✅ آیت‌الله محسن اراکی در درس خارج فقه نظام سیاسی بیان داشت؛ ⬅️ از نمونه‌های مخالفت با امتیاز سیاسی بر مبنای تفاوت روابط اجتماعی، جریان مخالفت امیرالمؤمنین(ع) با نصب معاویه بر ولایت شام است. افراد متعددی به حضرت می‌گفتند فعلا معاویه را رها کن تا حکومت خودت تثبیت شود سپس با او مخالفت کن. ⬅️ نصب یزید بن ابی‌سفیان و معاویه، به دلیل جایگاه اجتماعی آن‌ها بود و خلیفۀ دوم معتقد بود که باید برای این مسئولیت‌ها از افرادی کمک گرفته شود که جایگاه اجتماعی برجسته‌ای دارند. این تفکر او حتی در مسئله اقتصاد نیز جریان داشت. ایشان معتقد بود بیت المال را باید بر اساس تفاوت‌های اجتماعی تقسیم شود؛ از این رو به اشخاصی که جایگاه اجتماعی برتری داشتند، بیشتر می‌داد. ⬅️ همان گونه که تفاوت اجتماعی در نظام اسلامی نمی‌تواند منشأ امتیاز سیاسی باشد، منشأ امتیاز اقتصادی نیز نمی‌تواند باشد. ⬅️ طلحه و زبیر از امیرالمومنین علیه السلام امتیاز سیاسی و هم اقتصادی می‌خواستند؛ امتیاز سیاسی این بود که می‌گفتند چرا امورات حکومت با رأی و مشورت ما انجام نمی‌شود، ما صاحب سابقه در اسلام هستیم و این همه فضیلت داریم لذا ما را باید شریک خودت در حکومت بدانی. ⬅️ برخورد امیرمؤمنان(ع) با طلحه و زبیر امتیاز سیاسی و اقتصادی بر مبنای تفاوت‌های اجتماعی مبتنی بر حسب و نسب را نفی می‌کند. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_نظام_سیاسی #آیت_الله_اراکی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت‌الله سید منذر حکیم در درس خارج «فقه عفاف» مطرح کرد؛ ⬅️ هماهنگی مطلع سوره عادیات(کفران نعمت) و بخش پایانی سوره تکاثر(مسئولیت‌پذیری در برابر نعمت) گویای این نکته است؛ تا زمانی که مسئولیت در برابر نعمت نباشد، ناسپاسی معنا ندارد. لذا تا درک این مسئولیت نباشد انسان به روحیه تکاثری مبتلاست. «إِنَّ الْإِنْسَانَ لِرَبِّهِ لَكَنُودٌ»، «ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ.» ⬅️ در سوره کوثر نیز «کوثر» مصداقی از نعمت بی‌کران الهی است که دو مسئولیت بر آن مترتب است که عبارتند از؛ «فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ» و در صورت مسئولیت‌گریزی، انسان به آثار دنیوی و اخروی آن دچار می‌شود «إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَر.» ⬅️ در حقیقت این سه سوره علاوه بر بیان قواعد کلی مسئولیت‌پذیری و مسئولیت‌گریزی، مصادیق آنها را نیز آشکار می کنند. ⬅️ کوثر می‌تواند عرض عریضی باشد از آیات قرآن کریم، اهل‌بیت(ع) و تجلیات قرآن در سیره و سیمای ایشان. همچنین تجلیات آن در فرزندان برومند کوثر رسالت از حیث کثرت فرزندآوری و فرزند پروری که لازمه تشکیل خانواده الگو است. در این صورت است که کوثر رسالت می‌تواند عهده‌دار سلامت رسالت باشد و نقش خود را در عفاف فردی و اجتماعی ایفاء نماید. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_عفاف #آیت_الله_سید_منذر_حکیم 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت‌الله کعبی در درس خارج «حقوق اساسی» مطرح کرد؛ ⬅️ مقام معظم رهبری در درس خارج فقه فرمودند: «اگر ما می‌توانستیم کتاب حدود و کتاب قصاص و کتاب دیات را به شکل تقسیم حقوق جزایی عمومی و حقوق جزایی اختصاصی تبویب بکنیم پیشرفت بسیار خوبی در تقسیم‌بندی بود که این کار نشده است.» از سخنان مقام معظم رهبری پی ‌می‌بریم که طرح مباحث بر اساس تقسیم‌بندی علم حقوق معاصر، نیکوست. ⬅️ همان‌ گونه که شریعت و فقه اسلامی علت محدثۀ انقلاب اسلامی ایران بوده است، علت مبقیۀ آن نیز می‌باشد؛ از این رو اگر مباحث فقه دولت اسلامی تنقیح و تعمیق نشود، نظام در آینده دچار چالش جدی خواهد شد. ⬅️ مباحث فقه حقوق اساسی در منابع زیر مورد بررسی قرار گرفته است: 1️⃣ بخشی از این مباحث تحت عنوان مباحث امامت و خلافت در کتب کلامی تدوین شده است. 2️⃣ بخشی از مباحث در کتب فلسفه اخلاق مطرح شده است مانند کتاب اخلاق ناصری. 3️⃣ بخش دیگری در کتبی است که به بررسی آداب و احکام پادشاهان می‌پردازند مانند درر السلوک فی سیاسة الملوک. 4️⃣ برخی از مباحث نیز ذیل مباحث فقهی حسبه بحث می‌شود 5️⃣ برخی از مباحث نیز در کتبی است که مربوط به سیاست شرعی می‌باشد مانند السیاسة الشرعیة فی اصلاح الراعی و الرعیة. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #حقوق_اساسی #آیت_الله_کعبی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله علیدوست در جلسه هم اندیشی فقه نظام(بخش اول): ⬅️در شریعت مطهر اسلام مجموعه احکام به دو صورت خرد و قاعده هستند. نهاد دیگری نیز در شریعت وجود دارد به نام مقاصد شریعت یعنی اهداف کلانی که مدنظر شارع در بعث رسل، انزال کتب و تشریع مقرات است.———————————- #سلسله_نشستهای_هم_اندیشی_فقه_نظام #فقه_نظام #آیت_الله_علیدوست 🔎 @fiqhenezam_com

❇️ استاد احمدعلی یوسفی در درس خارج فقه نظام‌های اسلامی مطرح کرد؛ ⬅️ چارچوب کلی اقتصاد مکتبی ما و بستر شکل‌گیری آن، دین است؛ لذا نظام اقتصادی که بتواند انسان و جامعه انسانی را به اهداف والای خود برساند، حتماً باید نظامی برگرفته از دین باشد. 🔻 منشأ شکل‌گیری و دگرگونی روابط توزیعی در نظام اجتماعی چیست؟ ⬅️ بدیهی است که فرایند تولید با رشد علم، پیوسته در حال دگرگونی و تحول بنیادین است. فرایند تولید، نیروی تولید یا شیوه تولید به طور کلی ناظر به یک مفهوم و معنا می‌باشند و آن ابزار تولید به معنای اعم آن است. ⬅️ مردمی که به وسیله ابزار تولید در حال تولید هستند، به مرور زمان پیوندها و روابطی را میان خود برقرار می‌سازند که تعیین‌ کننده روابط آنها با یکدیگر در شئون مختلف زندگی است. این پیوند همان «نظام اجتماعی» است که همه روابط از جمله روابط توزیع ثروت تولید شده، ذیل آن قرار می‌گیرد. ⬅️ روابط توزیعی تعیین می‌کند چه کسانی چه میزان از ثروت تولید شده توسط مردم را بهره‌مند می شوند. ⬅️ در خصوص رابطه‌ای میان دگرگونی شکل‌های تولید و تحول روابط اجتماعی، مکتب مارکسیسم و مکتب اسلام دو دیدگاه متفاوت دارند. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_نظام_اقتصاد_اسلامی #حجت_الاسلام_یوسفی 🔎@fiqhenezam_com

🔻 آیت‌الله عبدالکریم فرحانی در درس خارج «مبانی فقه حکومتی»؛ ⬅️ علوم انسانی ما برگرفته از تفکرات پوزیتویسم قرن ۱۵ و ۱۶ اورپاست. غربی‌ها در قرن ۱۸ و ۱۹ بعضی از شاخه‌های علوم انسانی را تدوین کرده‌اند. این تولیدات علاوه بر اینکه برای ما کارایی ندارد، مضر هم می باشد. ⬅️ علوم انسانی غرب دانش آموخته خود را به گونه‌ای بار می‌آورد که نگاهش به مسائل آن علم غیر اسلامی است. می‌بینیم شخص متدین که ضد انقلاب هم نیست، مبانی دینی علوم انسانی را متوجه نمی‌شود. هرچند آنها رد نمی‌کند ولی به دلیل اینکه مطالب اسلامی مطرح شده را با یافته‌های علمی خود ناسازگار می‌بیند از پذیرش آن خود داری می‌کند. ⬅️ رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند: حوزه علمیه باید پایه‌های علوم انسانی مبتنی بر تفکرات اسلامی و جهان بینی اسلامی را مستحکم پی ریزی کند. ⬅️ این امر رهبری ممکن نخواهد شد مگر این‌که با علوم انسانی آشنا شوید و در آن تبحر داشته باشید. ولی باید دانست این کافی نیست و باید جلوتر رفت یعنی نیاز است بر روی آن علوم اجتهاد صورت گیرد و با همان متد جواهری استنباط شوند؛ به یک معنا باید مرز علم را شکست. ⬅️ رهبر انقلاب قائل هستند کار اساسی و اولیه‌ای که باید صورت بگیرد تدوین مبنای علمی و فلسفی تحول علوم انسانی است. ایشان اسم این کار را می‌گذارند تولید فکر. ما باید اول تولید فکر کنیم تا بتوانیم علم، فناوری و مدیریت کشور را جلو ببریم و این تولید فکر از تولید علم مهمتر می‌باشد و تولید فکر هم منبعث از فلسفه است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #مبانی_فقه_حکومتی #آیت_الله_فرحانی 🔎@fiqhenezam_com

🔻 آیت الله ملک زاده در درس خارج «روابط خارجی در نظام سیاسی اسلام» مطرح کرد؛ ⬅️ تقلیل فقه روابط خارجی به فقه دیپلماسی نادرست است؛ زیرا در دیدگاه اسلامی امری به نام روابط با بیگانگان، روابط با غیر و روابط خارجی پذیرفته شده است که شامل همة ابعاد روابط می‌شود؛ از این رو وزارت امور خارجه در حکومت اسلامی باید شامل همه نوع روابطی باشد و همةروابط را پوشش دهد. ⬅️ این روابط از دو زاویه قابل بررسی است. اولا کسانی که در برقراری ارتباط سیاسی با کشور های دیگر و سخن گفتن با آن ها تسلط دارند بتوانند کسانی را که در کار اقتصادی، فرهنگی، علمی و ... هستند، راهنمایی کنند و شیوه‌های ارتباط‌گیری با کشورها را به آن‌ها آموزش دهند. دوما کسانی که با اقتصاد، مسائل نظامی و ... آشنا هستند به کسانی که فقط توانایی رابطة سیاسی با کشورها را دارند کمک کنند. ⬅️ برخی پژوهشگران از فقه چنین استنباط کرده‌اند که حکومت اسلامی می‎خواهد با همة کشورها بجنگد، مگر اینکه آمادگی و نیروی کافی نداشته باشد و زمانی که نیرو و آمادگی کافی کسب کند باید جنگ را آغاز کند؛ به بیان دیگر اصل در اسلام، جهاد است و تنها حالت هدنه یا آتش‌بس در اسلام در نظر گرفته شده است. ⬅️ این در صورتی است که در اسلام عقود و عهودی به نام عقود سلمیه (قرارداد های صلح و سلم)، مهادنه، امان، موادعه، ذمه و ... وجود دارد که تماماً بر اساس ارتباط حکومت اسلامی با دنیا ایجاد شده است. ⬅️ دلیل این نارسایی این است که در گام نخست ظرفیت فقه در حوزه روابط بین‌الملل به شکل صحیح استخراج نشده است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #روابط_خارجی_در_نظام_سیاسی #آیت_الله_ملک_زاده 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛ 🔻 در دوران معاصر، فقه سیاسی دارای دو استعمال وصفی و اضافی است. 1️⃣ فقه سیاسی در استعمال وصفی به معنای استنباطی است که فقیه با نگاه سیاسی به ادله شرعی انجام می‌دهد گاه به این معنا از فقه سیاسی «فقه حکومتی» نیز اطلاق می‌شود؛ یعنی فقهی که فقیه نگاه حکومتی به ادله شرعی دارد. ⬅️ واژه «سیاسی» در این‌جا به معنای «تدبیر» استعمال شده است. با توجه به این‌که تدبیر جامعه بدون توجه به نظام‌های فقهی میسور نیست از این رو فقه سیاسی، نظام‌های فقهی را نیز در نظر دارد؛ بنابراین می‌توان گفت فقه سیاسی به دنبال تدبیر زندگی انسان‌ها بر اساس گزاره‌های شرعی است. ⬅️ «نظام سازی فقهی» نیز به چنین روشی در فقه اشاره دارد؛ از این رو فقه نظام سیاسی یا اقتصادی یا ... به فقهی اطلاق می‌شود که در صدد است با نگاهی سیاسی یا اقتصادی یا ... به ادله شرعی، از تک تک مسائل فقهی به استخراج یک نظام سیاسی یا اقتصادی یا ... نائل شود. 2️⃣ در استعمال وصفی از فقه، پدیده‌ای -مثل دیه، قضا، هنر یا ...- وجود دارد و فقیه به دنبال آن است که احکام آن پدیده و نحوۀ استنباط آن احکام را استخراج کند؛ بر این اساس فقه سیاسی در این معنا به فقهی گفته می‌شود که به استنباط احکام مسائلِ مربوط به سیاست و تدبیر زندگی انسان‌ها می‌پردازد. ⬅️ فقه سیاسی دراین استعمال به رویکرد و روش خاصی در فقه اشاره نمی‌کند؛ لذا این فقه بر خلاف استعمال وصفی ناظر به همه ابواب فقه نیست و تنها مسائل سیاسی فقه را در بر می‌گیرد. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_علیدوست 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه روابط اجتماعی» مطرح کرد؛ ⬅️ نکته ششم: ظن، محور بحث در آیه 11 سوره نور. 🔻 ظن از یک منظر دارای معنای متعددی است: 1️⃣ ظن به معنای یقین که مشترک لفظی است. 2️⃣ حد واسط میان یقین و شک است. 3️⃣ ظن در مقابل یقین است، یعنی دائره بعد از یقین که احتمال راجح، شک و وهم را در بر می‌گیرد. 🔻چند احتمال در خصوص ظنی که در آیه به کار رفته است وجود دارد: 1️⃣ ظن به معنای یقین است، یعنی انتظار می‌رفت که یقین به‌خوبی داشته باشند. این احتمال علاوه بر بعید بودن، خلاف ظاهر است. 2️⃣ ظن به معنای مقابل یقین است. این معنا هم بعید است. 3️⃣ معنایی که تعین پیدا می‌کند، حسن ظن به معنای احتمال راجح دادن است؛ یعنی نسبت به خوبی طرف مقابل احتمال راجح داده شود و احتمال بد را به سمت مرجوح بودن ببرد و آن‌ را ناچیز بگیرد. ⬅️ نکته هفتم: متعلق امر و نهی در اکتساب و اجتناب ظن ⬅️ گاهی ظن در همان معنای حقیقی خود که بحث علم و شناخت است به کار می‌رود. آیا همین مفهوم متعلق خطاب توبیخ و تحضیض است یا اینکه متعلق آنها آثار و ترتیب آثار دادن است؟ ⬅️ بر اساس اصالة الموضوعیه، اصالة عدم التقدیر، اصالة عدم الحذف، خطاب روی خود پدیده روانی و روحی و شناختی آمده است؛ یعنی احتمال راجح دادن و گمان نیک به دیگران بردن. اما اینکه احتمال دوم ببریم، بگوییم سوءظن نداشته باش، یعنی آثار بدگمانی را در عمل نشان نده یا حسن ظن داشته باش یعنی آثار نیک را نشان بده، این خلاف قاعده است و نیازمند قرینه‌ است.

🔻 آیت الله اراکی در درس خارج «فقه نظام سیاسی» مطرح کرد؛ ⬅️ یکی از شروط والی مردمی بودن او است؛ یعنی از جنس مردم باشد و بین او و مردم فاصله وجود نداشته باشد و خود را از مردم بالاتر نبیند. مهم‌ترین نماد مردمی بودن این است که مردم به او دسترسی داشته باشند. ⬅️ کسی که والی و فرمان دار می‌شود باید تا آنجا که می‌شود به مردم آسان بگیرد. این بدان معناست که در وضع قوانین و اجرای آن، خشکی و سخت گیری را باید کنار گذاشت. همچنین شخصیت والی دارای نرمش و انعطاف باشد. ⬅️ این‌که مسئولی در اجرای قانون کوتاه نیاید غیر از این است که در زمان اعمال قانون نرمش نشان دهد. منظور از نرمش تساهل و تسامح در نحوۀ اجرای قانون است نه به معنای کوتاه آمدن از قانون. ⬅️ تسامح و تساهل اگر به معنای تسامح در اجرای خود قانون باشد، غلط است. آنکه در روایات داریم «بعثت بالشریعة سمحة السهله » یعنی شریعت و احکام آن آسان است؛ نه این‌که شما تسامح کنید و از شریعت دست بردارید، این غیر از تسامح به معنای سعه صدر در اجرای قانون است. ⬅️ در برابر ظالم نباید کوتاه آمد و حق مردم را باید از ظالم ستاند و نباید با ملایمت برخورد کرد؛ اما اگرشخص ضعیف کاری کرد که قانون باید در حق او اجرا شود، جا دارد که با نرمش با او برخورد شود. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_نظام_سیاسی #آیت_الله_اراکی 🔎@fiqhenezam_com