#یادداشت_۱۳۶ ۱۵ آبان۱۴٠۲/ سال سوم نمی از بال مگس بر کرانه اقیانوس! مبانی استنباط فقه البیان به معنای حقیقی کلمه یک شبکه در هم تنیده، منسجم و معنادار از قرآن و روایات را پیش روی ما قرار می دهد. در این منطق استنباطی برخلاف متد اصولی موجود، #اوامر_و_نواهی شارع در نهایت کار مورد بررسی قرار می گیرد نه در ابتدا، چرا که اوامر و نواهی، نتایج و ثمرات پایانی کارند و #رب_العالمین برای اینکه بنده خود را به آن مرحله برساند، مجموعه ای بسیار گرانقدر از #توصیفات و #علل_الشرایع یک حکم را نیز بیان کرده که در منطق اجتهادی موجود به صورت حداقلی بررسی می شود. فقه البیان ۹ مقصد دارد و برای عملیاتی کردن هدایت، به دنبال کشف پرسش حاکم بر یک مسئله(نیاز) و پاسخ شارع به آن است. یک طلبه در این منظر توانایی بررسی تمامی مسائل زندگی انسانی را دارد، چرا که قرآن، #تبیان و #تفصیل همه چیز است( ۸۹نحل/۱۱۱یوسف) و خداوند نیز درباره #جمیع_ما_یحتاج_الیه_العباد، رهنمایی تبیانی تفصیلی دارد(تفسیر العیاشی ج۱ص۶/الکافی ج۱ص۵۹) نه فقط درباره محرمات و واجبات آنهم با نگاه فردی و بدون توجه به زیرساختهای عقلانی پیشینی یک حکم! از باب نمونه مقصد سوم فقه البیان، بیان مبتنی بر «مُکث»(۱٠۶ إسراء) است. در این مقصد که به دنبال ارائه پاسخ شارع به نیازهای گونه گون بشری هستیم، ابتدائا #تعریف یک مسئله یا حکم را از نگاه شارع بررسی می کنیم. همینطور #تصویر آن مسئله به معنای مجموعه فوایدی که باز هم خود شارع بیان کرده و نهایتا #تصمیم یک امر به معنای مجموعه اقداماتی که شارع گرانقدر برای عملیاتی شدن آن موضوع بیان کرده است. بر اساس این منطق و همینطور #بیان_مبتنی_بر_نظام_مقایسه به عنوان یکی دیگر از ابواب فقه البیان، یادداشتی در مورد موضوع بنیادین #عدالت آماده کرده ام که ان شاءالله به زودی منتشر خواهد شد. در واقع ابتدا به تعریف عدالت از منظر شارع پرداخته ام، سپس فواید و در نهایت مجموعه اقدامات زیرساختی برای حرکت به سمت جامعه عادلانه. حقیقتا الان که نگاه می کنم می بینم که باتوجه به زیرساخت های۹گانه هدایت(دریافت)، می شود حداقل ۹ جلد کتاب بسیار نفیس درباره عدالت نوشت، ناظر بر رفع نیازهای انسانی و تماما برگرفته از آیات و روایات و حجیت یافته. با در نظر گرفتن تمام ۹ مقصد استنباطی فقه البیان، خود را در برابر اقیانوس بیکرانه ای از عقلانیت وحیانی می یابیم که حضرت «#عِلْمْ» علیه السلام در نهج البلاغه اش فرمودند: القُرْآنُ فَهُوَ یَنابیعُ العِلْمِ وَ بُحورُه وَ بَحْرٌ لایُدْرَکُ قَعْرُه. (خطبه۱۹۸) @besalamen_amenin

#یادداشت_۱۵۹ ۲۲ فروردین ۱۴٠۳/ سال چهارم برج های آسمان ستیز و نابودی استهلال! برخلاف بشر مدرن که اطلاعات بسیار بسیار اندک و نادرستی از آسمان دارد، خداوند متعال مکرر در مکرر به توصیف آن پرداخته است. حضرت باری تعالی در کتاب هدایت انسان ۱۹٠ بار از #سماوات سخن گفته، ۱۲۹ بار از #سماء، ۲۷ بار #قمر را برای ما توصیف نموده و ۳۳ مرتبه #شمس را. حضرات معصومین علیهم السلام هم به عنوان معلمان حقیقی قرآن و هدایت، اهتمام فراوانی در افزایش معرفت بشر در این زمینه داشته اند. مرحوم #علامه_مجلسی رحمه الله علیه، ده جلد از موسوعه گرانقدر بحارالانوار را به آیات و روایات این زمینه اختصاص داده و نام #السماء_والعالم را بر آن نهاده اند. اما سوگمندانه از آن همه دعوت خداوند به تفکر و شناخت سقف مرفوع (۳۲ انبیاء/٥ طور)، تنها شنیدن یک اصطلاح برایمان مانده: #استهلال! آنهم سالی یکبار در آغاز و پایان ماه رمضان. اینکه چرا از تمامی آن گنجینه های قرآنی انسان ساز، یا به تعبیر امام باقر علیه السلام از آن #نهر_عظیم معارف(کافی ج۱ص۲۲۲)، به اندازه نَمی ناچیز(استهلال) سهم ما شده و محل اهتمام زندگی دینی ما، به مبانی استنباط باز می گردد و دانش اصول فقه. اساس ارتباط و فهم دینی ما در این دانش، بر مبنای توجه و تمرکز بر #اوامر_و_نواهی الهی است، در حالی که هزاران آیه و روایت #توصیف_کننده آسمان و زمین، نه امر الهی اند نه در زمره نواهی و خطوط قرمز خداوند طبقه بندی می شوند. این رادارِ ناقصْ بین ما در منطق فهم دین باعث می شود که آیات و روایات مذکور در رصد نگاه فقیه و تفقه قرار نگیرد ( آیه ۱۲۲توبه ). بدتر اینکه در نگاه اصولی موجود، توجه به صدها آیه و هزاران روایت تشریح کننده سماوات و ارتباطی که با هدایت انسان دارند را، شاید بتوان به زحمت در زمره #مستحبات طبقه بندی کرد. در تعریف مستحبات هم می گویند: اموری که اگر باشد مفید است و اگر هم نباشد مشکلی پیش نمی آید. بدیهی است که با چنین نگاه حداقلی به هزاران آیه و روایت کتاب هدایت، تنها یک کلمه برایمان می ماند: استهلال. اما مصیبت به اینجا ختم نمی شود. از آنجا که رسم ساختارهای ضدعلمی دوران مدرن در ایجاد محرومیت های ساختاری است، همین استهلال هم به صورت بسیار #متمرکز انجام می شود و قریب به اتفاق مردم از آن محرومند. چرا که نه علمی در این زمینه دارند نه زیرساخت هایش را. علمش را ندارند چرا که اساسا رادار تفقه ما این دسته از آیات و روایات را رصد نمی کند و طبیعتا کار به آموزش مردمی هم نمی رسد. در باب زیرساخت های رصد، استهلال و آسمان شناسی #مردمی غیرمتمرکز هم می توان به مدل معماری اشاره کرد. یکی از دهها مضرات #آپارتمان سازی، محروم کردن انسان از تعمق و نظر دقیق در آسمان است( آیه ۱٠۱ یونس). و از دهها فایده ساخت #دار_واسعه این است که می توان پشت بام هر خانه را به #مدرسه_ای_غیرمتمرکز برای تفکر در خلقت، و شناخت خالق هستی از راه آسمان تبدیل کرد. امر بلند مرتبه ای که خداوند متعال آن را از اوصاف #اولی_الالباب می داند ( آیه۱۹۱ آل عمران). مطالعه تکمیلی: معماری و هدایت @besalamen_amenin