ویراستاری
۹ - کروشه یا قلّاب [ ]
این علامت، در موارد زیر به کار میرود:
الف - در تصحیح متون کهن، الحاق احتمالی که از نسخهبَدَلها یا از طرف مُصَحّح افزوده میشود، داخل قلاب قرار میگیرد؛ مانند:
عبودیت همه آفریدهها [را]،سبب زمان است.(التصفیه، ص ۱۲۵)
ب - در نمایشنامهها، دستورهای اجرایی، داخل قلاب گذاشته میشود؛ مانند:
- حسن [با قیافهای عصبانی]: من حاضرم جانم را بر سر این کار بگذارم. [دستش را روی دلش میگذارد و آهی میکشد.]
راهنمای نگارش و ویرایش، دکتر یاحقی و دکتر ناصح، ص ۸۸.
#ویراستاری
#کروشه
#قلاب
#یاحقیوناصح
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303
ویراستاری
۱۰ - تیره یا خط فاصله ( - )
این نشانه در موارد زیر به کار میرود:
الف - برای مجزا کردن جمله یا عبارت معترضه؛ مانند:
پیغمبر اکرم - صلّی الله علیه و آله و سلّم- میفرماید: ...
ب - در مکالمه بین اشخاص نمایشنامه و داستان، یا ذکر مکالمههای تلفنی در ابتدا و از سر سطر به جای نام گوینده؛ مانند:
- سلام آقا.
- سلام علیکم.
یا بعد از ذکر اسم گوینده در مواردی مثل نمایشنامهها:
سهراب - درفش که بلند شد، نومیدی ریشهکن میشود.
اهریمن - و چون افتاد، ....
ج - به جای از و تا و به بین تاریخها، اعداد و کلمهها؛ مانند:
- فروردین - خرداد ۱۳۴۳ ( = از فروردین تا خرداد)
قطار تهران - مشهد ( = تهران به مشهد)
د - برای نشان دادن بیان ناشی از لکنت زبان؛ مانند:
- م - م- من - ب - ب - برای...
(این نشانه ادامه دارد.)
با تلخیص از راهنمای نگارش و ویرایش، دکتر یاحقی و دکتر ناصح، ص ۸۸ و ۸۹.
#ویراستاری
#تیرهیاخطفاصله
#یاحقیوناصح
#بازنشر
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303
ویراستاری
ادامهی کاربردهای تیره یا خط فاصله( - )
ه - برای جدا کردن هجاهای یک کلمه در تقطیع، یا جدا کردن حروف یک کلمه از یکدیگر؛ مانند:
کلمهی مبارزه، شامل چهار هجاست: مُ- با- رِ- زه.
کلمهی کتاب، شامل چهار حرف: ک- ت- ا- ب است.
و - برای پیوستن اجزای یک کلمهی دوجزئی مرکب؛ مانند:
فرهنگ ایرانی - اسلامی
ز - در پایان سطری که جزئی از یک کلمه در انتها و جزء دیگر آن در آغاز سطر بعدی میآید؛ مانند:
هر چه داریم از این ملت داریم؛ پس از عمده-
ترین کارها، باید خدمت به مردم باشد.
ح - برای نشان دادن فاصلهی بین دو شهر؛ مانند:
بلیط مسافرت تهران - مشهد - تهران را دریافت کردم.
ط - در سمت چپ اعداد و حروف آغاز جملهها که مُبیّن نوعی شمارش باشد، نیز تیره یا خط فاصله قرار میگیرد؛ مانند همین موردهایی که ما برای خط فاصله برشمردیم.
راهنمای نگارش و ویرایش، دکتر یاحقی و دکتر ناصح، ص ۹۰.
#ویراستاری
#تیرهیاخطفاصله
#بازنشر
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303
ویراستاری
۱۱ - خط ممتد
برای برجسته کردن بعضی از کلمهها یا عنوانها در دستنوشتهها و نوشتههای ماشینشده، زیر آن، خطّ ممتد کشیده میشود؛ مانند:
از دانشجویان عزیز تقاضا میشود، رأس ساعت ۸ صبح، در اتاق شمارهی ۷ حضور پیدا کنند. (قسمت خط کشیده از راس ...تا ۷ است.)
علاوه بر موارد بالا، در مطلب دستنویسی که برای چاپ ارسال میشود، زیرِ اسم کتابها و مجلهها و مجموعهها نیز خط میکشند که همهی این موردها در چاپ، با حروف سیاه و در صورت امکان، با حروف خوابیده (ایتالیک/ ایرانیک) مشخص میشود.
راهنمای نگارش و ویرایش، دکتر یاحقی و دکتر ناصح، ص ۹۰ و ۹۱.
#ویراستاری
#خطممتد
#یاحقیوناصح
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303
ویراستاری
۱۲ - سه نقطه ( ... )
موارد استفادهی این علامت، به شرح زیر است:
الف - به جای یک یا چند کلمهی محذوف؛ مانند:
فقر و بیکاری و... از عوامل فساد جامعه است.
ب - در تصحیح متون کهن، آن جا که مصحّح در متن، افتادگیهایی میبیند که نسخهبدلها در آن جا ساکت است؛ مانند:
بازگردید و کارهای خویش بسازید که آن چه بباید فرمود، شما را میفرماییم آن مدت که شما را این جا مقام باشد و آن ... روز خواهد بود.(تاریخ بیهقی، ص ۸۸۳)
ج - هنگام قطع مطلبی که بخشی از آن نقل شده است؛ چه قطع در اول عبارت منقول باشد و چه در آخر آن؛ مانند:
... و حالا پشت دستم را داغ میکنم که دیگر از این کارها نکنم ؛همین یک بار هم، برای هفت پشتم کافی است که ... .
توجه: هر گاه سه نقطه در انتهای جمله واقع شود، یک نقطهی دیگر به علامت پایان جمله باید افزوده شود.
راهنمای نگارش و ویرایش، دکتر یاحقی و دکتر ناصح، ص ۹۱.
#ویراستاری
#سهنقطه
#یاحقیوناصح
#بازنشر
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303
ویراستاری
۱۳ - ممیّز یا خطّ مایل ( / )
این نشانه، در موارد زیر به کار میرود:
الف - برای جدا کردن تاریخهای هجری و میلادی، یا شمسی و قمری معادل (سمت راست، سال هجری و سمت چپ، سال میلادی)؛ مانند:
ابن بطوطه - جهانگرد مغربی - در ۱۷ رجب ۷۰۳ / ۲۵ فوریه ۱۳۰۴ متولد شد.
ب - برای جدا کردن عدد ماه و روز و سال در تاریخها؛ مانند:
نامهی مورّخ ۷۶/۳/۲۵ شما رسید.
ج - برای نشان دادن کلمههای معادل که تنها در حرف یا حروفی از آنها، اِبدالی یا تخفیقی صورت گرفته است؛ مانند:
کالزار/ کارزار
فریشته/ فرشته
سولاخ/ سوراخ
د - برای جدا کردن دو مصراع شعر در متنهای فشرده یا پارههای شعر نیمایی که به ضرورت و یا برای صرفهجویی، پشت سر هم چاپ میشود؛ مانند:
نه هر آدمیزاده از دَد بِه است/ که دد ز آدمیزادهی بد، بِه است
(سعدی)
تا شقایق هست/ زندگی باید کرد
(سهراب سپهری)
راهنمای نگارش و ویرایش، دکتر ناصح و دکتر یاحقی، ص ۹۲.
#ویراستاری
#ممیزیاخطمایل
#بازنشر
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303
ویراستاری
۱۴ - ایضاً یا علامت تکرار ( " )
این علامت، به جای کلمههای مشابهی که عیناً در سطرهای متوالی و با حکمی واحد تکرار میشود، به کار میرود؛ مانند:
۱ - آقای حسینی رشتهی ادبیات فارسی.
۲ - " احمدی " " "
توجه: چون گوشی این علامت را ندارد، از گیومه که شبیه آن است، استفاده شد.
راهنمای نگارش و ویرایش، دکتر یاحقی و دکتر ناصح، ص ۹۲ و ۹۳.
#ویراستاری
#ایضاًیاعلامتتکرار
#بازنشر
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303
ویراستاری
۱۵ - ستاره ( * )
این علامت، در موارد زیر به کار میرود:
الف - برای رجوع به زیرنویس (وقتی که در داخل متن، اعداد به منظورهایی دیگر به کار برده شده است.)
ب - اغلب به جای عبارت: "به همین مادّه رجوع شود" در دایرةالمعارفها و فرهنگها.
ج - برای ایجاد فاصله میان اشعار، بندها یا پاراگرافهایی که موضوعشان با یکدیگر تفاوت دارد. گاه برای منظور اخیر، سه ستاره نیز به کار میرود.
راهنمای نگارش و ویرایش، دکتر یاحقی و دکتر ناصح، ص ۹۳.
#ویراستاری
#ستاره
#دکتریاحقیوناصح
#بازنشر
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303
ویراستاری
۱۶ - پیکان یا نشانهی ارجاع ⬅️ ،➡️
این نشانه که در فارسی، جهت آن از راست به چپ است، در موارد زیر به کار میرود:
الف - هنگام ارجاع به مادهای خاص که تقریباً معادل است با نشانهی ر. ک. (رجوع کنید به ...).
ب - در فرمولهای شیمیایی، نشانهی پیکان، به معنی "میدهد" به کار میرود.
ج - در زیرنویسهایی که دنبالهی مطلب، به صفحهی بعد کشیده میشود.
توضیح آن که در انتهای زیرنویس صفحه، پیکان رو به سمت چپ و در آغاز زیرنویس صفحهی بعد، رو به سمت راست قرار میگیرد.
راهنمای نگارش و ویرایش، دکتر یاحقی و دکتر ناصح، ص۹۳ و ۹۴.
#ویراستاری
#پیکانیانشانهیارجاع
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303
ویراستاری
۱۷ - تیک یا چکمارک (✔️)
این نشانه، برای مشخص کردن اجزای یک کلّی، هنگام محاسبه و مُداقّه به کار میرود.
در فارسی به جای این نام، میتوان کلمهی "کَلاک" را به کار برد و آن چوبی است بلند با سر خمیده که توسط آن میتوان شاخههای درختان را پایین کشید تا دسترسی به سرشاخهها مقدور باشد.
راهنمای نگارش و ویرایش؛ دکتر یاحقی و دکتر ناصح، ص ۹۴.
#ویراستاری
#تیکیاچکمارک
#کلاک
#یاحقیوناصح
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303
ویراستاری
۱۸ - ایرانیک / ایتالیک
استعمال حروف خوابیده، به منظور مشخص کردن نام کتاب، مجله، مجموعه، روزنامه و به ندرت پارهای اصطلاحات مشخص، در فارسی و لاتین معمول است.
این گونه تحریر چاپی را در لاتین، ایتالیک و در فارسی، ایرانیک مینامند.
راهنمای نگارش و ویرایش، دکتر یاحقی و دکتر ناصح، ص ۹۴.
#ویراستاری
#ایرانیک
#ایتالیک
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303
ویراستاری
فعلهای ربطی و قواعد آن
۱ - صورتهای صرفی از فعل ربطی: "ام، ای، ایم، اید، اَند" هرگاه پس از کلمهی مختوم به صامت(حرف) قرار گیرد، بدون همزه نوشته میشود.
بنویسیم: دورم، بیداری، خوشحالیم، هشیارید، پاکند.
۲ - هر گاه فعلهای ربطی، پس از کلمههای مختوم به های بیان حرکت (ه) و مصوّت بلند ای و مصوّت مرکّب اَی آمده باشد، همزه حذف نمیشود.
بنویسیم: آزادهام، ایرانیایم، اهل ریاند.
۳ - پس از کلمههایی که به مصوّت کوتاه اُ ختم میشود، فعل ربطی ای(دوم شخص مفرد) به صورت "یی" نوشته میشود: تو کارمند رادیویی. تویی.
۴ - پس از کلمههای مختوم به مصوّت بلند آ و اُو ، همزهی آغاز فعلهای ربطی، به ی بدل میشود: دانایم، دانشجوییم.
راهنمای نگارش و ویرایش، دکتر یاحقی و دکتر ناصح، ص ۱۹ و ۲۰.
#ویراستاری
#فعلربطی
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303