✨ راههای لغزش اندیشه 💯
💯 و منابع تفکر از منظر قرآن 💫
( قسمت دوم ) زیبا🌷
✨قرآن کریم در آیات زیادی به شدت با پیروی از ظنّ و گمان مخالفت میکند و میگوید :
⚠️مادامی که به چیزی علم و یقین حاصل نکردهای آن را دنبال مکن {2}.
🔍امروز از نظر فلسفی مسلّم شده است که یکی از عوامل عمده خطاها و اشتباهات همین بوده است.
🖌دکارت، هزار سال پس از قرآن اولین اصل منطقی خویش را این قرار داد و گفت :
🤚هیچ چیز را حقیقت ندانم مگر اینکه بر من بدیهی باشد و در تصدیقات خود از شتابزدگی و سبق ذهن و تمایل بپرهیزم،
👌و نپذیرم مگر آن را که چنان روشن و متمایز باشد که هیچگونه شک و شبهه در آن نماند{3}.
💰میلها و هواهای نفسانی
انسان اگر بخواهد صحیح قضاوت کند باید در مورد مطلبی که میاندیشد
کاملاً بیطرفی خود را حفظ کند؛
☝️یعنی کوشش کند که حقیقتخواه باشد و خویشتن را تسلیم دلیلها و مدارک نماید.
{ #استاد_مطهری ادامه دارد 💫 }
✨ راههای لغزش اندیشه 💯
💯 و منابع تفکر از منظر قرآن 💫
( قسمت سوم ) زیبا🌷
🧐درست مانند یک قاضی که روی پروندهای مطالعه میکند، باید نسبت به طرفین دعوا بیطرف باشد.
💟قاضی اگر تمایل شخصی به یک طرف داشته باشد به طور ناخودآگاه دلایلی که برای آن طرف است نظرش را بیشتر جلب میکند
😍و دلایلی که لَهِ طرف دیگر و علیه این طرف است خود به خود از نظرش کنار میرود و همین موجب اشتباه قاضی میگردد.
☝️انسان در تفکرات خود اگر بیطرفی خود را نسبت به نفی یا اثبات مطلبی حفظ نکند و میل نفسانیاش به یک طرف باشد،
👌خواه ناخواه و بدون آنکه خودش متوجه شود عقربه فکرش به جانب میل و خواهش نفسانیاش متمایل میشود.
⚠️این است که قرآن هوای نفس را نیز مانند تکیه بر ظنّ و گمان یکی از عوامل لغزش میشمارد.
✨در سوره النّجم میفرماید:
إِنْ یتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَ ما تَهْوَی الْأَنْفُسُ
پیروی نمیکنند مگر از گمان و از آنچه نفسها خواهش میکنند.
{ #استاد_مطهری ادامه دارد 💫 }
✨ راههای لغزش اندیشه 💯
💯 و منابع تفکر از منظر قرآن 💫
( قسمت چهارم ) زیبا🌷
🔷3. شتابزدگی
هر قضاوت و اظهار نظری مقداری معین مدارک لازم دارد
🗂و تا مدارک به قدر کافی در یک مسئله جمع نشود هرگونه اظهار نظر، شتابزدگی و موجب لغزش اندیشه است.
✨قرآن کریم مکرر به اندک بودن سرمایه علمی بشر و کافی نبودنش برای برخی قضاوتهای بزرگ اشاره میکند
❗️و اظهار جزم را دور از احتیاط تلقی مینماید. مثلاً میفرماید :
👈وَ ما أُوتِیتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلَّا قَلِیلًا
آن مقدار علم و اطلاعی که به شما رسیده اندک است و برای قضاوت کافی نیست.
💟امام صادق علیه السلام فرمود: خداوند در قرآن بندگان خویش را با دو آیه اختصاص داد و تأدیب فرمود :
☝️یکی اینکه تا به چیزی علم پیدا نکردهاند تصدیق نکنند (شتابزدگی در تصدیق)
{ #استاد_مطهری ادامه دارد 💫 }
🔍👨🏫وقتی انسان نهج البلاغه را مطالعه میکند،
🤔گاهی خیال میکند بوعلی سیناست که دارد حرف میزند؛
👨🏫💁♂یک جای دیگر را که مطالعه میکند، خیال میکند ملّای رومی یا محیی الدین عربی است که دارد حرف میزند؛
👨🏫🤷♂جای دیگرش را که مطالعه میکند، میبیند یک مرد حماسی مثل فردوسی است که دارد حرف میزند،
⚠️❗️یا فلان مرد آزادیخواه که جز آزادی چیزی سرش نمیشود دارد حرف میزند؛
👨🏫☝️یک جای دیگر را که مطالعه میکند، خیال میکند یک عابد گوشه نشین و یک زاهد گوشه گیر و یا یک راهب دارد حرف میزند.
👌👏همه ارزشهای انسانی را {در آن میبینیم
🗣☑️چون سخن، نماینده روح گوینده است.
📚 #استاد_مطهری، انسان کامل، ص44 ✨