💠اسلام و سینمای عربی
♦️این روزها به مناسبت برپایی جشنواره فیلم فجر، موضوع سینما و اهمیت آن بار دیگر نقل محافل شده است. چند سالی است که با گسترش فعالیتهای سازمان سینمایی اوج، جشنواره فجر نیز در کنار جشنواره عمار به عرصه قدرتنمایی جریان ارزشی در سینما بلد شده و دغدغههای سیاسی و دینی بروز بیشتری در فیلمها دارد.
♦️در جهان عرب نیز سینماگران یکی از بازتابدهندگان گرایشهای اسلامی و سیاسی بودهاند. هنرمندان عرب کوشیدهاند تا مواجهه امروزی با اسلام را به تصویر کشند. برخی رویکرد انتقادی به جریانهای اسلامگرا داشتهاند و بعضی بر آنند تا سیمای قابل قبولی از اسلام را برای انسان امروزی به تصویر بکشند.
♦️مصطفی عَقّاد(2005-1930) کارگردان متولد سوریه و از معروفترین سینماگران عرب در سطح بینالمللی بود که در ایران با فیلم «محمد رسول الله» یا «رسالت» (تولید 1976) شناخته شده است. او کوشیده بود تا در فیلمش، تصویری از پیامبر اسلام را به نمایش گذارد که مقبول همه گرایشهای مسلمانان نیز باشد. از همین رو بود که با علمای شیعه و سنی بسیاری مشورت کرد. وی با امام موسی صدر نیز دیدار کرده و گفته بود که نظرات وی در اصلاح فیلمنامه بسیار مؤثر بوده است. گفته میشود سید موسی صدر در آن دیدار پیشنهاد ساخت فیلمی در خصوص امام علی(ع) را نیز به عقاد داده بود. مصطفی عقاد پاسخ داده بود که این پیشنهاد را به شرطی میپذیرد که آقای صدر در چند صحنه کوتاه، نقش امام علی(ع) را بازی کنند. موسی صدر این پیشنهاد را نپذیرفته بود.
♦️مصطفی عقاد در سفری که ابتدای دهه هفتاد شمسی به ایران داشت، پیشنهاد ساخت فیلمی درباره امام خمینی را با حضور آنتونی کوئین داد که مورد موافقت مرحوم سید احمد خمینی قرار نگرفت.
♦️پس از ماجرای یازدهم سپتامبر 2001 گرایش فیلمسازان عرب به سمت خطر افراطگرایی اسلامی معطوف شد. عقاد در صدر این هنرمندان بود که سرانجام جانش را در این راه از دست داد و در انفجاری به دست القاعده در اردن کشته شد.
♦️نوری بوزید تونسی نیز پس از وقایع یازدهم سپتامبر «آخر الفیلم» را ساخت. از حواشی این فیلم، سکانسی است که بازیگر نقش اول با کارگردان بحث میکند و به او میگوید که تو با این فیلم میخواهی من با مسلمانان بجنگم؟ بوزید در پاسخ میگوید که من با گروههای افراطی مبارزه میکنم نه با اسلام واقعی و دین اعتدالی و میانهرو. آثار بوزید مورد استقبال غربیها قرار گرفته است.
♦️یوسف جبرائیل شاهین؛ کارگردان مصری نیز که در سال 2008 درگذشت، فیلم «مهاجر، سرنوشت و دیگری» را ساخت که درباره تروریستهای سلفی بود. وی پیامبر اسلام را نمونه یک انسان آزادیخواه میدانست و معتقد بود که افراطگرایان، پیام آزادی را از پیامبر اسلام نشنیدهاند و آزادی که نباشد ویرانی و ترس، ما را به خود مشغول میکند. وی همچنین گفته بود که دولت مصر باید مانند پیامبر اسلام در همه امور با مردم مشورت کند. برخی انتقادهای سیاسی وی به حکومت مبارک، او را چند سال مجبور به مهاجرت از مصر کرد.
♦️عمر امیرالای نیز یکی از فیلمسازان برجسته اهل سوریه بود که در سال 2011 درگذشت. فیلمها و مستندسازیهای وی اغلب حول مسائل اجتماعی و سیاسی کشورش ساخته شده بود. اما او جریان فیلمسازی در جهان عرب را با دو جریان تخریبی مواجهه میدید؛ یکی فعالیتهای فرهنگی اسرائیل به عنوان دشمن خارجی و دیگری اندیشه اخوانالمسلمین به عنوان یک دشمن داخلی. وی رویکردهای اخوانالمسلمین را موجب نابودی ریشههای فرهنگی جهان عرب میدانست. او از جریان فرهنگی امروز جهان عرب به عنوان فریب فرهنگی یاد کرده و معتقد بود که جشنوارههای سینمایی عرب با وجود پیشرفت فنی و تکنیکی در هنر و سینما، دچار سقوط محتوایی شده است. وی از این مسأله ابراز نگرانی میکرد که گرایش به اخوانالمسلمین روز به روز بیشتر میشود و سینمای عرب توجهی به آن ندارد و این جز فریب فرهنگی به بار نمیآورد. وی از این منظر با حاکمان سوریه همنظر بود و نسبت به هرگونه گرایش به اخوان رویکرد منفی نشان میداد.
-به نقل از کانال راوینیوز
#سینما
#دین
#اسلام
#رسانه
#جشنواره_فیلم_فجر
#جهان_عرب
http://eitaa.com/joinchat/2263875587C5a248fd4a0