#ده_شب_در_محضر_الکافی #خلاصه_جلسه #شب_دهم 🖋خلاصه ای از مباحث مطرح شده در شب دهم دوره تخصصی "ده شب در محضر الکافی" 🎙حجت الاسلام والمسلمین محمد تقی سبحانی 📝 جایگاه شناسی الکافی در اعتقادات 📍استاد سبحانی این چنین بیان داشتند که کتاب کافی یک استثنای بزرگ در تاریخ حدیث، کلام و اندیشه و میراث ما است. 👌 کتابی که تکرار پذیر نیست. 📍اینک به ابعادی از کافی که بُعد اعتقادی دارد اشاره میکنم و سرفصل هایی بیان می شود که هر کدام موضوع یک تحقیق جدید است. 📍اولین ویژگی کافی جایگاه منحصر به فرد آن است. 📍کتاب کافی یک استثنایی بزرگ در تاریخ اندیشه و میراث شیعه است که در طول قرون توانسته است جایگاه خود را حفظ کند و همواره مورد تمجید اندیشمندان شیعی قرار داشته است. 📍ویژگی دوم کافی جامعیت آن است. 📍درحالیکه دیگر کتب اربعه شیعه تنها به فقه پرداختند، کافی افزون بر فقه شامل اعتقادات، اخلاق، سبک زندگی و ... است. 📍در حوزه اعتقادات پس از کافی تک نگاری های شیخ صدوق دیده می شود اما تا قرن دهم و نگارش آثار حدیثی مدرسه اصفهان مانند وافی فیض کاشانی و بحارالانوار هیچ کتاب اعتقادی حدیثی به ساختارمندی کافی وجود ندارد. 📍در دوره های متاخر هم کتب نوشته شده الگو گرفته از کتاب کافی است. 📍نظم، ترتیب و ساختار منسجم کافی نکته دیگری است که باید به آن توجه کرد. 📍در مقایسه توحید کافی با توحید صدوق هم میتوان به این انسجام و ساختار خوب کافی پی برد. 📍ساختار کافی ساختاری منطقی و کاملا قانع کننده است و به تعبیر خود مرحوم کلینی علم، بصیرت و یقین آفرین است. 📍ویژگی دیگر کتاب کافی توجه به همه منابع معرفتی و جمع میان آن ها است. 📍شیخ کلینی با آگاهی از وجود دو زیر گروه محدثان و متکلمان و نیز با آگاهی از طیف های مختلف ذیل هرکدام از این دو گروه با هوشیاری توانسته است از همه آنها نقل حدیث کرده و در چینش احادیث به گونه ای عمل کند که احساس تعارض نشود. 📍شیخ کلینی در بحث استطاعت با اینکه خود استطاعت مع الفعل را قبول دارد اما روایات زراره را که معتقد به استطاعت قبل الفعل است را نقل می کند اما شیخ صدوق اساسا روایات استطاعت مع الفعل را نقل نمی کند. 🔶نمونه دیگر این است که شیخ کلینی با این وجود که برای هشام بن حکم جایگاه خاصی قائل است تاجاییکه از دیدگاه او در متن کافی برای تبیین احادیث استفاده می کند، از جریان مقابل هشام که متهم به غلو بوده و مورد بی مهری بزرگانی چون نجاشی و شیخ طوسی نیز قرار داردند هم حدیث نقل میکند. 📍ویژگی دیگر شیخ کلینی پاسخ گویی به چالش های زمانه است. 👈از یک سو شیخ کلینی رساله ای در رد قرامطه نگاشته است و از سوی دیگر کتاب کافی او در پاسخ به چالش های موجود در عصر او است. 📍کلینی بر خلاف برقی و حسن بن صفار در قم می زیسته است که در آن شیعه در اقلیت بود. 📍در آن دوران هم به طور کلی جریان عقل گرای مایل به معتزله رشد پیدا کرده و در سوی دیگر برخی متمایلین شیعه زیرساخت فکری معتزلی داشتند که نتیجه این جریانات حرکت به سمت واگرایی در حوزه حدیث است. 📍ویژگی دیگر کافی که در ادامه ویژگی سابق است این نکته است که با وجود اینکه کافی کتابی در پاسخ به نیازهای عصری نوشته شده است اما تاریخمند نیست و شیخ کلینی با هوشمندی بالا توانسته است نظام فکری منسجمی در کافی عرضه کند. به همین خاطر کتاب کافی در نقطه مقابل کتابی مانند اکمال الدین که با وجود نفیس بودن آن کتابی تاریخی تلقی میشود. 📍استاد سبحانی در ادامه جلسه به خوانش گزینشی مقدمه کتاب کافی پرداختند. 📍شیخ کلینی در قسمت اول مقدمه که قبل از عبارت « و اما بعد» قرار دارد در حدود سه صفحه به حمد و ثنای خداوند پرداخته که 👌 در حقیقت اعتقاد نامه او است. 📍در ادامه کلینی در ترسیم چالش موجود در عصر خود که سبب درخواست آن شخص برای نگارش این کتاب شده است را اینطور توصیف می کند که به سبب جهالت مردم علم در حال رخت بر بستن است و همین امر نیز سبب به وجود آمدن مذاهب فاسده شده است« و َلِهذِهِ الْعِلَّةِ انْبَثَقَتْ عَلى أَهْلِ دَهْرِنَا بُثُوقُ هذِهِ الْأَدْيَانِ الْفَاسِدَةِ، وَالْمَذَاهِبِ المُسْتَشْنَعَةِ» 👈مراد از جهل نیز عدم العلم نیست بلکه بد فهمی است بدین معنا که جامعه در این زمان علم را از معارف اهل بیت (علیهم السلام) اخذ نمیکردند. 👌برای مثال از اتکای افراطی به عقل در این دوران گلایه شده است «وَالْاتِّكَالِ عَلَى عُقُولِهِمْ فِي دَقِيقِ الْأَشْيَاءِ وَجَلِيلِهَا» 🔴 ادامه در پیام بعد 👇 @emamhadi_qom