قالبهای شعری
ترکیببند
شعری است چند بخشی که هر بخش آن از نظر قافیه و درونمایه، همانند قصیده یا غزل است. این بخشها را بیت مُصَرَّع متفاوت و نامکرری به هم میپیوندد. فرق اساسی این شعر با ترجیعبند، همین بیت متفاوت است.
درونمایهی بخشها تقریباً همانند ترجیعبند است؛ یعنی مضامینی از قبیل مرثیه، مدح و عشق را در بر دارد.
قدیمیترین ترکیببند، از قَطران تبریزی شاعر قرن پنجم هجری قمری است. جمالالدین عبدالرزاق اصفهانی، وحشی بافقی و محتشم کاشانی نیز از سرایندگان مشهور ترکیببند به شمار میروند.
اینک بخشهایی از ترکیببند معروف محتشم کاشانی:
باز این چه شورش است که در خلق عالم است
باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است؟
باز این چه رستخیز عظیم است کز زمین
بی نفخ صور، خاسته تا عرش اعظم است
گویا طلوع میکند از مغرب آفتاب
کاشوب در تمامی ذرّات عالم است
گر خوانمش قیامت دنیا، بعید نیست
این رستخیز عام که نامش محرّم است...
خورشید آسمان و زمین، نور مشرقَین
پروردهی کنار رسول خدا، حسین
کاش آن زمان سُرادِق گردون نگون شدی
وین خرگه بلندستون، بیستون شدی
کاش آن زمان درآمدی از کوه تا به کوه
سیل سیه که روی زمین قیرگون شدی...
آل نبی چو دست تظلّم برآورند
ارکان عرش را به تلاطم درآورند
روزی که شد به نیزه سر آن بزرگوار
خورشید سربرهنه برآمد ز کوهسار...
سرادق: سراپرده، خیمهی بزرگ.
با تلخیص از آرایههای ادبی، ص ۳۶ - ۳۹.
#ترکیببند
#قالبهای_شعری
#محتشم_کاشانی
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303
قالبهای شعری 💐💐💐
ترکیببند
شعری است چند بخشی که هر بخش آن از نظر قافیه و درونمایه، همانند قصیده یا غزل است. این بخشها را بیت مُصَرَّع متفاوت و نامکرری به هم میپیوندد. فرق اساسی این شعر با ترجیعبند، همین بیت متفاوت است.
درونمایهی بخشها، تقریباً همانند ترجیعبند است؛ یعنی مضامینی از قبیل مرثیه، مدح و عشق را در بر دارد.
قدیمیترین ترکیببند، از قَطران تبریزی، شاعر قرن پنجم هجری قمری است. جمالالدین عبدالرزاق اصفهانی، وحشی بافقی و محتشم کاشانی نیز از سرایندگان مشهور ترکیببند به شمار میروند.
اینک بخشهایی از ترکیببند معروف محتشم کاشانی:
باز این چه شورش است که در خلق عالم است
باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است؟
باز این چه رستخیز عظیم است کز زمین
بی نفخ صور، خاسته تا عرش اعظم است
گویا طلوع میکند از مغرب آفتاب
کاشوب در تمامی ذرّات عالم است
گر خوانمش قیامت دنیا، بعید نیست
این رستخیز عام که نامش محرّم است...
خورشید آسمان و زمین، نور مشرقَین
پروردهی کنار رسول خدا، حسین
کاش آن زمان سُرادِق گردون نگون شدی
وین خرگه بلندستون، بیستون شدی
کاش آن زمان درآمدی از کوه تا به کوه
سیل سیه که روی زمین قیرگون شدی...
آل نبی چو دست تظلّم برآورند
ارکان عرش را به تلاطم درآورند
روزی که شد به نیزه سر آن بزرگوار
خورشید سربرهنه برآمد ز کوهسار...
سرادق: سراپرده، خیمهی بزرگ.
با تلخیص از آرایههای ادبی، دکتر هادی، ص ۳۶ - ۳۹.
#قالبهای_شعری
#ترکیببند
#محتشم_کاشانی
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303