🎤مصاحبه مجله رهنامه پژوهش با استاد یزدانپناه
1️⃣
🔰موضوع مصاحبه: رابطه فلسفه و دین
❇️ویژگی های فلسفه
✅هستی شناسی عقلانی
🔺رهنامه پژوهش: فلسفه چیست و چه نسبتی با اسلام دارد؟
🔻استاد: برای اینکه بدانیم آیا فلسفه، اسلامی است یا نه، باید نخست ویژگی های فلسفه را بشناسیم.
🔸برای فلسفه یک معنای عام می توان در نظر گرفت که شامل همه بحث های فلسفه اعم از فلسفه اخلاق، سیاست و مانند آن می شود؛
🔹ولی فلسفه موجود که در سنت اسلامی کمال یافته است، فلسفه به معنای خاص آن است که می توان آن را هستی شناسی عقلانی دانست.
❇️روش این فلسفه خاص، عقلانی است.
🔸روش عقلانی را برخی عقل استدلالی نامیده اند و من نام آن را عقلِ انتقالی، یعنی از دیده به نادیده منتقل شدن می گذارم؛
🔹ولی گمان نمی کنم تمام کاری که در فلسفه می شود، همین مقدار باشد.
🔸استدلال یکی از ویژگی های کار عقلانی است؛ ولی امور دیگری از جمله عقل شهودی، عقل انتزاعی، عقل توصیفی، عقل انسجام بخش و عقل تحلیلی هم در فلسفه وجود دارد.
❇️پس استدلال، تنها روش فلسفه نیست؛
🔹برای مثال فیلسوف اسلامی که می خواهد لذت را توضیح دهد، می گوید لذت سه عنصر دارد. او در اینجا از عقل تحلیلی بهره می گیرد؛
🔸کار عقلِ انسجام بخش این است که مباحث فلسفی را به صورت دستگاهی سازوار به هم مرتبط می کند و در یک فضای انسجام یافته درونی به آن می نگرد.
🔹متأسفانه گاهی به دلیل غلبه روش استدلال و عقلِ انتقالی در فلسفه اسلامی، در ضمن طرح استدلال و نتیجه گیری از آن، توجه نداریم که این نتیجه چه فضایی را روشن می کند یا چه عناصری در خود دارد و یا چه ویژگی هایی دارد، حتی وقتی به توصیف و تحلیل آن می پردازیم، به صورت دستگاهی بدان نگاه نمی کنیم.
🔸بیشتر کسانی که برای نخستین بار با فلسفه اسلامی آشنا می شوند و کتاب هایی مانند بدایه الحکمه و نهایه الحکمه را می خوانند، توجه نمی کنند که مثلاً تشکیک چه لوازمی دارد. بعضی لوازم را علامه طباطبایی گسترش داده اند.
❇️اگر با این مسئله جدی تر برخورد کنیم، تقریباً فلسفه ما غنای خاصی می یابد.
🔹همه آنچه به عنوان روش عقلانی می گوییم، در فلسفه ما وجود دارد؛ همه مواردی که ذکر شد، کار عقلانی است.
🔸برای آنکه فضا عقلی باشد، معمولاً می گویند باید با مقدمات ضروری که همان بدیهیات اولیه است، آغاز کنیم.
ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_
#استاد_آیت_الله_یزدانپناه
#مصاحبه
#فلسفه_و_دین
#ویژگی_های_فلسفه
#هستی_شناسی_عقلانی
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac
🎤مصاحبه مجله رهنامه پژوهش با استاد یزدانپناه
2️⃣
🔰موضوع مصاحبه: رابطه فلسفه و دین
❇️ویژگی های فلسفه
✅بهره گیری از شهود عقلی
🔺به باور من، افزون بر این امر، در فلسفه اسلامی امر دیگری هم به عنوان اوّلی وجود دارد که سهروردی به اجمال بدان اشاره کرده است و در عمل نیز در کارهای فیلسوفان ما بوده و آن، شهودِ عقلی است.
🔸اینکه علامه طباطبایی می فرماید: «واقعیتٌ مایی» وجود دارد، بنیاد آن به شهودِ عقلی برمی گردد که خیلی هم جای کار دارد.
🔹باید دانست که سهروردی «شهود قلبی» را در فلسفه مطرح کرد؛ ولی به اجمال می توان از آن، اصل شهود را برداشت کرد؛
👈اما «شهود عقلی» امری جدی در فلسفه است.
🔸به باور من برای سامان دادن به فلسفه اسلامی و تبیین بخشی از مطالبی که ملاصدرا و فیلسوفان ما دارند، باید به شهود عقلی تن دهیم؛
🔹برای مثال در اثبات علم حضوری می گویند «من خود را به صورت جزئی می یابم نه کلی» و «خود را حاضر می یابم نه غایب». بنیاد این سخن، بر همان شهود عقلی استوار است.
❇️پس فلسفه، هستی شناسی عقلانی است که از ابزار مفهومی خاصی مانند معقول ثانی استفاده می کند و روش آن هم عقلانی است و اقسام متعددی دارد که همگی نیز عقلانی اند.
ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_
#استاد_آیت_الله_یزدانپناه
#مصاحبه
#فلسفه_و_دین
#ویژگی_های_فلسفه
#شهود_عقلی
—---—
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac