🟠به زودی منتشر می‌شود کتاب« روش‌شناسی اقتصاد» اثر دکتر محمدجواد توکلی از مجموع آثار گروه اقتصاد پژوهشکده علوم اجتماعی به زودی توسط انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه منتشر می‌شود. 🟠چکیده: کتاب روش‌شناسی اقتصاد به بررسی روش‌های نظریه‌پردازی در اقتصاد متعارف و اسلامی و اعتبارسنجی آنها می‌پردازد. اقتصاددانان از دیرباز تمایل به استفاده از روش‌های قیاسی داشتند ولی تلاش آنها برای تبیین و پیش‌بینی واقعیت بیرونی و تغییر آن، ایشان را مجبور به استفاده از روش‌های تاریخی و استقرائی کرده است. این رویه اقتصاددانان را با مشکل تعمیم در استقراء و ناتوانی در ارائه قوانین جهان‌شمول روبرو کرده است. اقتصاددانان تلاش می‌کنند با استفاده از تکنیک‌هایی همچون استفاده از فرض ثبات سایر شرایط به قوانین دقیق برسند و با این اقدام نوعی آزمایشگاه ذهنی برای آزمون نظریه‌های خود ایجاد کنند. با این وجود هنوز اقتصاددانان با چالش چگونگی آزمون نظریه‌های اقتصادی مواجه می‌باشند. تفاوت در مبانی فلسفی و به خصوص مبانی معرفت‌شناختی، روش‌شناسی اقتصاد متعارف و اسلامی را متمایز کرده است. محققان اقتصاد اسلامی به‌واسطه بهره‌مندی از منابع وحیانی، باید روش‌های فهم متن از جمله روش کشفی را نیز در کنار روش‌های قیاسی و استقرائی استفاده کنند. همراهمان باشید: 🟠https://eitaa.com/rihu_ac_ir 🟠 https://eitaa.com/research_hu .

🌀 امروز توفیق شد که بر مزار شهید حاج قاسم سلیمانی حاضر شویم. یادش گرامی

🌀نقش سیاست‌های اقتصادی نئولیبرال در بحران‌های اقتصادی آرژانتین 🔹خلاصه مدیریتی 🔻اقتصاد آرژانتین شاهد بحران‌های اقتصادی گوناگونی در طول تاریخ خود بوده است.در این پژوهش به بررسی تأثیر سیاست‌های اقتصادی نئولیبرال پیشنهادی صندوق بین الملل پول در وقوع دو بحران اقتصادی این کشور در سال‌های 2001 و 2018 پرداختیم. 🔻پیروی دولت‌های آرژانتین در دهه 1990 از توصیه‌های صندوق بین‌المللی پول از جمله سیاست دلاری‌کردن پزو،بازکردن حساب سرمایه،سیاست انقباضی،خصوصی‌سازی گسترده در کنار دیگر عوامل باعث بروز بحران اقتصادی سال 2001 شد. 🔻پس از این بحران،دولت کریشنر (۲۰۰۳-۷) با عدول از سیاست‌های نئولیبرالی صندوق بین‌المللی پول و اجرای سیاست‌های هماهنگ با منافع ملی مانند کنترل نرخ ارز، افزایش تقاضای داخلی ، نکول بدهی خارجی و ملی سازی صنایع و شرکت‌های تحت مالکیت خارجی توانست بحران اقتصادی را مهار کند. در نتیجه این تغییر در سیاست‌ها، نرخ رشد اقتصادی افزایش یافت و اقدامات موثری در بازسازی اقتصاد آرژانتین صورت گرفت. 🔻اما عدول از این سیاست‌ها و اجرای دوباره سیاست‌های صندوق بین‌المللی پول توسط دولت ماریسیو ماکری (2015-2019) باعث بروز بحران اقتصادی سال 2018 در آرژانتین شد. دولت ماکری پس از به قدرت رسیدن در سال 2015 اقدام به اجرای سیاست‌های صندوق بین‌الملل پول مشتمل بر بازکردن حساب سرمایه، استقراض مبالغ زیاد از صندوق بین المللی پول، صنعتی زدایی، خصوصی‌سازی، واگذاری و فروش بسیاری از شرکت‌های آرژانتینی به مالکان خارجی کرد. این سیاست‌ها باعث بروز بحران اقتصادی سال 2018 در آراژانتین شد. https://eitaa.com/qadrtt

🌀 صدای عدالت‌خواهی خاموش شد 🔻درگذشت دکتر احمد توکلی تنها درگذشت یک اقتصاددان معتقد به آرمانهای اقتصاد اسلامی نبود، بلکه خاموش شدن صدای شخصیتی بود که در سال‌های اخیر، عمرش را وقف عدالت‌خواهی کرده بود. این اواخر به سختی سخن می‌گفت اما در نقد سیاست‌های ناعادلانه و رانت‌جویی ها ساکت نبود. ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀 آپارتمان زیرزمینی تک نفره 🔻 سخنان شنیدنی مرحوم دکتر احمد توکلی در جمع اعضای ستاد انتخاباتی ریاست جمهوری سال ۱۳۸۰ در مورد پیروزی در حالت سلامت انتخاباتی با گریز به کیفیت قبر در بیان امیرالمومنین(ع) 🔹 نکته محوری ایشان این است اگر همه چیز با آنجا تعریف بشود، کارها سروسامان پیدا می‌کند. ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀دکتر زرشناس - باید پارادایم اقتصادی را تغییر دهیم؛ نه به نفع نئولیبرال‌ها، بلکه به نفع مردم ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀اخلاق سیاست‌گذاری اقتصادی در رویکرد اسلامی ✍محمد جواد توکلی 📘فصلنامه مطالعات بین‌رشته‌ای اقتصاد، ش2،ص1-25 🔗چکیده 🔻سیاست‌گذاری اقتصادی در معرض سوالات اخلاقی بی‌شماری است. یکی از سوالات اخلاقی مهم در این زمینه چگونگی رعایت حقوق افراد تحت تاثیر سیاست اقتصادی و اولویت‌بندی مخارج عمومی است. در این مقاله به بررسی اصول اخلاقی حاکم بر سیاست‌گذاری اقتصادی در رویکرد اسلامی می‌پردازیم. 🔹بنا به یافته‌های تحقیق، کمال‌گرایی، اولویت‌بندی اهداف و سیاست‌های اقتصادی، هزینه‌فایده اجتماعی فراگیر و توجه به ضریب محرومیت و بهره‌مندی از جمله اصول اخلاقی سیاست‌گذاری اقتصادی در رویکرد اسلامی می‌باشند. 🔹در این چارچوب رویکرد «کمال‌گرایی وظیفه‌محور» به‌عنوان رویکرد اخلاق هنجاری در سیاست‌گذاری اقتصادی اسلامی مطرح می‌شود. در چارچوب این اندیشه، دستورالعمل هزینه فایده اجتماعی فراگیر به‌عنوان ابزاری برای رتبه‌بندی اقدامات سیاستی در رویکرد اسلامی قابل طرح است. 🔹بر این اساس، طرح‌های مختلف اقتصادی بر اساس منفعت خالص اجتماعی رتبه‌بندی می‌شود؛ علاوه بر اینکه توجه به اقتضائات عدالت توزیعی نیز با در نظر گرفتن ضریب محرومیت در رتبه‌بندی طرح‌ها استفاده می‌شود. از این رویکرد می‌توان برای تصمیم‌گیری در زمینه تامین مخارج دولت، سیاست کسری بودجه و چگونگی توزیع و بهره‌برداری از منابع عمومی استفاده کرد. پیوند مقاله در مجله 👇 https://ise.qom.ac.ir/article_3556.html

🌀ما دچار بیش اتلافی انرژی شدیم نه بیش مصرفی 🔹زنجیره تامین انرژی در ایران طی سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۱ از برخی ناکارآمدی‌های ساختاری و سیاستی همچون تلفات ساختاری پایدار، رشد نامتوازن مصرف نهایی انرژی، شکاف بهره‌وری انرژی و ناکارآمدی سیاست‌های قیمتی رنج می‌برد. هدررفت بیش از 45% انرژی اولیه کشور در فرآیندهای تبدیل و توزیع در نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها و شبکه انتقال بیانگر حجم پایدار تلفات ساختاری انرژی در ایران است. روند فزاینده مصرف نهایی انرژی، مصرف انرژی در بخش صنعت و کشاورزی و شدت مصرف انرژی در بخش صنعت و حمل و نقل نیز حاکی از رشد نامتوان مصرف نهایی انرژی و شکاف بهره‌وری انرژی در کشور است. در این دوره، سیاست افزایش قیمت حامل‌های انرژی نتوانسته باعث اصلاح زیرساخت‌ها و کاهش تلفات ساختاری شود؛ بلکه تنها باعث افزایش فشار مالی بر خانوارها و صنایع کوچک شده است. مشکل اصلی در بخش انرژی کشور، «بیش‌مصرفی» مردم نیست؛ بلکه مشکل در «بیش‌اتلافی» انرژی است. این پدیده ریشه در مشکلات بنیادینی همچون فرسوده بودن زیرساخت‌ها، سیاست‌گذاری تک بعدی گران‌سازی بدون بهبود فناوری و کاهش تلفات انرژی و فقدان شفافیت و نظارت دارد. حل مشکلات انرژی در کشور نیازمند اصلاحات زیرساختی، سیاستی و نظارتی همچون نوسازی و بهینه‌سازی نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها و شبکه انتقال برق و ایجاد سامانه نظارت و پایش مصرف انرژی است. https://eitaa.com/qadrtt

🌀تجربه گرانسنگ اقتصاد آرژانتین 🔻آرژانتین در دو دهه 1990 و 2000 تجربه دوبار شکست سیاست‌های اقتصادی نئولیبرال و یک بار موفقیت عدول از این سیاست‌ها را ثبت کرده است. 🔹اجرای سیاست‌های اقتصادی نئولیبرال باعث بحران 2002 و 2018 شد؛ و عدول از این سیاست‌ها باعث دوره رونق کریشنرها در بین سال‌های 2003 تا 2015 شد. ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀گران‌سازی انرژی بدون کاهش تلفات: سیاستی ناکارآمد و ناعادلانه 🔻ارزیابی وضعیت انرژی در ایران نشان می‌دهد که حدود 45 درصد انرژی پیش از رسیدن به دست مصرف‌کننده نهایی هدر می‌رود، اگر برنامه‌ای برای کاهش هدررفت انرژی نداشته باشیم، گران‌کردن انرژی تنها باعث می‌شود که به مصرف‌کننده فشار وارد شود و هزینه تولید‌کننده هم مرتب بالا برود؛ و این یعنی تورم بالاتر بدون کاهش هدررفت انرژی! 🔻در گزارش اینفوگرافیک پیوست وضعیت هدررفت انرژی در کشور به استناد آمار بیان شده است. https://eitaa.com/qadrtt

🌀 گران سازی سازمان نمی‌خواهد 🔻 اخیرا رئیس جمهور به دکتر سقاب اصفهانی، مسئول سند تحول دولت قبل، مسئولیت دادند که سازمان بهینه‌سازی انرژی را راه بیندازند، اگر آقایان‌ در پی بازاری سازی انرژی هستند، دیگر چه نیازی به سازمان وجود دارد؟ 🔻 ما دوباره در حال تکرار اشتباهی مشابه ایجاد سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها در اوایل دهه ۹۰ هستیم که با دلاریسازی انرژی، دهه سوخته ۹۰ را رقم زد. حالا در دهه ۱۴۰۰ سازمان مشابهی درست می‌کنیم ، این بار با کلیدواژه انحرافی ناترازی انرژی، و خروجی این خواهد شد که مزیت نسبی انرژی ارزان را از صنایع داخلی با اسم رمز بهینه‌سازی و عدالت می‌گیریم و بر مشکلات تولید داخلی اضافه می‌کنیم، این رویکرد برای مصرف کننده هم دستاوردی جز تورم نخواهد داشت. 🔹 اگر پارادایم حاکم بر انرژی به عنوان محور توسعه را عوض نکنیم و دنبال نسخه‌های شکست خورده بازاری سازی انرژی باشیم، اقتصاد ما دهه های سوخته دیگری را نیز تجربه خواهد کرد. ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀از پارادایم تعامل تا تنش اقتصادی 🔹در کتابهای درسی که در دانشکده های اقتصاد ما تدریس می‌شود، فضای گل و بلبلی برای اقتصاد جهانی ترسیم می‌شود که هر کشوری بر اساس مزیت نسبی اش نقش‌آفرینی می کند، بر اساس این نگرش، ایران برای رسیدن به توسعه باید نقشی در زنجیره ارزش جهانی بازی کند. 🔻در فضای واقعی، قدرت‌های اقتصادی درگیر جنگ‌های اقتصاد آشکار و پنهانی هستند و وقتی پای منافع اقتصادی برسد از هیچ اقدامی فروگذار نمی‌کنند، در این دنیا رقبا مانند گرگ‌ها چشم در چشم هم استراحت می‌کنند از ترس اینکه توسط حریف دریده نشوند. 🔹 آمریکا بیش از هفتاد سال است که برای حفظ نظم اقتصادی ناعادلانه بعد از جنگ جهانی دوم، مبارزه می‌کند، نه فقط مبارزه اقتصادی، بلکه جنگ راه می‌اندازد تا سلطه غیرقانونی دلار بر اقتصاد جهانی را حفظ کند. در این میان سیاستمدارانی مثل ترامپ خیلی رو بازی می‌کنند و جنگ اقتصادی را علنی می‌کنند، در حالی سیاستمداران محافظه کار همین اقدامات را در پوشش دموکراسی و صلح دنبال می‌کنند. 🔹 وقتی بحث اقتصاد مقاومتی در اوائل دهه ۹۰ مطرح شد، ایده اصلی این بود که جهان واقعی اقتصاد جهانی پرتنش و سرشار از عدم تعادل است، ما باید در این جهان پرتنش رویکردی فعال داشته باشیم؛ در چنین جهانی باید اقتصادی درونزا داشته باشی تا بتوانی تاب آوری خود را در فضای برونگرایی حفظ کنی. ولی ادبیات اقتصاد مقاومتی عملا به فضای دانشگاه ما و سیاست‌گذاری اقتصادی ما رسوخ نکرد، که اگر می‌کرد شاهد بیانیه ۱۸۰ نفر اقتصاددان و غیراقتصاددان و بیانیه تحقیرآمیز اخیر جبهه اصلاحات نبودیم ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2