتابهای آسیبزا است.
✅ همچنین اقداماتی برای افزایش قدرت نقد و تحلیل و انجام گفتگوهایی با نگاه نقادانه دربارهی محتوای این کتابها، راهکاری مؤثر برای متربیانی است که این کتابها را مطالعه میکنند.
🧩 #قالب_های_تربیتی
📚 #کتابخوانی 3⃣1⃣
🔰 باور؛
خانه کنشگرانِ تربیت اسلامی.
🆔 @Bavar_tarbiat