🌀دکتر زرشناس - باید پارادایم اقتصادی را تغییر دهیم؛ نه به نفع نئولیبرال‌ها، بلکه به نفع مردم ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀اخلاق سیاست‌گذاری اقتصادی در رویکرد اسلامی ✍محمد جواد توکلی 📘فصلنامه مطالعات بین‌رشته‌ای اقتصاد، ش2،ص1-25 🔗چکیده 🔻سیاست‌گذاری اقتصادی در معرض سوالات اخلاقی بی‌شماری است. یکی از سوالات اخلاقی مهم در این زمینه چگونگی رعایت حقوق افراد تحت تاثیر سیاست اقتصادی و اولویت‌بندی مخارج عمومی است. در این مقاله به بررسی اصول اخلاقی حاکم بر سیاست‌گذاری اقتصادی در رویکرد اسلامی می‌پردازیم. 🔹بنا به یافته‌های تحقیق، کمال‌گرایی، اولویت‌بندی اهداف و سیاست‌های اقتصادی، هزینه‌فایده اجتماعی فراگیر و توجه به ضریب محرومیت و بهره‌مندی از جمله اصول اخلاقی سیاست‌گذاری اقتصادی در رویکرد اسلامی می‌باشند. 🔹در این چارچوب رویکرد «کمال‌گرایی وظیفه‌محور» به‌عنوان رویکرد اخلاق هنجاری در سیاست‌گذاری اقتصادی اسلامی مطرح می‌شود. در چارچوب این اندیشه، دستورالعمل هزینه فایده اجتماعی فراگیر به‌عنوان ابزاری برای رتبه‌بندی اقدامات سیاستی در رویکرد اسلامی قابل طرح است. 🔹بر این اساس، طرح‌های مختلف اقتصادی بر اساس منفعت خالص اجتماعی رتبه‌بندی می‌شود؛ علاوه بر اینکه توجه به اقتضائات عدالت توزیعی نیز با در نظر گرفتن ضریب محرومیت در رتبه‌بندی طرح‌ها استفاده می‌شود. از این رویکرد می‌توان برای تصمیم‌گیری در زمینه تامین مخارج دولت، سیاست کسری بودجه و چگونگی توزیع و بهره‌برداری از منابع عمومی استفاده کرد. پیوند مقاله در مجله 👇 https://ise.qom.ac.ir/article_3556.html

🌀ما دچار بیش اتلافی انرژی شدیم نه بیش مصرفی 🔹زنجیره تامین انرژی در ایران طی سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۱ از برخی ناکارآمدی‌های ساختاری و سیاستی همچون تلفات ساختاری پایدار، رشد نامتوازن مصرف نهایی انرژی، شکاف بهره‌وری انرژی و ناکارآمدی سیاست‌های قیمتی رنج می‌برد. هدررفت بیش از 45% انرژی اولیه کشور در فرآیندهای تبدیل و توزیع در نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها و شبکه انتقال بیانگر حجم پایدار تلفات ساختاری انرژی در ایران است. روند فزاینده مصرف نهایی انرژی، مصرف انرژی در بخش صنعت و کشاورزی و شدت مصرف انرژی در بخش صنعت و حمل و نقل نیز حاکی از رشد نامتوان مصرف نهایی انرژی و شکاف بهره‌وری انرژی در کشور است. در این دوره، سیاست افزایش قیمت حامل‌های انرژی نتوانسته باعث اصلاح زیرساخت‌ها و کاهش تلفات ساختاری شود؛ بلکه تنها باعث افزایش فشار مالی بر خانوارها و صنایع کوچک شده است. مشکل اصلی در بخش انرژی کشور، «بیش‌مصرفی» مردم نیست؛ بلکه مشکل در «بیش‌اتلافی» انرژی است. این پدیده ریشه در مشکلات بنیادینی همچون فرسوده بودن زیرساخت‌ها، سیاست‌گذاری تک بعدی گران‌سازی بدون بهبود فناوری و کاهش تلفات انرژی و فقدان شفافیت و نظارت دارد. حل مشکلات انرژی در کشور نیازمند اصلاحات زیرساختی، سیاستی و نظارتی همچون نوسازی و بهینه‌سازی نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها و شبکه انتقال برق و ایجاد سامانه نظارت و پایش مصرف انرژی است. https://eitaa.com/qadrtt

🌀تجربه گرانسنگ اقتصاد آرژانتین 🔻آرژانتین در دو دهه 1990 و 2000 تجربه دوبار شکست سیاست‌های اقتصادی نئولیبرال و یک بار موفقیت عدول از این سیاست‌ها را ثبت کرده است. 🔹اجرای سیاست‌های اقتصادی نئولیبرال باعث بحران 2002 و 2018 شد؛ و عدول از این سیاست‌ها باعث دوره رونق کریشنرها در بین سال‌های 2003 تا 2015 شد. ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀گران‌سازی انرژی بدون کاهش تلفات: سیاستی ناکارآمد و ناعادلانه 🔻ارزیابی وضعیت انرژی در ایران نشان می‌دهد که حدود 45 درصد انرژی پیش از رسیدن به دست مصرف‌کننده نهایی هدر می‌رود، اگر برنامه‌ای برای کاهش هدررفت انرژی نداشته باشیم، گران‌کردن انرژی تنها باعث می‌شود که به مصرف‌کننده فشار وارد شود و هزینه تولید‌کننده هم مرتب بالا برود؛ و این یعنی تورم بالاتر بدون کاهش هدررفت انرژی! 🔻در گزارش اینفوگرافیک پیوست وضعیت هدررفت انرژی در کشور به استناد آمار بیان شده است. https://eitaa.com/qadrtt

🌀 گران سازی سازمان نمی‌خواهد 🔻 اخیرا رئیس جمهور به دکتر سقاب اصفهانی، مسئول سند تحول دولت قبل، مسئولیت دادند که سازمان بهینه‌سازی انرژی را راه بیندازند، اگر آقایان‌ در پی بازاری سازی انرژی هستند، دیگر چه نیازی به سازمان وجود دارد؟ 🔻 ما دوباره در حال تکرار اشتباهی مشابه ایجاد سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها در اوایل دهه ۹۰ هستیم که با دلاریسازی انرژی، دهه سوخته ۹۰ را رقم زد. حالا در دهه ۱۴۰۰ سازمان مشابهی درست می‌کنیم ، این بار با کلیدواژه انحرافی ناترازی انرژی، و خروجی این خواهد شد که مزیت نسبی انرژی ارزان را از صنایع داخلی با اسم رمز بهینه‌سازی و عدالت می‌گیریم و بر مشکلات تولید داخلی اضافه می‌کنیم، این رویکرد برای مصرف کننده هم دستاوردی جز تورم نخواهد داشت. 🔹 اگر پارادایم حاکم بر انرژی به عنوان محور توسعه را عوض نکنیم و دنبال نسخه‌های شکست خورده بازاری سازی انرژی باشیم، اقتصاد ما دهه های سوخته دیگری را نیز تجربه خواهد کرد. ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀از پارادایم تعامل تا تنش اقتصادی 🔹در کتابهای درسی که در دانشکده های اقتصاد ما تدریس می‌شود، فضای گل و بلبلی برای اقتصاد جهانی ترسیم می‌شود که هر کشوری بر اساس مزیت نسبی اش نقش‌آفرینی می کند، بر اساس این نگرش، ایران برای رسیدن به توسعه باید نقشی در زنجیره ارزش جهانی بازی کند. 🔻در فضای واقعی، قدرت‌های اقتصادی درگیر جنگ‌های اقتصاد آشکار و پنهانی هستند و وقتی پای منافع اقتصادی برسد از هیچ اقدامی فروگذار نمی‌کنند، در این دنیا رقبا مانند گرگ‌ها چشم در چشم هم استراحت می‌کنند از ترس اینکه توسط حریف دریده نشوند. 🔹 آمریکا بیش از هفتاد سال است که برای حفظ نظم اقتصادی ناعادلانه بعد از جنگ جهانی دوم، مبارزه می‌کند، نه فقط مبارزه اقتصادی، بلکه جنگ راه می‌اندازد تا سلطه غیرقانونی دلار بر اقتصاد جهانی را حفظ کند. در این میان سیاستمدارانی مثل ترامپ خیلی رو بازی می‌کنند و جنگ اقتصادی را علنی می‌کنند، در حالی سیاستمداران محافظه کار همین اقدامات را در پوشش دموکراسی و صلح دنبال می‌کنند. 🔹 وقتی بحث اقتصاد مقاومتی در اوائل دهه ۹۰ مطرح شد، ایده اصلی این بود که جهان واقعی اقتصاد جهانی پرتنش و سرشار از عدم تعادل است، ما باید در این جهان پرتنش رویکردی فعال داشته باشیم؛ در چنین جهانی باید اقتصادی درونزا داشته باشی تا بتوانی تاب آوری خود را در فضای برونگرایی حفظ کنی. ولی ادبیات اقتصاد مقاومتی عملا به فضای دانشگاه ما و سیاست‌گذاری اقتصادی ما رسوخ نکرد، که اگر می‌کرد شاهد بیانیه ۱۸۰ نفر اقتصاددان و غیراقتصاددان و بیانیه تحقیرآمیز اخیر جبهه اصلاحات نبودیم ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀جانمایی جدید و بازتعریف نقش ایران در اقتصاد جهان2 🔻این گزارش نکات و تحلیل‌های ارزشمندی در مورد جانمایی اقتصاد ایران در نظم جدید اقتصادی در حال شکل‌گیری در جهان دارد. ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀آمریکا چگونه با استفاده از صندوق بین‌المللی پول ترمز رشد شتابان ژاپن را کشید 🔹ریچارد ورنر، اقتصاددان برجسته و نویسنده کتاب پرفروش «Princes of the Yen»، بیان می‌کند که ایالات متحده، فدرال رزرو و صندوق بین‌المللی پول به‌صورت هدفمند در فروپاشی اقتصادی ژاپن، کره‌جنوبی و سایر کشورهای آسیایی نقش داشتند. 🔹ورنر در کتابش شواهدی ارائه می‌دهد که رکود ژاپن عمداً، توسط بانک مرکزی ژاپن، ایجاد شد اما با تشویق و هدایت غرب، به‌ویژه فدرال رزرو آمریکا. او استدلال می‌کند که آمریکا عمداً اقتصاد ژاپن و آسیا را نابود کرد تا دارایی‌های آنها را ارزان بخرد. 🔻 قبلاً گزارشی در مورد نقش صندوق بین‌المللی پول در کاهش رشد اقتصادی ژاپن منتشر کرده بودم، این گزارش را بشنوید👇 https://eitaa.com/eqmoq2/1214 ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀بی تدبیری در عرضه ارز اربعین 🔹 دیروز صبح بر اساس زمان ثبت‌نامی، حوالی ساعت ۸ برای دریافت دینار به بانک مراجعه کردم، که با انبوه جمعیت حدود ۲۰۰ -۳۰۰ نفری مواجه شدم، افراد از ساعت ها پیشتر اسم نوشته بودند و متصدی بانک هم فقط به ۲۰۰ نفر شماره داده بود و از بقیه عذرخواهی کرد و گفت بروید روزهای آینده بیایید. 🔹 امروز ساعت ۵ و نیم صبح به سمت بانک رفتم و کاغذ آچاری هم برداشتم که اگر کسی نبود اسامی را در آن یادداشت کنم. به بانک که رسیدم در کمال تعجب دیدم سحرخیزتر ما هم هست. از خانمی که لیست دستش بود خواستم که اسم من را هم یادداشت کند. نفر ۶۰ ام بود. خودش می‌گفت از ساعت ۳ صبح آمده است. امروز بانک ساعت ۹ کار توزیع ارز را شروع می‌کند، یعنی این جماعت باید مدت زیادی را به انتظار بمانند 🔹 یادم می‌آید پارسال برای هر فرد ساعت مشخصی را جهت دریافت ارز مشخص کرده بودند و ما با کمترین معطلی ارز را گرفتیم ولی امسال وضعیت بسیار نابسامان است. امسال عمده بار توزیع ارز را روی پست بانک گذاشتند با شعب کم و بدون برنامه‌ریزی مشخص. جالب این که بانک ملی هم در گزینه‌های انتخابی بود، ولی فقط شعبه منطقه آزاد تجاری سلفچگان آن قابل انتخاب بود! 🔹 پی‌نوشت: از ساعت ۸ شماره دهی و توزیع ارز را شروع کردند و ساعت ۸ و ۴۰ دقیقه نوبت ما شد. ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀 اقدام جهادی در صف ارز اربعین 🔹 در صف ارز اربعین جلوی بانک، چند نفری برای زائران منتظر، لقمه نان، پنیر و خیار گوجه می‌گیرند. واقعا گلی به گوشه جمال مسئولین که قدر این مردم را نمی‌دانند. ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2

🌀مستند «تلک»، روایتی است از اعضاء تعاونی عشایری گرمسار و آرادان که با همیاری یکدیگر از سال ۱۳۹۵ به بعد تحولی در سبک دامداری خود ایجاد کردند. این عشایر دامدار، با اصلاح ساختار تعاونی و ایستادن پای کار جمعی خود توانسته‌اند از طریق ایجاد یک کارخانه خوراک دام، بر مهمترین مسئله‌ خود که تأمین خوراک دام مناسب و ارزان است نایل شوند. 🔻 مشاهده مستند👇 https://ammaryar.ir/m/wgjsg ✍️توکلی eitaa.com/eqmoq2