⚠️ خدمت و خيانت روشنفكران ✒️ محمد حسين ظريفيان يگانه ⚫️ دغدغه ابتلای به بی‌خودی و فراموشی خودی و لزوم بازگشت به خودی خود - كه همان هويت اسلامی ايرانيان است – موضوعی بود كه سال‌های سال اذهان برخی نخبگان جامعه ايران را به خود مشغول كرده بود. نخست طيفی از روشنفكران كه سعی در توجيه روشنفكرانه دين داشت و به جريان «نوگرايی دينی» شهرت يافت. ⚪️ «جلال آل احمد» كه برای اولين بار به طور جدی با انتشار دو كتاب «غرب‌زدگی» و «در خدمت و خيانت روشنفكران» به بحران هويت ملی و دست‌اندازی غربيان و غربزدگان به آن از ديدگاه غربزدگی پرداخت. ⚫️ انديشه بازگشت به هويت خودی را پی گرفت و آن را ناظر به درمان پديده روانی خاصی دانست كه در طول دوره‌های مختلف با انگيزه نابودی اعتماد به نفس و باور به توانمندی خويشتن و هويت ملی به نخبگان و توده‌ها تلقين شده بود. 📑نشریه فرهنگ پویا #شماره_8 #نوگرايي_ديني #جلال_آل_احمد #روشنفکران #غرب_زدگی 🆔 @farhang_puya 📦 جهت سفارش نشریه فرهنگ پویا https://eitaa.com/MAbdollahy025

🔰تاریخ ورود جریان روشنفکری به کشورهای اسلامی ▪️جریان روشنفکری در غرب که با انقلاب صنعتی همراه بود، وارد جوامع شرقی، از جمله کشورهای اسلامی شد. این موج در جوامع غیر دینی به لحاظ همخوانی تقریبی فرهنگ آن جوامع با جوامع غربی از جهت غیر دینی بودن، حساسیت چندانی برنیانگیخت؛ در حالی که در جوامع اسلامی، خصوصا جامعه مذهبی ایران با حساسیت و چالش فراوان مواجه شد. ▪️ اغلب حاملان اندیشه روشنفکری به درون مرزهای اسلامی، کسانی بودند که از یکسو با نظاره پیشرفت و توسعه صنعتی غرب دچار نوعی از خود بیگانگی و شیفتگی مظاهر مادی غرب شدند و از دیگر سو به دلیل آن که از آگاهی و معرفت دینی بالایی برخوردار نبودند، به تقلید محض از سوغات جدید غرب و ترویج و تبلیغ آن در جوامع خویش پرداختند. 🖊محمد ملک زاده| #شماره_33 📜 #تاریخی | #روشنفکران 🆔 @farhang_puya

⭕️ تبیین‌های گوناگون از ناسیونالیسم میان روشنفکران 🔰 مفهوم ناسیونالیسم در ایران اگرچه بسیار زیاد توسط روشنفکران به کار برده می‌شود، ولی دارای تبیین‌های گوناگون و گاه متضادی است که وقتی این این تعبیرات مختلف به اسناد مربوط به هویت فراماسونی یا وابستگی‌های سیاسی برخی از منادیان یا مروّجان ناسیونالیسم ضمیمه گردد، تردیدی جدی نسبت به انگیزه ایشان فراهم می‌آورد. 🔘 چه این که اولین بار فتحعلی آخوندزاده پس از دریافت درجه سرهنگی از دولت تزاری روس، هاتف ناسیونالیسم می‌شود و البته تعریف تبلیغاتی او از ناسیونالیسم، منافاتی با سر سپردگی نسبت به دولت متجاوزی که قفقاز را از ایران جدا ساخته ندارد، بلکه حتی مستلزم تمکین عموم مردم از روس است! چنان‌که در نمایشنامه‌های مختلف او خصوصا «شش کمدی» منعکس شده است. ✍️ سجاد کریمان‌مجد #سیاست #روشنفکران #ناسیونالیسم #شماره_3 🆔 @farhang_puya

🌐 تناقض در موضع‌گیری‌ها و سخنان روشنفکران ناسیونالیست 📖 محمد مددپور در کتاب تجدد و دین‌زدایی در فرهنگ و هنر منور‌الفكری ایران می‌نویسد: فتحعلی آخوندزاده از اطاعت دولت روس صحبت می‌کند و از اینکه باید به شکرانه امنیتی که دولت روس به‌وجود آورده است، تابع نظام آن شد... و (باید) لیاقت پیدا کند برای نوکری، نوکری حکومت روس...» 📜 همچنین در دیدگاه ملکم‌خان، ناسیونالیسم به گونه‌ای تبیین می‌شود که نه با تقلید از ظواهر حيات غربی منافاتی دارد و نه با تسلط اقتصادی کمپانی‌های خارجی بر ثروت ایران متعارض است:«ملل فرنگستان در ممالک خارجی هیچ‌ کار و مقصدی ندارد، مگر ازدیاد آبادی و توسيع تجارت دنیا... باید اولیای دولت، راه آهن و عمل معادن و ترتیب بانک و جمیع کارها و بناهای عمومی را بلا تردید محول به کمپانی‌های خارجی نماید... دولت ایران هرقدر می‌تواند باید به کمپانی‌های خارجی امتیاز بدهد.» ✍️ سجاد کریمان‌مجد #سیاست #روشنفکران #ناسیونالیسم #شماره_3 🆔 @farhang_puya

🔎ویژگی دین‌ستیزی ناسیونالیسم و متولیان ناسیونال 📉 ویژگی دین‌ستیزی ناسیونالیسم و پتانسیل اسطوره‌ساز ارزش‌های ناسیونالیستی که از قرن ۱۵ - ۱۶ سبب اقبال متولیان رنسانس در ترویج و گسترش آن شد، برای مطرح شدن و رویارویی در برابر قدرت وحدت‌بخش و جذابیت‌های بلا منازع ادیان، همچنان نیاز مستمر تمدن سرمایه‌داری غرب است و مستلزم انتخاب گزینه‌ای مناسب به جای ناسیونالیسم می‌باشد. 🔏 به‌طوری‌که این جانشین بتواند ضمن حفظ خصیصه قدرت‌شکنی دینی و توانمندی فرو ریختن شکوه ادیان، عوارض منفی ناسیونالیسم را هم نداشته باشد. ✍️ سجاد کریمان‌مجد #سیاست #روشنفکران #ناسیونالیسم #شماره_3 🆔 @farhang_puya

🚫 غرب‌گرایی؛ عوارض اصلاح‌طلبی روشنفکری ⚠️ فرنگی‌مآبی از عوارض زودرس اصلاح‌طلبی روشنفکری بود که با مخالفت نسبتاً شدید و البته کم تاثیر اقشار گوناگون جامعه ایران، خصوصاً روحانیت و خانواده‌های متدین مواجه گشت. 🔘 در عین حال، غالب سخنرانی‌ها و نوشته‌های روشنفکری حاوی ترغیب ملت به «اخذ بدون تصرف تمدن فرنگی» بنابر توصیه پدر معنوی روشنفکری سکولار «میرزا ملکم‌خان» بود. ✍ سجاد کریمان‌مجد #سیاست #روشنفکران #غرب‌گرایی #شماره_3 🆔 @farhang_puya