🔻مقدس‌سازی نهج‌البلاغه بین نجف و حله؛ (آیت الله) سیستانی و اقتدار نمادین مرجعیت
✍️عون حسن علی - دانشگاه کلرادو بولدر
🔹با وجود ساختار نسبتاً محدود اختیارات مراجع شیعه در قوانین رسمی، شواهد زیادی وجود دارد که می‌توان نتیجه گرفت که آنها در قلمروهای دیگر نیز دارای اقتدار هستند.
🔹در حالی که بیشتر پژوهش‌ها پیرامون مرجعیت، بر اقتدار سیاسی آنها در جوامع اکثرا مسلمان متمرکز بوده است، اما جایگاه آنها به عنوان نمادهای فرهنگی برای درک نفوذ جهانی آنها از اهمیت بیشتری برخوردار است.
🔹این مقاله به بررسی نحوه استفاده مرجعیت از «اقتدار نمادین» خود برای شکل‌دهی به مقدسات می‌پردازد. به ویژه، بر بیانیه اخیر (آیت الله) سید علی حسینی سیستانی متمرکز است که نهج‌البلاغه را به مثابه تفسیرگر مفاهیم قرآن توصیف می‌کند.
🔹در این مقاله استدلال می‌شود که با تلاش برای سازماندهی و تنظیم شیوه‌های خوانش (دین)، بیانیه سیستانی به مقدس‌سازی متن نهج‌البلاغه کمک می‌کند. با این حال، برای درک کامل اهمیت بیانیه سیستانی، باید آن را در تاریخ (مقدس‌سازی) متن (نهج‌البلاغه) گنجاند.
🔹من استدلال می‌کنم که مکتب حله یک نقطه نظر عالی است که می‌توان تاریخ مقدس‌سازی نهج‌البلاغه را از آنجا مشاهده کرد، زیرا می‌توان آن را از جنبه‌های مهمی، دوره شکل‌گیری سنت امامیه دانست.
🔹شواهد مکتب حله تأیید می‌کند که نهج‌البلاغه در سازماندهی و بازنمایی سنت امامیه نقش داشته است، اما شواهد کمی در مورد این نظریه وجود دارد که تفسیرگر مفاهیم قرآن است. با تکیه بر تلقی کلاسیک جی. زد. اسمیت از امر (چیز) مقدس، من نتیجه می‌گیرم که تازگی این دیدگاه (آیت الله سیستانی)، شاهد دیگری است بر اینکه نهج‌البلاغه (از سوی او) مقدس‌سازی شده است.
منبع: شماره اخیر مجله «مطالعات معاصر اسلام»، ویژه‌نامه «مرجعیت و جامعه»
#مرجعیت #سیستانی #نجف #حله #مقدس_سازی #خلاصه_مقاله
@dolatedin
⭕️ مقتدی صدر، مرد بزرگ: رهبری خیابان در سایه دولت محدود
✍️ با خبرساز شدن دوباره #مقتدی_صدر در جریان اعلام حضور در انتخابات پارلمانی پیش‌روی #عراق، پرسش‌ها از راهبرد این رهبر سیاسی و دینی عراق بار دیگر ذهن‌های ناظران را به خود درگیر کرد. چرا #جریان_صدر با اقبال مردمی روبه‌رو است و چه دلایل یا انگیزه‌هایی زمینه‌ساز حرکت‌های زیگزاگی رهبر این جریان شده است؟
🔹چندی پیش، ۱۶ اوت، مقاله علمی خواندنی‌ای به قلم کیتل سلویک (Kjetil Selvik)، پژوهشگر موسسه روابط بین‌الملل نروژ، و ایمان امیرتیمور (Iman Amirteimour) در دسترس قرار گرفت که می‌تواند چشم‌اندازهای تازه‌ای را در پاسخ به پرسش‌های پیشین برای خوانندگان باز نماید.
🔹گزینشی نسبتا مفصل از این مقاله را می‌توانید در پایگاه اندیشکده مرصاد ملاحظه فرمایید.
#خلاصه_مقاله
@dolatedin
هدایت شده از دولتِ دین | اندیشکده مرصاد
⭕️ مقتدی صدر، مرد بزرگ: رهبری خیابان در سایه دولت محدود
✍️ با خبرساز شدن دوباره #مقتدی_صدر در جریان اعلام حضور در انتخابات پارلمانی پیش‌روی #عراق، پرسش‌ها از راهبرد این رهبر سیاسی و دینی عراق بار دیگر ذهن‌های ناظران را به خود درگیر کرد. چرا #جریان_صدر با اقبال مردمی روبه‌رو است و چه دلایل یا انگیزه‌هایی زمینه‌ساز حرکت‌های زیگزاگی رهبر این جریان شده است؟
🔹چندی پیش، ۱۶ اوت، مقاله علمی خواندنی‌ای به قلم کیتل سلویک (Kjetil Selvik)، پژوهشگر موسسه روابط بین‌الملل نروژ، و ایمان امیرتیمور (Iman Amirteimour) در دسترس قرار گرفت که می‌تواند چشم‌اندازهای تازه‌ای را در پاسخ به پرسش‌های پیشین برای خوانندگان باز نماید.
🔹گزینشی نسبتا مفصل از این مقاله را می‌توانید در پایگاه اندیشکده مرصاد ملاحظه فرمایید.
#خلاصه_مقاله
@dolatedin
⭕️ تجزیه و تحلیل تطبیقی سه سازمان مسلمان سنی درباره اسلام معتدل و افراطی در مصر، مراکش و اندونزی
🔸سرافتین پکتاش به تازگی در مقاله‌ای در مجله معتبر و شناخته‌شده «Religion» از انتشارات راتلج (دوره 51، شماره 2، 2021)، گفتمان #اسلام_معتدل و #وسطیه را از دریچه سه #سازمان_دینی برجسته داعیه‌دار آن، یعنی #الازهر #مصر، #نهضة_العلماء #اندونزی و #الرابطة_المحمدیة #مراکش مطالعه کرده است.
🔸این مقاله نشان می‌دهد که چگونه این سه سازمان حتی هویت نهادی متمایز خود را از طریق چارچوب دوگانه «#معتدل / #افراطی» تبلیغ می‌کنند و گرچه تفسیر آنها از اسلام معتدل دارای عناصر مشابهی است، اما محتوا، دامنه و استدلال آنها متفاوت است.
🔸تفاوت زمینه‌ها و ایده‌ها در این سه سازمان، الهیات دیالکتیکی را در الازهر، الهیات غایت‌شناختی و مقاصدی را در الرابطة المحمدیة و الهیات تاریخی و بافتمند را در نهضة العلماء برجسته کرده است.
🔸پکتاش در آغاز مقاله خود می‌نویسد:
🔹«تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که نتیجه مهم قیام‌های عربی ظهور مدل #اسلام_رسمی یا #اسلام_دولتی بوده است. در این مدل، دولت با اختصاص سرمایه مالی و سیاسی، قدرت نهادی و یا حمایت اخلاقی به یک یا چند سازمان دینی، #کنترل خود را بر حوزه دین تشدید می‌کند. دولت همچنین سعی می‌کند زمینه‌های مذهبی را از طریق تکنیک‌های مختلف #بوروکراتیزاسیون، #استانداردسازی و #نظارت دقیق تنظیم کند. به نوبه خود، این نهادهای مذهبی به دنبال محدود کردن تأثیر و گسترش گفتمان‌ها یا بسیج‌های مذهبی جایگزین هستند که ممکن است نهاد سیاسی را به چالش بکشد، از جمله گروه‌های مذهبی مبارز که "افراطی" تلقی می‌شوند. غالباً، دولت الگوی «رسمی» خود از اسلام را در فضای بین‌الملل به عنوان "بهترین الگو" یا پادزهر موثر برای افراط‌گرایی خشونت‌آمیز تبلیغ می‌کند.»
🔸خلاصه‌ای از این مقاله را می‌توانید در سایت اندیشکده مرصاد بخوانید.
#خلاصه_مقاله
@dolatedin
⭕️ مشکل کثرت: واسازی «تصوف» و «طالبان»
✍️ نویسنده: آنیکا اشمدینگ
📓 ناشر: «مرکز برکلی دانشگاه جورج تاون برای دین، صلح و امور جهانی»، در مجموعه مقالات «اسلام، سیاست و آینده افغانستان»
📅 تاریخ انتشار: ۳ نوامبر ۲۰۲۱
🔹رویارویی بین مقامات #طالبان و جوامع صوفی در دهه ۱۹۹۰ می‌تواند بینش‌هایی را در مورد برخی از مذاکرات پیچیده آینده ارائه دهد.
🔹جوامع صوفی در طیفی مورد مناقشه -از گروه‌های مختلف- وجود دارند، از فقیر تا ثروتمند، از عمل‌گرا تا عالم، از بی‌تفاوت -نسبت به دولت- تا مخالف یا همسو با دولت. همانطور که جایگاه اجتماعی آنها متفاوت است، تجربه آنها در رژیم سابق طالبان نیز متفاوت است.
🔹پیشینه تحصیلی و اجتماعی نسل اول طالبان (در مقایسه با نسل‌های بعدی که عمیق‌تر در رویکردهای سلفی غوطه‌ور بودند) به واسطه چهارچوب آموزشی #دیوبندی و سنت‌های روستایی #مدارس_دینی آنها تحت تأثیر #تصوف بود.
🔹این زمینه‌های اجتماعی-فرهنگی، با گشایشی خاص نسبت به عبادات صوفیانه، در تضاد با منش مبارزان و عالمان غیر بومی طالبان بود که عمدتاً #سلفی و وهابی‌هایی بودند که در طول دوره #جهاد در دهه ۱۹۸۰ و اوایل دهه ۱۹۹۰ به #افغانستان آمدند.
🔹از اکثر صوفی‌ها نقل شده است که مجالس #ذکر و مراقبه همچنان در دولت نخست طالبان برگزار می‌شد، در حالی که دولت طالبان نگران نحوه برگزاری این مراسم بود و اینکه آیا با #موسیقی همراه است یا خیر.
👈 متن کامل را در اینجا دنبال کنید.
#خلاصه_مقاله
@dolatedin