✨نوآوری و گونه شناسی پژوهش✨ هر پژوهشی به دنبال یک #نوآوری است اما نوع نوآوری در پژوهش‌ها متفاوت است.تمامی پژوهش‌ها را می‌توان به دو نوع تقسیم کرد. 1️⃣ پژوهش‌های تبیینی (Explanatory Research ) 2️⃣ پژوهش‌های اکتشافی ( Exploratory Research ) ◀️ پژوهش‌های تبیینی: پژوهشی که نتایج قابل انتظاری(expectable) داشته باشد یعنی هنوز مطمئن نیستیم که چنین نتیجه‌ای را از این پژوهش خواهیم گرفت یا نه اما می‌توانیم حدس بزنیم پژوهشی با این موضوع به این پرسش‌ها و با این روش‌ها به دنبال اثبات چه خواهد بود و در نهایت احتمالاً چه چیزی را اثبات خواهد کرد یک پژوهش تبیینی است. در این نوع پژوهش نو آوری‌ها «قابل پیش‌بینی» هستند. مثلاً در طرح یک پایان نامه فرضیاتی نوشته می‌شود که می‌گوید در نهایت به دنبال اثبات چه چیزی هستیم. با وجود اینکه قرار است مطلبی در این پایان نامه اثبات شود و یک #نوآوری صورت گیرد اثبات شود اما آنچه قرار است ثابت شود خیلی دور از ذهن نیست و می توان حدس زد که قرار است چه چیزی ثابت شود. درست مانند هواشناسی که با توجه به ملاک‌های خود مثلاً با توجه به فصل پاییز، درجه هوا و وزش باد پیش بینی بارش باران می‌کند این یک نتیجه قابل پیش بینی است. ◀️ پژوهش‌های اکتشافی: در مثال بالا اگر فردای آن روز، برف ببارد یک نتیجه قابل پیش‌بینی نیست و ما انتظار آن را نداشتیم بنابراین نتایج یک پژوهش گاهی قابل پیش‌بینی نبوده و حالت اکتشافی دارند وقتی کریستوف کلمب در اقیانوس اطلس سیر می‌کرد اصلاً اتفاقات پیش روی خود را نمی‌دانست و تصور نمی‌کرد قاره جدیدی را کشف و پیدا کند. ↙️ تفاوت مهم راهبردی دو گونه پژوهش از نظر راهبردی تفاوت زیادی بین پژوهش‌های تبیینی و پژوهش‌های اکتشافی وجود دارد. 🔻 در «پژوهش‌های اکتشافی» تمام وزن پژوهش بر روی «روش» است و نهایت تلاش انجام می‌شود تا روش در نهایت دقت انتخاب گردد. در حالی که ممکن است هنوز مسئله‌ها به خوبی طرح نشده باشند و فرضیه‌ای هم در کار نیست؛ در حالی که در پژوهش‌های تبیینی سرمایه‌گذاری زیادی روی مسئله‌ها صورت گرفته و تا حد ممکن تبیین می‌شوند فرضیه‌ها پیش‌بینی شده و کمک زیادی به انجام پژوهش می‌کنند. 🔻 در پژوهش‌های تبیینی طراحی سرفصل‌های کار و روش جز برنامه هستند اما اینطور نیست که تمام کار بر روی روش باشد بلکه کار میان بخش‌های مختلف کار پژوهشی تقسیم می‌گردد دقیقاً به همین دلیل افراد تازه کار(Amateur) «پژوهش اکتشافی» انجام نمی‌دهند. معمولاً کسی پژوهش اکتشافی را انجام می‌دهد که سابقه پژوهش کافی داشته و به اندازه کافی با روش‌ها و شیوه کار پژوهشی آشنایی داشته باشد. به همین دلیل از کسانی که پایان‌نامه می‌نویسند یا اولین کارهای پژوهشی خود را انجام می‌دهند انتظار «پژوهش تبیینی» می‌رود. البته این به معنای کم اهمیتی پژوهش اکتشافی نیست بلکه اتفاقاً ارزشمندترین پژوهش‌ها که می‌توانند بسیاری از امور مجهول را برای ما معلوم کنند همین پژوهش‌های اکتشافی هستند ولی این پژوهش‌ها کاملاً حرفه‌ای(professional) هستند. #نوآوری #پژوهش_اکتشافی #پژوهش_تبیینی 📚روش تحقیق با تاکید بر حوزه علوم قرآن و حدیث، احمد پاکتچی 📚اصول و فنون پژوهش در گستره دین پژوهی احد فرامرز قراملکی @hamshenasi