✡ آشنایی با یک سند مهم تاریخی (١) 1⃣ در اثنای نگارش و در کندوکاو میان انبوه #اسناد به‌جای مانده از ارگان‌های سرّی اطلاعاتی و امنیتی و مقامات برجسته #رژیم_پهلوی، به سندی منحصر به‌فرد و تاریخی دست یافتیم که می‌تواند توضیح‌گر پنهان‌ترین پرده‌های تاریخ معاصر ایران از مشروطه تا دوران #رضاخان باشد. این سند عجیب و ارزشمند، #خاطرات اردشیرجی ریپورتر است. 2⃣ #اردشیر_ریپورتر در اوج اقتدار و کامیابی، زمانی‌که در تهران از پس‌پرده، #دیکتاتوری_آهنین رضاشاه پهلوی را هدایت می‌کرد، این خاطرات را نگاشته است. او در نوامبر١٩٣١ / آبان١٣١٠، در سن ۶۶سالگی، گویی مرگ قریب‌الوقوع خود را احساس می‌کرد و لذا به نگارش وصیت‌نامه‌ای برای تنها پسر ١٠ساله‌اش، شاپورجی، پرداخت. 3⃣ او این وصیت‌نامه را نزد مقامات عالی‌رتبه بریتانیا، احتمالاً #لرد_روچیلد، به امانت گذارد و متذکر شد که بخشی از آن، که حاوی شرح روابط او با رضاخان است، ٣۵سال پس از مرگش در اختیار پسرش قرار گیرد. با این حساب، خاطرات فوق در سال ١٣۴٧ در اختیار شاپورجی قرار گرفته است. 4⃣ سِر دنیس رایت، سفیر پیشین انگلیس در ایران و دوست صمیمی شاپورجی که از عوامل #روچیلدها بود و بعد از بازنشستگی پاداش خود را به‌صورت شغل مدیریت در یکی از شرکت‌های وابسته به مجتمع «رویال داچ شل» دریافت داشت، این خاطرات را مطالعه کرده و در کتاب «انگلیسی‌ها در میان ایرانیان»، که در سال ١٩٧٧ یعنی در اوج سلطنت محمدرضا پهلوی منتشر شد، درباره آن می‌نویسد: 👈 آقای اردشیر ریپورتر در سال ١٩١٧ با رضاخان ملاقات کرد و به‌شدت تحت تأثیر میهن‌پرستی [!] او قرار گرفت. او در خاطرات منتشر نشده‌اش متذکر می‌شود که برای نخستین‌بار وی رضاخان را به #آیرونساید معرفی کرد. ✍ عبدالله شهبازی