#مناسبت_روز
🗓 ۷ ذی‌القعده، سالروز درگذشت #امیرخسرو_دهلوی شاعر قرن هفتم و هشتم است.
🔹امیرخسرو که به سعدی هند معروف بود، به زبان‌های فارسی، عربی، ترکی و سانسکریت تسلط داشت. در غزل پیرو سعدی بود و در مثنوی خمسه، مقلّد نظامی.
جامی معتقد است: «امیرخسرو دهلوی در شعر متفنّن است و قصیده و غزل و مثنوی را ورزیده و همه را به کمال رسانیده» و سعید نفیسی در مقاله‌ای آورده که: «همیشه آرزوی جامی آن بوده‌است که به پای او (امیرخسرو) برسد».
🔸امیرخسرو دهلوی موسیقی هندی و ایرانی را نیز به خوبی می‌شناخت و ایجاد سبک قوّالی را به او نسبت می‌دهند.
🔻نمونه‌ای از غزل‌های امیرخسرو دهلوی:
خبرم رسید امشب که نگار خواهی آمد
سر من فدای راهی که سوار خواهی آمد
به لبم رسیده جانم، تو بیا که زنده مانم
پس از آن که من نمانم، به چه کار خواهی آمد؟
غم و قصۀ فراقت بکُشد چنان که دانم
اگرم چو بخت روزی به کنار خواهی آمد
منم و دلی و آهی، ره تو درون این دل
مرو ایمن اندر این ره که فگار خواهی آمد
همه آهوان صحرا سر خود نهاده بر کف
به امید آن که روزی به شکار خواهی آمد
کششی که عشق دارد, نگذاردت بدینسان
به جنازه گر نیایی، به مزار خواهی آمد
به یک آمدن ربودی، دل و دین و جان خسرو
چه شود اگر بدین سان دو سه بار خواهی آمد
#مناسبت_روز
🗓 ۸ ذی‌القعده، سالروز درگذشت #فخرالدین_عراقی شاعر قرن هفتم است.
🔹عراقی مشایخ سلسلۀ سهروردیه (شعبهی هند) بود و بعضی از تذکره نویسان او را مرید مستقیم شهاب الدین عمر #سهروردی شمرده‌اند.
🔸 در قونیه به خدمت شیخ صدرالدین قونوی و جلال الدین مولوی و جمعی دیگر از بزرگان صوفیه رسید و شیخ خانقاه توقات شد.
🔹یورش مغولان، زمینه درهمآمیختگی بیسابقه اندیشهها و آراء را فراهم آورد. دو مکتب بزرگ تصوف با هم تلاقی کردند: عرفان نظری ابن عربی، یعنی وحدت وجود و تصوف خراسانی، که از طریق شعر، مجاز و استعاره به زبان میآمد. فخرالدین عراقی، با ایجاد آشتی و همخوانی میان این دو جریان از کسانی است که ابن عربی را در قالب شعر به فرهنگ ایران انتقال داده است.
🔸«لَمعات» که مهم‌ترین اثر منثور عَراقی است در زمان صحبت صدرالدین قونوی و تحت تأثیر آثار ابن عربی نوشته شده‌است. عراقی در دیباچه کتاب تصریح می‌کند که لمعات را بر سنن سوانح شیخ احمد غزالی نوشته‌است. وقتی لمعات به اتمام رسید و شیخ (عراقی) آن را به صدرالدین قونوی عرضه کرد، صدرالدین آن را بوسید و بر دیده نهاد و فرمود: «فخرالدین سِرّ سخن مردان آشکار کردی و لمعات به حقیقت لبّ فصوص است.»
🔹غزل عرفانی که با سنایی آغاز شده بود، با فخرالدین عراقی به اوج رسید. همچنین او نخستین کسی است که ساقی‌نامهٔ مستقلی در قالب ترجیع بند سرود. #حافظ در غزلیاتش از عراقی بسیار تأثیر پذیرفته است، چنانکه خود می‌گوید:
حافظ خودتصریح می فرماید که :
«غزلیات عراقی است سرود حافظ
که شنید این ره دلسوز که فریاد نکرد»
🔻نمونه‌ای از غزل‌های عراقی:
خوشا دردی که درمانش تو باشی
خوشا راهی که پایانش تو باشی
خوشا چشمی که رخسار تو بیند
خوشا ملکی که سلطانش تو باشی
خوشا آن دل که دلدارش تو گردی
خوشا جانی که جانانش تو باشی
خوشی و خرمی و کامرانی
کسی دارد که خواهانش تو باشی
چه خوش باشد دل امیدواری
که امید دل و جانش تو باشی
همه شادی و عشرت باشد ای دوست
در آن خانه که مهمانش تو باشی
گل و گلزار خوش آید کسی را
که گلزار و گلستانش تو باشی
چه باک آید ز کس آن را که او را
نگهدار و نگهبانش تو باشی
مپرس از کفر و ایمان بی‌دلی را
که هم کفر و هم ایمانش تو باشی
مشو پنهان از آن عاشق که پیوست
همه پیدا و پنهانش تو باشی
برای آن به ترک جان بگوید
دل بیچاره تا جانش تو باشی
عراقی طالب درد است دایم
به بوی آنکه درمانش تو باشی
#مناسبت_روز
🗓۳ خرداد، سالروز درگذشت شاعر معاصر، محمدرضا #آقاسی است.
🔹آقاسی در خانواده‌ای اهل شعر بزرگ شد. خودش گفته است:
«برادران بزرگترم در مسائل شعر قبل از من كار می‌كردند. نبايد تاثيری كه از شاهنامه‌خوانی، حافظ‌خوانی و يا تذكرة الاولياء خوانی برادرانم و مادرم، كه مداح اهل بيت بود، گذشت، چون صداي شعر هميشه در گوش ما می‌پيچيد».
🔸او سرودن را در سال‌های ۱۳۵۱ و ۱۳۵۲ آغاز کرد. پس از انقلاب در جلسات #مهرداد_اوستا و #یوسفعلی_میرشکاک شرکت می‌کرد. در طول دفاع مقدس علاوه بر حضور در جبهه، از سرودن غافل نبود.
🔹در سال‌های پس از جنگ که تب #توسعه_اقتصادی بالا گرفته بود، آقاسی با قلم خود به اعتراض برخاست:
مسلمان‌نمایانِ تکنوکرات
ره‌آوردتان چیست جز منکرات
شما گر نمایندۀ مردمید
چرا مات و مبهوت وسردرگمید
شمایی که دین را به نان می‌دهید
کجا در ره عشق جان می‌دهید
نمایندگانی کزین امتند
خدا باور و تشنۀ خدمتند...
🔸ایشان در دوره ریاست محمدعلی زم، مدّتی از حوزه هنری اخراج شد. دلیل این اخراج به درستی مشخص نیست. برخی اخراج او را به خاطر شمایل درویش‌گونه‌اش و برخی به خاطر صراحت لهجه و انتقاداتش دانسته‌اند.
📚آثار:
شیعه‌نامه
بر مدار عشق
حق نمک