دانش‌های ادبی
۱ دی زادروز سجاد پورقناد
(زاده ۱ دی ۱۳۶۰ تهران) نویسنده موسیقی، خواننده باریتون و نوازنده تار و سه‌تار
او تحصیلاتش کارشناسی ارشد اتنوموزیکولوژی از دانشکده هنر دانشگاه تهران است و استادانش: مسعود شعاری، هوشنگ کامکار، حسین دهلوی، منوچهر صهبایی، کیوان میرهادی، شاپور رحیمی، علی نوربخش، بهرام ساعد، محمدسعید شریفیان، فلورانس لیپت، خسرو علمیه، آروین صداقت کیش، هومان اسعدی، محسن حجاریان، محمدرضا آزادفر، پیام یوسف و خسرو علمیه هستند.
وی در سال ۱۳۷۹ گروه موسیقی صهبای کهن را تاسیس کرد و با این گروه ضمن اجرای کنسرت‌هایی در شهرهای مختلف، به ضبط آلبوم «پیمان عشق» (انتشارات ماهور ۱۳۹۲) پرداخت.
از سال ۱۳۸۳ همکاری‌اش را به عنوان نویسنده با ژورنال موسیقی گفتگوی هارمونیک (HarmonyTalk.com) آغاز کرد و از سال ۱۳۸۶ سردبیر این سایت است.
او در کنار کار روزنامه نگاری و نوازندگی، به عنوان خواننده باریتون نیز فعالیت دارد و در سه اپرا از بهزاد عبدی به همکاری پرداخته که در ضبط و اجرای آن به همراه ارکستر سمفونیک تهران نیز به عنوان سولیست باریتون به ایفای نقش پرداخته است.
از ۱۳۸۹ جشنواره نوشتارها و وب‌سایت‌های موسیقی (سایت‌ها و وبلاگهای موسیقی سابق) را راه اندازی کرده و ۶ دوره به عنوان دبیر این جشنواره و مجری آن بوده است.
وی به غیر از همکاری‌های پراکنده با برنامه نیستان (شبکه فرهنگ رادیو) و گفتگوی ایران‌صدا (شبکه ایران صدا) از سال ۱۳۹۶ همکاری مداوم با این دو برنامه داشته و همچنین به عنوان کارشناس مجری و تهیه‌کننده، در تولید بیش از ۲۰ اثر برای موسیقی کودک، در رادیو همکاری داشته است.
@arayehha
دانش‌های ادبی
۱ دی زادروز حافظ خیاوی
(زاده ۱ دی ۱۳۵۲ مشگین‌شهر) نویسنده
او با انتشار اولین مجموعه داستانش "مردی که گورش گم شد" عنوان نخست جایزه «روزی روزگاری» را گرفت که این اثر در مدتی کوتاه چندین بار چاپ شد. این مجموعه به‌عنوان مجموعه‌ای متفاوت با فضایی بومی و آمیخته به طنز توانست توجه بسیاری از مخاطبان و منتقدان را به خود جلب کند.
وی در سال ۷۲ وارد دانشکده امور اقتصادی "وابسته به وزارت دارایی" شد و حسابداری خواند. اما پس از مدتی از این رشته فاصله گرفت و در سال ۱۳۷۷ در رشته کارشناسی تولید سیما وارد دانشکده صداوسیما شد.
او می گوید: نوشتن را از خوابگاه و با "آنها چه جوری میگریند" آغاز کرده است.
وی داستان نمی‌نویسد، او داستان‌هایی را که از فضای زیستی‌اش یاد می‌گیرد، تعریف می‌کند و روی کاغذ می‌آورد. شاید به همین دلیل است که خواننده را همراه خودش و داستان‌هایش می‌کند. او بعد از نوشتن چندین مجموعه داستان دیگر، هنوز زیر سایه «مردی که گورش گم شد» است و دل خوشی از این اتفاق ندارد. با اینکه این مجموعه جایزه تندیس بهترین مجموعه داستان سال ۱۳۸۶ از دومین دوره جایزه ادبی روزی روزگاری را برایش به ارمغان آورد و تا امروز ۱۰ بار به چاپ رسیده است و سال۲۰۱۲ به زبان فرانسه منتشر شد که همان سال کاندیدای جایزه ادبی «کوریه انترناسیونال» بود. وی با مجموعه اولش پایش را در ادبیات داستانی ایران سفت کرد. مجموعه «بوی خون خر» را به‌عنوان دومین مجموعه داستان در سابقه‌اش دارد که آبان ماه ۹۳ اینترنتی منتشر و ترجمه فرانسوی‌اش سال ۲۰۱۶ در فرانسه چاپ شد. بعدتر رمان «همه خیاو می‌داند» اردیبهشت ماه ۹۶ الکترونیکی منتشر شد. اواخر پاییز ۹۶ مجموعه داستان «خدا مادر زیبایت را بیامرزد» را نشر ثالث منتشر کرد که این مجموعه را سال ۸۹، ۹۰ نوشته بود. همین مجموعه سال ۹۷ از سوی مجله تجربه به‌عنوان بهترین مجموعه داستان سال ۱۳۹۶ انتخاب شد.
سال بعد نوبت ترجمه ترکی مجموعه داستان «مردی که گورش گم شد» از سوی نشر «گئجه کیتابلیغی» در ترکیه بود.
رمان «آلچا گوزوندن گلسین» به زبان ترکی، در اولین روزهای سال، در روزهایی که کرونا همه را خانه نشین کرده بود، در اینترنت منتشر شد. بعضی از داستان های وی به زبان‌های انگلیسی، چکی و کردی ترجمه شده و در همان کشورها چاپ شده است.
@arayehha
دانش‌های ادبی
۱ دی زادروز اکبر آزاد
(زاده ۱ دی ۱۳۲۹ تهران) شاعر، ترانه‌سرا و آهنگساز
او به صورت حرفه‌ای، نخستین ترانه‌اش را در ۱۶ سالگی سرود که با خوانندگی «غلامحسین بنان» اجرا شد و نیز با آهنگسازان و خوانندگان متعددی همکاری داشته و همچنین آثاری را خوانندگی و اجرا کرده‌است. در اسفند ۱۳۹۶ در جشن نخستین «جایزه ترانه افشین یداللهی» در تالار ایوان شمس تهران، از او و «محمدعلی شیرازی» و «سعید دبیری» تقدیر شد.
آثار هنری
ترانه:
«بغض» با آهنگسازی «بابک بیات» و خوانندگی «داریوش اقبالی»
تیتراژ مجموعه تلویزیونی «ولایت عشق» با آهنگسازی «بابک بیات» و خوانندگی «محمد اصفهانی»
«آسیمه‌سر» با آهنگسازی «بابک بیات» و خوانندگی «محمد اصفهانی»
«آخرین منجی» با آهنگسازی «بابک بیات» و خوانندگی «خشایار اعتمادی»
«زنده رود خاطره» با آهنگسازی «پدرام کشتکار» و خوانندگی «محمد اصفهانی»
«باران بارانه» با آهنگسازی «حسین یوسف‌زمانی» و خوانندگی «نادر وثوقی»
«مثل سحر» با آهنگسازی «مهرداد پازوکی» و خوانندگی «علیرضا افتخاری»
«یه قصه» با آهنگسازی «مهرداد پازوکی» و خوانندگی «علیرضا افتخاری»
«آشفته کاکل» با آهنگسازی «مهرداد پازوکی» و خوانندگی «علیرضا افتخاری»
«کودکی» با آهنگسازی «همایون خرم» و خوانندگی «مسیح مریمی»
«صدای سبز باران» با آهنگسازی «همایون خرم» و خوانندگی «فرزاد قربانی»
«ترمه مهتاب» با آهنگسازی «محمدمهدی گورنگی» و خوانندگی «فریدون سلامت»
«سفر» با آهنگسازی «مجید رضازاده» و خوانندگی «مسعود خادم»
«مرز تماشا» با آهنگسازی «امید سیاره» و خوانندگی «حمید حامی»
«نامه شهادت» با آهنگسازی «مجید اخشابی» و خوانندگی «چنگیز حبیبیان»
«مروارید بارون» با آهنگسازی و خوانندگی «مجید اخشابی»
«تماشا» با آهنگسازی «علی تحریری» و خوانندگی «حسن فدائیان»
«قصهٔ بیداری» با آهنگسازی «جابر اطاعتی» و خوانندگی «غلامرضا پیروی»
«کوچه باغا» با آهنگسازی «سعید محمدی مطلق» و خوانندگی «محمود مدیری»
«یوسف عشق» با آهنگسازی «عباس لطیفی» و خوانندگی «هامون رزاقی»
«فراتر» با آهنگسازی و خوانندگی «علی تفرشی»
«صبح دریایی» ا آهنگسازی «سعید رمضانی» و خوانندگی «وحید تاج»
آهنگسازی (ملودی‌سازی)
«وقف برنده‌ها» با شعر «محمدعلی شیرازی» و با صدای «قاسم افشار»
«شب سربی» با شعر «اکبر آزاد» و خوانندگی «نیما مسیحا»
«شعر تر باران» با شعر «اکبر آزاد» و خوانندگی «بهرام حصیری»
«نغمه در نغمه» با شعر «اکبر آزاد» و خوانندگی «بهرام حصیری»
«تابستان» با شعر «ایرج قنبری» و خوانندگی «محمدرضا سهرابی»
«تموم زندگی غم نیست» با شعر «معصومه پاکروان» و خوانندگی «ستار سهرابی»
«غزل‌ترین ترانه» با شعر «محمود لشگری» و خوانندگی «غلامرضا پیروی»
«ای گل بارون» با شعر «عباس کلهر» و خوانندگی «بهرام پاییز»
کتاب
«بغض قناری‌ها»
@arayehha
دانش‌های ادبی
۱ دی سالروز درگذشت ناصر طهماسب
(زاده ۲۴ آذر ۱۳۱۸ جهرم -- درگذشته ۱ دی ۱۴۰۲ تهران) نویسنده، دوبلور و بازیگر
او برادر ایرج طهماسب بود. صدای سرد، آرام و مرموز و مهارت در ارائه تیپ‌های جدی و کمدی و لهجه‌های مختلف داشت، فعالیت حرفه‌ای دوبله را از سال ۱۳۴۰ آغاز کرد و صدایش یادآور نقش‌آفرینی بازیگرانی مانند هارولد لوید است.
وی افزون بر گویندگی نقش‌های اول، در فیلم‌های سینمایی و مجموعه‌های تلویزیونی به عنوان مدیر دوبلاژ و سرپرست گویندگان فعالیت کرد.
همچنین نقش‌هایی که او گویندگی‌اش را در مجموعه‌های تلویزیونی عهده‌دار بود: جاناتان گرت در در برابر باد و فرمانده کسلر در ارتش سری است.
گزیده آثار دوبله، فیلم‌های ایرانی:
مرتضی عقیلی در فیلم‌های: کاکو، لوطی، زن یکشبه، پنجمین سوار سرنوشت.
علی نصیریان در هزاردستان، کمال‌الملک، گرگها، روشن‌تر از خاموشی، شیخ بهایی.
خسرو شکیبایی در فیلم‌های: دادشاه، خط قرمز.
بهمن مفید در فیلم باباشمل.
جمشید هاشم‌پور در فیلم لاک‌پشت.
جمشید مشایخی در فیلم تحفه‌ها.
عنایت بخشی در فیلم ستاره و الماس.
پرویز پورحسینی در فیلم طلسم.
حسین پناهی در فیلم هشت بهشت.
هادی اسلامی در فیلم خواستگاری.
خسرو شجاع‌زاده در فیلم دل‌نمک.
علی آزاد در فیلم گروگان.
اسماعیل محمدی در هزاردستان، کمال الملک، جاده‌های سرد.
نعمت‌اله گرجی در هزاردستان.
احمد فخر در فیلم مزد ترس و بازی با مرگ.
اسماعیل خلج در روشن‌تر از خاموشی.
جهانگیر فروهر (در نقش پیشکار خان‌حاکم) در هزاردستان، در نقش میرزا آقاخان نوری در سلطان صاحبقران، سوته دلان.
اسماعیل محرابی در هزاردستان.
نصرت کریمی در دایی جان ناپلئون.
رضا بابک در ارثیه، گربه آوازه خوان و گل پامچال.
عنایت شفیعی در مردی که زیاد می‌دانست.
بهزاد جوانبخش در تاراج.
مهدی فخیم‌زاده در طلاق.
آتیلا پسیانی در هفت سنگ.
راوی سریال سرباز
راوی فیلم سینمایی سن پطرزبورگ سال ۱۳۸۸ ساخته بهروز افخمی.
راوی رئالیتی شو (جوکر) ساخته احسان علیخانی سال ۱۴۰۰.
وی مانند بسیاری از دوبلورهای هم‌دوره‌اش از دهه ۱۳۸۰ به بعد دیدگاهی انتقادی به کیفیت دوبله در ایران داشت. از جمله در یک مصاحبه تلویزیونی با فریدون جیرانی در شبکه ۴ تلویزیون، از شمار انبوه فیلم‌هایی که برای پخش از تلویزیون و شبکه نمایش خانگی آماده می‌شدند، گلایه کرد و کیفیت ترجمه آنها را زیر سوال برد.
بازیگری:
طهماسب در یک فیلم سینمایی و یک مجموعه تلویزیونی به بازی پرداخته بود. نخستین تجربه بازیگری‌اش در فیلم راه دوم (ساخته حمید رخشانی) بود. همچنین در سریال مرگ تدریجی یک رؤیا و فیلم سینمایی من مادر هستم ساخته فریدون جیرانی بازی کرد. او در سریال کلانتر ۳ نیز ایفای نقش کرده بود.
@arayehha
☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘
✅ جشن خرم‌روز، یکم دی‌ماه فرخنده باد.
👈 واژه «ددوش» در زبان اوستایی، در پهلوی «داتار» و در فارسی امروز «دادار» یا «دی»، صفت اهورامزدا و به معنی «آفریدگار» است.
👈 در گاهشماری ایرانی روزهای ۸ و ۱۵ و ۲۳ هرماه و دهمین ماه سال نامزد به «دی» هستند.
👈 چهار جشن اصلی که در دی‌ماه برگزار می‌شوند، عبارتند از:
1⃣ جشن خرم‌روز
2⃣ جشن دی‌گان یکم
3⃣ جشن دی‌گان دوم
4⃣ جشن دی‌گان سوم
🌞 جشن خرم‌روز: نخستین جشن که در روز اورمزد (دادار/دی) یا یکمین روز از دی‌ماه (خورماه) یعنی نخستین روز پس از جشن چله یا یلدا برگزار می‌شود، «دی‌دادار جشن» یا «جشن خرم‌روز» یا «خور روز» (روز خورشید)، و یا «نود روز» (۹۰ روز تا نوروز) نام دارد.
🌼 جشن دی‌گان یکم: روز هشتم از دی‌ماه یا روز «دی به آذر»، نخستین جشن دی‌گان برگزار می‌شود که ابوریحان بیرونی در کتاب «قانون مسعودی» از این جشن با عنوان «عید دی الاول» نام برده است و «کوشیار» از آن با نام «دی‌جشن» نام برده است.
🌻 جشن دی‌گان دوم: در روز پانزدهم از دی‌ماه یا روز «دی به مهر» جشن دی‌گان دوم (دیبگان/بتیکان) برگزار می‌شود که نامزد به «جشن دی دوم» نیز هست.
☀️ جشن دی‌گان سوم: در روز بیست و سوم از دی‌ماه یا روز «دی به دین»، سومین جشن دی‌گان برگزار می‌شود.
✍ شاهین سپنتا
@arayehha
📕انواع لحن در ادبیات فارسی
📗لحن خاطره :
خاطره، داستان یا حادثه ای است که در خاطر انسان باقی می ماند وآن قدر برای نویسنده اهمیت داشته که آن را نوشته است.
خواننده خاطره ها باید آن را به گونه ای بخواند که گویی برای خودش اتفاق افتاده است.
خواننده با خواندن نخستین کلمه ها وجمله ها از طریق توصیفات موجود درمتن می تواند به جریان ذهنی وفضای خوشایند یا ناخوشایند خاطرات پی ببرد و حس و لحن خاصی برای آن در نظر بگیرد. این کار از طریق متن نیز انجام پذیر است؛
مانند متن زیر :
« سال ها آرزویم این بود که دوباره چهره زیبای استادم را ببینم .به نشانه احترام در برابرش زانو بزنم وپاسخ پرسش هایم را از کلامش بشنوم…»(اکبری شلدره)
🔸خواننده خاطرات بیش از خواننده داستان وحکایت باید بر متن مسلط شود و بیش از آن ها باید به بار احساسی وعاطفی کلام، آشنایی و چیرگی یابد. لبخند یا غم ویا نگاه های خواننده به مخاطبان، دراین نوشته ها باید شنونده را با او همدل کند وشوق شنیدن تمام خاطره را در او پدید آورد. به هنگام خواندن خاطره، عبارت ِ«القصه»، «خلاصه»و…نیز برتأثیر این نوشته ها می افزاید.
💢بدین ترتیب در هنگام خواندن خاطرات باید :
۱- دانست که هر نویسنده ای در نوشتن خاطره لحن خاص خود را دارد
۲- ممکن است خاطره به زبان محاوره نوشته شده باشد.
۳- با نگاه به چند جمله ی اول ،لحن آن را کشف کرد.
۴- زاویه ی دید در بیشتر خاطرات ،اول شخص است وخواننده باید متن را از زبان خود بیان کند.
۵- متن را روان تر از سایر متون خواند.
۶- بر نام آواها وشبه جمله های تأسّفی و…تأکید بیشتری شود.
۷- به وزن عاطفی و بار حسی جمله ها توجه نماید وبه فراخور آن لحن ها وآهنگ های خوانش را تغییر دهد.
📗لحن حماسی :
🔹حماسه به معنای داستان دلاوری وشجاعت است.
کسی که شعر حماسی را می خواند باید به گونه ای بخواند که این دلاوری ها را به شنونده منتقل کند؛ پس لحن حماسی لحنی کوبنده واستوار است وخواننده شعر حماسی، به ویژه شاهنامه فردوسی، باتوجه به ویژگی های این گونه اشعار باید لحن خودرا متناسب با محتوای این اشعارکند؛ محتوای این اشعار بیشتر جنگ ها ونبرد های پهلوانان با یکدیگر، بادشمنان وبا موجوداتی چون دیو و اژدها وکارهای شگفت انگیزو خارق العاده است .
🔸در هنگام خواندن شعر حماسی باید به نکات زیر توجه کرد :
🔴۱- آهنگ شعر را که مساوی با (فعولن فعولن فعولن فعل)است حفظ کرد؛ یعنی باید شعر را به لحنی بخواند که بعد از هر مصراع بتوان همان آهنگ را تکرار کرد؛ مانندشعرزیر :
” بــــه مغــز پشنگ انــدرآمــد شتاب
چو دیـد آن سهی قـد افراسیاب
( فردوسی )
🔴۲- کشیدن آخرین بخش کلمه پایانی هر مصراع ( ایجاد کشش آوایی )
🔻در ابیات زیر از فردوسی، آخرین بخش یا هجا ” شتاب ” و افراسیاب ” ، ” اب ” است ؛
هم چنین آخرین بخش ” جای ” و ” راهنمای ” ” ای ” است که خواننده باید به هنگام خواندن، آن را بیش تر از کلمه های هر مصراع بکشد.
🔸” به مغز پشنگ اندر آمد شتاب
چو دید آن سهی قدّ افراسیاب ”
🔸” خداوند نام و خداوند جای
خـــداوند روزی ده رهنمای ”
🔴۳- تاکید بیشتر روی صدای چرخشیِ ” ر” :
” یکی نامه باید چو برّنده تیغ
پیـــامی به کردار غرّنده میغ
🔴۴- ادای درست و کامل تشدید ها مانند ” قدّ ” و ” برّنده ” در بیت های بالا و مثال زیر :
” تنش کرکس و شیر درّنده راست
سرش نـیزه و تیغ برّنـده راست
🔴 ۵- حفظ آهنگی که شاعر در شعر خود و در یک مصراع یا یک بیت ایجاد می کند ؛ مانند صدای ” انُ ” در مصراع دوم بیت زیر :
” نیارست کردن کَس ایدر گذر
ز دیوان و پیلان و شیرانِ نر ”
🔴 ۶- خواننده می تواند درحین خواندن متن های حماسی با استفاده از حرکات دست و بدن وحتی حالت های صورت، آن را ادا کند به گونه ای که مخاطب صحنه هایی را که می شنود، بتواند تجسم کند و باآن همسو شود؛ مانند کاری که نقالان در گذشته در بسیاری از قهوه خانه ها در هنگام نقل داستان های شاهنامه انجام می دادند.
🔴۷- در حماسه ها غیر از توصیفات و مبالغه ها، گفت و گو هایی نیز وجود دارد که خواننده باید با در نظر گرفتن همه ی ویژگی ها و شخصیت ها، سخنانشان را با لحنی مناسب به زبان آورد .
🔴۸- حماسه ها، داستان های بلند و کاملی هستند و انواع لحن ها را در خود دارند؛ تعلیمی، غنایی، ستایش،مدح،وصف،گفت و گو و...
خواننده باید با توجه به همه شرایط موجود در متن به کار خود بپردازد و به این آهنگ های فرعی درفضای حماسه توجه داشته باشد .
🔴 ۹- یکی از ویژگی های داستان های حماسی، نامه نگاری های بین افراد مختلف مانند کیکاووس به رستم است. در این نامه ها معمو لا پس از ستایش خدا و شاه، حرف های فرستنده نامه زده می شود و در نهایت با تهدید یا وعده ای به پایان می رسد
🔴 ۱۰- زاویه دید در حماسه ها به طور کلی سوم شخص ( دانای کل) است.
📕کانال آموزش دیداری-شنیداری ادبیات
@arayehha
هنرْسازهها
▪️کلمهٔ «هنر‌سازه» را برای priëm روسی فعلاً بپذیرید. در زبان انگلیسی پژوهشگرانی که در حوزهٔ فرمالیسم روسی کار کرده‌اند معمولاً در برابر «پریمِ» روسی یا artistic device را پیشنهاد کرده‌اند و رواج یافته است. با اینکه ما در فرهنگِ خودمان مفاهیم و اصطلاحات بسیاری در حوزهٔ علوم بَلاغی داریم، کلمه‌ای که بتواند تمام شگردها و تمام ابزارهای هنری شاعر و نویسنده را زیر چتر خود بگیرد نداریم. به همین دلیل در برابر priëm روسی و device انگلیسی «هنرْسازه» را به کار می‌برم مگر اینکه بعدها چیز مناسب‌تری پیدا شود. توجه داشته باشید که آنچه در زبان انگلیسی بدان rhetorical figure یا figures of speech می‌گویند کارآیی‌شان از همان «صنایع بدیعی» و «اصطلاحات فنون بَلاغی» خودمان بیشتر نیست.
▪️از نظر صورتگرایانِ روس، آنچه در ادبیات و هنر قابل مطالعه و بررسی است فقط همین حوزهٔ «هنرْسازه»ها است. فرمالیست‌ها، بحث‌های مرتبط با جامعه‌شناسی و تاریخ و روان‌شناسی و زندگینامهٔ شاعر و نویسنده را در حوزهٔ کار خود نمی‌دانند. عقیده دارند که تنها «هنرْسازه»ها هستند که باید موضوعِ تحقیقِ پژوهشگران قلمروِ ادبیات قرار گیرند، بیرون از این «هنرْسازه»ها هر بحثی را که به عنوان بحثِ ادبی طرح کنیم، عملاً خروج موضوعی از بحث است.
▪️هنرسازه‌ها مواد اصلی پژوهشگران ادبیات به شمار می‌روند. بخش اعظم هنرْسازهها جهان‌شمول و عمومی است. در تمام فرهنگ‌ها «تشبیه» یا «استعاره» یا «مجاز مُرْسل» یا «وزن» یا «قافیه» یا... وجود دارد اما در بعضی از فرهنگ‌ها ممکن است هنرسازه‌هایی وجود داشته باشد که ما از آن بی‌خبر باشیم.
رستاخیز کلمات
[درس‌گفتارهایی دربارهٔ نظریهٔ ادبی صورتگرایانِ روس]
محمدرضا شفیعی کدکنی، صص ۱۵۴–۱۴۹
@arayehha
#تشبیه و اقسام آن:
#تشبیه: مانند کردن چیزی به چیزی دیگر در صفتی مشترک به شرط این که همراه با اغراق باشد. در تشبیه ادعای همانندی و شباهت وجود دارد.
🔻ارکان تشبیه : هر تشبیه چهار رکن دارد:
مشبه(طرف اول)
مشبه به(طرف دوم )
وجه شبه(طرف سوم)
ادات تشبیه(طرف چهارم تشبیه)
🔻مشبه: کلمه ای است که قصد داریم آن را به جیزدیگری مانند کنیم
🔻مشبه به: چیزی است که مشبه را به آن مانند کرده ایم.
🔻وجه شبه: صفتی است که بین مشبه و مشبه به مشترک است.
🔻ادات تشبیه: واژه هایی هستندکه به وسیله ی آنها شباهت رانشان می دهند.
مثال:
چهره اش مانند آفتاب می درخشد.
چهره اش: مشبه
آفتاب: مشبه به
می درخشد: وجه شبه
مانند: ادات تشبیه
#انواع_تشبیه از نظرداشتن و نداشتن ادات تشبیه و
وجه شبه:
🟣تشبیه مجمل:
اگر در تشبیه وجه شبه ذکر نشود به آن تشبیه مجمل می گویند.
مثال:
دور از تو مرا عشق تو کرده است به حالی
کز مویه چو مویی شدم از ناله چونالی
🟣تشبیه مفصل:
اگر درتشبیهی وجه شبه ذکر شده باشد به آن تشبیه مفصل می گویند.
مثال:
چو آب در نشوم بهر نان به هرگوشه
از آن چو شمع همه ساله خویشتن خوارم
🟣تشبیه موکد:
اگر در تشبیه ادات تشبیه نیاید به آن موکد یا بالکنایه یا محذوف الادات می گویند.
مثال:
گوری است سیاه رنگ دهلیزم
خوکی است کریه روی دربانم
🟣تشبیه مرسل:
اگر درتشبیه ادات تشبیه بیاید مرسل یا صریح می گویند.
مثال:
فرو بارید بارانی ز گردون
چنان چون برگ گل بارد به گلشن
🟣تشبیه بلیغ:
اگردرتشبیهی وجه شبه و ادات تشبیه حذف شده باشد و نیاید به آن تشبیه بلیغ می گویند.
مثال:
دل سراپرده محبت اوست
دیده آیینه دار طلعت اوست
🌺انواع تشبیه به لحاظ شکل ظاهری:
۱_ تشبیه ملفوف
۲ _تشبیه مفروق
۳_ تشبیه تسویه
۴_تشبیه جمع
۵ _ تشبیه مقلوب یا معکوس
۶ _ تشبیه تفضیل
۷ _ تشبیه مشروط
۸ _ تشبیه مطلق
۹_ تشبیه مضمر
🌺تشبیه ملفوف:
آوردن چند مشبه بطور جداگانه (حداقل دوتا) و بعد از آن مشبه به هرکدام ازطریق لف ونشر گفته می شود.
مثال:
تافته زلف و شکفته رخ و زیبا قد او
مشک سار او گل سوری و سرو چمن است
🌺تشبیه مفروق:
چند مشبه و مشبه به وجود دارد اما هر کدام ازمشبه ها با مشبه به مخصوص خود همراه است و در کنار آن می آید.(مشبه+مشبه به_مشبه +مشبه به)
مثال:
مهر او آب کین او آتش
خشم او درد و عفو او درمان
🌺تشبیه تسویه:
چند چیز را به یک چیز تشبیه می کنند. یا برای چند مشبه یک مشبه به می آورند(مشبه متعدد+یک مشبه به) دراین تشبیه برای چند مشبه یک مشبه به می آورند و وجه شبه یکسان در نظر می گیرند.
مثال:
روزگارمن و زلف توسیه همچو شب است
لب جانبخش تو و گفته من چون رطب است
.
🌺تشبیه جمع:
یک چیز را به چند چیز تشبیه کنند. یا برای یک مشبه چند مشبه به بیاورند.(یک مشبه+مشبه به متعدد)برعکس تشبیه تسویه است.
مثال:
توشبنمی تو بهاری سپیده سحری
تو عطر پونه عشقی نشاط گل هایی
❤️تشبیه مقلوب(معکوس) :
مشبهی را به مشبه به تشبیه کنند و بعد از آن جای مشبه به و مشبه را عوض و برعکس کنند.
(مشبه؛ مشبه به_مشبه به؛ مشبه)
مثال:
شعر او چو طبع او هم بی تکلف هم بدیع
طبع او چون شعر او هم با ملاحت هم حسن
🌺تشبیه تفضیل:
اول مشبه را به مشبه به تشبیه کنند و بعد از آن مشبه را بر مشبه به ترجیح و برتری دهند.(مشبه ادعای برتری + مشبه به ادعای پست تری از مشبه)
مثال:
یکی دختری داشت خاقان چو ماه
کجا ماه دارد دو زلف سیاه
🌺تشبه مشروط:
شباهت بین مشبه و مشبه به با شرطی همراه باشد.مشبه با یک شرطی به مشبه به مانند می شود.(مشبه + یک شرط«اگر»=مشبه به)
مثال:
لبش قند اگر قند گویا بدی
قدش سرو اگر سرو پویا بدی
🌺تشبیه مطلق:
در این نوع تشبیه هیچ قید و شرطی نباشد و هر چهار رکن تشبیه آمده باشد.
مثال:
از بس که کوته است و سیه زلف یار من
گویی که عمر من بود و روزگار من
🌺تشبیه مضمر:
تشبیه پنهان است که ظاهرا تشبیه نیست؛ اما مقصود گوینده تشبیه است.
مثال:
عاشق اگرمنم چرا غنچه دریده پیرهن
تشنه اگر منم چرا لاله بود به خون کفن
@arayehha