حسن حنفی و جبهه روشنفکری ایران؛ 🔸اندیشه‌های حسن حنفی و مخصوصا نظریه نوسازی سنت را از سه جهت می‌توان مورد نقد و بررسی قرار داد. 🔹 در ساحت مبانی باید گفت که حنفی سعی دارد تا با استفاده از مبانی که از جانب اسلام مورد پذیرش قرار نگرفته، وارد عملیات نوسازی سنت‌های اسلامی شود. 🔸در ساحت روشی، پدیدارشناسی هوسرلی تنها سکویی است که حنفی نظریه خود را روی آن بنا کرده است. 🔹 در ساحت بنای نظریه نیز می‌توان خوانش حنفی از دوره‌های تاریخی جهان، تمدن اسلامی و ماهیت و ویژگی‌های میراث اسلامی را مورد نقد قرار داد. 🔸جریان انتقادی موجود در جبهه روشنفکران ایرانی به فرماندهی دکتر علی شریعتی، بیشترین قرابت نظری را با اندیشه‌های حسن حنفی داشته و با آن همراه است. 🔹 حنفی و شریعتی در دانشگاه سوربون فرانسه با یکدیگر همکلاسی بوده و در مورد مسائلی همچون نقد مدرنیته، پلورالیسم و سکولاربودن ماهیت دین، بحث و گفتگو داشته‌اند؛ از این رو خروجی نظام فکری هر دو تا حدود زیادی به یکدیگر شبیه است. 🗒 نشریه دیده‌بان اندیشه – شماره ۳۳ #ژورنالیسم_اندیشه #دیده‌بان_اندیشه #نظریه_پرداز #حسن_حنفی #علی_شریعتی 🆔 @didebane_andisheh

سخن گفتن از بهشتی؛ 🔸بهشتی مکاتب سیاسی جدید را می‌شناخت و در مقام یک تئوریسین انقلابی، «لیبرالیسم» و «مارکسیسم» را نقد می کرد و بزرگ‌ترین ویژگی جهانی انقلاب اسلامی را آزادی می‌دانست. 🔹 «عدالت» را ارج می‌انگاشت و «اخلاق» اسلامی را زیربنای آن می‌دانست. بهشتی از این جهت چهره ای بین المللی محسوب می‌شد و رسانه‌های خارجی او را رهبری مذهبی معرفی می کردند که به اقتضائات زمان و زمانه خود اشراف داشت. 🔸سخن گفتن از شهید بهشتی در روزگارِ کنونی سهل و ممتنع است؛ سهل از آن جهت که شهید بهشتی در زندگانی نه چندان طولانی خود، فعالیت های سیاسی، اجتماعی، فکری و فرهنگی بسیاری در داخل و خارج از کشور داشت و سخنرانی ها و کتاب های بسیاری که به رشته تحریر درآورده، ادبیاتی فربه دراختیارمان می گذارد تا بتوانیم به شخصیت بزرگ و اندیشه اش در حوزه های گوناگون پی ببریم. 🔹 ممتنع بدان سبب که فاصله زمانی شایان توجهی که از حیات او داریم، زمینه ساز آن شده است تا افراد و گروه های مختلف، روایت های متمایز و گاه متضادی از او ارائه کنند و در نتیجه با روایت های بی شماری از او مواجه باشیم. 🗒 نشریه دیده‌بان اندیشه – شماره ۲۸ #ژورنالیسم_اندیشه #دیده‌بان_اندیشه #نظریه_پرداز #شهید_بهشتی #تئوریسین #انقلاب 🆔 @didebane_andisheh

نظریه پردازان سنتی حوزوی در عرصه سیاست؛ 🔸گروهی از روحانیون که از آنها می‌توان به نظریه‌پردازان سنتی تعبیر کرد، کسانی‌اند که امر سیاسی را در نظمی غیرمردمی یا همان نظم سلطانی تفسیر می‌کنند. 🔹 مراد از نظم سلطانی، نظمی است که از بالا به پایین و در یک رابطه طولی روابط میان راعی و رعیت، حکمران و فرمانبردار را تنظیم می‌کند، در این نظم، اولویت با حاکم است و مردم تنها نقش حمایت‌گرایانه دارند. 🔸این جریان نیز از درون، خود به دو گروه عمده تقسیم می‌شود: ۱. نظریه‌پردازان سنتی / سلبی: گروهی مثل شیخ مرتضی انصاری، محمدتقی صدیقین اصفهانی و نیز جریان حجتیه، از نظریه تعطیل شدن نظم دینی در عصر غیبت حمایت می‌ورزند؛ یعنی چون در رأس هرم قدرت، حاکم عادلی مثل امام معصوم(ع) نمی‌یابند به تأخیر افتادن نظم دینی در سال‌های پیش از ظهور قائل می‌شوند. در واقع چون وجود برخی چیزها مثل حکومت و حدود شرعی منوط به حضور امام معصوم(ع) است، با نبود امام نیز از اولویت می‌افتند و ما را در اقامه آنها معذور می‌دارند. ۲. نظریه‌پردازان سنتی / ایجابی: گروهی مثل آیت‌الله مومن قمی، آیت‌الله مصباح یزدی و آیت‌الله سیدکاظم حائری و اصحاب فرهنگستان علوم اسلامی که قائل به تشکیل حکومت اسلامی در سال‌های پیش از ظهور حضرت حجت(عج) هستند، اما چنین حکومتی را در همان نظم سلطانی تحلیل می‌کنند و صراحتاً از ترکیب حکومت اسلامی با عناصر مردمی دولت‌های مدرن حذر می‌نمایند. 🗒 نشریه دیده‌بان اندیشه – شماره ۲۶ #ژورنالیسم_اندیشه #دیده‌بان_اندیشه #نظریه_پرداز #روحانیت #حکومت_اسلامی 🆔 @didebane_andisheh

نظریه پردازان غیرسنتی حوزوی در عرصه سیاست؛ 🔸اینان به امر سیاسی توجه و البته آنرا در قالبی به غیر از نظم سلطانی تحلیل می‌کنند. از نظر آنان دولت اسلامی، دولتی است که رضایت یا انتخاب مردم، از شروط پیشامنصب فقیه است و نظم دینی بدون رضایت و اقبال مردم فاقد وجه شرعی می‌شود. این جریان نیز به دو گروه عمده تقسیم می‌شوند: ۱. ایجابی: گروهی مثل آخوند خراسانی، میرزای نائینی، امام خمینی و برخی از شاگردان ایشان که می‌کوشند نظریه حکومت دینی خود را در تعامل اسلام و دموکراسی باز تعریف نمایند و بدین‌گونه مهم‌ترین عنصر حکومت‌های مدرن یعنی «مردم» را وارد نظریه‌های اسلامی خود درباره نظم دینی نمایند. ۲. سلبی: در مقابل گروهی دیگر از روحانیون هستند که با استدلالی مستند به نص اسلامی، رابطه دین و سیاست را قطع و از نگرش‌های عرفی به حکومت سر در می‌آورند. در نگرش آنها نشانه‌های سیاسی نص اسلامی بر لزوم اقامه نظم دینی صامت است و نحوه اقامه آن را به مردم احاله کرده است. گرچه اینان نیز همانند انجمن حجتیه از نظریه تعطیلی حکومت دینی در عصر غیبت سر درمی‌آورند، اما همانند آنها در مورد نوع حکومتی که قرار است شکل بگیرد بی‌تفاوت نیستند. 🔹از نظر آنها دولت مدنی، بهترین مدل حکومت است که رجال دینی نقشی در آن ندارند. 🗒 نشریه دیده‌بان اندیشه – شماره ۲۶ #ژورنالیسم_اندیشه #دیده‌بان_اندیشه #نظریه_پرداز #روحانیت #حکومت_اسلامی 🆔 @didebane_andisheh