eitaa logo
فقه فرهنگی
691 دنبال‌کننده
212 عکس
29 ویدیو
76 فایل
بررسی فقهی نظام فرهنگی، قواعد و مسائل آن 🔸 پذیرای انتقاد و پیشنهاد شما: @hadiajami @feqahat سایت: splus.ir/feqh_farhangh" rel="nofollow" target="_blank">https://what.splus.ir/feqh_farhangh splus.ir/feqh_farhangh در هر کار فرهنگی و تربیتی، ابتدا باید فقه آن را دانست ... #فقه_معاصر #فقه_مضاف
مشاهده در ایتا
دانلود
فقه فرهنگی
💢آیا عکس گرفتن از خانمی که حجاب از سر برداشته است حرام است؟ ▫️حاشیه‌ای بر یک دیدگاه فقهی 🔸چند روزی
🔸محمد بن فضل مى‌گويد:به امام كاظم عليه السّلام عرض كردم:قربانت گردم،از يكى از برادرانم خبرى مى‌رسد كه آن را نمى‌پسندم و وقتى از خود او مى‌پرسم وى منكر آن مى‌شود با آن كه گروه مورد اعتمادى آن را از او نقل مى‌كنند.امام عليه السّلام در پاسخ فرمود:اى محمّد!گوش و چشمت را پيرامون برادرت تكذيب كن،و اگر پنجاه سوگند خورنده نزد تو گواهى دهند و او سخن ديگرى گويد سخن برادر خود را تصديق و سخن آنان را تكذيب كن،و از او خبرى را منتشر نكن كه موجب زشتى او گردد و آبرويش را بريزد كه اگر چنين كنى از كسانى خواهى بود كه خداوند در بارۀ آنها فرموده:« إِنَّ‌ اَلَّذِينَ‌ يُحِبُّونَ‌ أَنْ‌ تَشِيعَ‌ اَلْفٰاحِشَةُ‌ فِي اَلَّذِينَ‌ آمَنُوا لَهُمْ‌ عَذٰابٌ‌ أَلِيمٌ‌ ». البته این روایت ضعیف است؛ زیرا بعضى از روات آن از جمله محمد بن فضيل تضعيف شده‌اند و يحيى بن مبارك نيز فاقد توثيق است. اما این روایت می‌تواند به ما در فهم آیه کمک کند. 🔸طبق روايت فوق، كسى كه عيب ديگران را اذاعه (پخش) كند، مصداق آيه شريفه اشاعه فحشا خواهد بود. طبق اين روايت نسبت دادن امر ناپسند به ديگرى اگرچه با قسم خوردن گروه با ايمانى انجام پذيرد، جايز نيست؛ ازاين‌رو، روايت مفسر آيه «اشاعه فحشا» بر هر نوع نسبت دادن ناروا بر ديگرى دلالت مى‌كند، بدون آن‌كه اين نسبت دادن مقيد به گناهان جنسى شده باشد. اما آنچه مهم است، در این روایت همانگونه که فهم ما نیز از آیه چنین است، نشر فحشایی مورد نظر است که فرد انجام دهنده تمایلی به نشر آن ندارد. درنتیجه دو عنصر اصلی در حرمت اشاعه فحشا، عبارت است از: 1. اشاعه با هدف بسط دادن گناه؛ 2. نشر اشتباهی که فرد رضایت به نشر آن ندارد. 💢یک پرسش حال سخن این است که آیا فیلم گرفتن از گناه کسی که در فضایی علنی و بدون شرم از نشر گناه، با هدف ارایه آن به پلیس و نه نشر آن در جامعه، عنوانی حرام پیدا می‌کند؟ 💢یک پاسخ دیگر ممکن است بیان شود که این عمل ولو از سوی دیگران مباح یا حتی مستحب باشد، اما ازآنجا که طلبه‌ای اقدام به آن کرده است، با توجه به وضعیت موجود جامعه و شان روحانیت، این کار حرام است! 💢اما پاسخی دیگر هرچند این سخن تا حدی درست است که لباس روحانیت اقتضائات خود را دارد. نیز بهتر بود آن طلبه محترم به تذکر لسانی و برادرانه کفایت می‌کرد. اما برپایه این عنوان ثانوی نیز دادن حکم حرمت سخت است. بیشینه دلالت این عنوان می‌تواند کراهت باشد. زیرا هر حرکت خوبی با بازی رسانه‌ای دشمن ممکن است بازخورد ابتدایی و روایتی خوبی پیدا نکند و این احتمال و این اثر نمی‌تواند مانع امر مهم امر به معروف و نهی از منکر از سوی طلاب ملبس شود. هرچند احتیاط بیشتر آنها و ابراز دلسوزی آنها برای چنین مخاطبانی از باب عناوینی مانند اعانه بر بر و اتقان در عمل (اتقان در نهی از منکر) مستحب است. 💢پرسش از روزنامه جمهور اسلامی: چرا برخی هر حرکتی در راستای نهی از منکر را انگی می‌زنند تا تضعیف کسانی باشد که در میان سکوت بسیاری از مؤمنان واجب کفایی بر دوش آنها را انجام می‌دهند؟ به‌ویژه وقتی با ابزار فقهی در این جبهه حرکت می‌کنند. درحالی که فقه، جریان تربیت و هدایت جامعه را در راستای مبانی اسلامی عهده دار است. ظلم است که این علم شریف را در خدمت خلاف هدف خود بهره بریم. 💢از این استاد محترم یا شاگردان ایشان درخواست داریم در صورتی که دلیل فقهی دیگری وجود دارد برای حرمت فیلم گرفتن از انجام دهنده منکر برداشتن حجاب که علمی غیر قانونی نیز هست، ما را نیز هدایت فرمایند. البته با این قید که این فیلم برداری در جهت ارایه به دستگاه قضایی و پلیس است؛ تا به صورت قانونی با فرد برخورد گردد. (پاسخ ارسالی در کانال گذاشته خواهد شد) 🔹@feqahat
مشکلات برداشت اخلاقی از آیات و روایات را حل کنیم؟ 🌀 عنوان درس: بررسی چالش‌های استفاده از آیات و روایات اخلاقی و راهکارهای حل آنها ▫️تضادهای روایت‌های اخلاقی را چگونه حل کنیم؟ ▫️از سیره اخلاقی اهل بیت ع در این دوران با شرایط مختلف می‌توان استفاده کرد؟ ▫️ و ... 🎙استاد: حجت الاسلام هادی عجمی عضو گروه فقه تربیتی موسسه اشراق و عرفان و استاد سطوح عالی حوزه 🕌 محل برگزاری: به‌صورت مجازی 🔹 بارگذاری درس‌ها در: @feqahat پاسخ به پرسش‌ها و انتقادها: @hadiajami 👇👇👇
چالش های فقه اخلاق۱.mp3
زمان: حجم: 50.56M
💢 🔸جلسه یکم. 🔸 استاد : هادی عجمی 🌀چالش یکم: مفهوم‌شناسی تشکیکی و مشکک بودن مفاهیم اخلاقی 🔶 مقدمه: مفهوم‌شناسی ▫️گذشتگان اخلاق را یک امر درونی می‌دانستند ، به معنای بینش اخلاقی . ▫️ منابعی که میتوان از آن برای مباحث اخلاقی استفاده کرد : قرآن؛ روایات (نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه) و سیره معصومان. ▫️برخی مفاهیم نسبی و برخی مشکک هستند: نسبی :مفاهیمی که نسبت به دیگران سنجیده میشود . مشکک : مفاهیمی که نسبت به خودش سنجیده میشود. ▫️ ادله مفاهیم به دو دسته تقسیم می شوند: متواطی و مشکک ▫️ بیشتر ادله در مفاهیم ، تشکیکی هستند . 🔷 چالش : در برخی از آیات قرآن کریم ، تقوا شرط پذیرش اعمال کنید شده است، در اینجا به چالش بر میخوریم که آیا اعمال خیر فقط از افراد باتقوا پذیرفته میشود ، و از بقیه پذیرفته نمیشود ؟ یا نه ؟ ▫️مثال های دیگر : قرآن لمس نمیشود مگر توسط مطهرین. آیا دیگران به قرآن راهی ندارند؟ 👈 راه حل : در اینجا بحث از متواطی بودن و مشکک بودن مفاهیم اخلاقی پیش می‌آید. و باید گفت توجه به مشکک و تشکیکی واقع شدن مفاهیم پاسخ به این چالش های ایجاد شده است . 🔸جمع‌بندی پاسخ👇👇 بسیاری از مفاهیم اخلاقی نسبی هستند و مراتبی دارد؛ باتقوا؛ پذیرفته شدن، مؤمن و ... هر مرتبه دارای اثری هست. پس واژه‌ها مراتبی دارند و فقط یک مرتبه را شامل نمیشود. خداوند از متقین قبول میکند! متقین مراتبی دارد که هر مؤمنی را در هر مرتبه‌ای شامل می‌شود. البته همانگونه که متقین مرتبه دارند، پذیرش از او نیز مراتبی دارد. 🔹پاسخ به پرسشهای شما درباره این جلسه: @hadiajami 🔹@feqahat
چالش های فقه اخلاق۲.mp3
زمان: حجم: 28.55M
💢 🔸جلسه دوم. 🔸 استاد : هادی عجمی 🌀چالش یکم: تعریف راه حل جمع بندی تعاریف مختلف در قرآن و روایات 🔸مقدمه: ▫️انواع تعریف: تعریف لفظی؛ حد و رسم؛ قراردادی؛ مثال؛ تشبیه ▫️خصوصیات تعریف منطقی: جامع و مانع بودن؛ اجلی و مشخص بودن 🔷چالش غیر منطقی بودن برخی تعاریف در آیات و روایات: (عدم جامعیت و مانعیت) 🔷چالش جامع و مانع نبودن:مانند: ایمان عدم عصیان است. این تعریف جامع و مانع نیست! چه باید کرد؟ 🔷چالش تغایر تعاریف: مانند تعریف مروت به عفت. توکل به انتظار 🔷چالش ابهام مفهومی. مانند تعریف علم به: «العلم نور یقضفه الله فی قلب من یشاء ان یهدیه» و به «العقل ما عبد به الرحمن و کتسب الجنان» و «العلم سلطان» 🔶پاسخ به اشکال عدم جامعیت: ▫️مشکک بودن و دارای مراتب بودن ▫️تعریف بایسته به مراتب بابا می باشد ▫️گاهی تعریف نیست شرط است 🔶پاسخ به عدم مانعیت : تعریف حدی نیستند بلکه : ▫️گاهی مصادیق هستند ▫️گاهی عوامل هستند ▫️گاهی شرایط هستند ▫️گاهی نشانه هستند ▫️گاهی اثار هستند 🔶 علامت تعریف در ادله: ▫️استفاده از کلمه حد: ما حد الکبر ▫️استفاده از کلمه تفسیر ▫️استفاده از کلمه اولئک: اولئک هم المفلحون ▫️استفاده از حصر انما: انما المومنون اخوة ▫️استفاده از خود واژه ▫️استفاده از لیس ▫️استفاده از من ▫️استفاده از واژه علامت و توضیح علامت ▫️استفاده از موصول و صله 🔹@feqahat
چالش های فقه اخلاق 3.mp3
زمان: حجم: 28.55M
💢 🔸جلسه سوم 🔸 استاد : هادی عجمی 🌀چالش: رتبه بندی اعمال بر اساس ثواب و عقاب در ادله اخلاقی (چالش، ثواب و عقابهای غیر معمول) 🔸مقدمه انوع ثوابهای بیان شده:پاداش بلایای طبیعی و غیر اختیاری؛ نعمت های دنیوی و اخروی را جزو پاداش ها قرار داده است؛ برای انجام یک عمل یا صفت اخلاقی پاداش قرار داده است؛ یک عمل در یک زمان و شرایط خاص را بیان می کند.مانند دعا در تحت قبه امام حسین(علیه السلام) ؛مقایسه عمل انجام می دهد. 🔹چالش این است که ثواب و عقاب غیر معمولی برای افعال بیان شده است. مثل کسی که صلوات بفرستد خداوند به او ثواب ۷۲ شهید را می دهد و گناهان او پاک می شود مثل فرزندی که از مادر متولد شده است. 🔸پاسخ به چالش: ▫️برسی سندی اتفاق بیفتد شاید ضعف سند داشته باشد. ▫️به فرد خاصی اختصاص دارد. ▫️این ظرفیت در عمل است اما شامل همه نمیشود. ▫️مبالغه ای در آن نیست اما معادلات اخروی با دنیوی فرق دارد. ▫️ما ادراکی از پاداش اخروی نداریم. ▫️مبالغه است اما با هدف تربیتی دارد. ▫️تشابه اجمالی است نه تشابه کامل. ▫️پاداش تفضلی است. ▫️ثواب و عقاب را بیان کرده اما قیود را بیان نکرده. ▫️جنبه باطنی مهم است نه جنبه ظاهری. 🔹@feqahat
چالش های فقه اخلاق۴.mp3
زمان: حجم: 33.71M
💢 🔸جلسه چهارم 🔸 استاد : هادی عجمی 🌀چالش: افضل تفضیل 🔸مقدمه: در بحث نظام سازی، اولویت بندی جایگاه مهمی دارد. راه‌های اولویت‌بندی: ▫️سیر نزول آیات نماز. برای مثال آیات نماز قبل از آیات حجاب نازل شده است. ▫️سیره اهل بیت علیهم السلام. ▫️تصریح‌های ادله : درخود ادله بیان می شود که این موارد مقدم است 🔸تفضیل قرآنی، یکی از این ادله ها تفضیل است: فضل الله ، لایستوی، اعظم، خیر: خیر العمل، اخسر، اظلم ... 🔸تفضیل روایی: بهترین عمل، بهترین افراد، خیر، افضل، بد ترین عمل، بد ترین افراد، اکرم، اسعد 🔹چالش در بسیاری از این موارد تفضیل قابل برداشت نیست؟ برای نمونه : افضل اعمال چیست؟ روایات زیادی افضل الاعمال را اعمال مختلفی بیان کرده‌اند! 🔸راه حل ▫️در بعضی از روایات سند آن ضعیف است. ▫️گاهی اوقات از معنای تفضیل می افتد. ▫️رسیدن به معنای واحد، مثلا تمامی اظلم‌ها را جمع می کند و یک معنی واحد از آن استخراج می کند. ▫️مبالغه و در مقام تبلیغ ▫️محدود کردن دایره تفاضل: در ناحیه مفضل علیه: این عالم ترین مردم است مردم را تقبید بزند. در ناحیه مفضل: فلان کس برتر است، یعنی به شرط اینکه این شرایط را داشته باشد برتر است. در نفس تفضیل : فلان کس ظالم ترین است . نسبت به خود. 🔹@feqahat
خدیجه سلام الله علیها الگوی مشارکت اقتصادی... 👇👇👇 http://shabestan.news/xjWdT https://farsnews.ir/azadeh_lorestani/1711010089249503667
چالش های فقه اخلاق5.mp3
زمان: حجم: 13.6M
💢 🔸جلسه پنجم 🔸 استاد : هادی عجمی 🌀چالش‌های تاسی و استفاده از سیره پیامبران و اهل بیت (ع) در مسائل اخلاقی 🔸مقدمه ▫️به چه دلیل یکی از منابع اخلاقی سیره اهل بیت است؟ پاسخ بر اساس قاعده تاسی. ادله قاعده تاسی: ▫️عصمت اهل بیت؛ امر لفظی به تأسی، اقتدا و تبعیت؛ تاسی به سیره پیامبران و پیامبر اکرم از سوی خود اهل بیت. 🔹چالشهای استفاده از سیره اهل بیت (چالشهای تأسی): ▫️اختلاف ما و اهل بیت ▫️اختلاف خود معصومان در سیره آنها ▫️اختلاف شرایط زمانی و مکانی (مقتضیات زمان و مکان) ▫️اختصاصات النبی ▫️اختیارات دوران حکمرانی اهل بیت 🔹پاسخ 🔸اصل بر عدم اختصاص سیره به خود پیامبر است 🔸بر اساس مقتضیات زمان و کلیات را می‌توان تاسی کرد 🔸به اختصاصات و مواردی که توان ما در انجام آنها نیست، تصریح شده است: مانند بسنده کردن به یک نان: اَلا وَ اِنَّکُم لا تَقدِرونَ عَلی ذلِک. 🔹@feqahat
چالش های فقه اخلاق6.mp3
زمان: حجم: 22.65M
💢 🔸جلسه ششم 🔸 استاد : هادی عجمی 🌀چالش مخالفت سیره با قرآن! 🔸آیه 29 سوره اسراء: «وَلَا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَىٰ عُنُقِكَ وَلَا تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَحْسُورًا» ▫️آیا قرآن با سیره پیامبر در این آیه مخالفت می‌کند؟ ▫️پاسخ: امام صادق در پاسخ می‌فرمایند: این آیه رحمت به عموم مؤمنان است که توان چنین ایثاری را ندارند. (نه اینکه مخالفت با پیامبر باشد!). بنابراین نهی مولوی نیست؛ ارشادی و بله رحمت است! دلالت دارد که جایز است در این حد بخشش نداشت! 🔸آیه 3 سوره شعراء: «لَعَلَّكَ بَاخِعٌ نَفْسَكَ أَلَّا يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ». آیه 2 سوره طه: «مَا أَنْزَلْنَا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقَىٰ». این دو آیه مخالفت با سیره پیامبر نیست؛ بلکه شدت محبت پیامبر را نشان می‌دهد! یعنی همان آیه: آیه 128 سوره توبه «لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ». 🔹جمع بندی: 🔸اولویت سنجی: اینها ایثار است؛ برای کسی که تحمل آن را دارند؛ اما بر عموم مردم لازم نیست ایثار کنند! 🔸نهی مولوی نیست و تخفیف است! نهی از کسی از ظرفیت آن را ندارد. 🔸این آیه دلالت در کنار سه آیه دیگر تفسیر میشود و دلالت بر این دارد که پیامبر بیش از حد وظیفه نسبت به مؤمنان مهربان بوده است! 🔸نکته: امیر مؤمنان از آنجا که همسر و فرزندشان همراهی داشتند ایثار میکردند و نان سفره خود را به دیگران می‌دادند؛ اما اگر همسر و فرزندان ظرفیت ندارند این حد از ایثار لازم نیست! 🔹@feqahat
جالش های فقه اخلاق7.mp3
زمان: حجم: 33.2M
💢 🔸جلسه هفتم 🔸 استاد : هادی عجمی 🌀چالش مخالفت سیره با قول معصومی دیگر! 🔸چالش قرض گرفتن چالش قرض گرفتن معصومین! ▫️پاسخ: بگوییم کراهت دارد یا مکروه نیست بله قرض هایی خارکننده مکروه است. 🔸چالش ازدواج توصیه شده که ازدواج باهم کفو اما پیامبر با پولدارترین فرد ازدواج کرده ▫️ما چندین کفویت داریم که در اسلام هم کفو بودن در دین و ایمان مد نظر هست 🔸 چالش سیمای شیعیان شیعیان شب زنده دارن لاغر هستن و نحیف هستن درصورتی که بعضی از شیعیان داری اندام درشت هستن ▫️پاسخ: عنوان اشاره بر کنترل امور دنیوی دارد مثلا پرخور نبودن و بیش از حدبه جسم نرسیدن 🔸چالش آذوقه سالانه با اینکه در گفتار فرمودند دنیا ارزشی نداره! ▫️پاسخ: ازجهت راحتی وصرفه جویی در وقت بوده نه از باب دنیا گرایی (برنامه ریزی هدفمند) 🔹@feqahat
چالش های فقه اخلاق 8.mp3
زمان: حجم: 42.09M
💢 🔸جلسه هشتم 🔸 استاد : هادی عجمی 🌀چالش مخالفت سیره با فعل معصوم! (مخالفت سیره با سیره!) 🔸مقدمه: مخالفت سیره با سیره به دو دسته تقسیم می شود: ▫️ با سیره خود همان امام در تضاد است. نمونه: امیرالمومنین آنچان غرق در نماز هستند که تیر را از پای ایشان بیرون آوردند و امام متوجه آن نشدند. (این روایت به پیامبر نسبت داده شده است ؛اما در روایات شیعه این حدیث تا قرن ۱۱ وجود نداشته. گروهی بیان کرده اند که از حضرت زهرا3 است). از طرفی هم امیر المومنین در نماز به فقیر انگشتر داده اند! ▫️سیره یک امام با سیره امام دیگر در تضاد است. نمونه: امیر المومنان ع لباسی خشن و وصله دار داشتند؛ اما امام صادق ع لباسی فاخر داشته اند. 🔸پاسخ به چالش: ▫️ اول باید تعارض ثابت شود بعد اما در این موارد ثابت نشده است و قابل جمع هستند. مثلا هر دو توجه به خداوند بوده است؛ یا اینکه هر کدام نسبت به شرایط زمانی و مکانی خود بوده‌اند و تضاد ندارند! 🌀 چالش مخالفت سیره با عقل عملی! عقل عملی از باید ها و نباید ها سخن می گوید و عقل نظری محاسبات عقلی است. ▫️نمونه در عقل عملی احتمال دارد که حرفی کذب باشند. مانند مثل حرف حضرت ابراهیم زمانیکه بت ها را شکست و گفت که بت بزرگ آنها را شکسته. 🔸 پاسخ: از امام نقل شده که این اصلا دروغ نبوده است. از نظر فقهی دروغ نیست. در مقام اصلاح و جدال احسن بوده است. 🔹@feqahat