✡ آشنایی با یک سند مهم تاریخی (١)
1⃣ در اثنای نگارش و در کندوکاو میان انبوه #اسناد به‌جای مانده از ارگان‌های سرّی اطلاعاتی و امنیتی و مقامات برجسته #رژیم_پهلوی، به سندی منحصر به‌فرد و تاریخی دست یافتیم که می‌تواند توضیح‌گر پنهان‌ترین پرده‌های تاریخ معاصر ایران از مشروطه تا دوران #رضاخان باشد. این سند عجیب و ارزشمند، #خاطرات اردشیرجی ریپورتر است.
2⃣ #اردشیر_ریپورتر در اوج اقتدار و کامیابی، زمانی‌که در تهران از پس‌پرده، #دیکتاتوری_آهنین رضاشاه پهلوی را هدایت می‌کرد، این خاطرات را نگاشته است. او در نوامبر١٩٣١ / آبان١٣١٠، در سن ۶۶سالگی، گویی مرگ قریب‌الوقوع خود را احساس می‌کرد و لذا به نگارش وصیت‌نامه‌ای برای تنها پسر ١٠ساله‌اش، شاپورجی، پرداخت.
3⃣ او این وصیت‌نامه را نزد مقامات عالی‌رتبه بریتانیا، احتمالاً #لرد_روچیلد، به امانت گذارد و متذکر شد که بخشی از آن، که حاوی شرح روابط او با رضاخان است، ٣۵سال پس از مرگش در اختیار پسرش قرار گیرد. با این حساب، خاطرات فوق در سال ١٣۴٧ در اختیار شاپورجی قرار گرفته است.
4⃣ سِر دنیس رایت، سفیر پیشین انگلیس در ایران و دوست صمیمی شاپورجی که از عوامل #روچیلدها بود و بعد از بازنشستگی پاداش خود را به‌صورت شغل مدیریت در یکی از شرکت‌های وابسته به مجتمع «رویال داچ شل» دریافت داشت، این خاطرات را مطالعه کرده و در کتاب «انگلیسی‌ها در میان ایرانیان»، که در سال ١٩٧٧ یعنی در اوج سلطنت محمدرضا پهلوی منتشر شد، درباره آن می‌نویسد:
👈 آقای اردشیر ریپورتر در سال ١٩١٧ با رضاخان ملاقات کرد و به‌شدت تحت تأثیر میهن‌پرستی [!] او قرار گرفت. او در خاطرات منتشر نشده‌اش متذکر می‌شود که برای نخستین‌بار وی رضاخان را به #آیرونساید معرفی کرد.
✍ عبدالله شهبازی
✡️ نهضت ملّی شدن نفت و کانون‌های دسیسه‌گر مالی (٢)
1️⃣ دو حادثهٔ مهم در سال‌های ١٣٣٠ و ١٣٣١ رخ داد که موضع بریتانیا و ایالات متحده آمریکا در قبال جنبش ملّی شدن صنعت نفت در ایران را دگرگون کرد.
2️⃣ در آبان ١٣٣٠ حزب محافظه‌کار به رهبری #وینستون_چرچپل در انگلیس به قدرت رسید و ١۴ ماه بعد در دی ١٣٣١ حزب جمهوری‌خواه آمریکا به رهبری ژنرال #آیزنهاور در انتخابات پیروز شد و دولت حزب دمکرات به رهبری ترومن کنار رفت.
3️⃣ چرچیل همان کسی است که قبلاً در مقام وزیر جنگ بریتانیا فرمان کودتای ٣ اسفند ١٢٩٩ را به ژنرال #آیرونساید فرمانده قشون انگلیس در شمال ایران صادر کرده بود.
4️⃣ او یک چهرهٔ افراطی بود که به #کانون‌های_دسیسه‌گر_مالی وابستگی عمیق داشت. آیزنهاور نیز به همین کانون‌ها وابستگی داشت و دولت او به «کابینه ١٧ میلیونر» مشهور بود.
5️⃣ از این زمان طرح سرکوب جنبش ملّی و ساقط کردن #دولت_مصدق به‌طور جدّی مطرح شد. این طرح ابتدا به‌وسیلهٔ چرچیل تصویب شد و با تمهیداتی حمایت دولت آمریکا نیز جلب شد.