🔴چه کسانی مصداق «اهل بیت» در آیه تطهیر هستند؟(قسمت اول)
بنا بر آیه تطهیر، اهل بیت(علیهم السلام) از درجه عصمت، برخوردار بوده و از هر گناه، لغزش و اشتباهی پاک و مبرا هستند. برای دریافت اینکه مراد از اهل بیت، چه کسانی هستند، می توان از راههای گوناگونی وارد شد که این مقاله درباره سخن و واکنش پیامبر(صلی الله علیه و اله) در این باره است. منابع آورده شده از کتب اهل سنت هستند.
♦️ تعیین مصادیق اهل بیت، توسط رسول خدا
بدون تردید رسول خدا(صلی الله علیه و اله) بهتر از همه می داند که مقصود از اهل البیت چه کسانی است. اولین مخاطب آیات قرآن نیز رسول خدا(صلی الله علیه و اله) است و اوست که قرآن را به دیگران آموزش داده است. بنابراین ما موظفیم سخن رسول خدا(صلی الله علیه و اله) را بپذیریم. برای پی بردن به تفسیر رسول خدا(صلی الله علیه و اله) می توان دو شیوه را پی گرفت:
الف) تطبیق آیه بر مصادیق واقعی آن
خداوند در آیه 33 سوره احزاب می فرماید:
انّما یُریدُ الله لِیُذهِبَ عَنکمُ الرِّجسَ اَهلَ البَیت وَ یُطَهّرَکم تطهیرا: خداوند می خواهد پلیدی را از شما اهل بیت دور کند و چنان که باید و شاید شما را پاک سازد.
ابوسعید می گوید: رسول خدا(صلی الله علیه و اله) فرمودند: این آیه(تطهیر) که می گوید خداوند می خواهد پلیدی را از شما اهل بیت دور کند و چنان که باید و شاید شما را پاک سازد، درباره پنج نفر نازل شده است: من و علی و فاطمه و حسن و حسین(علیهم السلام).{1}
ب) ردّ افراد دیگر
با موضعگیری رسول خدا(صلی الله علیه و اله) در برابر کسانی که مدعی بودند که از اهل بیت هستند، می توان به حقیقت پی برد.
اکثر روایات حکایت از این دارد که آیه در خانه ام سلمه(رضی الله عنها) نازل گشت. ام سلمه می گوید: پارچه را برداشتم که در جمع آنان وارد شوم که رسول خدا(صلی اله علیه و اله) آن را از دستم کشید و فرمود: تو عاقبت به خیر هستی.{2}
و در روایتی دیگر بعد از اینکه رسول خدا(صلی اله علیه و اله) این عکس العمل تند را انجام می دهد، ام سلمه عرض می گوید: به رسول خدا(صلی الله علیه و اله) عرضه داشتم: مگر من از اهل بیت نیستم؟ پیامبر(صلی الله علیه و اله) فرمود: تو عاقبت به خیر و از همسران رسول خدا هستی.{3}
و طبق بعضی روایات این آیه در خانه زینب همسر رسول خدا(صلی الله علیه و اله) نازل گشته است که در آخر روایت زینب عرض کرد: ای رسول خدا! اجازه می دهید من هم با شما باشم؟ رسول خدا(صلی الله علیه و اله) فرمود: تو در جایگاه خود باش، ان شاء الله عاقبت به خیر هستی.{4}
بنابراین طبق سخنان و عملکرد پیامبر، خود ایشان، امیرالمؤمنین، حضرت زهرا، امام حسن و امام حسن(علیهم السلام) از مصادیق اهل بیت در آیه تطهیر هستند.
#تعیین_مصادیق_اهل_بیت_توسط_پیامبر
📚منابع
1. الدر المنثور سیوطی ج5 ص198 و المعجم الکبیر طبرانی ج3 ص 56
2. الدر المنثور ج5 ص198 و المعجم الکبیر ج3 ص 53 و ج 23 ص 336 و منابع دیگر.
3. الدر المنثور ج5 ص198 و المعجم الکبیر ج3 ص52 و ج23 ص249
4. شواهد التنزیل لقواعد التفضیل ج2 ص18
کانال حق شناس(علی مع الحق)
@haqshenas110
🔴چرا همسران پیامبر از «اهل بیت» نیستند؟
بعضی از اهل سنت ادعا کردند که آیه تطهیر شامل همسران پیامبر(صلی الله علیه و اله) می شود که خود، دو گروه شده اند. گروهی که آیه را منحصر در همسران ایشان دانسته اند و گروهی که همسران را نیز در کنار دیگران، داخل در اهل بیت دانسته اند. در این مقاله به هر دوی این دو ادعا پاسخ می دهیم.
♦پاسخ به ادعای اول
اگر کسی بگوید مراد از اهل بیت، فقط زنان هستند، ادعایش به سادگی رد می شود. زیرا ضمایری که در آیه به کار رفته همگی مذکّر هستند. اگر واقعا خطاب، تنها به زنان بود باید ضمیر ها مؤنّث می شدند. همانطور که قبل از آیه تطهیر و بعد از آن به صورت مونّث آمده: قَرنَ، اَقِمنَ، ولی می بینیم که در آیه تطهیر آمده: «عنکم، یطهّرکم» که مشخّص می کند قطعا نمی تواند مراد آیه تنها زنان باشند.
به این آیات، دقت کنید:
قرن فی بیوتکن و لا تبرجن تبرج الجاهلیه الاولی و اقمن الصلواه و ءاتین الزکواة و اطعن الله و رسوله انما یریدالله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا 33 و اذکرن ما یتلی فی بیوتکن من ءایات الله... 34
♦پاسخ به ادعای دوم
اگر کسی بگوید علاوه بر زنان رسول خدا(صلی الله علیه و اله) پنج تن آل عبا(علیهم السلام) یا کسان دیگر، نیز جزء اهل بیت هستند. در اینصورت به خاطر وجود مردان، ضمایر مذکّر شده است، ادعایش به دلایل زیر رد می شود:
1. احادیث فراوان از رسول خدا(صلی الله علیه و اله) همسران ایشان، خود اهل بیت(علیهم السلام) و صحابه که زنان رسول خدا را جزء اهل بیت ندانسته اند. وقتی پیامبر خدا(صلی الله علیه و اله) مصادیق اهل بیت را مشخص کرده، دیگر جایی برای اقوال دیگر نمی ماند.
ذکر نمونه هایی از این احادیث در مقالات پیشین گذشت:
#تعیین_مصادیق_اهل_بیت_توسط_پیامبر
#تعیین_مصادیق_اهل_بیت_توسط_همسران_پیامبر
#تعیین_مصادیق_اهل_بیت_توسط_صحابه
#تعیین_مصادیق_اهل_بیت_توسط_اهل_بیت
2. خود وجود مبارک پیامبر(صلی الله علیه و اله) حضور همسران در میان اهل بیت را رد کرده است. تقریبا در تمامی روایاتی که داستان عبا انداخته شدن بر پنج تن(علیهم السلام) و نزول آیه تطهیر را نقل می کند، آورده است که عایشه یا امّ سلمه یا زنی دیگر از همسران پیامبر(صلی الله علیه و اله) عبا را کنار می زند و می گوید: من هم داخل شوم؟ ولی پیامبر اجازه نمی دهند. این خود بزرگترین دلیل بر نبود زنان در اهل بیت است. توجه کنید:
حضرت امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) پس از نقل داستان انداخته شدن عبا بر روی پنج تن(علیهم السلام) می فرماید: ام سلمه {به پیامبر} عرض کرد: من(نیز هستم)؟ رسول خدا(صلی الله علیه و اله) فرمودند: تو از خاندانت هستی و تو عاقبت به خیری.{و او را به زیر عبا راه ندادند.} {1}
3. خود همسران چنین ادّعایی نداشتند، بلکه اهل بیت را منحصر در پنج تن(علیهم السلام) می دانستند که روایات آن در مقاله مربوط به همسران پیامبر(صلی الله علیه و اله) گذشت.
4. پیامبر(صلی الله علیه و اله) در سخنی خطاب به حضرت زهرا(سلام الله علیها) بین اهل بیت و همسرانشان فرق گذاشته اند:
أول من یلحقنی من أهلی أنت یا فاطمة وأول من یلحقنی من أزواجی زینب.. .{2}
واثلة بن اسقع می گوید: از رسول خدا شنیدم که می فرمود : ای فاطمه! اولین کسی که از اهل بیتم بعد از وفاتم به من ملحق می شود، تو هستی و اولین نفر از زنانم که به من ملحق می شود زینب است.
5. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) یک همسر و یک خانه نداشتند؛ بلکه 9 همسر داشتند که هر کدام از آنها دارای خانههای مستقلی بودند؛ بنابراین اگر مراد از «اهل البیت» در این آیه زنان پیامبر بود، باید به جای اهل البیت «اهل البیوت» میآمد. چنانچه در اول آیه آمده است :
وَ قَرْنَ فِی بُیُوتِکُنَّ.
و همانطور که در آیۀ 53 احزاب آمده است:
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آَمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُیُوتَ النَّبِیّ.
بنا بر آنچه گذشت، مراد از آیه هرگز نمیتواند زنان پیامبر باشد.
#همسران_پیامبر_از_اهل_بیت_نیستند
📚منابع (از اهل تسنن)
1. شواهد التنزیل لقواعد التفضیل ج2 ص18.
2. تاریخ مدینة دمشق ـ ابن عساکر ، م 571 ـ ج17 ، ص 73 ناشر: دارالفکر ـ بیروت ـ سال چاپ 1995 م.
کانال حق شناس(علی مع الحق)
@haqshenas110