🍃🍃🍃
#آفات_زبان
#بیهوده_گویى
قسمت پنجم
(۵): پیامدهاى زشت بیهوده گویى
۱ – تباه شدن عمر
کم ترین زیان کلام بیهوده براى شخص متکلم ، تباه شدن عمر او است که بزرگترین سرمایه زندگى او شمرده مى شود. آن چه انسان در این جهان به دست مى آورد، به سبب عمر او است . انسان مى تواند از این بخش زندگانى ، براى جهان آخرت خود توشه بردارد و البته با گفتن سخنان بیهوده که هیچ فایده دنیایى و آخرتى ندارد، این فرصت از بین مى رود. اگر زمانى را که صرف سخنان بیهوده مى کند، به سکوت بگذراند و در سکوتش هم به یاد حق باشد، گنجینه اى بزرگ براى آخرت خویش ذخیره کرده است . افزون بر این ، انرژى خود را نیز نگاه داشته است .
۲ – حقارت در اجتماع
کلام بى فایده و اضافى ، سبب کاستى مقام گوینده مى شود؛ زیرا هر سخنى به صورت معمول مخاطبى دارد و مخاطب با شنیدن سخنان بى ارزش از گوینده ، ارج و منزلت پیش از شنیدن را براى او باور نخواهد داشت .
۳ – درخواست پوزش
یکى دیگر از آثار زشت بیهوده گویى ، این است که چه بسا سخنى بر زبان آورد یا برخوردى کند که از آن پشیمان شود و به ناچار از مخاطب عذر بخواهد؛ حال آن که در روایات آمده است : ((مؤ من وارد کلامى نمیشود یا کارى نمى کند که پس از آن عذر بخواهد.))
۴ – زمینه سازى گناهان زبان
سخن بیهوده ، زمینه ورود انسان به وادى گناهان زبان را فراهم مى سازد؛ زیرا بیهوده گویى ، از شهوت کلام سرچشمه مى گیرد و این اشتها به سخن گفتن ، خطرهایى چون غیبت ، دروغ ، فرو رفتن در باطل و…را در پى دارد.کسانى که شهوت سخن گفتن دارند، بسیار آسان تر از دیگران به گفتار حرام دچار مى شوند.
روشن است که بیهوده گویى و پر گویى ، انسان را به وادى گناه نزدیک مى سازد؛ زیرا سخن درست ، اندک است و شخص پر گو براى سخن گفتن ، به نادرست روى مى آورد؛ چنان که پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) مى فرماید:
من کثر کلامه کثر سقطه و من کثر سقطه کثرت ذنوبه و من کثرت ذنوبه کانت النار اولى به .
کسى که بسیار سخن گوید، خطایش فراوان مى شود و کسى که خطایش فراوان شود کار بیهوده اش فزونى مى گیرد و کسى که بیهوده کارى اش فزونى گیرد، دروغش افزون مى شود و کسى که دروغش فراوان شود، گناهانش بسیار مى شود….
گویا بیهوده گویان ، سخن را جزو رفتار خویش به شمار نمى آورند و براى همین است که به وادى هولناک گناه کشیده مى شوند.رسول خدامى فرماید:
من لم یحسب کلامه من عمله کثرت خطایاه و حضر عذابه .
هر کس سخنش را از رفتارش به شمار نیاورد، خطاهایش زیاد و عذابش حاضر مى شود.
۵ – دورى از رحمت الهی
بیهوده گویى ، انسان را از رحمت خداوند دور مى سازد. همان گونه که گذشت ، رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) در حدیث معراج فرمود: بر در پنجم دوزخ نوشته شده بود: درباره آن چه به کارت نیاید [= براى تو بى فایده است ]، بسیار سخن مگو که از رحمت خدا ساقط مى شوى .
اخلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی
#آیت_الله_مجتبی_تهرانی
✅✅ ادامه دارد...
🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃
@ghoranmodafean
🍃🍃🍃
#آفات_زبان
بیهوده گویى
قسمت ششم
۶ – از دست دادن امور مفید
هنگامى که شخص به امور بى فایده سرگرم مى شود، از آن چه مفید و سودمند است ، باز مى ماند؛ یعنى نه تنها سودى نمى برد، بلکه منفعت هاى بسیارى را از دست مى دهد. حضرت على (علیه السلام ) مى فرماید:
من اشتغل بما لا یعنیه فاته ما یعنیه .
هر کس خود را به چیزى که به کارش نیاید سرگرم سازد، آن چه را که به کارش آید از دست مى دهد.
۷ – نابودى خرد
عقل ، انسان را به پیشرفت و کمال فرا مى خواند. سرگرم شدن به امور زاید و بى فایده ، حرکتى در جهت خلاف فرمان عقل بوده ، موجب نابودى آن مى شود. از امام على (علیه السلام ) نقل شده است :
ضیاع العقول فى طلب الفضول .
ضایع شدن عقل ها، در جست و جوى کارهاى زاید است .
۸ – گمراهى
بیهوده گویى موجب نابودى خرد مى شود و با از دست دادن خرد، اندیشه به خطا رفته ، انسان ، راه کمال و سعادت را گم خواهد کرد. امیر مؤ منان مى فرماید:
وقوعک فیما لا یعنیک جهل مضل .
قرار گرفتن تو در آن چه به کارت نمى آید، نادانى گمراه کننده اى است .
۹ – قساوت قلب
دورى از یاد خدا، دل را سخت مى کند، و نتیجه پر گویى در آن چه به کار نمى آید، کاهش ذکر خدا، و سرانجام آن ، قساوت قلب است . رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) مى فرماید:
لا تکثروا الکلام بغیر ذکر الله فان کثره الکلام بغیر ذکر الله تقسو القلب ان ابعد الناس من الله القلب القاسى .
سخن در غیر یاد خدا را زیاد نکنید. همانا سخن بسیار در غیر یاد خدا، دل را سخت مى کند. همانا دورترین مردم از خدا، دل شخص سنگدل است .
۱۰ – خستگى شنونده
بیهوده گویى ، افزون بر زیان هاى پیش گفته ، موجب ملامت و خستگى شنونده نیز مى شود که این خود، بى میلى شنونده به هم سخن شدن با بیهوده گو را در پى خواهد داشت .
امیر مؤ منان على (علیه السلام ) مى فرماید:
ایاک و کثره الکلام فانه یکثر الزلل و یورث الملل .
از پرگویى بپرهیز؛ زیرا بر لغزش ها مى افزاید و کسالت و خستگى را به دنبال مى آورد.
خلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی
#آیت_الله_مجتبی_تهرانی
✅✅ ادامه دارد...
🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃
@ghoranmodafean
🍃🍃
#آفات_زبان
#بیهوده_گویى
قسمت هفتم
(۶): راه هاى درمان بیهوده گویى
درمان بیهوده گویى از دو راه علمى و عملى ممکن است .
دقت در پیامدهاى سخن بى فایده و یادآورى مستمر آن ها، سبب ترک این عادت ناشایست مى شود. بیهوده گو باید بداند که عمر عزیزش بر نمى گردد؛ پس نباید آن را صرف کار بیهوده کند. اگر شدت علاقه ، او را به بیهوده گویى وا داشته است ، بداند که با این کار عمر دوستش را تباه مى کند؛ در حالى که مى تواند با سخنان سودمند محبت خویش را ابراز کند.
به یادآوردن ارزش والاى ذکر خدا و اندیشه در مبداء و معاد نیز او را بر ضد بیهوده گویى ، تشویق و تحریک مى کند. شناخت نقش گفتار در میان دیگر رفتار، گامى بسیار مهم در ترک بیهوده گویى است .
آن گاه که انسان به اهمیت نقش سخن در زندگى آگاه شود، دیگر به گفتار بى فایده روى نخواهد آورد. امام صادق (علیه السلام ) به نقل از رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) مى فرماید:
من راءى موضع کلامه من عمله قل کلامه الا فیما یعنیه .
هر کس جایگاه سخنش را در میان رفتارش بشناسد، گفتارش جز در امور مفید، کم مى شود.
سرگرم شدن به کارهاى مفید و سودمند، کوششى مناسب براى ترک عادت بیهوده گویى است ؛ زیرا پرداختن به بیهوده گویى انسان را از کارهاى سودمند باز داشته است ؛ پس براى ترک آن باید به ضدش عمل کرد. امیر مؤ منان على (علیه السلام ) مى فرماید:
من اطرح ما یعنیه وقع الى ما لا یعنیه .
کسى که آن چه را به کارش آید کنار گذارد، در آن چه به کارش نیاید [= مفید نباشد] قرار مى گیرد.
پرداختن به ذکر، دعا، مسائل مفید علمى و ارشاد و تربیت ، از جمله امور مفیدى است که انسان را از بیهوده گویى دور مى سازد.
خلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی
#آیت_الله_مجتبی_تهرانی
✅✅ پایان
🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃
@ghoranmodafean
🍃🍃
#آفات_زبان
فرو رفتن در #باطل
قسمت اول
فصل یازدهم : فرو رفتن در باطل
بزرگ ترین مردم از جهت گناه در روز قیامت ، کسى است که بیش تر در باطل ، فرو رفته باشد.
پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم )
مقدمه
یکى از عوامل رشد و انتشار زشتى ها در جامعه بشرى ، فرو رفتن در باطل است . دانشمندان علم اخلاق ، حکایت زشتى ها یا فرو رفتن در باطل را از بیمارى هاى زبان به شمار آورده اند. شخص مبتلا به این بیمارى ، ویژگى بسیار ناپسندى دارد که جامعه اى را به فساد و تباهى مى کشد.باز گفتن اعمال زشت ، موجب از بین رفتن زشتى آن ها شده ، شخص راوى یا شنونده را به ارتکاب گناه ترغیب مى کند.
(۱): تعریف فرو رفتن در باطل
فرو رفتن در باطل نزد دانشمندان علم اخلاق ، اعم از نقل گناه و رفتار ناشایستى است که خود فرد یا دیگرى انجام داده است ؛ به شرط آن که این کار فقط براى سرگرمى انجام شود و نیازى مشروع و عقلانى به آن نباشد؛ ولى اگر بیان رفتار ناشایست دیگران ، براى استمداد در بازداشتن ایشان از گناه یا پاسخ به کسى که در امر مهمى مشورت طلبیده یا هر نیاز مشروع دیگر باشد، ((فرو رفتن در باطل )) نخواهد بود.همچنین اگر حکایت گناه دیگرى ، جهت آشکار ساختن عیب او یا خرد و بى مقدار کردن او انجام شود، در محدوده گناهانى چون غیبت ، سخن چینى و… قرار خواهد گرفت .
مثل معروفى است که ((وصف العیش نصف العیش ؛ وصف لذت نیمى از لذت است )). آن گاه که کسى گناه خود یا دیگرى را جهت گرم کردن مجلس دوستانه و لذت بردن از آن ، با آب و تاب نقل کند، به این رذیله اخلاقى گرفتار شده است ؛ پس این عمل نه غیبت است ، نه سخن چینى و نه فحش و…؛ بلکه گناهى است که عنوان خاص خود را دارد.
✅✅ #ادامه دارد....
اخلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی
#آیت_الله_مجتبی_تهرانی
🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃
@ghoranmodafean
🍃🍃
#آفات_زبان
فرو رفتن در باطل
قسمت دوم
(۲): اقسام فرو رفتن در باطل
حکایت گناه و رفتار زشت به دو صورت انجام مى شود:
حکایت گناه انجام شده
۱ -گاه از گناهى که پیش از این انجام گرفته ، حکایت مى شود؛ مانند آن که فرد، از فریب کارى ها و نیرنگ بازى هاى خود داستان سرایى کند و از مفاسد خویش سخن بگوید.
حکایت گناهى که قصد انجام آن شده
۲ – گاه از گناهى که قصد انجام آن را دارد، حکایت کرده ، درباره راه و روش انجام آن سخن مى گوید که این کار، حکایت از تصور و تخیل گناه است ؛ البته گاه هدف از نقل خطا و حکایت گناه ، پند دادن به دیگران است ؛ ولى باید مراقب بود که بیان آن موجب اشاعه مفاسد نشود. به ویژه کسانى که در مسند تدوین و تالیف پندهاى فردى و اجتماعى فعالیت مى کنند و قصد دارند با نقل داستان هایى آموزنده ، به دیگران اندرز و آموزش دهند، باید دقت کنند که این حکایت ها موجب تحریک افراد به گناه نشود یا جرات انجام گناه را در شخص پدید نیاورد یا به گونه اى نقل نشود که زشتى آن کار به چشم نیاید؛
🔵👈 زیرا در چنین مواردى ، پیش از این که با نقل خطا، به نتیجه اى مناسب دست یابند، بدآموزى کرده اند؛ براى نمونه بسیارى از هنرمندان در ساختن نمایش ها و فیلم ها، هدف کلى خوبى دارند؛ ولى برخى از آن ها در کنار این هدف خوب ، به گونه اى به نقل و حکایت خطاها مى پردازند که بدآموزى هاى فراوانى را در بر داشته ، باعث فراموش شدن مقصود اصلى سازنده ، مى شود.
✅✅ادامه دارد....
اخلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی
#آیت_الله_مجتبی_تهرانی
🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃
@ghoranmodafean
🍃🍃🍃
#آفات_زبان
فرو رفتن در باطل
قسمت سوم
(۳): نکوهش فرو رفتن در باطل
باز گفتن گناهان با انگیزه سرگرمى و لذت بردن یا فراگیرى آن ها، از جمله رفتارهاى ناپسندى به شمار مى رود که شرع آن را نکوهیده است . قرآن کریم ضمن بیان پرسش بهشتیان از دوزخیان درباره علت ورود به دوزخ مى فرماید:
و کنا نخوض مع الخائضین .
و با یاوه گویان [= حکایت کنندگان گناه ] یاوه مى گفتیم .
البته آیه ، شامل همراهى عملى با گناه کاران نیز مى شود و بیانگر آن است که فرو رفتن در باطل ، یکى از علل یا بخشى از علت ورود به دوزخ است ؛ البته وعید آتش و دوزخ بر رفتارى داده مى شود که حرام است . همچنین خداوند متعالى در قرآن کریم مى فرماید:
فلا تقعدوا معهم حتى یخوضوا فى حدیث غیره .
با آن ها ننشینید تا در سخن دیگرى فرو روند.
پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) بنا بر نقلى در توضیح و تفسیر همین آیات فرمود:
اعظم الناس خطایا یوم القیامه اکثرهم خوضا فى الباطل .
گناهکارترین مردم در روز قیامت ، کسى است که بیش تر در باطل فرو رفته باشد.
روایات نیز انسان را از آزاد گذاشتن زبان ، چه درباره خودش و چه درباره دیگران ، نهى کرده است .
پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) مى فرماید:
ان الرجل لیتکلم بالکلمه من رضوان الله عزوجل فیکتب له بها رضوانه یوم القیامه . و ان الرجل لیتکلم بالکلمه لا یدرى انها بلغت منه حیث بلغت فیوجب الله له بها سخطه الى یوم القیامه .
همانا آدمى سخنى را که خشنودى خدا در آن است مى گوید، و به سبب همین سخن ، روز قیامت خشنودى خدا براى او نوشته مى شود… و همانا آدمى سخنى مى گوید (که مورد غضب الاهى است )در حالى که ؛ نمى داند این سخن او را به چه مرحله اى مى رساند؛ پس خداوند به واسطه همین سخن ، ناخشنودى خود را تا روز قیامت براى او مى نویسد.
ابوذر غفارى (رض ) یار صدیق رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) نیز گفته است :
گناه کارترین مردم در روز قیامت ، کسانى هستند که در معصیت خدا بسیار صحبت مى کردند؛ پس با توجه به این که بیش تر اهل آتش از راه زبان وارد دوزخ مى شوند، باید از نقل خطا و معصیت پرهیز کرد.
حضرت زین العابدین (علیه السلام ) در دعاى ختم قرآن مى فرماید:
اللهم صل على محمد و اله و اجعل القران …. لالسنتنا عن الخوض فى الباطل من غیر ما افه مخرسا.
بار الاها بر محمد و خاندان او درود فرست و قرآن را خاموش کننده زبان ما از فرو رفتن در باطل ، بدون تحمل ضرر، قرار ده .
✅✅ادامه دارد....
اخلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی
#آیت_الله_مجتبی_تهرانی
🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃
@ghoranmodafean
🍃🍃🍃
#آفات_زبان
فرو رفتن در باطل
قسمت چهارم
(۴): ریشه هاى درونى فرو رفتن در باطل
گرایش به گناهان و کردار ناپسند، ریشه اصلى فرو رفتن در باطل است . جاذبه گناه ، انسان را به یادآورى ، تخیل و سخن گفتن درباره آن وا مى دارد. شخصى که زشتى ها و ناپسندى ها را با آب و تاب حکایت مى کند به قطع ، پیش از آن ، افکارش در همان امور سیر کرده است و این همه ، در نیروى افسار گسیخته شهوت بشر ریشه دارد.
(۵): پیامدهاى زشت فرو رفتن در باطل
۱ – ریختن قبح گناه
نقل خطا و باز گفتن رفتارهاى ناپسند، زشتى آن ها را نزد گوینده و شنونده از بین مى برد. انسان درستکار از نقل گناه و شنیدن آن نیز شرمگین مى شود و روشن است که حکایت تباهى ها، آرام آرام ، این احساس شرم را از میان خواهد برد و وقتى زشتى عملى در نظر انسان کمرنگ شد، براى انجام آن جرات مى یابد.
۲ – تشویق به گناه
یادآورى رفتارهاى زشت ، نیروى شهوت انسان را تحریک کرده ، میل و رغبت بر انجام گناه را افزایش مى دهد و از آن جا که نفس عمل خطا بوده است ، این تهییج در خارج از مرزهاى الاهى و حریم انسانى صورت مى پذیرد.
۳ – اشاعه زشتى ها
نقل گناه و نشان دادن راه انجام آن ، افزون بر این که زشتى گناه را از بین مى برد، شنونده را به بدى سوق داده ، به انجام گناه راهنمایى مى کند. چه بسا که فکر ارتکاب آن گناه ، به ذهن شنونده خطور نکرده یا راه انجام آن را نمى دانسته ؛ اما با شنیدن حکایت گناه ، به هر دو نکته دست یافته است ؛ یعنى هم جرات انجام آن کار و هم دستورالعمل اجراى آن را مى آموزد.
✅✅✅ #ادامه دارد....
اخلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی
#آیت_الله_مجتبی_تهرانی
🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃
@ghoranmodafean