.
▪️تاریخ را به محضر امروز می آوریم
بازخوانی و باز نویسی متون تاریخی یکی از مدل های رجوع به تاریخ است.
در این شیوه ،نویسنده ای خوش قلم و مسلط به ادبیات یکی از کتاب های تاریخی را برای عصر حاضر ،بازنویسی می کند. خلاقیت و سواد ادبی نویسنده در کنار اطلاعات تاریخی دوره مورد نظر ،در بهتر شدن این بازنویسی بسیار مهم است.
این رجوع به تاریخ نه از باب اصلاح و ویرایش کتاب هاست.بلکه به قصد بازخوانی وقایع و عبرت آموزی و استفاده از ظرفیت های داستانی است.
🔷نمونههای موفقی از این رجوع به تاریخ در سالهای اخیر نوشته شده که می توان به کتابهای آه و قاف از یاسین حجازی، الغارات ترجمه علیرضا پناهیان، خطبه متقین اثر سید مهدی شجاعی اشاره کرد.
پس وقتی تاریخ می خوانید به بازخوانی و بازنویسی آن هم بیندیشید.
https://eitaa.com/bouath
.
سلام خدا بر او
✍نجمه صالحی
او خوب میدانست مال دنيا ماندنی نيست و سايهای زودگذر است. همسفر زندگیاش را خودش انتخاب کرد و پیشنهاد ازدواج را به عموی همسرش گفت و این پیوند نیک را کارِخدا* میدانست.
هنگام صحبت پیش از ازدواج، به مرد زندگیاش، گفت:" ای محمد من تو را به همسری خود برگزيدهام و مهريه را هم خود به عهده میگيرم*..."
عدهای سخن او ـ که مهريه را در مال خود قرار داده بود ـ به تمسخر گرفته و با شگفتی گفتند: چگونه زنان مهريه را متعهد میشوند؟! سخنان یاوه این جماعت، عموی همسرش، حضرت ابوطالب علیهالسلام، را آزرد؛ خشمگين شده و برخاست ـ و اين در حالی بود که مردان قريش از خشم او میترسيدند و کراهت داشتند که او غضبناک شود ـ و فرمود:" اگر مردی همانند برادر زادهام باشد، او را با بيشترين مهر خواستار میشوند؛ اما اگر مردی همانند شماها باشد، طبيعی است که بايد برای ازدواج، مهر سنگينی بپردازد..*."
خطبه عقدشان را، ابوطالب، عمو جانِ نبی صلی الله علیه و آله، قرائت کرد و چنین شد که این بانوی شریف، در روزگاری که اسلام در حال طلوع بود، بعد از ابوطالب علیهالسلام، دومین حامی فداکارِ همسرش یعنی رسول خداصلی الله علیه و آله گردید و از بذل مال فراوانش نیز دریغ نورزید. او بود که خدا و ملک مقربش بر او سلام فرستادند.
در شب معراج پیامبر به جبرئیل فرمود: "حاجتی داری" و او گفت:"حاجت من این است که سلام خدا و سلام مرا به خدیجه سلام الله علیها برسانی." رسول خاتم صلی الله علیه و آله هنگامی که به زمین رسید، سلام خدا و جبرئیل را به همسرش، ابلاغ کرد، خدیجه سلام الله علیها گفت:"ان الله هو السلام، و منه السلام، و الیه السلام، و علی جبرئیل السلام"* و این جملات بیانگر اوج بصیرت و درک عمیق حضرت خدیجه سلام الله علیها نسبت به معبود و فرستاده اوست.
اینچنین بود که او، بهعنوان نخستین بانوی مسلمان، نه تنها برای دخترش فاطمه سیده نساءالعالمین سلام الله علیها و خانوادهاش الگوی صبر و مقاومت و الگوی دفاع و حمایت از ولایت، بود بلکه برای جامعهی زنان مسلمان نیز الگویی بیبدیل گردید.
سیرهی خاندان آل طه علیهمالسلام افتخار به وجود جدهی خود خدیجه سلام الله علیها بود؛ بهعنوان نمونه در رجز خوانیهای امام حسین علیه السلام و خانوادهاش در روز عاشورا در زمان ذکر خاندان و افتخارات اهل بیت علیهمالسلام، این عبارت را به کار میبردند: «من پسر رسول خدایم، من پسر علی و فاطمهام، من پسر خدیجهام...»/ «انا ابن خدیجه الغرا»
با رفتن خدیجه سلام الله علیها یک روز و یک هفته و یک ماه، عزا اعلام نشد! یکسال برای رفتنش اندوهگین بودند و نبی خاتم در سوگ فقدانش، سال رفتنش را، عام الحزن* یعنی سال غم و اندوه، نامید.
■■اَلسَّلامُ عَلَیْک یا أَوَّلَ الْمُؤْمِناتِ، اَلسَّلامُ عَلَیْک یا مَنْ أَنْفَقَتْ مالَها فِی نُصْرَةِ سَیِّدِ الاْنْبِیاءِ، وَ نَصَرَتْهُ مَااسْتَطاعَتْ وَدافَعَتْ عَنْهُ الاْعْداءَ، اَلسَّلامُ عَلَیْک یا مَنْ سَلَّمَ عَلَیْها جَبْرَئِیلُ، وَ بلَّغَهَا السَّلامَ مِنَ اللهِ الْجَلِیلِ، فَهَنِیئاً لَک بِما أَوْلاک اللهُ مِنْ فَضْل، وَالسَّلامُ عَلَیْک وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ.■■
🥀دهم رمضان، سالروز رحلت حضرت خدیجه سلام الله علیها تسلیت🥀
➖➖➖➖
*صنع الله، الحلبی، السیرة الحلبیة، ج1، ص226.
*اسد الغابة، ج7، ص91؛ البداية و النهاية، ج2، ص 358، باب: تزويجه عليه الصلاة والسلام خديجة بنت خويلد.
*الکافی، ج5، ص 374 – 375، باب: خطب النکاح، ح9.
*بحارالأنوار، ج16، ص8، به نقل از مسند احمد بن حنبل.
*مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۴۵.
#تاریخ_ادبیات
#دانشگاه_باقرالعلوم
#انجمن_علمی_ادبی_ساهور
🌐https://eitaa.com/bouath
.
💢صحنه پردازی
صحنه پردازی به طرق گوناگون در رمان تاریخی ایجاد می گردد. بستگی بـه نـوع رمــان تاریخی، گاهی از اجزای لاینفک آن به شمار می رود و گاهی هم بدون اینکه خدشه ای در داستان ایجاد شود میتوان آن را حذف نمود.
مثل توصیفات وصحنه پردازی هایی که از اوضاع طبیعت (باد، باران، طلوع و غروب.....) در ابتدای داستانها می آید.
ولـی گـاهـی نمـی توان صحنه و فضای داستان را کنار گذاشت، زیرا صحنه چنان با حوادث و فضای داستان گره خورده است که از آن جدایی ناپذیر است.
عواملی که یک صحنه را در رمان تاریخی می سازند عبارتند از:
محل جغرافیایی داستان،کاروپیشه شخصیت ها و عادات و راه وروش زندگی آن ها،زمان يا عصر ودوره وقــوع حادثه ومحيط کلی و عمومی شخصیت ها.وقتی این ویژگی ها در یک داستان کنارهم چیده شوند داستان دارای صحنه ای پخته وکارآمد خواهد بود.
#رمان
#داستان
#ساهور
#تاریخ_ادبیات
#دانشگاه_باقرالعلوم
#انجمن_علمی_ادبی_ساهور
🌐https://eitaa.com/bouath
.
بازخوانی تاریخی وقایع صدر اسلام
این دوران مهم تاریخ اسلام در حد کلیات و شنیده های گسسته و نیم بند ،سالهاست روایت می شود.
میزان شبهات و تشکیک ها و سوالات از این برهه بیشتر و ریشه دار تر است.
تشکیل حکومت اسلامی و مراودات و معاهدات پیامبر با یهودیان تقریبا در هیچ داستان یا رمان یا روایت شیرین تاریخی نگاشته نشده است.
غفلت مسلمانان ادیب به اندازه توجه و تمرکز دشمنان مکار باعث شده است حکمت ها و دلایل و سنت پیامبر در برخورد با یهودیان ، شنیده و خوانده نشود و مواضع انتقادی علیه کنش های سیاسی و اجتماعی پیامبر با آنها گسترش یابد.
مطالعه و روایت درست و مستند این بخش از مقدمات تشکیل حکومت اسلامی از سوی تاریخ پژوهان یک ضرورت بوده و هست و نگارش کتاب های در این زمینه پاسخ گوی انتقادات خواهد بود.
به این موضوع فکر کنیم.
#رمان
#داستان
#ساهور
#تاریخ_ادبیات
#دانشگاه_باقرالعلوم
#انجمن_علمی_ادبی_ساهور
🌐https://eitaa.com/bouath
.
ادبیات زبان دوم تاریخ
چه بسیار ادیبان و شاعران که وقایع شیرین و تلخ و حوادث گذشته را با نوعی تجزیه و تحلیل در قالب زبان شعر و داستان ثبت و ضبط کردهاند و به خاطر هنری که در ثبت وقایع بکار بردهاند اثر خود را جاودانه نمودهاند.
بررسی آثار ادبیات جهان به خوبی گویای این مطلب است که علاوه بر ثبت وقایع گذشته توصیهها و اعتراضها به حاکمان وقت در قالب شعر و داستان و طنز بیان گردیده بهگونهای که میتوان بهعنوان معیار و محکی برای مکتوبات تاریخی که در همان زمان توسط مورخان حرفهای باقیمانده است، از آن استفاده کرد.
میتوان گفت "ادبیات" زبان دوم "تاریخ" است که با بلاغت وشیوایی هنری خود جذابیت خاصی به این نوع از سبک تاریخ نگاری میدهد. البته به دلیل آنکه ادبیات به خاطر خصلت ذاتی خودش آمیخته با احساس و تخیل است گاهی تخیلات شاعر با واقعیت در هم میآمیزد و خطاهایی نیز بدنبال خود میآورد. با این وجود نقش این عنصر هنری آنقدر پر رنگ است که تخیلات نیز بیانگر چیزی است که باید در زمان شاعر باشد ولی به علتهای گوناگون سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و.... وجود ندارد و شاعر یا داستاننویس آنرا بهصورت امری تخیلی آرزو میکند.
#رمان
#داستان
#ساهور
#تاریخ_ادبیات
#دانشگاه_باقرالعلوم
#انجمن_علمی_ادبی_ساهور
🌐https://eitaa.com/bouath
.
پیوند تاریخ و ادبیات
✍حسن انوشه، پژوهشگر تاریخ و ادبیات
آنچه بر ما و روزگار میگذرد، زبان و ادبیات ما را نیز تحت تاثیر قرار میدهد؛ بنابراین همچنانکه تاریخ اقوام، تاریخ ملل، تاریخ ادیان و تاریخ هنر داریم، تاریخ ادبیات نیز داریم؛ مقولهای که به رویدادهای ادبی، تاثیرپذیری آنها از وقایع و تاثیرگذاریشان بر حوادث میپردازد. با این همه متون ادبی – چه نثر و چه نظم – حتی آنها که ظاهرا فقط جنبه ادبی دارند و هدف از نگارش آنها ثبت تاریخ نبوده، میتوانند بیانگر اوضاع زمان خود باشند. از دیگر سو مطالب و آثاری نیز با هدف ثبت تاریخ نوشته شدهاند، با این حال وجاهت ادبی دارند و تاثیر آنها بر زبان انکارناپذیر است. نمونه آشنا در این زمینه کتاب تاریخ بیهقی است. جز اینها بسیاری از مطالبی که در ادوار گوناگون تاریخی، خوشایند و موافق میل حکام نبوده، با اشارات و کنایاتی در آثار ادبا ذکر شده است. به هر روی پیوند میان تاریخ و ادبیات همانقدر که از فراموشی بسیاری از موضوعات که مورخان به جبر یا به سهو درباره آنها خاموش بودهاند، جلوگیری کرده، به متون تاریخی عطر و بوی ذوق و لطف سخن بخشیده است. این رابطه هم به سود صاحب اثر بوده و هم به نفع مخاطب. نکتهای که باید برای پدیدآورندگان آثار تاریخی، محققان و مورخان روزگار ما آموزنده باشد، این است که هر مطلبی – به ویژه درباره رخدادهای تاریخی و اجتماعی – اگر به قلم شیوا و به نثر زیبا نوشته شود، در کنار ایفاد معنی از دلزدگی و خستگی خواننده پیشگیری میکند و در ذهن و یاد او ماندگارتر میشود. کسانی که از ذوق و طبع بیبهره نیستند، مطالبشان خواندنیتر و در یادماندنیتر است. میتوان درباره بسیاری از موضوعات که جذابیت و کشش خاصی ندارند با نثر و قلمی زیبا نوشت و بر مخاطبان و خوانندگان آن افزود. چنانکه قدما برای در یادماندن زمان وقوع رویدادهای بزرگ از «ماده تاریخی» استفاده میکردند تا آن رخداد را در قالب بیت یا قطعه شعر ماندگار کنند و از خطر سهو و فراموشی برهانند.
#رمان
#داستان
#ساهور
#تاریخ_ادبیات
#دانشگاه_باقرالعلوم
#انجمن_علمی_ادبی_ساهور
🌐https://eitaa.com/bouath