از سوی دیگر، حدود هشتاد سال است که افرادی، مانند اسماعیل فاروقی در واشنگتن و محمد نقیب العطاس در کوالالامپور، بحث اسلامی‌سازی علوم و علم دینی را آغاز کرده‌اند و افراد دیگری، مانند دکتر سید حسین نصر و آیت‌الله مصباح یزدی، و مراکزی مانند ستاد انقلاب فرهنگی، شورای تحول علوم انسانی و پژوهشگاه علوم انسانی این هدف را ادامه داده‌اند. چنین دغدغه‌ای در تأسیس دانشگاه‌هایی همچون دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه تربیت مدرس از جانب افرادی مانند دکتر احمد احمدی نیز قابل مشاهده و پیگیری است.

آنچه در این هشتاد سال مشهود است، رشد و تکاملی است که در بحث علم دینی حاصل شده که زمینه را برای تولید علوم انسانی اسلامی، بیش از پیش، فراهم کرده است. المعهد العالمی للفکر الإسلامی در آمریکا، حدود سیصد کتاب دربارۀ علوم انسانی اسلامی منتشر کرده است و مراکز دیگری، مانند مؤسسۀ بین‌المللی اندیشه و تمدن اسلامی (ایستاک) در مالزی و دانشگاه شریف هدایت‌الله در اندونزی، نیز در این زمینه آثار و فعالیت‌های متعددی دارند.

استادان علوم انسانی در کشور ما، به‌ویژه در سی سال اخیر، کارهای متعددی انجام داده و نتایج قابل‌توجهی به دست آورده‌اند؛ مثلاً از سال ۱۳۸۶ تاکنون فقط در مؤسسۀ امام خمینی(ره)، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی در مجموع بیش از پانصد جلد کتاب در زمینۀ علوم انسانی اسلامی منتشر شده و همچنین بیش از هزاروپانصد مقاله در زمینه‌های علوم اجتماعی، اقتصاد، علوم سیاسی، علوم تربیتی، روان‌شناسی، مدیریت، حقوق و دیگر علوم انسانی نوشته شده است.

یکی از دستاوردها و آگاهی‌های مهمی که در این مدت به دست آمده این است که ما به‌جای اسلامی‌سازی علوم انسانی ـ که پالایش، تهذیب و اصلاحی متناسب با معارف اسلامی نسبت به همین علوم انسانی موجود است ـ باید علوم انسانی اسلامی را دنبال کنیم و این مهم نیز پس از تولید نظریه‌هایی مبتنی بر مبانی و روش اسلامی و جمع آن نظریه‌ها حاصل می‌شود، آنگاه که به دیسیپلین تبدیل شوند؛ یعنی علوم انسانی اسلامی هیچ‌گاه بدون نظریه‌های اسلامی تولید نخواهد شد. البته اسلامی‌سازی علوم انسانی تصمیمی مدیریتی و از باب حکم ثانوی است که باید صورت می‌گرفت؛ زیرا تولید علوم انسانی اسلامی زمان‌بر است. اما تولید و تکوین علوم انسانی اسلامی حرکتی علمی‌معرفتی است که باید صورت پذیرد و نظریه‌پردازان علوم مختلف انسانی ناچارند علوم انسانی مدرن و انسان و جامعۀ مدرن را بشناسند، از آخرین دستاوردهای نظریه‌های دیگر آگاه باشند و با تکیه بر بلوغ معرفتی و اجتماعی‌ای که در دانشگاه‌ها و حوزه‌های ما حاصل شده است، به تولید نظریه بپردازند تا زمینه‌های تولید علوم انسانی اسلامی فراهم آید.

چنان‌که می‌دانید، علم در عقلانیت جمعی تولید می‌شود و نظریه بدون قرار گرفتن در معرض داوری عالمان دیگر شکل نمی‌گیرد. مقصود از تولید علم جمعی این نیست که علم و نظریه‌های علمی روش ندارند؛ بلکه علم در چهارچوب روش‌شناسی شکل می‌گیرد، اما در ادامۀ استنتاج روش‌شناختی، نوعی عقلانیت جمعی پدید می‌آید و مشارکت دیگران را در پذیرش و توسعۀ آن فراهم می‌سازد. تأکید می‌کنم که مهم‌ترین ساحت تولید علم، تولید و رشد در روش‌شناسی علم است. روش‌شناسی مبتنی بر معرفت‌شناسی و منطق و حکمت اسلامی می‌تواند رویکرد جدیدی را در علوم انسانی به ارمغان آورد.

💢 مطالعات فرعونی به گمان برخی، آشنایی با اندیشه‌های دیگران اعم از دگراندیشان و مکاتب و نحله‌ها و ادیان دیگر، فقط از این جهت خوب است که بهتر و دقیق‌تر بتوانند به آنها پاسخ دهند. چنین افرادی پیشاپیش و بدون مواجهه با اندیشه‌های دیگر، خود را مصداق اتم و اکمل حق می‌دانند و هیچ حق و صوابی در سخنان و ایده‌ها و اندیشه‌های دیگران نمی‌بینند و نمی‌جویند. به اعتقاد این بنده، این نوع نگاه به ایده‌ها و اندیشه‌های مخالف، «نگاهی فرعونی» است و نه «اسلامی» و «اخلاقی» و «علمی». فرعون نیز وقتی با ادعای موسی و هارون رو برو شد، ساحران را گرد آورد و دستور داد مردم را جمع کنند تا از «ساحران» پیروی کنند! نه از «حق»: «لَعَلَّنا نَتَّبِعُ السَّحَرَةَ إِنْ كانُوا هُمُ الْغالِبين‏» (شعراء، ۴۰) در حالی که منطق پیامبران و اولیاء دین این است که سخنان مختلف و مخالف را بشنوید و حق را انتخاب کنید: «الَّذينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولئِكَ الَّذينَ هَداهُمُ اللَّهُ وَ أُولئِكَ هُمْ أُولُوا الْأَلْباب‏» (زمر، ۱۸) به تعبیر زیبای امام علی علیه السلام: «مَنِ اسْتَقْبَلَ وُجُوهَ الْآرَاءِ عَرَفَ مَوَاقِعَ الْخَطَإ؛ کسی که به استقبال دیدگاه‌های مختلف (و مخالف) برود موارد خطا را خواهد شناخت» یعنی مطالعه دیدگاه‌های دیگر برای حق‌شناسی و خطا‌شناسی است و نه لزوماً به منظور ابطال و پاسخ دادن. همان حضرت در حکمتی دیگر خطاب به فرزندشان محمد بن حنفیه می‌فرماید: «اضْمُمْ آرَاءَ الرِّجَالِ بَعْضَهَا إِلَى بَعْضٍ ثُمَّ اخْتَرْ أَقْرَبَهَا مِنَ الصَّوَابِ وَ أَبْعَدَهَا مِنَ الِارْتِيَابِ؛ اندیشه‌ها و دیدگاه‌های مردان علم و اندیشه را در کنار یکدیگر قرار بده و سپس رأی و اندیشه‌ای که به حقیقت‌ نزدیکتر از و از خطا دورتر، انتخاب کن.» ✍ احمدحسین شریفی ♦️حوزه علمیه تمدن ساز: ✅ @feghheakbar

💢 علما #جهاد_تبیین را جدی بگیرند 🔸 علما به میان جوان‌ها بروند و گره‌های ذهنی آنها را باز کنند فکر‌کردن لازم دارد ... حرف نو، منطق و بیان نو لازم است. 🏷 #دیدار_خبرگان 💻 Farsi.Khamenei.ir ✅ @feghheakbar

رهبر انقلاب: یک مسئله، مسئله نوشتن کتاب فلسفی برای کودکان است، که غربی‌ها دارند این کار را می‌کنند. دو سه سال قبل از این، یک کتابی برای من آوردند، من مبالغی نگاه کردم. خب، از همان اوّلی که شروع می‌کند، واقعاً فلسفه است؛ لیکن باب کودکان است. این کتاب، یک کتاب خیلی قشنگی است در باب فلسفه ـ حالا اسمش یادم نیست؛ توی کتابهایم هست ـ به نظرم یک آمریکایی این را نوشته. ما به اینجور کتابی احتیاج داریم. بچه‌های ما ذهنشان دارد فلسفی می‌شود. خوشبختانه حرکت جامعه و نظام موجب شده که ذهن‌ها عقلانیت پیدا کند. جوان‌های ما واقعاً سؤال می‌کنند. این سؤال‌هایی که زیاد شده، این را باید مبارک دانست؛ منتها ما باید جوابگویی داشته باشیم. حس سؤال کنندگی دارد زیاد می‌شود، و این همین طور دارد به نسل‌های پایین‌تر منتقل می‌شود. ما یک نوه کوچکی داریم، دو سال و نیمش است و هنوز درست حرف هم نمی‌زند. چند روز پیش یک میزی اینجا بود، داشت می‌انداخت. به او گفتم این میز را نینداز. گفت: چرا؟ خوشم آمد از این که گفت چرا. چرا نیندازم؟ دنبال علت می‌گردد. بعد پنجه می‌زد به یک بچه ی دیگری، گفتم آقاجان نکن. گفت: چرا؟ این سؤال کردن از علت، خیلی چیز مهمی است. این حالت دارد به وجود می آید. حالا وقتی او ده ساله بشود، سؤالات زیادی برایش مطرح است: چرا؟ چرا؟ چرا؟ وقتی همین بچه، یک جوان هجده نوزده ساله‌ای باشد، سؤالات قوی‌تری در ذهنش ایجاد می‌شود. ما باید برای این سؤالات جواب داشته باشیم. این کار، کار شماهاست. شما واقعاً می‌توانید این کار را انجام دهید. ☘ دیدار مجمع عالی حکمت اسلامی _ ۲۳ بهمن ۹۱ ✍ پ‌ن: پاسخگویی به شکوک و شبهات اعتقادی نسل فکور فعلی، بدون اشراف بر حکمت متعالیه و مسائل جدید کلامی، محال است. ♦️ حوزه علمیه تمدن ساز: ✅ @feghheakbar

دیوید گلمن در کتاب تمدن ها چگونه می‌میرند می‌نویسد: نبود علاقه به فرزندآوری از نشانه‌های افول تمدن هاست و دنیای اسلام شاهد چنین پدیده‌ای است. جوامع رو به پیری بهتر تن به سازش می‌دهند. #جمعیت ▫️ تشریح @twtenghelabi

مناجات شعبانیه را بخوانید آقا ... مناجات شعبانیه از مناجات هایی است که اگر انسان دنبالش برود و فکر در آن بکند، انسان را به یک جایی می رساند. اعیاد شعبانیه مبارک.