🔰 نردبان اجتهاد 📝 گوشه‌هایی از تحقیقات فقهی اصولی استاد محقق حاج سید ابراهیم موسوی دام‌ظلّه‌الوارف ✅ مخصوص حوزویان محترم 7️⃣1️⃣ شمارۀ هفدهم | اجمالی در حول شهرت فقهی 2️⃣ شهرت یکی از موضوعاتی است که در مبحث امارات و حجج شرعیّه مورد بحث فقهاء قرار می‌گیرد. در لغت، شهرت به معنای باز شدن و ظاهر شدن بکار رفته است، مثلاً وقتی کسی شمشیر خود را از غلاف بیرون می‌کند، عرب می‌گوید: شَهَرَ سَیفَهُ و در اصطلاح علمای اصول گاهی مراد از آن فراوانی تعداد راویان یک حدیث است، به حدی که به تواتر نرسد. و گاهی مراد از آن رواج و اشتهار یک فتوا میان فقهاء مذهب است درصورتی‌که به حد اجماع نرسد. انواع شهرت تعریف شد، مهم ارزیابی آن‌هاست. مشهور اصولیین بر آن‌اند که شهرت روایی از مرجحات باب تعارض اخبار و ادله است، مانند مرحوم آخوند خراسانی رحمه‌الله، پس‌ از این حیث ارزشمند است. یعنی وقتی مدلول دو روایت معارض یکدیگر باشند و یکی از آن دو روایت توسط راویان بیشتری نقل‌شده باشد، بر دیگری ترجیح دارد و مورد عمل قرار می‌گیرد و قهراً روایت معارض، محکوم‌ به سقوط است. برخی معتقدند که شهرت روایی از ممیزات حجت از لا حجت است، نه از مرجحات باب تعارض. و اما ارزش علمی؛ مشهور فقهای امامیه اعتقاد دارند شهرت عملی باعث جبران ضعف سند روایت ضعیف و اعراض مشهور از عمل به روایتی، موجب ضعف روایت صحیح می‌گردد؛ به عبارتی آن را جابر و کاسر می‌دانند. اما مرحوم آقای خویی رحمه‌الله با این امر مخالفت نموده و می‌فرمایند: «خبر ضعیف فی نفسه حجیت ندارد و فتوای مشهور نیز حجت نیست، بنابراین انضمام این دو به یکدیگر انضمام غیر حجت به غیر حجت است و باعث حجیت خبر ضعیف و جبران ضعف آن نمی‌شود» (مصباح الاصول، ج ۲، ص ۲۰۲). مشهور اصولیین بر این اعتقادند که آن شهرت عملی که جابر ضعف سند و کاسر صحت روایت است. همانا شهرت عملی قدما است و مراد از قدما اصحاب ائمه علیهم‌السلام و یا فقهایی که در عصر ایشان یا در زمان غیبت صغری و یا کمی بعد از آن زندگی می‌کرده‌اند؛ افرادی همچون پدر شیخ صدوق، شیخ صدوق، شیخ مفید، سلّار، شیخ طوسی رحمهم‌الله ... و اما نسبت میان شهرت عملی و شهرت روایی همانا عموم و خصوص من وجه است، زیرا گاهی یک روایت را عدۀ زیادی نقل کرده‌اند، شهرت روایی دارد. ولی فقهاء به استناد آن فتوا نداده‌اند و شهرت عملی ندارد. چراکه مثلاً در مقام تقیّه صادر شده است و گاهی روایتی که شهرت روایی ندارد اما عدۀ زیادی به استناد آن فتوا داده‌اند، شهرت عملی دارد و گاهی هر دو را دارا هستند. و اما شهرت عملی قدما در موردی است که اشتهار عمل به روایت و صدور فتوا به استناد آن در میان عدۀ زیادی از اصحاب ائمه و گذشتگان از فقهاء امامیه محقق شده باشد. قدما، فقهایی هستند که یا هم‌عصر ائمه علیهم‌السلام بوده‌اند، یا در زمان غیبت و یا در فاصلۀ کمی بعد از آن می‌زیستند که بزرگانی همچون ابن جنید، اسکافی، ابن ابی عقیل، علی بن بابویه قمی و فرزندش جناب شیخ صدوق، شیخ مفید، سید مرتضی، شیخ طوسی، ابن زهره، سلّار، ابوالصلاح حلبی، قاضی ابن سراج و ابن ادریس رحمهم‌الله‌اجمعین را شامل می‌شود. مشهور فقهاء امامیه معتقدند شهرت عملی فقهاء از قدما موجب جبران ضعف سند روایت ضعیف و اعراض مشهور قدما از عمل به روایتی، موجب ضعف روایت صحیح می‌گردد، هرچند برخی با این امر مخالفت نموده‌اند. دلیل حجیت شهرت عملی قدما همانا تعبد آنان به مضمون روایات بوده است، که این امر سبب حصول اطمینان نسبت به مستند بودن فتوای آن‌ها به این روایت خاص یا روایت دیگری با همین مضمون می‌باشد. و اما شهرت عملی متأخرین در موردی است که اشتهار عمل به روایت و صدور فتوا به استناد آن در میان جمع زیادی از فقهای متأخر محقق شده باشد. فقهاء متأخر، فقیهانی هستند که اجتهاد را به‌طور وسیع به کار می‌گرفته؛ یعنی به کمک ادلۀ نقلی، ادلۀ عقلی، اصول عملی و ضوابط و قواعد کلی به اجتهاد می‌پرداختند و حکم موضوعات جدید و مصادیق مستحدثِ را که در مورد آن‌ها نص وجود نداشت، استخراج می‌نمودند و به آن‌ها تعبد داشتند و دامنۀ اجتهادشان محدود نبوده است. دربارۀ آغاز زمان فقهاء متأخر اختلاف است. از زمان علامۀ حلّی به بعد را به‌طورقطع می‌توان عصر ظهور فقهاء متأخر نامید؛ البته برخی شروع آن را از ابن ادریس به بعد می‌دانند. باری، گروهی از علماء، شهرت عملی متأخرین را فاقد حجیت دانسته‌اند، یعنی نه آن را جابر ضعف سند و نه کاسر صحت آن می‌دانند. 🖊حرره العاصی السید ابراهیم الموسوی #️⃣ #نردبان_اجتهاد #تخصصی_حوزه #فقه #اصول 📌 فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام ♦️https://www.instagram.com/feghhevelayat/ 🔹https://t.me/feghhevelayat 🆔 @feghhevelayat

🕊صلَّیَ اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 🔰امام صادق علیه‌السلام فرمودند: إِذَا زُرْتَ‏ الْحُسَيْنَ‏ فَزُرْهُ‏ وَأَنْتَ حَزِينٌ مَكْرُوبٌ شَعِثٌ مُغْبَرٌّ جَائِعٌ عَطْشَانٌ وَاسْأَلْهُ الْحَوَائِجَ وَانْصَرِفْ عَنْهُ وَلَا تَتَّخِذْهُ وَطَناً. هرگاه خواستی امام حسین علیه‌السلام را زیارت کنی، او را زیارت کن درحالی‌که غمگین، گرفته، ژولیده، غبارآلود، گرسنه و تشنه‌لب باشی و از اباعبدالله علیه‌السلام وائجت را بخواه و برگرد و کربلا را وطن خود مگیر. 📚المزار مفيد، ص۹۶ #️⃣ #حدیث_ناب #سیدالشهداء #شب_جمعه #زیارت 📌 فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام ♦️https://www.instagram.com/feghhevelayat/ 🔹https://t.me/feghhevelayat 🆔 @feghhevelayat

🔰 روزی تو خواهی آمد پیامبر اکرم صل‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم: مَنْ أَنْكَرَ الْقَائِمَ مِنْ وُلْدِي فِي زَمَانِ غَيْبَتِهِ فَمَاتَ، فَقَدْ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً. كسى كه فرزند قیام‌کنندۀ مرا در زمان غيبتش انكار كند، به مرگ جاهلیت مُرده است. 📚کمال‌الدین، ج‏۲، ص۴۱۳ #️⃣ #جمعه #امام_زمان #حدیث_مهدوی 📌 فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام ♦️https://www.instagram.com/feghhevelayat/ 🔹https://t.me/feghhevelayat 🆔 @feghhevelayat

🌱به مناسبت فرا رسیدن ماه مبارک رجب 📙تخفیف ویژه برای کتاب شریف نور معانی 📌حاوی حدیث شریف نورانیت و دعای معانی (دعای هر روز ماه رجب) 📏در سایز ۱۴.۵ در ۸.۵ 📝معرفی اجمالی؛ این وجیزۀ عزیزه مشتمل بر متن و ترجمۀ حدیث عرشی نورانیت و دعای پرفیض معانی است. حدیث نورانیت یکی از تراث علمی و مُنشئات معرفتی امیر مؤمنان علی علیه‌السلام محسوب می‌شود که محقق بزرگوار آن را با سه نسخۀ موجود تطبیق داده و ترجمه‌ای روان بر آن افزوده است. 🔍اهل معرفت حدیث نورانیت را صورت باطنی و جنبۀ ملکوتی حدیث کساء می‌دانند که وحدت نورانی و نورانیت وحدانی خمسۀ طیبه علیهم‌السلام را به تفسیر می‌رساند. و از سویی این حدیث شریف تفصیل مضامین بلند دعای «معانی» است که در هرروز ماه رجب‌المرجب به امر ولی‌الله الأعظم حضرت صاحب‌الزمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف خوانده می‌شود. 🕌مناسب برای مساجد و هیآت مذهبی 📬 همراه با ارسال رایگان، حداقل تعداد ارسال ۱۰ عدد برای #تهیه_کتاب می‌توانید به آیدی @sefareshat_fv مراجعه و یا با شمارۀ 09300866998 تماس حاصل فرمایید. #️⃣ #نور_معانی #معرفی_کتاب #اطلاعیه 📌 فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام ♦️https://www.instagram.com/feghhevelayat/ 🔹https://t.me/feghhevelayat 🆔 @feghhevelayat

بسم الله الرحمن الرحیم ◾️ارتحال بقیة السلف صالح شیخ الفقهاء و المراجع حضرت آیت‌الله عظیم الشأن جناب حاج شیخ لطف‌الله صافی گلپایگانی قدس الله نفسه الزکیه ضایعه‌ای در علم و دیانت پدید آورد که هیچ‌گاه جبران نخواهد شد. از عزیزان رفته‌رفته شد تهی این خاکدان یک ‌تن از آیندگان نگرفت جای رفتگان عالَم از اهل سعادت یک قلم خالی شده است زان همایون طایران مانده است مشتی استخوان نیست جز سنگ مزار از نامداران بر زمین نقش پایی چند بر جا مانده است از کاروان ✔️بی‌شک آن فقیه فقید سعید یکی از مرزبانان با اخلاص حریم دیانت و از مدافعان دلباختۀ آستان رفیع ائمۀ هدی علیهم‌السلام بالأخص وجود انور صاحب الأمر عجل‌الله‌فرجه محسوب می‌شد. و در این راه از هیچ تلاشی فروگذار ننموده و با این امر برای ابدیّت خود کسب آبرویی فراهم آورده است. باری ارتحال آن فقیه صاف اندیش روشن‌ضمیر را به محضر قطب عالم امکان ولیّ الله الأعظم عجل‌الله‌فرجه و شیعیان و مقلدین و بیت مکرم ایشان تسلیت عرض می‌نماییم. 🤲و از خداوند سبحان علوّ درجات عالیه و مراتب رفیعۀ آن عالم عظیم‌الشأن را خواستاریم. «الَّذينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ طَيِّبينَ يَقُولُونَ سَلامٌ عَلَيْكُمْ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ؛ همان كسانى كه فرشتگان جانشان را- درحالی‌که پاک‌اند- مى‏ستانند و به آنان‏ مى‏گويند: درود بر شما باد، به پاداش‏ آنچه انجام مى‏داديد به بهشت درآييد» (نحل/۳۲). 🗓 ۲۹ جمادی‌الثانی ۱۴۴۳ – ۱۲ بهمن ۱۴۰۰ 🖊 سید ابراهیم موسوی #️⃣ #تسلیت #آیت‌الله_صافی‌گلپایگانی #مفاخر_الشیعه 📌 فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام ♦️https://www.instagram.com/feghhevelayat/ 🔹https://t.me/feghhevelayat 🆔 @feghhevelayat

🌧 رجب الاَصَب 🎙گزیده‌ای از بیانات استاد محقق حاج‌ آقای موسوی دام‌ظلّه‌الوارف #️⃣ #رجب #حدیث_ناب #کلام_ناب 📌 فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام ♦️https://www.instagram.com/feghhevelayat/ 🔹https://t.me/feghhevelayat 🆔 @feghhevelayat

🖋مکتوبۀ استاد محقق حاج‌ آقای موسوی دام‌ظلّه‌الوارف به مناسبت حلول ماه عظیم‌الشأن رجب المُرجّب 🔰رجبیّون مُعتصِم 🔸تو مگو ما را بدان شه بار نیست 🔹با کریمان کارها دشوار نیست 💬در روایت نبوی است که خداوند متعال در آسمان هفتم فرشته‌ای قرار داده است که به او مَلَک داعی گفته می‌شود. 🌙هرگاه که ماه رجب فرا می‌رسد این ملک هر شب تا صبح از طرف حق‌تعالی ندا می‌دهد طوبی للذاکرین ... تا آنجا که خدا می‌فرماید: «الشَّهْرُ شَهْرِي وَالْعَبْدُ عَبْدِي وَالرَّحْمَةُ رَحْمَتِی‏؛ ماه، ماه من است و بنده، بندۀ من و رحمت، رحمت من» (إقبال الأعمال: ج ‏۲، ص ۶۲۸). هر کس مرا در این ماه بخواند جواب گوی او هستم. «جَعَلْتُ هَذَا الشَّهْرَ حَبْلًا بَيْنِي وَبَيْنَ عِبَادِي فَمَنِ اعْتَصَمَ بِهِ وَصَلَ إِلَيَّ؛ اين ماه را رشته‌ای بين خودم و بندگانم قرار داده‌ام. هر كس به اين ريسمان چنگ زند، به من می‌رسد» (إقبال الأعمال: ج ‏۲، ص ۶۲۸). ✅دقت فرمایید که این عبارات عرشی کاشف بر این معنا است که خداوند سبحان می‌خواهد رابطۀ بین خود و بنده‌اش حفظ شود. چراکه کرامت و رحمت واسعه‌اش اقتضاء می‌کند که نگذارد ربط و وصل بنده‌اش حتی به جهت معصیت، غفلت و جهالت با حضرتش قطع شود. 🔹بر ضیافت‌خانۀ فیض نوالت منع نیست 🔸در گشاده است و صلا در داده خوان انداخته #️⃣ #رجب #پیام_مکتوب #کلام_ناب 📌 فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام ♦️https://www.instagram.com/feghhevelayat/ 🔹https://t.me/feghhevelayat 🆔 @feghhevelayat

🌿شکافندۀ علوم نبیّین 🎙گزیده‌ای از بیانات استاد محقق حاج‌ آقای موسوی دام‌ظلّه‌الوارف 🗓 ولادت امام باقر علیه‌السلام/ ۱۳۹۷ #️⃣ #رجب #ولادت #امام_باقر #حدیث_ناب #کلام_ناب 📌 فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام ♦️https://www.instagram.com/feghhevelayat/ 🔹https://t.me/feghhevelayat 🆔 @feghhevelayat

🌌 لیلةُ الرغائب 🎙گزیده‌ای از بیانات استاد محقق حاج‌ آقای موسوی دام‌ظلّه‌الوارف #️⃣ #رجب #لیلةالرغائب #کلام_ناب 📌 فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام ♦️https://www.instagram.com/feghhevelayat/ 🔹https://t.me/feghhevelayat 🆔 @feghhevelayat

🕊صلَّیَ اللهُ عَلَیکَ یَا اَبَاعَبدِاللهِ 🔰 ملک داعی که هر ۳۰ شب ماه رجب صدا می زند، کیست که من دستش را بگیرم. آن‌ مَلک ظهوری از امام حسین علیه‌السلام است. #️⃣ #سیدالشهداء #شب_جمعه #زیارت #رجب 📌 فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام ♦️https://www.instagram.com/feghhevelayat/ 🔹https://t.me/feghhevelayat 🆔 @feghhevelayat