#نکات_فقهی #نکات_اجتهادی 💠 مقصود از دخالت زمان و مکان در اجتهاد 🔹 بیان لطیفی امام #خمینی (ره) دارد. ایشان فرمودند: #زمان و #مکان در #اجتهاد، دخیل است. باید حوزه بیانات لطیف اهل بیت (ع) را متوجه شود که زمان و مکان در اجتهاد دخیل است؛ این توجه موجب می‌شود ظرفیت حوزه خودش را نشان دهد و بالا برود. از همین راه ها، علم و نیازهای روز ترقی می‌کنند. 🔸 در بحث #صدقه سلسله روایاتی است که مرد اگر بخواهد از مال خودش صدقه بدهد، آزاد است؛ اما زن اگر بخواهد از مال خودش که یا ارث اوست یا کسب اوست صدقه بدهد باید به اذن شوهر باشد و روایاتی هم معارض این است. 🔹 در جمع بین این دو طائفه عده‌ای از فقهای ما، تصرف در هیئت کردند و گفتند آن روایاتی که می‌گوید صدقه زن باید به اذن شوهر باشد؛ ظاهرش وجوب است؛ اما حمل بر استحباب می‌کنیم جمعاً بین المتعارضین. 🔸 اما آنچه امام فرمود زمان و مکان در اجتهاد دخیل است، این است که آیا نمی‌شود در جمع بین متعارضین، تصرف در ماده کرد؛ نه تصرف در هیئت؟ یعنی در وجوب و استحباب تصرف نکنیم، تصرف در ماده، که اگر زن و مرد به رشد عقلی رسیدند، آنجا لازم نیست زن از مرد اجازه بگیرد. اینکه امام فرمود زمان و مکان در اجتهاد دخیل است، شاید از این قبیل باشد. 🔹یا در بحث #مجسمه_سازی که الآن ابزار بازی بچه‌ها است و کسی به آن نگاه حرام دینی نمی‌کند؛ آیا در این زمان، باز هم مجسمه‌ سازی و تصویر ذی‌روح، حرام است؟ اینها مباحثی است که باید در حوزه بحث شود! 📚 برگرفته از فرمایشات آیت الله #جوادی آملی در اجلاسیه اساتید سطوح عالی (۱۴۰۲/۳/۳) 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم

🔰 پاسخ به شبهات اعتقادی با تاکید بر الهیات اجتماعی 🔸 گزارش اجمالی 🔸 جلسه پنجم؛ ۱۹ تیر 🔸 مقدمات و مبادی ادامه مدخلِ علم کلام 📌 برخی از مهم ترین تطبیقات و تقسیمات: 📝 کلام نقلی و کلام عقلی 📝 دقیق الکلام و جلیل الکلام 📝 مایصح الاعتقادبه و یجب الاعتقادبه ▪️ضرورت اجتهاد و استنباط در مایصح الاعتقادبه ▪️ضرورت بکارگیری فقه (به مثابه روش) و اجتهاد توحیدی عقلانی در اصول، همانگونه که در کشف فروع به کار گرفته میشود، روش فقاهتی باید برای استنباط اصول نیز فعال شود. 🚫 آسیب: ▪️با اهتمام ملموس اهل بیت ع به لزوم پیروی فقها از #روش_فقاهتی و تبیین ماهیت و حدود و صغور آن در ضمن روایاتی چون "علینا القا الاصول و علیکم ان تفرعوا" از یک سو، و تقسیم غیر مستقیم اجتهاد به #اجتهاد_ممدوح و #اجتهاد_مذموم (تفسیر به رای و قیاس ابوحنیفه و ...)، در سراسر تاریخ فقه، تحفظ بر #روش_فقاهتی و #اجتهاد ضابطه‌مند سرلوحه کار فقهای شیعه قرار گرفت به نحوی که: ▪️ یک) کسب معرفت موجه در فقه اصغر، انتاج و تخریج فتوا (در کل کشف فروعات احکام) منوط شد به اتخاذ #روش_فقاهتی و اجتهاد عاری از قیاس و تفسیر به رای ▪️دو) علم اصول فقه نیز به منظور صورت‌‌بندی، کشف و منقح کردن قواعد اجتهادی با هویتی آلی - ابزاری مورد اهتمام جدی فقها قرار گرفت. اصول فقه در تاریخ فقاهت به درجه‌ای مطلوبی از تکامل دست یافت، به حدی که برخی از ان به تورم یاد کرده اند. ▪️با این حال با محوریت یافتن فقه اصغر، علم اخلاق به حاشیه رانده شد، به جای مجالس درس و بحث به دامان مبلغان و وعاظ افتاد و سر از مجالس خطابه درآورد. در علم کلام نیز کسب معرفت کلامی و تحصیل اصول معارف متوقف بر #روش_اجتهادی و استنباط است. با این حال علی رغم احساس نیاز به ویژه در کلام نقلی، علم مستقلی با عنوان اصول فقه اکبر در سنت اسلامی به وجود نیامده است. ✳ #پیشنهاد: به جای شروع کردن از صفر، با تکیه بر مشترکات روشی اصول فقه اصغر به عنوان میراثی گرانبها که حداقل ۸۰۰ سال در صدر توجهات عالمان، منقح و آبدیده شده است، طرحی برای ترسیم و طراحی علم جدیدی با عنوان #اصول_عام_اجتهاد (اعم از اجتهاد فقهی و کلامی) 📝 الهیات تشبیهی و تنزیهی 📝الهیات سلبی و الهیات ایجابی 📝 امتداد، آثار و نتایج هر یک (درحال تکمیل)

📌جمع‌بندی: ▪️فقه، اخلاق، کلام و عرفان، هریک بخشی از حقیقت دین را نمایان می‌سازند و در عین تمایز، با یکدیگر در ارتباط و تعاملند. شریعت، همچون باغی است که این علوم، درختان آن هستند. فتوا، پلی است که فقه را به زندگی اجتماعی متصل می‌کند. فهم نسبت میان این علوم و ارتباط آن‌ها با شریعت، فتوا و زندگی اجتماعی، برای درک جامع و عمیق دین، ضروری است. این فهم، ما را قادر می‌سازد تا دین را به عنوان یک نظام جامع و پویا، در زندگی فردی و اجتماعی خود جاری سازیم. @hamed_mohamadjani #فقه #اخلاق #کلام #عرفان #شریعت #اندیشه_اسلامی #مطالعات_دینی #اجتهاد