جلسه ۳۲. فقه۳، مکاسب محرمه: النوع الرابع المکاسب، ج۲، ص ۸۵؛ المسألة السادسة و العشرون: الولایة من قبل الجائر... المسوّغات... الثاني ممّا یسوّغ الولایة 📆 دوشنبه؛ ۱۴ آبان ۱۴۰۳ #المکاسب #فقه_۳

🌺 حدیث اخلاقی جلسه ۳۲: «خطر گناهان کوچک» 🌕 عن امیر المومنین (علیه‌السلام) قَالَ: قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ (صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ): «إِنَّ إِبْلِيسَ رَضِيَ مِنْكُمْ بِالْمُحَقَّرَاتِ؛ وَ اَلذَّنْبُ اَلَّذِي لاَيُغْفَرُ قَوْلُ اَلرَّجُلِ: لاَأُؤَاخَذُ بِهَذَا اَلذَّنْبِ، اِسْتِصْغَاراً لَهُ». 🖊 شرح حدیث: 🍃 ابلیس همین اندازه از شما راضی می‌شود به گناهان کوچک. ❌ البته این در مورد همه نیست، در مورد بسیاری، ابلیس راضی نمی‌شود به گناهان کوچک، آن‌ها را به گناهان بزرگ وادار می‌کند، خیلی هم راحت از او اطاعت می‌کنند. ✅لکن برای بسیاری از مؤمنین و کسانی که مواظبند گناه بزرگی انجام ندهند، ابلیس می‌گوید عیب ندارد، همان گناه کوچک را وسوسه می‌کند تا مؤمن را وادار کند به گناه کوچک. ❓نتیجه‌اش چیست؟ آن لعینِ درگاه الهی دارد کار خودش را می‌کند، او در کار خودش خِبره است، می‌داند که گناه کوچک وقتی متراکم شد، همان کاری را می‌کند که گناه بزرگ انجام می‌دهد. و گاهی تراکم و پی‌در‌پی شدن و اصرار بر گناهان کوچک و صغائر و محقَّرات، کاری با انسان می‌کند که برای انسان ارتکاب گناه بزرگ هم آسان می‌شود -العیاذ بالله-. 🛑 خیلی از کارها هست که اوّل اگر به یک مؤمنی عرضه کنند، از آن کار تحاشی می‌کند، امّا آرام آرام او را مأنوس می‌کنند با گناه کوچک، یواش یواش سرش گرم می‌شود، کارش به جایی می‌رسد که همان گناه بزرگی که روز اوّل حاضر نبود آن را مرتکب بشود، آن را به راحتی انجام می‌دهد! این‌طور نیست انسان یک باره از مرز ایمان و کفر بگذرد و وارد کفر بشود، نه، یواش یواش او را نزدیک می‌کنند تا این‌که این‌طوری می‌شود. این، در گناهان شخصی و فردی، و در گناهان اجتماعی هم هست. ◀️ این را هم توجّه داشته باشید. در قرآن کریم، آیات متعدّدی هست درباره‌ی این‌که انسان یک کاری را انجام می‌دهد (یک گناهی را)، همین گناه راهی باز می‌کند به سوی کفر و نفاق، حتی تکذیب! «ثُمَّ كَانَ عَاقِبَةَ الَّذِينَ أَسَاءُوا السُّوأَىٰ أَن كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّهِ (وَ كَانُوا بِهَا يَسْتَهْزِئُونَ)» (الروم - ١٠) اوّل نمی‌خواست تکذیب کند، مؤمن بود، امّا کارهای سوء را انجام داد منتهی شد به این. یا آن آیه‌ی شریفه «فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقًا فِي قُلُوبِهِمْ إِلَىٰ يَوْمِ يَلْقَوْنَهُ بِمَا أَخْلَفُوا اللَّهَ مَا وَعَدُوهُ (وَ بِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ)» (التوبة - ٧٧)، درباره‌ی صدقه و انفاق است. انفاق نکردند آن‌وقت نتیجه این شد. اوّل به نظر انسان نمی‌آید که مثلاً یک خمسی به گردن‌مان هست، یک زکاتی هست، حالا ندهیم چطور می‌شود؟ همین، انسان را می‌رساند به نفاق؛ «فأعقبَهم نفاقاً فی قلوبهم بما أخلفوا الله ما وعَدوه». ظاهراَ آیه این‌طوری است. و آیات متعدّدی در قرآن به این مضمون هست. لذا از گناه کوچک هم بایست اجتناب کرد. 🍃این روایاتی که در آن آمده که خدای متعال قرق‌گاه دارد؛ «إنّ لِکلّ شیءٍ حمیً»، و از قرق‌گاه‌ها اجتناب کنید تا به نقطه‌ی خط قرمز نرسید! وقتی انسان دور و بر مرز بی‌مهابا حرکت می‌کند، یک وقت هم پایش را از مرز می‌گذارد آن طرف! این، چیز طبیعی است. نزدیک مرز نروید تا مبتلا نشوید به خروج از مرز. و إلّا انسان وقتی نزدیک مرز همین‌طور حرکت کرد؛ ما به خیلی از این سیاسیونی که یک روزی در زمینه‌های انقلابی خیلی تند و داغ بودند بعد وضع‌شان به جاهای دیگری رسید، به این‌ها خیلی اوقات خصوصی و عمومی سفارش کردیم: از مرزها کنار بیائید! مرزها را مشخص کنید! خودتان را از مرز جدا کنید! وقتی نزدیک مرز رفتید، آن وقت خطر عبور از مرز هم برای انسان آسان می‌شود! گناه کوچک را که به نظر کوچک می‌آید، کوچک نشمارید! بعد دنبال همین روایت می‌فرماید: 🍃 و الذّنبُ الذی لایُغفَر، آن گناهی که مورد مغفرت الهی قرار نمی‌گیرد، این است که: 🍃 قولُ الرّجُل لااُؤاخَذُ بهذا الذّنب! خدا که به خاطر این کارها ما را مؤاخذه نمی‌کند! استصغاراً له. یک گناهی را کوچک می‌شمارد، می‌گوید: این که چیزی نیست! این «اغتِرار بالله»ی که هم در آیات قرآن هست، هم در دعاها هست: و الویلُ الدّائمُ لِمَنِ اغتَرّ بِکَ، در دعای صحیفه‌ی سجادیه روزهای جمعه می‌خوانید، بخوانید این دو تا دعای روز جمعه در صحیفه‌ی سجادیه هست هر دو مضامینش عالی است، یک دعای فطر جمعه است، یکی دعای قربان جمعه است. در روز جمعه، در یکی‌ از آن‌ها همین است: و الویلُ الدائمُ لِمن اغترّ بک، کسی که غرّه بشود به خدا، ما أکثَر تَصرّّفَه فی عذابک و ما أبعدَه مِن المَخرَج، این است. این اغترار به خدا، غرّه شدن به خدا، همین است که انسان بگوید: این کارها که چیزی نیست که خدای متعال ما را برای این کارها عذاب کند. نخیر، همین کارها انسان را می‌کشاند به گناهان بزرگ -العیاذ بالله-. 📚 النوادر، صفحۀ ۱۲۹، مرحوم راوندی 📆 ۱۱ اسفند ۱۳۸۳ (جلسه ۳۲ مکاسب محرّمه)

◀️ متن تنبیه اول در سابق تطبیق داده شد، که در صوت زیر تقدیم می‌شود👇👇 #المکاسب #فقه_۳

🎙جلسه ۱۵۰ - ص ۸۵؛ المسألة السادسة والعشرون، حرمة الولایة من قبل الجائر... الثاني ممّا يسوّغ الولاية: الإكراه عليه بالتوعيد على تركها من الجائر 📆 دوشنبه؛ ۷ تیر ۱۴۰۰

🎙جلسه ۳۰. اصول۳،کفایةالأصول؛ المقصد الثاني: في النواهي... فصلٌ: اجتماع الأمر و النهي ج۱، ص ۲۴۱؛ الأمر الثاني 📆 دوشنبه؛ ۱۴ آبان ۱۴۰۳ #کفایة_الأصول #اصول_۳

🌺 حدیث اخلاقی جلسه ۳۰: «پاداش سعی در برآوردن حاجت برادر مؤمن» 📜 روایت ابتدای درس خارج مقام معظّم رهبری (حفظه الله) 🌕 في الفقیه [وَ رُوِيَ] عَنْ مَيْمُونِ بْنِ مِهْرَانَ قَالَ: «كُنْتُ جَالِساً عِنْدَ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ)، فَأَتَاهُ رَجُلٌ، فَقَالَ لَهُ: يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ! إِنَّ فُلاَناً لَهُ عَلَيَّ مَالٌ، وَ يُرِيدُ أَنْ يَحْبِسَنِي؟ فَقَالَ: «وَ اَللَّهِ مَا عِنْدِي مَالٌ فَأَقْضِيَ عَنْكَ» قَالَ: فَكَلِّمْهُ! قَالَ: فَلَبِسَ (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ) نَعْلَهُ؛ فَقُلْتُ لَهُ: يَا اِبْنَ رَسُولِ اَللَّهِ! أَ نَسِيتَ اِعْتِكَافَكَ؟! فَقَالَ لَهُ: «لَمْ أَنْسَ، وَ لَكِنِّي سَمِعْتُ أَبِي (عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ) يُحَدِّثُ عَنْ جَدِّي رَسُولِ اَللَّهِ (صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) أَنَّهُ قَالَ: «مَنْ سَعَى فِي حَاجَةِ أَخِيهِ اَلْمُسْلِمِ فَكَأَنَّمَا عَبَدَ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ تِسْعَةَ آلاَفِ سَنَةٍ صَائِماً نَهَارَهُ قَائِماً لَيْلَهُ». 🖊 شرح حدیث: 🍃 سند این روایت را ما نگاه نکردیم، لکن روایات قبلی را که خواندیم، بعضی از آن روایات، اسانید معتبری داشت، بعضی صحیحه بودند. این عدد نه‌هزار سال عبادت، آن هم این‌طور عبادتی که روز را انسان روزه‌دار باشد، و شب را تا صبح عبادت بکند، این‌طور تعبیر در روایات قبلی نبود، ولی در آن روایات نیز وعده‌ها و ثواب‌های عجیب و بزرگی برای قضاء حاجت مؤمن داده شده بود. بنابراین، تردیدی در اصل قضیه نیست. 🍃 به هر حال، در این که در مقام مقایسه‌ی بین عبادات فردی و خدمت‌رسانی به مردم نیازمند، دوّمی با یک تضاعفی در ثواب و اجر ارجح است، هیچ تردیدی نیست. ✅ اگر کسی این توفیق را دارد که به مردم خدمت کند، آن را قدر بداند. ❌ البته نباید انسان مغرور بشود، بگوید: ما که کارمان رسیدگی به مردم است، پس همیشه در حال عبادتیم! 🛑 اگر انسان در کارهایش دقّت کند، خواهد دید چه اشکالاتی است، 🍂 گاهی انگیزه‌ها خدایی نیست، قصد قربت نیست، 🍂 گاهی قصدهای دیگری که مضرّ به قصد قربت است، وجود دارد که کار را سخت هم می‌کند. 🍃 بله، اگر خدمت خالص و بی‌ریا و به قصد قربت انجام بگیرد، نسبتش با سایر عبادت‌های فردی مانند نماز مستحبّی یا دعاها و اذکاری که ما می‌خوانیم، یک چنین نسبتی است. 🛑 البته این، نباید موجب غفلت انسان از دعا و تضرّع و عبادت و نماز شب شود؛ 🍃 چون توسّل و توجّه و ارتباط با خدای متعال است که به ما کمک می‌کند بتوانیم این خدمات را انجام بدهیم و خسته نشویم. بنابراین، مبادا غفلت شود از نماز مستحبی یا ذکر مستحبی یا دعا؛ زیرا آن‌ها در واقع، آسان‌کننده و زمینه‌ساز این کارند. 📚 الشّافی (تلخیص کتب اربعه)؛ صفحه ۶۸۶؛ فیض کاشانی 📆 دوشنبه، ۲ خرداد ۱۳۹۰ (جلسه ۴۲۴ مکاسب محرّمه)

📜 ۲.۶. اجتماع امر و نهی 🍃 ۸. فرق بین «مسألة الاجتماع» و «باب التعارض»

📜 ۲.۷. اجتماع امر و نهی 🍃 ۹. حکم دلیل امر و نهی در مقام اثبات

8⃣ جلسه هشتم 📚 رساله نماز و روزه (مقام‌معظّم‌رهبری (حفظه‌الله)) ❇️ مسأله ۸۷۹ تا ۹۰۰ (روزه؛ موارد وجوب قضاء و کفّاره عمد؛ و کفّاره افطار عمدی)

🔈 استاد:حجت‌الإسلام #اصغری #احکام_روزه 📆 جلسه هشتم 🔹حوزه مجازی اخلاق آیت الله حق شناس ره 🔹 @hhaghshenasmajazi 👇👇👇👇👇👇👇👇

🌺 حدیث اخلاقی جلسه ۸: «پرداختن به عيوب خود» 📜 روایت ابتدای درس خارج مقام معظّم رهبری (حفظه الله) 🌕 قَالَ أَبُوذَرٍّ (رَضِيَ اَللهُ عَنْهُ): وَ دَخَلْتُ يَوْماً عَلَى رَسُولِ اَللهِ (صَلَّى اَللهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) وَ هُوَ فِي اَلْمَسْجِدِ جَالِسٌ وَحْدَهُ، فَاغْتَنَمْتُ خَلْوَتَهُ... قُلْتُ: يَا رَسُولَ اَلله؛ أَوْصِنِي!... قُلْتُ: يَا رَسُولَ اَلله؛ زِدْنِي! قَالَ (صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ): «يَا أَبَاذَرٍّ لِيَرُدَّكَ عَنِ اَلنَّاسِ مَا تَعْرِفُ مِنْ نَفْسِكَ! وَ لاَ تَجِدْ عَلَيْهِمْ فِيمَا تَأْتِي، فَكَفَى بِالرَّجُلِ عَيْباً أَنْ يَعْرِفَ مِنَ اَلنَّاسِ مَا يَجْهَلُ مِنْ نَفْسِهِ [وَ يَجِدَ عَلَيْهِمْ فِيمَا يَأْتِي]» 🖊 شرح حدیث: 🍃 آن چيزى كه از نفس خود، يعنى از عيوب خود می‌دانی، بايد تو را از عيب‌جويی نسبت به مردم منصرف كند. اين يک دستور است. 🍂 گاهى انسان در ديگران عيوبی را مشاهده مى‌كند و در صدد برمی‌آید آن عيوب را متذكّر بشود كه فلانى مثلاً آدم خسيسی است، فلانى آدم متكبّر، يا لجوجی است، از اين قبيل. 🍃 حضرت (صلّی الله‌عليه‌وآله) مى‏فرمايند: به خودت نگاه كن، عيوبی كه در خودت هست ببين! تا ديدن عيب خود، تو را از پرداختن به عيوب ديگران منصرف كند. 🌱 وَجْد در اين‌جا به معنای خشم و غضب است. 🍃 مى‏فرمايد: غضب نكن بر ديگران، در آن كارى كه خودت هم آن خطأ و آن كار بد را مرتكب می‌شوی، مثلاً فلان كس، ثروت‌اندوزی كرد، فلان كس، به دنيا عشق می‌ورزد، اگر ديديم همين عيوب در خودمان هست، به ديگران نپردازيم. ❌ نه اين‌كه: نهى از منكر نكن! ✅ لُبّ اين دستور اين است كه قبل از آن‌که به ديگران بپردازی به خودت بپرداز! خودت را اوّل اصلاح كن! تا بتوانی اين صلاحيت را پيدا كنی كه به فكر اصلاح ديگران هم باشی. 🍃 اين عيب در انسان بس كه در مردم، عيبى را ببيند كه همان عيب يا بزرگ‌تر از آن را در خود نمی‌بیند. 🛑 اين، مبتلابِهِ ماست. گاهی به شخصى اشكالاتی می‌كنيم، در حالى كه خودمان هم آن اشكال را داريم. ✅ اگر عيبی هست و بايد اصلاح بشود، از نزديک‌ترين فرد، يعنى: خودت شروع كن! 📚 مكارم الأخلاق؛ صفحه ۴۷۳؛ حسن بن فضل طبرسی 📆 ۱۱ اردیبهشت ۱۳۸۶ (جلسه ۱۶۸ مکاسب محرّمه).

📜 جزوه جلسه ۸ روزه (نکات تکمیلی) 🌺 کفاره روزه ◀️ مواردی كه قضا و كَفّاره ی عمد واجب است‌ 🌕 عَنْ عَبْدِاللهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِاللهِ (عليه‌السّلام):‏ فِي رَجُلٍ أَفْطَرَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ مُتَعَمِّداً يَوْماً وَاحِداً مِنْ غَيْرِ عُذْرٍ؟ قَالَ: يُعْتِقُ نَسَمَةً، أَوْ يَصُومُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ، أَوْ يُطْعِمُ سِتِّينَ مِسْكِيناً؛ فَإِنْ لَمْ يَقْدِرْ تَصَدَّقَ بِمَا يُطِيقُ. (الكافي) 🍀 ۱. اگر در روزه‌ی ماه مبارک رمضان برخی از مبطلات را (که در رساله مفصّلاً بیان شده است: مثل خوردن، آشاميدن و...) عمداً انجام دهد، در صورتى كه مى‌دانسته آن كار روزه را باطل مى‌كند، قضا و كفّاره بر او واجب مى‌شود. 🍀 امام (رحمه‌الله) و آیت‌الله سیستانی: اگر به واسطه‌ی ندانستن مسأله كارى انجام دهد كه روزه را باطل مى‌كند، چنان‌چه مى‌توانسته مسأله را ياد بگيرد (جاهل مقصّر است)، بنابر احتياط واجب كفّاره بر او ثابت مى‌شود، و اگر نمى‌توانسته مسأله را ياد بگيرد، يا اصلاً ملتفت مسأله نبوده يا يقين داشته كه فلان چيز روزه را باطل نمى‌كند (جاهل قاصر است)، كفّاره بر او واجب نيست. (🍃 حضرات آیات مكارم و آقا (حفظهماالله): اگر به خاطر ندانستن مسأله باشد كفّاره ندارد.) 🍀 ۲. كسى كه كفّاره ی روزه‌ی ماه رمضان بر او واجب است، بايد يک بنده آزاد كند، يا دو ماه پی در پی روزه بگيرد، یا به شصت فقير غذا بدهد، که به دو صورت انجام می گیرد: يا به صورتی که با غذای آماده آن‌ها را سير كند، يا به هر كدام يک مُد كه تقريباً ۷۵۰ گرم است، طعام يعنى برنج، گندم، جو، ماکارونی، عدس، لپه، کشمش، خرما و مانند اين‌ها به فقیر بدهد؛ و دادن پول كافى نيست، ولى اگر فقير را در خريد آن جنس، و تملیک آن وكيل كند، و فقير نيز انجام دهد كافى است. ✅ البته باید توجه داشت که در مورد فدیه، یا کفّاره تأخیر، فقط باید یک مد طعام به فقیر داد، و سیر کردن کافی نیست. 🍀 ۳. امام و آیت‌الله سیستانی: و چنان‌چه اين‌ها برايش ممكن نباشد هر چند مدّ كه مى‌تواند به فقرا طعام بدهد، و اگر نتواند طعام بدهد بايد استغفار كند، اگرچه مثلاً يک مرتبه بگويد «اَستغفرُ اللهَ» (🍃 حضرت آقا: باید به هر تعداد فقير که قادر است غذا بدهد و بنابر احتياط استغفار هم بکند، و اگر به هیچ‌وجه قادر بر غذا دادن به فقرا نیست، کافی است که استغفار کند. 🍃 آیت‌الله مكارم: هر چند «مدّ» كه مى‌تواند به فقرا اطعام كند، و اگر نتواند بايد (۱۸) روز روزه بگيرد، و اگر نتواند هر چند روز كه مى‌تواند به جا آورد، و اگر نتواند استغفار كند، و همين اندازه كه در قلب بگويد: «استغفر الله» كافى است) 🍀 ۴. امام و آیت‌الله سیستانی: احتياط واجب در فرض عدم تمکّن از اداء کفّاره، آن است كه هر وقت بتواند، كفّاره را بدهد. (🍃 حضرات آیات مكارم و آقا (حفظهماالله): واجب نيست بعداً كه قدرت پيدا كرد كفّاره را بدهد.)