#نکات_اصولی
💠 تفاوتهاى اطلاق لفظى و اطلاق مقامى:
1️⃣اطلاق لفظى يكى از اصول لفظيّه به حساب میآيد، ولى اطلاق مقامى ربطى به لفظ ندارد.
2️⃣در اطلاق لفظى، مولا در مقام بيان حكم است، يعنى مولا جمله انشائيه (یا اخباریه در مقام انشاء) صادر میكند. امّا در اطلاق مقامى، شارع به عنوان انشاءكننده مطرح نيست، بلكه به عنوان مخبر صادق و شخص مطّلع بر واقعيات مطرح است.
3️⃣در باب مطلق و مقيّد، اولین شرط تمسّك به اطلاق لفظى (مقدّمات حكمت)، اين است كه مولا در مقام بيان باشد نه در مقام اهمال و اجمال.
👈 وقتی مولا میگويد: «(أقيموا الصلاة)، سه حالت وجود دارد:
🔹الف: گاهی از خارج احراز كردهايم مولا در مقام بيان است.
🔸ب: گاهی از خارج احراز كردهايم مولا در مقام بيان نيست، بلكه میخواهد به نحو اجمال روى وجوب اقامه صلاة تكيه كند.
🔹ج: گاهى ما شك میكنيم آيا مولا در مقام بيان است يا نه؟ در اين صورت، عقلاء بنا میگذارند بر اينكه مولا در مقام بيان بوده است.
🔻لذا از سه صورت فوق، تنها در يك صورت (صورت دوم) مقدمات حكمت تمام نيست ولى در دو صورت ديگر، مقدّمات حكمت تمام است. امّا در اطلاق مقامى، تنها در يك صورت (صورت اول) میتوان به اطلاق مقامى تمسك كرد.
🔺بنابراين يك فرق مهم اطلاق لفظى و اطلاق مقامى در صورت شك، در اين است كه آيا مولا در مقام بيان است يا نه؟ در اطلاق لفظى، قاعده عقلائيه بر وجود بيان است، ولى در اطلاق مقامى چنين قاعدهاى وجود ندارد.
📌 ارسالی از آقای محمود پور (از طلاب پایه هفتم شهیدین)
📚ر.ک: اصول فقه شیعه، آیتالله فاضل #لنکرانی 3: 377
👈 نکات #اصولی بیشتر را اینجا ببینید.