#اصول_شهید_صدر
🔘 مقدمات
☑️تعريف علم اصول :
⬅️تعريف علم اصول متوقف است بر
1- تعريف علم فقه
2- تعريف عناصر مشتركه
⏪تعريف علم فقه :
🔶 مقدمه :
1) انسان وقتي ايمان آورد ميداند وظايف عملي دارد.
2) اگر احكام بديهي بودند ، به تبع آن باید وظايف عملي نيز مشخص بودند.
3) اما احكام بديهي نيستند ، پس به تبع آن وظايف عملي نيز مشخص نيستند.
4) آن وظايف بايد در علمي اثبات شود با دليل؛ که آن علم , علم فقه است.
🔶 تعريف علم فقه:
" علم استخراج وظيفه عملي با دليل " يا به بيان ديگر " علم عمليات استنباط "
🔶 اقسام عمليات استنباط "وظيفه عملي " در علم فقه :
🔹1) استنباط حكم شرعي با دليل (ادله , ادله محرزه ) :
وقتي حكم مشخص شود به تبع وظيفه عملي نيز مشخص ميشود.
مثال :
➖ حکم 👈 شرب خمر حرام است
➖ وظيفه عملي 👈 اجتناب
🔹2) استنباط وظيفه عملي فقط با دليل (اصل عملي ) :
مثال :
لباسي كه شك داريم نجس است يا پاك
➖ حكم 👈 معلوم نيست ، شايد لباس پاك باشد و شايد نجس
➖ وظيفه عملي 👈 اجتناب
❗️️انتشار با ذکر منبع بلامانع است❗️
〰〰〰〰〰〰〰〰
تدریس حلقات شهید صدر :
✅ https://eitaa.com/halgheysaniye
✅ https://eitaa.com/halgeyoola
#اصول_شهید_صدر
☑️در ادامه ی تعریف علم اصول
⏪تعریف عناصر مشترکه :
🔶اجزاي تشكيل دهنده استنباط :
🔹1) عناصر خاصه :
عناصري كه صلاحيت دخول در تمام ابواب فقه را ندارند و از مسأله اي به مسأله دیگر تغيير ميكنند. ( در علم فقه بحث ميشود)
🔹2)عناصر مشتركه :
عناصري كه صلاحيت دخول در تمام ابواب فقه را دارند و در معظم ابواب فقهي هستند. ( در علم اصول بحث ميشود)
🔻براي وضوح بيشتر عناصر مشتركه و عناصر خاصه ، مثالی را ذکر میکنیم :
فرضاً از مجتهد می پرسند که آیا قهقهه در اثناء نماز مبطل نماز است یانه؟
◾️ ابتدا باید #عناصرخاصه را به کار گیرد که شامل موارد زیر است :
▫️ روایت مربوطه را از کتب روایی بیابد و بررسی کند که راوی ثقه هست ؛ مثلا روایت زراره که از امام صادق پرسیده شده است ( القهقهه لا تنقض الوضوء و تنقض الصلاه)
▫️ مفردات روایت را بررسی کرده و ظهور عرفی آن را بدست آورد ؛ که فی المثال در این روایت مبطل بودن قهقهه در اثناء نماز است که از کلمه نقض فهمیده میشود
◾️ سپس به #عناصرمشترکه مراجعه می کند و عناصری را روی روایت پیاده می کند که موارد زیر هستند :
▫️ خبر واحد ثقه (زراره) حجت است
▫️ ظهور عرفی کلام حجت است
🔲 در نتیجه ی به کارگیری این دو عنصر مهم، حکم مبطل بودن قهقهه در نماز استنتاج و استنباط می شود.
✅تعريف علم اصول :
«علم به عناصر مشتركه در عمليات استنباط حكم شرعي و تعین محدوده ی آنها و ترتيب آنها»
❗️️انتشار با ذکر منبع بلامانع است❗️
〰〰〰〰〰〰〰〰
تدریس حلقات شهید صدر :
✅ https://eitaa.com/halgheysaniye
✅ https://eitaa.com/halgeyoola
#اصول_شهید_صدر
☑️ موضوع علم اصول:
🔶 هر علمي پيرامون موضوع آن علم بحث ميكند ، مثلا نحو پيرامون " كلمه و كلام " و منطق پيرامون "تصور و تصديق " بحث ميكند.
✅ موضوع علم اصول : «ادله مشتركه است و ما بحث ميكنيم تا ببينيم دليليت كداميك اثبات ميشود و كداميك نفي ميشود.»
❗️️انتشار با ذکر منبع بلامانع است❗️
〰〰〰〰〰〰〰〰
تدریس حلقات شهید صدر :
✅http://eitaa.com/joinchat/1746534414Ce8432ba570
✅http://eitaa.com/joinchat/2796486669Cb62d5fdc46
#اصول_شهید_صدر
☑️ فايده علم اصول
(علم الاصول منطق الفقه )
🔶مقدمه :
🔹فايده منطق :
منطق راه درست فكر كردن ، در به دست آوردن علم را ، به ما آموزش ميداد ؛سه باب اول به ما آموزش ميداد كه درست تصور ( تعريف ) كنيم ، و سه باب بعد به ما آموزش ميداد كه درست تصديق (استدلال ) كنيم.
✅ فايده ی اصول نيز مثل منطق است ؛ اصول به ما آموزش ميدهد كه درست استدلال فقهي كنيم لذا گفته ميشود ، «علم الاصول منطق الفقه»
🔻البته بااين تفاوت كه منطق راه درست استدلال كردن ، به صورت مطلق را به ماياد ميداد ، اما اصول راه درست استدلال كردن در عمليات استنباط فقهي را به ماياد ميدهد.
(بیان فنی و علمی از فائده👆)
✅ اهميت علم اصول و علم فقه :
🔶 علم اصول و علم فقه هر دو در عمليات استنباط مهم هستند ، زيرا هم عناصر خاصه(كه در علم فقه بررسي ميشود ) و هم عناصر مشتركه (كه در علم اصول بررسي ميشود )در عمليات استنباط مهم هستند و استنباط بدون انهاممكن نيست مثل نجار كه هم ابزار (عناصر خاصه ) لازم دارد و هم بايد علم نجاري (عناصر مشتركه = قواعد كلي ) بلد باشد.
(بیان عرفی فائده👆)
❗️نكته : ناگفته نماند كه اصول در عقايد، تفسير ، اخلاق و كليه علوم ديني همين فايده را دارد.
❗️️انتشار با ذکر منبع بلامانع است❗️
〰〰〰〰〰〰〰〰
تدریس حلقات شهید صدر :
✅http://eitaa.com/joinchat/1746534414Ce8432ba570
✅http://eitaa.com/joinchat/2796486669Cb62d5fdc46
ولادت با سعادت حضرت زینب سلام الله علیها را خدمت ولی عصر علیه السلام و شیعیان آن حضرت ، تبریک عرض میکنیم
🌹❤️🌹❤️🌹❤️🌹❤️
•┈••✾••┈•
کانال مکتب اصولی شهید صدر :
@halgeyoola
#اصول_شهید_صدر
✅ رابطه اصول با فقه :
(الاصول و الفقه يمثلان النظريه و التطبيق)
🔶 اصول و فقه هردو مهم هستند ؛ اصول نظريه (قواعد كلي ) ميدهد و فقه تطبيق ميكند و هر دو كار (نظريه و تطبيق) نيازمند تلاش فراوان هستند.
و میتوان اینطور تعبیر کرد که :
اصول 👈 تولید کننده است
و فقه 👈 مصرف کننده
مثال :
1) مجلس (نظریه) و دولت (تطبیق)
2)دوره تئوري (نظریة ، یاد گرفتن قواعد کلی) و عملي دكترها (یاد گرفتن تطبیق صحیح بر موارد)
❗️️انتشار با ذکر منبع بلامانع است❗️
〰〰〰〰〰〰〰〰
تدریس حلقات شهید صدر :
✅http://eitaa.com/joinchat/2796486669Cb62d5fdc46
#اصول_شهید_صدر
✅ تاثير گذاري "فقه بر اصول" و" اصول بر فقه"
(التفاعل بين الفكر الاصولي والفكر الفقهي):
🔶 علت تاثير گذاري "فقه بر اصول" و" اصول بر فقه" ، اين است كه رابطه ي بين آنها ، نظريه و تطبيق است.
هر چه اصول پيشرفت كند و نظريات اصولي دقيقتر باشد تطبيق آن دقت بيشتري ميخواهد و اين باعث پيشرفت فقه ميشود.
و هر چه فقه پيشرفت كند و در تطبيق دچار مشكلاتي ميشود كه اصول ، بايد آنها را حل كند ، اين باعث پيشرفت اصول ميشود.
⭕️[ تفاعل : اثر پذيرى متقابل ميان دو مادّه يا بيشتر كه در نتيجه تغييرى در طبيعت اجسام شيميائى میشود، مانندِ تفاعل اكسيژن و ايدروژِن كه در نتيجه آب شكل میگیرد.]
🔹 مؤيد اين اثر پذيري : تاريخ دو علم است
تاريخ دو علم نشان ميدهد كه :
علم حديث 👈 علم فقه 👈 علم اصول
علم اصول ابتدا نبود و با پيشرفت علم فقه ، كم كم علم اصول از آن جدا شد (اثر پذيري اصول از فقه) ؛ هر چه از عصر معصوم دور تر شويم، استخراج وظيفه عملي سخت تر ميشود و اصول بايد آنها را حل كند و اين باعث پيشرفت اصول شد (اثر پذيري اصول از فقه) لذا گفته ميشود نياز به علم اصول تاريخي است
⭕️ نكته : نياز به علم اصول تاريخي است يعني هر چه از عصر معصوم دور تر شويم نياز به اصول بيشتر ميشود.
❓ چرا اصول اهل سنت ، زودتر از اصول شيعه پيشرفت كرد؟
* چون نياز به علم اصول تاريخي است و اهل سنت 150 سال زودتر از معصوم جدا شدند
البته بذر اصول نزد شيعه بوده است در زمان صادقين (عليهما السلام) .
❗️️انتشار با ذکر منبع بلامانع است❗️
〰〰〰〰〰〰〰〰
تدریس حلقات شهید صدر :
✅http://eitaa.com/joinchat/2796486669Cb62d5fdc46
#اصول_شهید_صدر
✅ آیا استنباط جايز است ؟
🔶 برای فهم جواب به مقدمات زیر دقت کنید :
🔹 مقدمه يك : استنباط (به دست آوردن حکم شرعی از ادله معتبر) نه تنها جایز است بلکه واجب است پس نیاز به علم اضول ضروری است و اگر استنباط جايز نباشد نيازي به علم اصول نيست.
🔹 مقدمه دو :
آیا استنباط جايز است ؟
آیا اجتهاد جايز است ؟
➖ اصوليون : بله
دليل : اين دو سؤال ، يك سؤال هستند فقط به جاي كلمه استنباط ، مترادف آن "اجتهاد" گذاشته شده و با بياني كه ما در ابتداي كتاب گفتيم واضح است كه استنباط و اجتهاد جايز است .
➖ اخباريون :خير
دليل : دو سؤال ، يك سؤال هستند و چون معصومين و اصحابشان ، اجتهاد را جايز نميدانسته اند ، استنباط نيز كه مترادف آن است نيز جايز نيست.
👌 اشكال شهيد صدر به اخباري ها :
اجتهاد معاني مختلفي دارد و آن معني كه معصومين و اصحابشان جايز نميدانسته اند غير از معنايي(مترادف با استنباط) است كه ما اصولي ها ميگوييم
براي واضح شدن بحث معاني اجتهاد را ميگوييم.
🔶 معاني اجتهاد :
🔹 معني لغوي : تلاش كردن
🔹 معني اصطلاحي فقهي :
➖ اهل سنت : رجوع به فكر شخصي در صورت نبود نص شرعي.
➖ شيعه :
1) استخراج حكم شرعي با دليل به جز ظواهر
2) استخراج حكم شرعي با دليل
3) استخراج وظيفه شرعي با دليل
معني كه ما اصولي ها ميگوييم اصطلاح شيعه است كه از قرن هفت به بعد ، اجتهاد به اين معني نيز استعمال شد
معني كه معصومين و اصحابشان جايز نميدانسته اند اصطلاح اهل سنت است كه تا قرن هفتم قمري اجتهاد به آن معني بوده است و علما بر ضد آن كتاب نوشته اند.
❗️️انتشار با ذکر منبع بلامانع است❗️
〰〰〰〰〰〰〰〰
تدریس حلقات شهید صدر :
✅ http://eitaa.com/joinchat/2796486669Cb62d5fdc46
#اصول_شهید_صدر
☑️ حكم شرعی
🔶 مقدمه : حكم شرعی چیست ؟ كه ما علم فقه و اصول را براي استخراج آن ميخوانيم
🔶 تعريف حكم شرعی
🔹 تعريف مشهور : خطاب شرعي متعلق به فعل مكلف
👌 اشكال شهيد به تعريف مشهور :
خطاب كاشف از حكم است و حكم مدلول خطاب است
مثال : اقيمو الصلوة خطاب است و حكم وجوب نماز است
حكم شرعي فقط متعلق به فعل مكلف نيست بلكه متعلق حكم يكي از سه مورد زير است :
1_ فعل مكلف : مانند وجوب نماز
2_ خود مكلف : مانند زوجيت
3_ اشياي خارجي : مانند نجاست لباس
✅تعريف شهيد صدر :
قانون صادر از سوي خداوند براي تنظيم زندگي انسان ، كه متعلق به فعل مكلف ياخود مكلف يا اشياي خارجي است.
🔶 اقسام حكم شرعی :
🔹 1) حكم تكليفي : مستقيما زندگي انسان را جهت ميدهد و متعلق به فعل مكلف است.
➖ اقسام حكم تكليفي :
واجب ، حرام ، مستحب ، مكروه ، مباح
🔹 2) حكم وضعي : غير مستقيم زندگي انسان را جهت ميدهد و متعلق به فعل مكلف ياخود مكلف يا اشياي خارجي است.
➖ اقسام حكم وضعي :
هر حكمي غير پنج حكم تكليفي , وضعي است
⬅️ حکم وضعی نیز بر دو گونه است:
1) خودش موضوع حکم وضعی است
مانند : زوجیت موضوع وجوب انفاق
2) حکم تکلیفی از آن انتزاع میشود
مانند : ملکیت که از آن حرمت تصرف انتزاع میشود
و شرطیة الزوال لوجوب الظهر
❗️️انتشار با ذکر منبع بلامانع است❗️
〰〰〰〰〰〰〰〰
تدریس حلقات شهید صدر :
✅ http://eitaa.com/joinchat/2796486669Cb62d5fdc46
#اصول_شهید_صدر
✅ فهرست مباحث اصلي
🔶 مباحث اصلي ، چهار بخش است :
1) حجيت قطع
2) ادله محرزه
3) اصول عمليه
4) تعارض ادله
🔹چرا مباحث اصلي به اين چهار بخش تقسيم شد ؟
موضوع علم اصول عناصر مشتركه در عمليات استنباط است
و چون عمليات استنباط دو بخش است ، لذا اصول نيز دو بخش ميشود :
1_ عناصر مشتركه در عمليات استنباط بر اساس ادله محرزه
2_ عناصر مشتركه در عمليات استنباط بر اساس اصول عمليه
و چون اين ادله گاهي با هم تعارض ميكنند و بايد عناصر مشتركه آن صورت را نيز به دست آورد لذا بخش سومي نيز اضافه ميشود؛ و چون عنصر " حجيت قطع " نيز در هر سه بخش استفاده ميشود بخش چهارم نيز اضافه ميشود.
❗️️انتشار با ذکر منبع بلامانع است❗️
〰〰〰〰〰〰〰〰
تدریس حلقات شهید صدر :
✅http://eitaa.com/joinchat/1746534414Ce8432ba570
✅http://eitaa.com/joinchat/2796486669Cb62d5fdc46
#اصول_شهید_صدر
🔘 مباحث اصلی
♨️ بخش اول
☑️ حجيت قطع
🔶 تعريف قطع : واضح شدن كامل (100%) يك قضيه به نحوی كه هيچ شكی با آن نباشد.
🔹خصوصيات قطع :
1_ طريقيت
2_ محركيت
3_ حجیت
🔶 تعريف حجيت : منجزيت و معذريت
🔹 تعريف منجزيت : اگر عبد مخالفت مولی كند به خاطر عمل نكردن به قطع ، مستحق عقاب هست عقلا
🔹 تعريف معذريت : اگر عبد مخالفت مولي كند به خاطر عمل كردن به قطع ، مستحق عقاب نيست و معذور است عقلا
🔶 حجيت قطع بزرگترين عنصر مشترک اصولی در فقه (عمليات استنباط ) است و اگر اثبات نشود زحمات فقيه لغو است
و همچنین حجيت قطع بزرگترين قاعده در اصول است و اگر اثبات نشود زحمات اصولي لغو است
✅ حجيت قطع ، به درک عقل است
عقل ميگويد خداوند در تكاليف قطعی "حق الطاعه" دارد لذا قطع حجت است.
🔹 حجيت قطع ذاتی است ؛ لذا شرعا نه قابل اثبات و نه قابل نفی است ، حتي از جانب خداوند زيرا محال است فلذا قطع از هر راهي كه حاصل شود حجت است
🔹 خداوند ميتواند قطع را از بين ببرد و به تبع ديگر حجت نيست
❗️️انتشار با ذکر منبع بلامانع است❗️
〰〰〰〰〰〰〰〰
تدریس حلقات شهید صدر :
✅ http://eitaa.com/joinchat/2796486669Cb62d5fdc46
شهادت مظلومانه مادر سادات ام الائمة النجباء صدیقه الکبری فاطمه الزهراء (سلام الله علیها) را به محضر حضرت بقیة الله الاعظم (عجل الله تعالی فرجه) تسلیت عرض می نماییم
•┈••✾••┈•
کانال مکتب اصولی شهید صدر :
@halgeyoola
#اصول_شهید_صدر
♨️ بخش دوم
☑️ ادله محرزه
🔶 مقدمه اول : تقسیم بندی ادله محرزه
💠 ادله محرزه بر دو قسم است :
1) ⬅️ قطعی 👈 حجیت آن ذاتی است
2) ⬅️ظنی 👈 سه صورت فرض میشود :
1_ ⏪قطع به حجیت آن از طرف شارع داریم مانند خبر واحد
2_ ⏪ قطع به عدم حجیت آن از طرف شارع داریم مانند قیاس در احکام
3_ ⏪ شک در حجیت شرعی آن داریم
که در این صورت اصل عدم حجیت ظن است تا عکس آن (حجیت) با دلیل قطعی اثبات شود [قاعدة اصولی]
🔶 مقدمه دوم : فهرست ادله محرزه
💠 ادله محرزه دو نوع است :
1) ⬅️ شرعی که دو نوع است :
1_ ⏪ دلیل لفظی (کتاب و سنت)
2_ ⏪ دلیل غیر لفظی
(فعل و تقریر معصوم)
* در دلیل شرعی ، اعم از لفظی و غیر لفظی سه بحث را باید مطرح کنیم :
1] بر چه دلالت میکند ؟ تحدید دلالت
2] آیا این دلالت حجت است ؟
3] راه اثبات صدور دلیل شرعی چیست ؟
2) ⬅️ دلیل عقلی
❗️️انتشار با ذکر منبع بلامانع است❗️
〰〰〰〰〰〰〰〰
تدریس حلقات شهید صدر :
✅http://eitaa.com/joinchat/1746534414Ce8432ba570
✅http://eitaa.com/joinchat/2796486669Cb62d5fdc46
#اصول_شهید_صدر
♦️مباحث اصلی ادله محرزه ، دلیل شرعی
✴️ قسم اول دليل شرعى لفظى
⚜ بحث اول : دليل شرعی لفظی بر چه دلالت ميكند ؟
🔘 مقدمات :
☑️ مقدمه اول : تعريف دلالت و منشأ آن :
🔶 مقدمه : بحث دلالت لفظی متوقف است بر فهم معني دلالت و وضع ، لذا اين دو بحث را ( تعريف دلالت و وضع ) مطرح ميكنيم.
✅ تعريف دلالت لفظی : انتقال ذهنی ، از تصور لفظ به تضور معنی و اینکه تصور لفظ باعث تصور معنی شود به عبارت ديگر دلالت يعني رابطه سببيت(عليت) بين تصور لفظ و تصور معنی.
عالم خارج 👈 وجود اتش علت وجود گرما است .
عالم ذهن 👈 تصور لفظ علت تصور معنی است .
🔅 نكته :
شهيد صدر مكرر از اينگونه تشبيهات (تشبيه محل بحث به عالم خارج) استفاده ميكند براي فهم بهتر.
رابطه ى بين وجود ، آتش و وجود گرما ، عليت است
رابطه ى بين تصور اتش و تصور گرما ، عليت نيست و محل بحث نيست.
❗️️انتشار با ذکر منبع بلامانع است❗️
〰〰〰〰〰〰〰〰
تدریس حلقات شهید صدر :
✅http://eitaa.com/joinchat/1746534414Ce8432ba570
✅http://eitaa.com/joinchat/2796486669Cb62d5fdc46
«دراین زمینه[تحول متون درسی] مرحوم شهید صدر رضوان الله علیه کارخوبی کردهاند، آن کاری که ایشان درباب اصول کردند وآن پیشنهادی که درزمینه درس وتعلیم اصول دادند پیشنهاد خوبی است»
#شهید_صدر
•┈••✾••┈•
کانال مکتب اصولی شهید صدر :
@halgeyoola
#اصول_شهید_صدر
#ما_هو_الوضع_و_العلاقة_اللغویة
✅ منشأ دلالت بین لفظ و معنا (1)
🔶مقدمه : منشأ دلالت چيست؟ به عبارت ديگر منشأ رابطه سببيت چيست؟
اختلاف است
خلاصه آراء :
1) ذاتی
2) غیر ذاتی (وضع)
در تفسیر وضع سه نظریه مطرح است :
1_مسلك اعتبار
2_مسلك قرن اكيد
3_مسلك تعهد
💠 قول اول : منشأ دلالت ذاتی است
توضیح : همانطور كه وجود آتش ذاتا علت وجود گرما است ، تصور لفظ نيز ذاتا علت تصور معنی است و معنا از درون لفظ میجوشد و علت خارجی ندارد و این یعنی دلالت ، و انتقال ذهنی ، به معانی الفاظ ، ذاتی الفاظ است.
🚫اشكال به ذاتی بودن دلالت :
اگر دلالت ذاتی می بود بايد هر فردی بدون احتياج به ياد گیری معنی آنرا بفهمد همانطور كه وجود اتش ذاتا گرما ايجاد ميكند و انسان را ميسوزاند چه بداند و چه نداند مثل طفل و نوزاد
❗️️انتشار با ذکر منبع بلامانع است❗️
〰〰〰〰〰〰〰〰
تدریس حلقات شهید صدر :
✅http://eitaa.com/joinchat/2796486669Cb62d5fdc46
#اصول_شهید_صدر
#ما_هو_الوضع_و_العلاقة_اللغویة
✅ منشأ دلالت بین لفظ و معنا (2)
💠 قول دوم : منشأ دلالت ، غير ذاتی (وضع) است.
🔱 وضع چيست؟ سه نظريه مطرح شده است :
⚜ مسلک اعتبار (نظریه اول)
👈 وضع يعني "اختصاص لفظ به معنی"
🚫 اشكال به مسلك اعتبار : اعتبار و اختصاص ، عليت واقعی ايجاد نميكند ، در حاليكه بين تصور لفظ و تصور معنی عليت واقعی است؛ اگر صد بار بگوييد قرمزی جوهر علت گرما است ، عليت در خارج وجود پيدا نميكند ، هچنین اگر صد بار بگوييد تصور لفظ علت تصور معنی است و يا بگوييد لفظ را به معنی اختصاص دادم ، عليت در خارج وجود پيدا نميكند.
⚜ مسلک تعهد (نظریه دوم)
👈 وضع یعنی "هر متکلمی تعهد ميكند كه هر وقت لفظی را گفت قصد تفهيم معنی داشته باشد"
⚠️ بررسی این مسلک و فرق آن با مسلک اعتبار و اشکال شهید صدر در حلقه ثانیه ذکر شده است .
❗️️انتشار با ذکر منبع بلامانع است❗️
〰〰〰〰〰〰〰〰
تدریس حلقات شهید صدر :
✅http://eitaa.com/joinchat/2796486669Cb62d5fdc46
#شهید_صدر
دوستان و همراهان گرامی جهت آشنایی بیشتر با ابعاد مختلف زندگانی کوتاه ولی پربرکت شهید سید محمدباقر صدر (ره) میتوانید به آدرس ذیل مراجعه نمایید👇
http://fa.mobile.wikishia.net/index.php/سید_محمدباقر_صدر
〰〰〰〰〰〰
مکتب اصولی شهید صدر:
✅ https://eitaa.com/halgeyoola
#اصول_شهید_صدر
#ما_هو_الوضع_و_العلاقة_اللغویة
✅ منشأ دلالت بین لفظ و معنا (3)
⚜ مسلک قرن اکید (نظریه شهید صدر)
👈 وضع یعنی "قرن اكيد (نزديكي شديد) بين تصور لفظ و تصور معنی"
⬅️توضیح ذالک :
مصنف براي اينكه بحث كاملا شفاف شود از عالم خارج كمك ميگيرد :
همانطور كه اگر درعالم خارج دو دوست را هميشه با هم ببينيد در ذهن شما بين آن دو رابطه ای (قرن اكيد) ايجاد ميشود به طوری كه با ديدن هر كدام ذهن شما ياد دیگری می افتد ، سپس ميفرمايد همچنین ، اين رابطه گاهی با تكرار زياد (مثل دو دوست) حاصل ميشود و گاهی با يك مرتبه كنار هم بودن حاصل ميشود مثل اينكه به شهری برود و آنجا مالاريا بگيرد در ذهن او بين ان دو رابطه ای (قرن اكيد) ايجاد ميشود به طوری كه با ياد آوری هر كدام ذهن او به ياد دیگری می افتد و اين همان دلالت است
⏪ بعد از اين مثالها ، مصنف وارد اصل بحث ميشود و ميفرمايد كه به همين شكل بين دو لفظ نيز قرن اكيد ايجاد شده است
ابتدا به صورت تصادفی لفظی با معنی در موارد زیادی كنار هم قرار گرفتند و بين آنها قرن اكيد ايجاد شد به نحوی كه با شنيدن لفظ پی به معنی ميبردند مثل كلمه "آه" و احساس درد ، سپس انسانها ياد گرفتند و الفاظ را به معانی اختصاص دادند و با يك بار كنار هم بودن بين آنها قرن اكيد ايجاد شد مثل "علم شخصی"
⏪ سپس براي واضح شدن ، تشبيه دیگری ذكر ميكنند ، ايجاد قرن اكيد بين اسم چشم پزشك(جابر) و مؤلف كتاب(جابر) و سپس نتيجه وضع كه تبادر باشد را ذكر ميكنند
🔹 بنابر این منشأ قرن اكيد 2 امر میباشد :
1- تكرار زياد
2- اختصاص در ظرف مؤثر
▪️ در واقع اشكال شهيد صدر به مسلك اعتبار اين است كه شما در اين سلسله يك " حلقه" را ذكر نكرده ايد.
❗️️انتشار با ذکر منبع بلامانع است❗️
〰〰〰〰〰〰〰〰
تدریس حلقات شهید صدر :
✅http://eitaa.com/joinchat/2796486669Cb62d5fdc46
#نکات_اصولی
#اصول_شهید_صدر
#ما_هو_الوضع_و_العلاقة_اللغویة
✅حقیقت وضع بنابر نظر شهید صدر
🔆 طبق نظر مشهور اصولیون دلالت لفظ بر معنا ، دلات ناشی از وضع است (در مقابل دلالت ذاتی)
🔅 به نظر مشهور وضع یک قرار داد است بین واضع و لفظ ، و از آنجا که قرار داد هم یک امر اعتباری است اشکال شده به اینکه:
یک امر اعتباری چگونه یک ارتباط قوی بین لفظ و معنا ایجاد می کند به گونه ای که با شنیدن لفظ ذهن پی به معنا می برد؟ به عبارت دیگر امر اعتباری چگونه درتکوین تاثیر میگذارد و حال آنکه محال است امر اعتباری اثر تکوینی داشته باشد؟
🔅 شهید صدر (رحمة الله علیه) می فرمایند :
تنها اعتبار سبب علقه بین لفظ و معنا نیست بلکه اعتبار به همراه قرن اکید (که حقیقت وضع هست) موجب این علقه می شود.
بیان ذلک:
ذهن انسان وقتی دائما دو شخص یا دو شیء را در کنار هم ببیند ، اگر در موردی یکی از آنها را به تنهایی ببیند (نه باهم) سریعا با دیدن یک شخص منتقل به شخص دیگر می شود ، این یکی از کار های ذهن است.
همچنین اگر دو شخص را در ظرف موثر کنار هم ببیند مثلا اگر در شهری که بار اول است سفر می کند و در آن شهر مالاریا اورا بگزد ، هر موقع اسم شهر بیاید ذهن منتقل به آن حادثه می شود.
در لفظ هم همین است ، یعنی:
برای ایجاد علقه بین لفظ و معنا لازم است:
۱. یا اعتبار در جایی باشد که ماندگاری پیدا کند (ظرف موثر)
2. یا لفظ و معنا زیاد باهم استعمال شوند (کثرت تقارن)
این دو امر سبب ایجاد وضع یعنی قرن اکید می شوند .
👈 وضع در حقیقت همین قرن اکید میباشد که منشأ دلالت بین لفظ و معناست.
(دروس فی علم الاصول ، الحلقة الثانیة ، ص45)
❗️️انتشار با ذکر منبع بلامانع است❗️
〰〰〰〰〰〰〰〰
تدریس حلقات شهید صدر :
✅http://eitaa.com/joinchat/2796486669Cb62d5fdc46
#اصول_شهید_صدر
✅ علائم حقیقت و مجاز
💠تبادر
💠صحت حمل و عدم صحت سلب
💠اطراد
💠تصریح لغت شناسان
✅ تبادر
تبادر 👈 در لغت یعنی سبقت گرفتن
👈 در اصطلاح یعنی وقتی لفظی را میشنویم، یک معنا از معانی متعدد بدون هیچ قرینه ای و از خود لفظ ، به ذهن انسان سبقت میگیرید و خطور میکند.
این سبقت نشانگر این است که این لفظ برای آن معنا وضع شده و رابطه ای بین آنها برقرار شده است.
این اولین معنایی که از لفظ به ذهنمان میرسد معنای حقیقی است و معنای دیگر، که دیر تر به ذهن میرسد
(یعنی عدم تبادر) معناي مجازی است.
چراکه تبادر معلول وضع است لذا كشف تبادر از وضع كشف معلول از علت است و برهان اِنّى است
پس تبادر علامت حقیقت است و عدم تبادر علامت مجاز است.
❗️️انتشار با ذکر منبع بلامانع است❗️
〰〰〰〰〰〰〰〰
کانال تدریس اصول شهید صدر :
✅http://eitaa.com/joinchat/1746534414Ce8432ba570
✅http://eitaa.com/joinchat/2796486669Cb62d5fdc46
هدایت شده از مکتب اصولی شهید صدر
شهادت مظلومانه مادر سادات ام الائمة النجباء صدیقه الکبری فاطمه الزهراء (سلام الله علیها) را به محضر حضرت بقیة الله الاعظم (عجل الله تعالی فرجه) تسلیت عرض می نماییم
https://eitaa.com/halgeyoola
#اصول_شهید_صدر
#ما_هو_الاستعمال؟
☑️ مقدمه دوم : استعمال
✅ تعريف استعمال : استفاده از لفظ برای انتقال معنی
⚠️ «الاستعمال حیث أنّ فیه ارادة لاخطار المعنی يخرج عنه اقوال النائم»
✅ استعمال لفظ واحد در اکثر از یک معنا(1)
🔶 آيا استعمال يك لفظ در چند معنی(مدلول تصدیقی اول) جايز است؟
توضيح صورت مسأله : آیا جايز است كه متكلم از يك لفظ دو معني اراده كند ؟
نكته :
1_ آیا عقلا ممكن است ؟
2_ آیا وقوع يافته ؟
▫️ آیت الله سبحانی : عقلا ممکن است
چرا که واقع شده است و ادلّ الدليل علی امكان شىءٍ وقوعه
▫️ مرحوم آخوند : عقلا ممكن نيست و طبعا واقع هم نشده .
❗️️انتشار با ذکر منبع بلامانع است❗️
〰〰〰〰〰〰〰〰
کانال تدریس اصول شهید صدر :
✅http://eitaa.com/joinchat/1746534414Ce8432ba570
✅http://eitaa.com/joinchat/2796486669Cb62d5fdc46
#اصول_شهید_صدر
#ما_هو_الاستعمال؟
✅ استعمال لفظ واحد در اکثر از یک معنا(2)
🔶 دليل مرحوم آخوند :
⬅️ مقدمه :
لحاظ (توجه ، تصور و نگاه به يك معنی) به دو نحو است :
1_ لحاظ آلی : لحاظ ابزاری به يك شیء را گويند كه با غفلت نيز جمع ميشود به نحوی که آن شیء مقصود شما نيست و فقط وسيله است ، بعبارة اخری ، آن شیء فانی در مقصود اصلی شما است
مثال : آهن چراغ راهنماچه رنگی است؟ نميدانيد چون نگاه شما به آن ، آلی و ابزاری است و همچنین مثل لحاظ آینه و لحاظ لفظ
2_ لحاظ اصلی : به شیئی توجه كامل داريد به نحوی که مقصود اصلی شماست و با غفلت نيز جمع نمیشود مثل رنگ چراغ راهنما
تصور لفظ 👈 لحاظ آلی
تصور معنی 👈 لحاظ اصلی
⬅️ ذی المقدمه(اصل دلیل) :
دليل ايشان مركب از چند مقدمه است :
1) هر فعل اختیاری ، نيازمند تصور است
2) استعمال , فعل اختیاری است
3) لذا بايد لفظ و معني را تصور كرد
4) تصور لفظ آلی و تصور معنی اصلی است
5) لذا وقتی لفظ در معنی استعمال شود لفظ فانی در معنی ميشود
6) اگر لفظ در دو معنی استعمال شود یعنی در دو جا فانی شده است و اين یعنی لفظ در آن واحد دو وجود داشته باشد و اين محال است ، بعبارة اخری لفظ قابليت اِفنا در دو جا در آن واحد ، را ندارد و لافظ نميتواند دو لحاظ (آلى و استقلالى) در آن واحد داشته باشد .
❗️️انتشار با ذکر منبع بلامانع است❗️
〰〰〰〰〰〰〰〰
کانال تدریس اصول شهید صدر :
✅http://eitaa.com/joinchat/2796486669Cb62d5fdc46
#اصول_شهید_صدر
✅ استعمال حقیقی و مجازی
💫 استعمال حقیقی : استعمال لفظ در معنای موضوع له
⏪ توضیح :
اگر لفظ در همان معنایی که واضع برایش قرار داده به کار برود، به آن لفظ «حقیقت» میگوییم و به این عمل «استعمال حقیقی» میگوییم.
💫 استعمال مجازی : استعمال لفظ در معنای غیر موضوع له
⏪ توضیح :
اگر لفظ در معنایی، غیر از آن معنایی که واضع برایش قرار داده به کار برود، به آن لفظ مجاز میگوییم و به این عمل «استعمال مجازی» میگوییم.
💢 نكته :
▪️ رابطه بين لفظ و معنی حقیقی (معنی موضوع له) به سبب وضع ايجاد شده است و لکن رابطه بين لفظ و معني مجازي به سبب رابطه بين معنی حقیقی و مجازی ايجاد شده است .
اگر رابطه شباهت باشد = مجازاستعاره
اگر رابطه شباهت نباشد = مجاز مرسل
▪️ استعمال حقیقی نياز به قرينه ندارد و لکن استعمال مجازی نياز به قرينه دارد .
❗️️انتشار با ذکر منبع بلامانع است❗️
〰〰〰〰〰〰〰〰
کانال تدریس مکتب اصولی شهید صدر :
✅http://eitaa.com/joinchat/2796486669Cb62d5fdc46