✅ دو دیدگاه در مورد تعمیق بازار ثانویه ارز 🔻در مورد مشکلات اخیر بازار سکه و ارز دو تحلیل اقتصادی متفاوت و به تبع دو راهکار مختلف ارائه شده است: ______________ 1⃣ برخی از اقتصاددانان به خصوص طیف طرفدار بازار آزاد که تریبون های مختلفی مثل روزنامه دنیای اقتصاد و اقتصاد انلاین دارند ( مثل دکتر نیلی، طبیبیان، مشایخی و غنی نژاد)، ایجاد بازار ثانویه ارز را نوشداروی اقتصاد ایران می دانند. هرچند آنها به تئوری توطئه اعتقاد ندارند، ولی این روزها می نویسند فلان دو صراف نمی خواهند بگذارند بازار ثانویه شکل گیرد تا از منافع انحصاری خودشان بهره مند شوند. در این مورد این سوال مطرح است که نکند خود همان صرافان و یا نیروهای پشت سرشان به دنبال بازار ثانویه و به بیان دقیقتر نرخ دلار بالا هستند؟ ✅ تیتر تحلیل این گروه این است: ♦️افشای پشت پرده جهش دلار در ۱۰ روز گذشته/ افزایش ۳ هزار تومانی با فشار ۲ صراف رانتخوار/فشار ۲ صراف به همتی و روحانی برای جلوگیری از اصلاحات اقتصادی http://yon.ir/rftBw ⁉️ یک سوال مطرح است که ایا دو صراف بزرگ می توانند بانک مرکزی را به انفعال بکشانند؟ این دو صراف بزرگ کی ها هستند؟ اگر بانک مرکزی نتواند دو صراف را سر جای خودشان بنشاند که تکلیف ما معلوم است. ________________________ 2⃣ گروه دوم اقتصاددانان متمایل به تحلیل های اقتصاد نهادی مثل دکتر فرشاد مومنی، دکتر راغفر و همچنین اقتصاددانانی همچون دکتر حسین صمصامی هستند که معتقدند ایجاد بازار ثانوی ارز در واقع تلاش برای تقویت رانت برخی از اقشار ثروتمند متنفذ جامعه است که اتفاقا در سیاست هم دستی بر آتش دارند. آنها به خصوص به فعالان صنعت پتروشیمی اشاره می کنند که هم از رانت گاز ارزان برخوردار شده اند و هم می خواهند ارز حاصل از صادرات ثروت ملی را با نرخ های بالای دلار بفروشند و کیسه خودشان را پرتر کنند. ✅ تیتر تحلیل این گروه این است: هدف از راه‌اندازی بازار ثانویه #ارز براندازی نظام سیاسی است / شاهد شورش‌های نان خواهیم بود. http://yon.ir/WxFFm ✅ دکتر حسین راغفر در این زمینه می نویسد: 🔹اگر قیمت دلار ۹۰۰۰ تومان تثبیت شود دیگر در این شرایط نان به قیمت ۱۵۰۰ تومان تولید نخواهد شد. با ادامه این شرایط ناگزیر شاهد شورش‌های نان خواهیم بود و این همان برنامه‌ای است که اسرائیل و آ‌مریکا به دنبال آن هستند. ✅ تحلیل دکتر صمصامی از سنخ طرفداران نهادگرایی نیست. او استدلال می کند که با توجه به اینکه عرضه ارز عملا در دست دولت و چند عرضه کننده بزرگ همچون پتروشیمی ها است، عملا ما بازار ارز نداریم، چون عرضه ارز به قیمت حساس نیست. ایشان با توجه به وابستگی صنایع ما به نهاده خارجی به این نکته هم اشاره می کند که با بالا رفتن قیمت ارز عملا هزینه تولید داخلی بالا می رود و تورم ناشی از آن زمینه افزایش صادرات را از بین می برد و پیش از آن باعث ورشکستگی بیشتر تولیدکنندگان داخلی می شود. ✅ از نظر این گروه راهکار مشکل از بین بردن رانت با ایجاد بازار آزاد نیست، چرا که دادن حربه بازار به گروهی متنفذ و انحصار گر آنها را در رانت جویی قدرتمندتر می کند. راهکار پیشنهادی آنه ایجاد شفافیت اطلاعات و استفاده از ابزارهایی مانند مالیات بر عایدی سرمایه برای کنترل درآمدهای سفته بازانه است. ____________ ✅ در استدلال هر دو گروه جنبه هایی از واقعیت به چشم می خورد. این صحیح است که الان به واسطه انتظارات تورمی بسیاری از عرضه کنندگان ارز به احتکار آن دست زدند و عملا اقتصاد کشور را در یک #دام_سفته_بازی_احتکار_ارز گرفتار کردند و ایجاد بازار ثانوی شاید به آنها انگیزه بدهد که دست از احتکار بردارند. ولی دسته دوم نیز درست می گویند، گروه رانت جو در اقتصاد ما هیچ وقت سیر نمی شود و می تواند با توجه به قدرت انحصاری اش قیمت ارز را کنترل کند و به مرور افزایش دهد. گذشته از آنکه تثبیت نرخ دلار در قیمت 8 هزار تا 9 هزار تومان عملا این ته مانده قدرت تولیدی صنایع مونتاژ ما را نیز می گیرد. به خصوص آنکه ما با مشکل نقل و انتقال ارز هم مواجهیم. ✅ به نطر می رسد از این جهت حق با گروه دوم است که تا ما شفافیت اطلاعات ایجاد نکنیم و مالیات بر سفته بازی وضع نکنیم، دادن قدرت بیشتر به رانت جویان فعال در اقتصاد داخلی فقط اقتصاد ما را به سمت دره های عمیق تر وابستگی فرو می برد. در چنین فضایی فقط خام فروشی و سفته بازی پر سود است و مرتب گسترش پیدا می کند. ✅ و کلام اخر، با بازار آزاد نمی توان ساختار نهادی ناسالم اقتصاد ایران را اصلاح کرد، ابتدا باید این ساختارها را با ایجاد شفافیت اطلاعاتی و تقویت نظام مالیاتی اصلاح کرد و سپس از توانایی بازار و مکانیزم آن بهره جست. این همان یافته ای است که حتی طرفداران بازار آزاد هم به آن رسیده اند، ولی ما هنوز تحلیل های پوسیده اقتصاد کلاسیک، نیوکلاسیک و اتریشی ها را تکرار می کنیم. ✅ @eqmoq2